Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tuần 29 - Tiết 58: Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên

TUẦN 29-TIẾT 58 SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
I. Mục tiêu:
 Hs có khả năng:
Phân biệt được các dạng tài nguyên thiên nhiên
Nêu được tầm quan trọng và tác dụng của việc sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên
 Rèn luyện kĩ năng quan sát, thảo luận nhóm, tự nghiên cứu với SGK
II. Phương tiện dạy học:
Tranh phóng to hình 58.1 – 2 sgk
III. Phương pháp
Nêu vấn đề
Quan sát
Nghiên cứu sgk
IV. Tiến trình bài giảng
1. Kiểm tra bài cũ:
2. Bài giảng:
Gv- Hs
Mở bài: 
GV gợi ý cho hs: Các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu là : đất,nước, khoáng sản, năng lượng, sinh vật và rừng được chia ra làm 2 loại: tài nguyên thiên không tái sinh và tài nguyên tái sinh
Hs đọc sgk, trao đổi theo nhóm và cử đại diện trình bày câu hỏi. Các nhóm khác nhận xét, bổ sung
Bảng
Bài 58. Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên môi trường
I. Các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu:
* Các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu sẽ được thể hiện trong bảng sau:
Dạng tài nguyên
Ghi kết quả
Các tài nguyên
Tài nguyên tái sinh
1. b, c, h
a. Khí đốt thiên nhiên
b. Tài nguyên nước
c. Tài nguyên đất
d. Năng lượng gió
e. Dầu lửa
g. Tài nguyên sinh vật
h. Bức xạ mặt trời
i. Than đá
k. Năng lượng thuỷ triều
l. Năng lượng suối nước nóng
Tài nguyên không tái sinh
2. a, e, i
Tài nguyên năng lượng vĩnh cửu
3. d, h, k, l
* Những dạng tài nguyên thiên nhiên không tái sinh ở nước ta là: Than đá, dầu lửa, các khoáng sản
* Rừng là tài nguyên thiên nhiên tái sinh là vì: Nếu biết cách khai thác hợp lí thì nó có thể phục hồi
Gv giải thích cho hs rõ: Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên là hình thức sử dụng vừa đáp ứng nhu cầu sử dụng tài nguyên của xã hội hiện tại, vừa đảm bảo duy trì lâu dài các nguồn tài nguyên cho các thế hệ con cháu mai sau
Gv gợi ý : Sử dụng tài nguyên đất hợp lí là làm cho đất không bị thoái hoá
Gv nhận xét, bổ xung, công bố kết quả
Hs đọc sgk, trao đổi theo nhóm và cử đại diện trình bày câu hỏi. Các nhóm khác nhận xét, bổ sung
II. Sự sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên
1. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất:
* Thực vật đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ đất
* Trên vùng đất dốc, những nơi có thực vật bao phủ và làm ruộng bậc thang, nước chảy trên mặt đất luôn va vào gốc cây và lớp thảm mục trên mặt đất nên chảy chậm lại, làm giảm xói mòn đất
Tình trạng của đất
Có thực vật bao phủ
Không có thực vật bao phủ
Đất bị khô hạn
+
Độ bị sói mòn
+
Độ mầu mỡ
+
Gv treo tranh phóng to hình 58.2 sgk cho hs quan sát và yêu cầu các hs nghiên cứu sgk để thực hiện các câu hỏi trong sgk
Hs đọc sgk, trao đổi theo nhóm và cử đại diện trình bày câu hỏi. Các nhóm khác nhận xét, bổ sung
2. Sử dụng hợp lí tài nguyên nước
* Nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước và cách khắc phục
Nguồn nước
Nguyên nhân gây ô nhiễm
Cách khắc phục
Các sông, cống nước thải ở thành phố
Dòng chảy bị tắc nghẽn và do xả rác bẩn xuống sông
Khơi thông cống rãnh
Không đổ rác thải xuống sông
Rừng bị thu hẹp sẽ hạn chế vòng tuần hoàn của nước, ảnh hưởng tới lượng nước ngầm
Đất khô cằn không sống được, không điều hoà được khí hậu , lượng cácbonic tăng, lượng oxi giảm
Trồng cây gây rừng
Nước chứa nhiều loại vi trùng (tả, lị, thương hàn)
Sử dụng nước này sẽ phát sinh nhiều bệnh tật
Giữ sạch nguồn nước không tạo điều kiện cho vi trùng phát triển
* Thiếu nước sẽ gây ra nhiều bệnh tật (do mất vệ sinh), làm hạn hán, thiếu nước uống cho đàn gia súc
* Nếu sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm sẽ sinh ra nhiều bệnh tật cho người và động vật
* Trồng rừng có tác dụng bảo vệ tài nguyên thiên nhiên nước vì rừng tạo điều kiện cho tuần hoàn nước trên trái đất tăng lượng nước ngầm và nước bốc hơi
Gv yêu cầu hs đọc SGK để trả lời câu hỏi:
? Hậu quả của việc chặt phá và đốt rừng
? Hãy kể tên một số khu rừng nổi tiếng của nước ta đang được bảo vệ tốt.
3. Sử dụng tài nguyên rừng
* Hậu quả của việc phá rừng và đốt rừng là làm cạn kiệt nguồn nước, xói mòn đất, ảnh hưởng tới khí hậu do lượng nước bốc hơi ít, mất nguồn gen sinh vật,....
* Các khu rừng được bảo vệ ở Việt Nam là: Cúc Phương, Ba Vì, Tam Đảo, Ba Bể , Cát Bà, Bạch Mã, Bến Én, Tooc Đôn, Pù Mát.....
Củng cố:
Đánh dấu + vào câu trả lời đúng nhất
Tài nguyên thiên nhiên có vai trò quan trong ntn đối với các tài nguyên khác
Rừng có vài trò quan trọng trong hình thành và bảo vệ đất*
Xác các sinh vật rừng(sau khi được phân giải ) sẽ cung cấp một lượng khoáng cho đất*
Cây rừng cản nước mưa làm cho nước ngấm vào đất và lớp thảm mục*
Rừng có vai trò quan trọng trong việc hạn chế xói mòn đất, đồng thời chống bồi lấp lòng sông, lòng hồ, các công trình thủy lợi....*
Rừng là nơi sinh sống của các loài động vật cung cấp nguồn thực phẩm quan trọng cho con người
BTVN: Trả lời tất cả các câu hỏi trong SGK