Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tuần 20 - Tiết 37 - Bài 34: Thoái hoá do tự thụ phấn và do giao phối gần

Tuần: 20
Ngày soạn:31/12/2010
Tiết: 37
Ngày dạy: 04/01/2011
Bài 34: Thoái hoá do tự thụ phấn 
và do giao phối gần
I. Mục tiêu
1. Kiến thức
- Học sinh hiểu và trình bày được nguyên nhân thoái hóa của tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật, vai trò của 2 trường hợp trên trong chọn giống.
- Trình bày được phương pháp tạo dòng thuần ở cây giao phấn. 
- Tích hợp hướng nghiệp dậy học.
2. Kĩ năng.
- Rèn kĩ năng quan sat, phân tích, so sánh.
- Rèn kĩ năng trao đổi nhóm và làm việc độc lập với sgk.
3 Thái độ.
- Yêu thích môn học. 
II. Đồ dùng dạy học
- Tranh phóng to H 34.1 tới 34.3 SGK.
III. Tiến trình bài giảng
1. ổn định tổ chức.(1 phút)
2. Kiểm tra bài cũ.(5 phút)
- Tại sao người ta cần chọn tác nhân cụ thể khi gây đột biến?
3. Bài mới ( 34 phút)
Hoạt đông của GV và HS
TG
Nội dung
Hoạt động 1: Hiện tượng thoái hoá
- Yêu cầu HS nghiên cứu SGK mục I
- Hiện tượng thoái hoá do tự thụ phấn ở cây giao phấn biểu hiện như thế nào?
- Cho HS quan sát H 34.1 minh hoạ hiện tượng thoái hoá ở ngô do tự thụ phấn.
- HS quan sát H 34.1 để thấy hiện tượng thoái hoá ở ngô.
VD: hồng xiêm, bưởi, vải thoái hoá quả nhỏ, ít quả, không ngọt.
- HS tìm hiểu mục 2 và trả lời câu hỏi:
- Giao phối gần là gì? Gây ra hậu quả gì ở sinh vật?
Tích hợp hướng nghiệp dậy học
- Liên hệ với nhiều lĩnh vực ngành nghề xản xuất: công nghệ lên men công nghệ tế bào thực vật và đọng vật, Công nghệ sinh học sử lý môi trường, Công nghệ Enzim – Prôtêin, Công nghệ sinh học Y - Dược (là hướng ưu tiên đầu tư phát triển)..
- Hiện tượng ưu thế lai, các thành tựu trong chọn lọc giống cây trồng vật nuôi .
- Giới thiệu tự tìm hiểu về các thành tựu chọn giống cây trồng, vật nuôi ở Việt Nam
 Hoạt động 2: Nguyên nhân của hiện tượng thoái hoá
- GV giới thiệu H 34.3 ; màu xanh biểu thị thể đồng hợp
- Yêu cầu HS quan sát H 34.3 và trả lời:
- Qua các thế hệ tự thụ phấn hoặc giao phối cận huyết, tỉ lệ thể đồng hợp và dị hợp biến đổi như thế nào?
- Tại sao tự thụ phấn ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật lại gây ra hiện tượng thoái hoá?
HS nghiên cứu kĩ H 34.3, thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi.
- GV giúp HS hoàn thiện kiến thức.
- GV mở rộng thêm: ở một số loài động vật, thực vật cặp gen đồng hợp không gây hại nên không dẫn đến hiện tượng thoái hoá " có thể tiến hành giao phối gần.
Hoạt động 3: vai trò của phương pháp tự thụ phấn và giao phối cận huyết trong chọn giống
- GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK và
trả lời câu hỏi:
- Tại sao tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần gây ra hiện tượng thoái hoá nhưng những phương pháp này vẫn được người ta sử dụng trong chọn giống? 
- HS nghiên cứu SGK mục III và trả lời câu hỏi.
- 1 HS trả lời, các HS khác nhận xét, bổ
10
14
10
I. Hiện tượng thoái hoá
1. Hiện tượng thoái hoá do tự thụ phấn ở cây giao phấn: các cá thể của thế hệ kế tiếp có sức sống dần biểu hiện các dấu hiêuk như phát triển chậm, chiều cao cây và năng suất giảm dần, nhiều cây bị chết, bộc lộ đặc điểm có hại.
2. Hiện tượng thoái hoá do giao phối gần ở động vật:
- Giao phối gần (giao phối cận huyết) là sự giao phối giữa các con cái sinh ra từ 1 cặp bố mẹ hoặc giữa bố mẹ với con cái của chúng.
- Giao phối gần gây ra hiện tượng thoái hoá ở thế hệ con cháu: sinh trưởng và phát triển yếu, khả năng sinh sản giảm, quái thai,dị tật bẩm sinh, chết non.
II: Nguyên nhân của hiện tượng thoái hoá
- Tự thụ phấn hoặc giao phối ngàn ở động vật gây ra hiện tượng thoái hoá vì tạo ra cặp gen lặn đồng hợp gây hại.
Hoạt động 3: vai trò của phương pháp tự thụ phấn và giao phối cận huyết trong chọn giống
- Dùng phương pháp này để củng cố và duy trì 1 số tính trạng mong muốn, tạo dòng thuần, thuận lợi cho sự kiểm tra đánh giá kiểu gen của từng dòng, phát hiện các gen xấu để loại ra khỏi quần thể, chuẩn bị lai khác dòng để tạo ưu thế lai.
4. Củng cố (4 phút )
- HS trả lời 2 câu hỏi SGK trang 101
5. Hướng dẫn học bài ở nhà( 2 phút)
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
- Tìm hiểu vai trò của dòng thuần trong chọn giống.