Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tuần 19 - Tiết 39 - Bài 34: Thoái hoá do tự thụ phấn và do giao phối gần

Tuần 19 Ngày soạn: 1/1/09
 Tiết 39 Ngày dạy: 4/1/09
Bài 34: thoáI hoá do tự thụ phấn và do giao phối gần
I. Mục tiêu:
*Kiến thức: Học xong bài này học sinh có khả năng biết được phương pháp tạo ra dòng thuần ở cây giao phấn. Giải thích được sự thoái hoá của tư thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật
*Kĩ năng: Nghiên cứu SGK, quan sát, phân tích thu nhận kiến thức từ hình vẽ
*Thái độ: Vai trò của tự thụ phấn và giao phối gần trong chọn giống
II.Phương pháp:Trực quan , đàm thoại, hợp tác nhóm
III.Chuẩn bị:
 - Giáo viên: Tranh phóng to: H: 34.1, 34.2, 34.3 SGK
 - Học sinh: Xem trước bài nhà
IV.Tiến trình lên lớp
1. ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số học sinh 
2. Kiểm tra bài cũ:
? Khi gây đột biến bằng tác nhân vật lí và hoá học, người ta thường sử dụng các biện pháp nào ? Nêu các thành tựu của việc sử dụng đột biến nhân tạo trong chọn giống ?
3. Bài mới :
a- Mở bài: Tự thụ phấn bắt buộc đối với cây giao phấn hoặc giao phối gần ở động vật gây ra hiện tượng thoái hoá vì tạo ra các cặp gen lặn đồng hợp gây hại
b. Phát triển bài:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
*Hoạt động 1:Tìm hiểu hiện tượng thoái hoá
a- Tìm hiểu sự thoái hoá do tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn
GV :Treo tranh H: 34.1
à Yêu cầu học sinh đọc SGK, quan sát tranh thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi
? Hiện tượng thoái hoá do tự thụ phấn ở cây giao phấn biểu hiện như thế nào ?( Sức sống kém, phát triển chậm., năng suất kém )
? Mục đích của việc cho cây giao phấn tự thụ phấn là gì ? (Tạo ra dòng thuần)
? Việc tạo dòng thuần ở cây giao phấn được tiến hành như thế nào ?
 ( + Tự thụ phấn bắt buộc: Dùng túi cách li lấy phấn cây nào thì rắc lên đầu nhụy cây đó
+ Nuôi cấy hạt phấn của cây đơn bội, rồi phân đôi số lượng NST để tạo cây lưỡng bội )
GV : Gọi đại diện nhóm để trả lời câu hỏi
- Nhóm khác theo dõi nhận xét bổ sung
- Giáo viên: Nhận xét đưa ra đáp án đúng
b- Tìm hiểu thoái hoá do giao phối gần ở động vật
? Giao phối gần là gì ? ( Giao phối cận huyết)
GV :Treo tranh H:34.2 SGK
HS : Quan sát tranh,thảo luận nhóm :
? Hậu quả của giao phối gần ?
? Trong chăn nuôi muốn tránh giao phối gần người ta thường làm gì ?
GV :Khi nuôi gà người ta thường đổi gà trống từ nhà này sang nhà khác
*Hoạt động 2: Tìm hiểu nguyên nhân của hiện tượng thoái hoá
GV :Treo tranh 34.3 SGK
HS : Quan sát tranh, thảo luận nhóm, để trả lời câu hỏi
? Qua các thế hệ thế nào ?
(Thể dị hợp tử giảm dần, thể đồng hợp tăng dần)
? Tại sao tự thụ phấn ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật lại gây ra hiện tượng thoái hoá ?
 ( Vì trong các quá trình đó thể đồng tử ngày càng tăng, tạo điều kiện cho các gen lặn gây hại biểu hiện ra kiểu hình )
- Giáo viên: Gọi đại diện nhóm để trả lời câu hỏi
- Nhóm khác theo dõi nhận xét bổ sung
- Giáo viên: Nhận xét đưa ra đáp án đúng
*Hoạt động 3:Tìm hiểu vai trò của phương pháp tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần trong chọn giống
HS :Đọc SGK, thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi :
? Tại sao tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần gây ra hiện tượng thoái hoá nhưng những phương pháp này vẫn được người ta sử dụng trong chọn giống 
(Nhằm củng cố và duy trì một số tính trạng mong muốn, tạo dòng thuần )
- Giáo viên gọi đại diên nhóm trả lời , em khác theo dõi, nhận xét bổ sung 
- Giáo viên nhận xét bổ sung, đưa ra đáp án đúng 
I.Hiện tượng thoái hoá
a- Hiện tượng thoái hoá do tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn
 Các cá thể có sức sống kém dần, biểu hiện ở các dấu hiệu như: phát triển chậm, năng suất cây giảm dần. ở nhiều dòng còn có biểu hiện bạch tạng, thân lùn, bắp dị dạng ít hạt
b- Thoái hoá do giao phối gần ở động vật
- Giao phối gần là hiện tượng những con vật sinh ra từ một cặp bố mẹ giao phối với nhau hoặc giao phối giữa bố mẹ với các con của chúng
- Giao phối gần thường gây ra hiện tượng thoái hoá
II. Nguyên nhân của hiện tượng thoái hoá
Vì thể dị hợp giảm dần, thể đồng hợp tăng dần, tạo điều kiện cho các gen lặn gây hại biểu hiện ra kiểu hình
III. Vai trò của phương pháp tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần trong chọn giống
Trong chọn giống người ta dùng các phương pháp này là củng cố và duy trì một số tính trạng mong muốn, tạo dòng thuần
c.Tổng kết : Học sinh đọc phần tóm tắt cuối bài
4.Kiểm tra đánh giá : Câu hỏi SGK
5. Hướng dẫn học ở nhà: Về học kỹ phần tóm tắt SGK, trả lời câu hỏi 1, 2 trang 101
? Người ta đã tạo dòng thuần ở cây giao phấn bằng phương pháp nào ?
 ( phương pháp tự thụ phấn bắt buộc )
- Xem trước bài : “ Ưu thế lai”
- Sưu tầm cây và bắp ngô lai, và ngô thường, hay ngô của dân tộc
 Quan sát so sánh con gà lai và gà ri
 V.Rút kinh nghiệm :