Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tuần 20 năm 2009

Tuần 20 Bài 34: THOÁI HOÁ DO TỰ THỤ PHẤN
Tiết 39	 VÀ DO GIAO PHỐI GẦN 
Ngày soạn: 26/12/2009
Ngày dạy: 04/01 – 09/01
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
-	Nguyên nhân thoái hoá do tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật.
-	Ý nghĩa của tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn và giao phối gần ở ĐV.
-	Phương pháp tạo dòng thuần ở cây giao phấn.
2. Kỹ năng:
-	Kĩ năng quan sát, phân tích để tiếp thu kiến thức từ các kênh hình.
-	Khái quát hoá kiến thức, hoạt động nhóm.
3. Thái độ:
-	Giáo dục ý thức tìm hiểu thành tựu khoa học.
-	Tạo lòng yêu thích môn học.
II.Chuẩn bị :
-	GV: 	+ Tranh phóng to H.34.1® 34.3 SGK.
-	HS:	+ Đọc và soạn trước câu hỏi trong SGK.
III. Hoạt động dạy học:
1. Ổn định: 
2. Kiểm tra bài cũ: 
 -	Tại sao người ta cần chọn tác nhân cụ thể khi gây đột biến ?
 -	Khi gây đột biến bằng tác nhân vật lí và hoá học, người ta thường sử dụng các biện pháp nào ?
3. Bài mới:
a. Mở bài: 
Từ câu hỏi kiểm tra bài cũ GV dẫn dắt vào bài mới.
b. Phát triển bài:
*HOẠT ĐỘNG 1 : HIỆN TƯỢNG THOÁI HÓA: 
Hoạt động của GV
- GV treo tranh phóng to H.34.1 SGK cho HS quan sát và hướng dẫn HS tìm hiểu SGK để trả lời câu hỏi thảo luận :
 + Hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn ở cây giao phấn biểu hiện như thế nào ?
- GV yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả thảo luận.
- GV đánh giá hoạt động và kết quả các nhóm giúp HS hoàn thiện kiến thức.
- GV treo tranh phóng to H.34.2 SGK cho HS quan sát và hướng dẫn HS tìm hiểu kiến thức SGK để xác định được:
- Giao phối gần là gì ? 
 - Giao phối gần thường gây ra những hậu quả nào ở động vật ?
- Nhận xét, bổ sung và kết luận.
Hoạt động của HS
- HS quan sát tranh, tìm hiểu SGK, thảo luận nhóm, thống nhất câu trả lời, ghi vào phiếu học tập.
+ Hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn ở cây giao phấn biểu hiện như sau: các cá thể có sức sống kém dần, phát triển chậm, chiều cao và năng suất cây giảm dần.
- Đại diện nhóm báo cáo kết quả ở phiếu học tập, các nhóm khác theo dõi, nhận xét bổ sung kiến thức.
- Chú ý theo dõi.
- HS quan sát tranh, đọc SGK độc lập suy nghĩ trả lời:
+ Giao phối gần là sự giao phối giữa con cái sinh ra từ 1 cặp bố mẹ hoặc giữa bố mẹ và con cái.
+ Giao phối gần thường gây ra hiện tượng thoái hóa ở các thế hệ sau, làm khả năng sinh trưởng và phát triển yếu, sức đẻ giảm, quái thai, dị tật bẩm sinh, chết non...
I/-HIỆN TƯỢNG THOÁI HÓA
 - Hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn ở cây giao phấn biểu hiện như sau: Các cá thể có sức sống kém dần, phát triển chậm, chiều cao và năng suất cây giảm dần. Ở nhiều dòng còn có biểu hiện bệnh bạch tạng, thân lùn, trái bị dị dạng và ít hạt.
 - Hiện tượng thoái hóa do giao phấn gần ở ĐV: giao phối gần là sự giao phối giữa con cái sinh ra từ 1 cặp bố mẹ hoặc giữa bố mẹ và con cái. Giao phối gần thường gây ra hiện tượng thoái hóa ở các thế hệ sau, làm khả năng sinh trưởng và phát triển yếu, sức đẻ giảm, quái thai, dị tật bẩm sinh, chết non...
*HOẠT ĐỘNG 2 NGUYÊN NHÂN CỦA HIỆN TƯỢNG THOÁI HÓA GIỐNG: 
Hoạt động của GV
- GV treo tranh phóng to H.34.3 SGK cho HS quan sát và suy nghĩ để trả lời câu hỏi SGK:
+ Qua các thế hệ tự thụ phấn hoặc giao phối gần, tỉ lệ thể đồng hợp và thể dị hợp biến đổi như thế nào ?
+ Tại sao tự thụ phấn ở cây giao phấn và giao phối gần ở ĐV lại gây ra hiện tượng thoái hóa? 
- GV nhận xét, giúp HS hoàn thiện kiến thức. 
- GV lưu ý HS: Một số loài thực vật tự thụ phấn cao độ (đậu Hà Lan, cà chua..) hoặc động vật thường xuyên giao phối gần (chim bồ câu) không bị thoái hóa vì hiện tại chúng đang mang những cặp gen đồng hợp không gây hại cho chúng.
Hoạt động của HS
- HS quan sát tranh, nghiên cứu SGK, trả lời câu hỏi:
+ Qua các thế hệ tự thụ phấn hoặc giao phối gần, thì tỉ lệ dị hợp tử giảm dần, thể đồng hợp tử tăng dần. 
+ Tự thụ phấn ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật lại gây ra hiện tượng thoái hóa là vì trong các quá trình đó, thể đồng hợp tử ngày càng tăng, tạo điều kiện cho các gen lặn gây hại biểu hiện ra kiểu hình.
- Thu nhận kiến thức.
II/- NGUYÊN NHÂN CỦA HIỆN TƯỢNG THOÁI HÓA GIỐNG: 
- Qua các thế hệ tự thụ phấn hoặc giao phối gần, thì tỉ lệ hợp tử giảm dần, thể đồng hợp tử tăng dần. 
- Tự thụ phấn ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật lại gây ra hiện tượng thoái hóa là vì trong các quá trình đó, thể đồng hợp tử ngày càng tăng, tạo điều kiện cho các gen lặn gây hại biểu hiện ra kiểu hình.
* HOẠT ĐỘNG 3 : VAI TRÒ CỦA PHƯƠNG PHÁP TỰ THỤ PHẤN BẮT BUỘC VÀ GIAO PHỐI CẬN HUYẾT TRONG CHỌN GIỐNG: 
.
Hoạt động của GV
- GV yêu cầu HS nghiên cứu nội dung thông tin trong SGK. Trả lời câu hỏi:
 + Tại sao tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần gây ra hiện tượng thoái hóa mà vẫn được người ta ứng dụng trong chọn giống ?
- GV nhận xét, giúp HS hoàn thiện kiến thức.
Hoạt động của HS
- HS nghiên cứu nội dung thông tin trong SGK. Trả lời câu hỏi:
+ Tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần gây ra hiện tượng thoái hóa mà vẫn được người ta ứng dụng trong chọn giống để cũng cố và duy trì 1 số tính trạng mong muốn, tạo dòng thuần.
- HS khác nhận xét, bổ sung ® tiểu kết.
III/ - VAI TRÒ CỦA PHƯƠNG PHÁP TỰ THỤ PHẤN BẮT BUỘC VÀ GIAO PHỐI CẬN HUYẾT TRONG CHỌN GIỐNG: 
Trong chọn giống người ta dùng các phương pháp này để cũng cố và duy trì 1 số tính trạng mong muốn, tạo dòng thuần.
4. Củng cố – đánh giá: 
-	HS đọc kết luận trong khung hồng SGK.
-	Vì sao tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật qua nhiều thế hệ có thể gây ra hiện tượng thoái hóa ? Cho VD.
5. Dặn dò – hướng dẫn về nhà: 
-	Học bài, trả lời câu hỏi: Trong chọn giống, người ta dùng 2 phương pháp tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần nhằm mục đích gì ? 
-	Đọc trước bài 35 “Ưu thế lai”.
-	Tìm hiểu ưu thế lai, giống ngô, lúa có năng suất cao.
Tuần : 20	Bài 35: ƯU THẾ LAI
Tiết : 40 
Ngày soạn: 27/12/2009
Ngày dạy: 04/01 – 09/01
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
-	Khái niệm ưu thế lai, cơ sở di truyền của hiện tượng ưu thế lai, lí do không dùng cơ thể lai F1 để nhân giống, các biện pháp duy trì ưu thế lai.
-	Các phương pháp thường dùng để tạo ưu thế lai.
-	Khái niệm lai kinh tế và phương pháp thường dùng để tạo cơ thể lai kinh tế ở nước ta.
2..Kỹ năng:
-	Rèn kĩ năng quan sát.
-	Giải thích hiện tượng bằng cơ sở khoa học.
-	Tổng hợp, khái quát hoá kiến thức.
3. Thái độ:
Giáo dục ý thức tìm tòi, trân trọng thành tựu khoa học.
II. Chuẩn bị :
-	GV: Tranh phóng to H.35 SGK (ưu thế lai ở ngô), lai kinh tế ở lợn.
-	HS: Đọc trước bài 35. Tìm hiểu ưu thế lai, giống ngô, lúa có năng suất cao.
III. Hoạt động dạy học:
1. Ổn định: 
2. Kiểm tra bài cũ: 
Trong chọn giống, người ta dùng 2 PP tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần nhằm mục đích gì ? 
3. Bài mới:
a/ Mở bài: 
Từ câu hỏi kiểm tra bài cũ GV dẫn dắt vào bài mới.
b/ Phát triển bài:
* HOẠT ĐỘNG 1: HIỆN TƯỢNG ƯU THẾ LAI: 
Hoạt động của GV
- GV treo tranh phóng to H.35 SGK cho HS quan sát và yêu cầu : So sánh cây và bắp ngô ở 2 dòng tự thụ phấn.
- GV lưu ý HS chú ý các đặc điểm:
 + Chiều cao thân cây ngô.
 + Chiều cao bắp, số lượng hạt.
 - Nhận xét, bổ sung và nêu câu hỏi:
 + Ưu thế lai là gì ? 
+ Cho VD về ưu thế lai ở động vật và thực vật.
- Nhận xét và lưu ý HS: Ưu thế lai biểu hiện rõ nhất trong các trường hợp lai giữa các dòng có kiểu gen khác nhau. Ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở F1 sau đó giảm dần qua các thế hệ.
Hoạt động của HS
- HS quan sát tranh, tìm hiểu SGK, suy nghĩ, trả lời câu hỏi:
+ Thân và bắp ngô ở cơ thể lai F1 có nhiều đặc điểm trội hơn so với cây bố mẹ.
- HS quan sát tranh, độc lập suy nghĩ trả lời câu hỏi:
 + Ưu thế lai là hiện tượng cơ thế lai F1 có ưu thế hơn hẳn so với bố mẹ.
VD: Hiện tượng ưu thế lai ở ngô ,ở giống gà.
- Thu nhận kiến thức.
I/ - HIỆN TƯỢNG ƯU THẾ LAI: 
 Ưu thế lai là hiện tượng con lai F1 có sức sống cao hơn, sinh trưởng nhanh, phát triển mạnh, chống chịu tốt, các tính trạng về hình thái và năng suất cao hơn trung bình giữa hai bố mẹ hoặc vượt trội cả hai bố mẹ.
* HOẠT ĐỘNG 2 : NGUYÊN NHÂN CỦA HIỆN TƯỢNG ƯU THẾ LAI: 
Hoạt động của GV
- GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK và suy nghĩ để trả lời các câu hỏi của lệnh 2 SGK:
+ Tại sao khi lai 2 dòng thuần, ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ?
+ Tại sao ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở F1, sau đó giảm dần qua các thế hệ ?
- GV gợi ý: Các tính trạng số lượng do nhiều gen trội quy định. Ở cơ thể thuần chủng có nhiều gen lặn ở trạng thái đồng hợp biểu hiện các đặc điểm xấu. Khi lai các cơ thể thuần chủng với nhau tạo ra F1 dị hợp, các gen trội có lợi đều được biểu hiện.
VD: AabbCC x aaBBcc
 AaBbCc
- GV nhận xét, giúp HS hoàn thiện kiến thức. Dẫn dắt HS ghi tiểu kết.
Hoạt động của HS
- HS quan sát tranh, nghiên cứu thông tin SGK, làm việc độc lập để trả lời câu hỏi.
+ Khi lai 2 dòng thuần ưu thế lai biểu hiện rõ nhất vì hầu hết các cặp gen ở trạng thái dị hợp.
+ Ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở F1 vì F1 tập trung nhiều gen trội có lợi sau đó giảm dần qua các thế hệ, qua các thế hệ tỉ lệ dị hợp giảm, dẫn đến hiện tượng thoái hoá giống.
- Thu nhận kiến thức.
- HS ghi tiểu kết
II/ - NGUYÊN NHÂN CỦA HIỆN TƯỢNG ƯU THẾ LAI: 
- Sự tập trung các gen trội có lợi ở cơ thể lai F1 là 1 nguyên nhân của hiện tượng ưu thế lai.
- Ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở F1 sau đó giảm dần qua các thế hệ.
* HOẠT ĐỘNG 3 : CÁC PHƯƠNG PHÁP TẠO ƯU THẾ LAI: 
Hoạt động của GV
- GV yêu cầu HS nghiên cứu nội dung thông tin SGK. Trả lời câu hỏi:
 + Con người đã tiến hành tạo ưu thế lai ở cây tr ...  thĨ cã trong mçi loµi.
+ Rõng m­a nhiƯt ®íi cã ®é ®a d¹ng cao nh­ng sè l­ỵng c¸ thĨ mçi loµi rÊt Ýt. QuÇn x· rõng th«ng ph­¬ng B¾c sè l­ỵng c¸ thĨ nhiỊu nh­ng sè loµi Ýt.
+ §é th­êng gỈp SGK: kÝ hiƯu lµ C.
+ Loµi ­u thÕ lµ loµi ®ãng vai trß quan träng trong quÇn x· do sè l­ỵng, cì lín hay tÝnh chÊt ho¹t ®éng cđa chĩng.
+ Loµi ®Ỉc tr­ng lµ loµi chØ cã ë 1 quÉn x· hoỈc cã nhiỊu h¬n h¼n loµi kh¸c.
II/- NHỮNG DẤU HIỆU ĐIỂN HÌNH CỦA MỘT QUẦN XÃ
- QuÇn x· cã c¸c ®Ỉc ®iĨm c¬ b¶n vỊ sè l­ỵng vµ thµnh phÇn c¸c loµi sinh vËt.
+ Sè l­ỵng c¸c loµi trong quÇn x· ®­ỵc ®¸nh gi¸ qua nh÷ng chØ sè: ®é ®a d¹ng, ®é nhiỊu, ®é th­êng gỈp.
+ Thµnh phÇn loµi trong quÇn x· thĨ hiƯn qua viƯc x¸c ®Þnh loµi ­u thÕ vµ loµi ®Ỉc tr­ng.
Ho¹t ®éng 3: Quan hƯ gi÷a ngo¹i c¶nh vµ quÇn x·
Ho¹t ®éng cđa GV 
Ho¹t ®éng cđa HS
- GV gi¶ng gi¶i quan hƯ gi÷a ngo¹i c¶nh vµ quÇn x· lµ kÕt qu¶ tỉng hỵp c¸c mèi quan hƯ gi÷a ngo¹i c¶nh víi c¸c quÇn thĨ.
- Yªu cÇu HS nghiªn cøu c¸c VD SGK vµ tr¶ lêi c©u hái:
VD1: §iỊu kiƯn ngo¹i c¶nh ®· ¶nh h­ëng ®Õn quÇn x· nh­ thÕ nµo?
VD2: §iỊu kiƯn ngo¹i c¶nh ®· ¶nh h­ëng ®Õn quÇn x· nh­ thÕ nµo ?
- GV yªu cÇu HS: LÊy thªm VD vỊ ¶nh h­ëng cđa ngo¹i c¶nh tíi quÇn x·, ®Ỉc biƯt lµ vỊ sè l­ỵng?
- GV ®Ỉt vÊn ®Ị:
+ NÕu c©y ph¸t triĨn m¹nh " s©u ¨n l¸ c©y t¨ng vỊ sè l­ỵng v× cã nhiỊu thøc ¨n, khi s©u t¨ng qu¸ cao, l­ỵng thøc ¨n kh«ng cung cÊp ®đ, s©u l¹i chÕt ®i tøc lµ sè l­ỵng c¸ thĨ gi¶m, khi s©u gi¶m c©y l¹i ph¸t triĨn.
- GV: Sè l­ỵng c¸ thĨ cđa quÇn thĨ nµy bÞ sè l­ỵng c¸ thĨ cđa quÇn thĨ kh¸c khèng chÕ, hiƯn t­ỵng nµy gäi lµ hiƯn t­ỵng khèng chÕ sinh häc.
- Tõ VD1 vµ VD2? §iỊu kiƯn ngo¹i c¶nh ®· ¶nh h­ëng nh­ thÕ nµo ®Õn quÇn x· sinh vËt?
- ý nghÜa sinh häc cđa hiƯn t­ỵng khèng chÕ sinh häc?
( NÕu HS kh«ng nªu ®­ỵc, GV bỉ sung)
- Trong thùc tÕ ng­êi ta sư dơng khèng chÕ sinh häc nh­ thÕ nµo?
- GV lÊy VD: dïng ong m¾t ®á ®Ĩ tiªu diƯt s©u ®ơc th©n lĩa. Nu«i mÌo ®Ĩ diƯt chuét.
+ Sù thay ®ỉi chu k× ngµy ®ªm, chu k× mïa dÉn ®Õn sinh vËt cịng ho¹t ®éng theo chu k×.
+ §iỊu kiƯn thuËn lỵi thùc vËt ph¸t triĨn lµm cho ®éng vËt cịng ph¸t triĨn. Sè l­ỵng loµi ®éng vËt nµy khèng chÕ sè l­ỵng cđa loµi kh¸c.
- HS kĨ thªm VD.
- HS lắng nghe vµ tiÕp thu kiÕn thøc.
- HS kh¸i qu¸t kiÕn thøc vµ rĩt ra kÕt luËn.
- HS kh¸i qu¸t ý nghÜa vµ rĩt ra kÕt luËn.
+ Khèng chÕ sinh häc lµ c¬ së khoa häc cho biƯn ph¸p ®Êu tranh sinh häc, ®Ĩ t¨ng hay gi¶m sè l­ỵng 1 loµi nµo ®ã theo h­íng cã lỵi cho con ng­êi, ®¶m b¶o c©n b»ng sinh häc cho thiªn nhiªn.
III/- QUAN HỆ GIỮA NGOẠI CẢNH VÀ QUẦN XÃ
- C¸c nh©n tè v« sinh vµ h÷u sinh lu«n ¶nh h­ëng ®Õn quÇn x· t¹o nªn sù thay ®ỉi theo chu k×: chu k× ngµy ®ªm, chu k× mïa.
- Khi ngo¹i c¶nh thay ®ỉi dÉn ®Õn sè l­ỵng c¸ thĨ trong quÇn x· thay ®ỉi vµ sè l­ỵng c¸ thĨ lu«n ®­ỵc khèng chÕ ë møc ®é phï hỵp víi m«i tr­êng.
- Khèng chÕ sinh häc lµm cho sè l­ỵng c¸ thĨ cđa mçi quÇn thĨ dao ®éng quanh vÞ trÝ c©n b»ng, phï hỵp víi kh¶ n¨ng cung cÊp nguån sèng cđa m«i tr­êng t¹o nªn sù c©n b»ng sinh häc trong quÇn x·.
4. Cđng cè
- §iỊn tõ thÝch hỵp vµo « trèng ®Ĩ ph©n biƯt quÇn x· vµ quÇn thĨ:
§Ỉc ®iĨm
QuÇn thĨ
QuÇn x·
1. Lµ tËp hỵp
2. §é ®a d¹ng
3. HiƯn t­ỵng khèng chÕ sinh häc
- Bµi tËp 53 trang 92 Bµi tËp tr¾c nghiƯm.
5. H­íng dÉn häc bµi ë nhµ
- Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3, 4 SGK.
- LÊy thªm VD vỊ quÇn x·.
Tuần 27- Tiết 54
 Ngày soạn:21/02/2010
Ngày dạy:23/02 – 27/02
Bài 50. HỆ SINH THÁI
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
-	HS trình bày được thế nào là 1 hệ ST, lấy VD minh hoạ các kiểu hệ ST, chuỗi và lưới thức ăn.
-	HS giải thích được ý nghĩa của các biện pháp nông nghiệp nâng cao năng suất cây trồng đang sử dụng rộng rãi hiện nay.
2. Kỹ năng:
-	Rèn kĩ năng quan sát.
-	Kĩ năng khái quát hoá, kĩ năng vận dụng lí thuyết vào thực tiễn
3.Thái độ:
Giáo dục ý thức bảo vệ thiên nhiên, ý thức xây dựng mô hình sản xuất.
II. Phương tiện:
-	GV: Tranh phóng to H.50.1; 50.2 SGK.
-	HS: Xem trước bài 50 “Hệ ST”.
III. Hoạt động dạy học:
1. Ổn định: 
2.Kiểm tra bài cũ: 
-	Hãy nêu những đặc điểm về số lượng và thành phần loài của QX SV. 
-	Thế nào là cân bằng SH? Hãy lấy VD minh hoạ về cân bằng SH.
3. Bài mới: 
a/ Mở bài: 
Từ câu hỏi kiểm tra bài cũ, GV dẫn dắt vào bài mới.
b/ Phát triển bài:
I – THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI: 
Hoạt động của GV
- GV treo tranh phóng to H.50.1 SGK cho HS quan sát và yêu cầu các em làm việc với SGK, thảo luận nhóm để thực hiện lệnh của mục 1 SGK:
Quan sát H.50.1 SGK và cho biết:
 + Những thành phần vô sinh và hữu sinh có thể có trong hệ ST rừng.
 + Lá và cành cây mục là thức ăn của những SV nào?
 + Cây rừng có ý nghĩa ntn đối với đời sống ĐV rừng?
 + ĐV rừng có ảnh hưởng ntn tới TV?
 + Nếu như rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài ĐV? Tại sao?
- GV lưu ý HS: 
 + Hệ ST bao gồm QX SV và khu vực sống của QX.
 + Trong hệ ST các SV luôn luôn tác động lẫn nhau và tác động qua lại với các nhân tố vô sinh của MT tạo thành 1 hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
- GV nhận xét, bổ sung và nhấn mạnh: một hệ ST hoàn chỉnh bao gồm các thành phần chủ yếu sau:
 + Các thành phần vô sinh.
 + SV sản xuất là TV.
 + SV tiêu thụ gồm: ĐV ăn TV và ĐV ăn thịt
 + SV phân giải như vi khuẩn, nấm.
Hoạt động của HS
- HS quan sát tranh, kết hợp với nội dung trong SGK, thảo luận nhóm, thực hiện lệnh của mục 1 SGK để xác định câu trả lời.
 + Những thành phần vô sinh và hữu sinh có thể có trong hệ ST rừng là: đất, đá, lá rụng (vô sinh) và cây cỏ, cây gỗ, hươu, chuột, rắn... (hữu sinh)
 + Lá và cành cây mục là thức ăn của những SV: vi khuẩn, nấm, giun đất...
 + Cây rừng có ý nghĩa:cung cấp thức ăn, nơi ở, và điều hoà khí hậu cho ĐV sinh sống.
 + ĐV ăn TV, góp phần thụ phấn, phát tán TV, tạo phân bón cho TV.
 + Nếu như rừng bị cháy thì ĐV mất nơi ở, mất nguồn thức ăn, nguồn nước, khí hậu khô cạn....nhiều ĐV bị chết.
- Thu nhận kiến thức.
I – THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI: 
Hệ ST bao gồm QX SV và MT sống của QX (sinh cảnh). Hệ ST là 1 hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
II _ CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN 
Hoạt động của GV
- GV treo tranh phóng to H.50.2 SGK cho HS quan sát và yêu cầu xem T.tin SGK, thảo luận nhóm để thực hiện lệnh của mục 2 SGK : Làm bài tập:
 + Thức ăn của chuột là gì? ĐV nào ăn thịt chuột? Hãy điền nội dung phù hợp vào chỗ trống:
 ( Thức ăn của chuột) (ĐV ăn thịt chuột)
 ........ ® Chuột ® .......... 
 ........ ® Bọ ngựa ® ..........
 ........ ® Sâu ® ..........
 + Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa 1 mắt xích với mắt xích đứng trước và mắt xích đứng sau trong chuỗi thức ăn?
 + Hãy điền các từ phù hợp vào chỗ trống: Chuỗi thức ăn là 1 dãy nhiều loài SV có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là SV tiêu thụ mắt xích.....(1)...., vừa là SV bị mắc xích ...(2)....tiêu thụ.
- GV gợi ý HS: Nhìn theo chiều mũi tên: SV đứng trước là thức ăn cho SV đứng sau mũi tên.
- GV yêu cầu HS dựa vào bài tập trả lời câu hỏi
 + Thế nào là 1 chuỗi thức ăn? 
- GV nhận xét, bổ sung và kết luận
Hoạt động của HS
- HS quan sát tranh phóng to hình 50.2 SGK, thảo luận nhóm, thực hiện lệnh của mục 2 SGK :
 + Thức ăn của chuột là cây cỏ. Rắn ăn thịt chuột.
 Cây cỏ ® chuột ® rắn
 Sâu ® Bọ ngựa ® rắn
 Cây cỏ ® sâu ® bọ ngựa
 + Trong chuỗi thức ăn, mỗi loài SV là 1 mắt xích, nó vừa là SV tiêu thụ mắt xích phía trước vừa là SV bị mắt xích phía sau tiêu thụ.
(1): phía trước ;(2):phía sau.
- Dựa vào bài tập, trả lời câu hỏi:
- Chuỗi thức ăn gồm các SV: SV sản xuất, SV tiêu thụ, SV phân huỷ.
- Thu nhận kiến thức.
II _ CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN 
* Chuỗi thức ăn là 1 dãy nhiều loài SV có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài là 1 mắt xích, vừa là SV tiêu thụ mắt xích đứng trước, vừa là SV bị mắt xích ở phía sau tiêu thụ.
*Thế nào là 1 lưới thức ăn?
	Hoạt động của GV
- GV treo tranh phóng to H.50.2 SGK cho HS quan sát, nghiên cứu T.tin SGK, thảo luận nhóm để trả lời 2 câu hỏi:
 + Sâu ăn lá tham gia vào những chuỗi thức ăn nào?
 + Xếp các SV theo từng thành phần chủ yếu của hệ ST.
- GV lưu ý HS: trong tự nhiên 1 loài SV không phải chỉ tham gia vào 1 chuỗi thức ăn mà tham gia nhiều chuỗi thức ăn. Các chuỗi có mắt xích chung tạo thành lưới thức ăn.
- GV nhận xét, giúp HS hoàn thiện kiến thức.
- GV liên hệ thực tế: trong thực tiễn sản xuất người nông dân có biện pháp kĩ thuật gì để tận dụng nguồn thức ăn của SV?
- Nhận xét và kết luận.
Hoạt động của HS
Quan sát tranh, đọc T.tin trong SGK, thảo luận nhóm, trả lời:
 + Sâu ăn lá tham gia vào những chuỗi thức ăn: Cây gỗ ® sâu ăn lá ® bọ ngựa.
 Cây gỗ ® sâu ăn lá ® chuột.
 Cây gỗ ® sâu ăn lá ® cầy
 Cây cỏ ® sâu ăn lá ® bọ ngựa.
 Cây cỏ ® sâu ăn lá ® chuột
 + Các thành phần chủ yếu của hệ ST: SV sản xuất; SV tiêu thụ cấp 1, SV tiêu thụ cấp 2, SV tiêu thụ cấp 3; SV phân giải.
- Thu nhận kiến thức.
- Suy nghĩ trả lời câu hỏi: thả nhiều loại cá trong ao. Dự trữ thức ăn cho ĐV trong mùa khô hạn.
* Lưới thức ăn bao gồm các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung. 1 lưới thức ăn hoàn chỉnh bao gồm 3 thành phần chủ yếu là:SV sản xuất, SV tiêu thụ, SV phân giải.
4. Củng cố – đánh giá: 
-	GV yêu cầu HS đọc chậm phần tóm tắt cuối bài.
-	Hãy cho VD về 1 hệ ST, phân tích các thành phần chính trong hệ ST đó.
-	Hãy vẽ 1 lưới thức ăn, trong đó có các SV: cây cỏ, bọ rùa, ếch nhái, rắn, châu chấu, diều hâu, nấm, vi khuẩn, cáo, gà rừng, dê, hổ. Một số gợi ý về thức ăn như sau:
+ Cây cỏ là thức ăn của bọ rùa, châu chấu.
+ Ếch nhái ăn bọ rùa, châu chấu.
+ Rắn ăn ếch nhái, châu chấu.
+ Gà ăn cây cỏ và châu chấu.
+ Cáo ăn thịt gà.
+... (Dựa vào kiến thức đã biết trong các lớp trước và trong thực tế, em hãy đưa ra thêm về quan hệ thức ăn có thể có của các loài còn lại và vẽ toàn bộ 1 lưới thức ăn).
5. Dặn dò – hướng dẫn về nhà: 
Ôn lại các nội dung của bài quần xã, hệ sinh thái chuẩn bị thực hành