Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tuần 26 - Tiết 51 - Bài 49: Quần xã sinh vật

Tuần 26	Ngày soạn: 09/03/2008
Tiết 51	Ngày dạy: 10/03/2008
Bài 49: QUẦN XÃ SINH VẬT
I. MỤC TIÊU:
Học xong bài này, HS có khả năng:
- Nêu được khái niệm quần xã, phân biệt được quần xã với quần thể.
- Nêu được ví dụ minh họa mối quan hệ sinh thái trong quần xã.
- Trình bày được một số dạng biến đổi thường xảy ra của quần xã.
- Nêu được một số biến đổi có hại cho quần xã do con người gây ra.
- Rèn luyện kĩ năng quan sát, phân tích để thu nhận kiến thức từ các hình vẽ và kĩ năng thảo luận theo nhóm và tự nghiên cứu SGK.
- Hun đúc lòng yêu thiên nhiên, có ý thức bảo vệ thiên nhiên.
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
- Tranh phóng to hình 49.1-3 SGK.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
Ổn định tổ chức.
Kiểm tra bài cũ:
- Hs 1: Vì sao quần thể người có một số đặc trưng mà quần thể Sv khác không có?
- Hs 2: Tháp dân số trẻ và già khác nhau như thế nào?
Bài mới:
Hoạt động 1
TÌM HIỂU THẾ NÀO LÀ QUẦN XÃ SINH VẬT
* Cho HS quan sát tranh phóng to hình 49.1-2 SGK để nêu lên được: Thế nào là quần xã sinh vật?
- Quan sát tranh phóng to hình 49.1 – 2 SGK, đọc SGK, thảo luận theo nhóm, cử đại diện báo cáo kết quả.
- Dưới sự hướng dẫn của GV, các nhóm thảo luận và phải nêu lên được:
Quần xã sinh vật là một tập hợp những quần thể sinh vật thuộc nhiều loài khác nhau cùng sống trong một không gian xác định. Các sinh vật trong quần xã có mối quan hệ gắn bó như một thể thống nhất và do vậy, quần xã có cấu trúc tương đối ổn định.
Hoạt động 2
TÌM HIỂU NHỮNG DẤU HIỆU ĐIỂN HÌNH CỦA MỘT QUẦN XÃ
* Đặt vấn đề: Những dấu hiểu điển hình của một quần xã là gì?
* Gợi ý HS: Cần chú ý tới các dấu hiệu chủ yếu là số lượng và thành phần các loài sinh vật.
- Đọc SGK, trao đổi nhóm và cử đại diện trình bày kết quả thảo luận theo nhóm.
- Dưới sự hướng dẫn của GV, các nhóm thảo luận để thống nhất đáp án.
Đáp án:
Dấu hiệu cơ bản của quần xã sinh vật là: số lượng và thành phần các loài sinh vật.
- Số lượng các loài được đánh giá qua: độ đa dạng, độ nhiều, độ thường gặp ..
- Thành phần các loài được thể hiện qua: việc xác định loài, ưu thế và loài đặc trưng.
Hoạt động 3
TÌM HIỂU QUAN HỆ GIỮA NGOẠI CẢNH VÀ QUẦN XÃ
- Cho HS quan sát tranh phóng to hình 49.3 SGK và nghiên cứu mục II SGK để thực hiện sSGK.
- Gợi ý: Các nhân tố sinh thái vô sinh và hữu sinh luôn luôn ảnh hưởng tới quần xã , tạo nên sự thay đổi.
- Nhận xét bổ sung và chính xác hóa đáp án.
- Quan sát tranh, nghiên cứu SGK và thảo luận theo nhóm để trả lời các câu hỏi thuộc sSGK.
- Đại diện một vài nhóm HS (được GV chỉ định) báo cáo kết quả thảo luận, các nhóm khác nhận xét, bổ sung và thống nhất đáp án.
Đáp án:
* Ví dụ: Có thể nêu ví dụ về sự phát triển của ong liên quan đến sự phát triển của cây có hoa trong khu vực.
(Hoặc) sự phát triển của chuột liên quan đến sự phát triển của mèo.
* Sự cân bằng sinh học được duy trì khi số lượng cá thể luôn luôn được khống chế ở mực độ nhất định phù hợp với khả năng của môi trường.
IV. CỦNG CỐ VÀ HOÀN THIỆN:
1. GV cho HS đọc phần tóm tắt cuối bài và nêu lên được các nội dung chính: Quần xã sinh vật là gì? Đặc điểm cơ bản của quần xã sinh vật? Thế nào là cân bằng sinh học?
2. Gợi ý trả lời câu hỏi cuối bài.
ð Câu 1. * Đánh dấu + vào ô o chỉ câu đúng nhất trong các câu sau. Thế nào là một quần xã sinh vật? Đáp án: d.
ð Câu 3. Tham khảo nội dung trong bảng 49 SGK.
ð Câu 4. 
- Khái niệm cân bằng sinh học đã nêu trong bài.
- Lấy ví dụ tương tự quan hệ giữa số lượng sâu và số lượng lượng chim.
V. DẶN DÒ:
* Học thuộc và nhớ phần tóm tắt cuối bài.
* Trả lời các câu hỏi sau:
1. Thế nào là quần xã? Quần xã khác với quần thể như thế nào?
2. Hãy lấy ví dụ về một quần xã sinh vật mà em biết? Trả lời các câu hỏi gợi ý sau:
- Kể tên các loài trong quần xã đó?
- Các loài đó có liên hệ với nhau như thế nào?
- Khu vực phân bố của quần xã?
3. Hãy nêu những tính chất về số lượng và thành phần loài của quần xã. 
4. Thế nào là cân bằng sinh học? Hãy lấy ví dụ minh họa về cân bằng sinh học.
* Xem trước nội dung bài 50. Hệ sinh thái.
!!!&!!!