Giáo án môn học Ngữ văn khối 9 - Tiết 136: Tổng kết phần văn bản nhật dụng

Ngày soạn : 15/ 3/ 2012
Ngày giảng : 20/ 3/ 2012
 Tiết 136
TỔNG KẾT PHẦN VĂN BẢN NHẬT DỤNG
A. MỤC TIÊU 
1. Kiến thức: Củng cố, hệ thống lại những kiến thức cơ bản về văn bản nhật dụng
- Đặc trưng của văn bản nhật dụng là tính cập nhật của nội dung.
- Những nội dung cơ bản của văn bản nhật dụng đã học.
2. Kĩ năng
- Tếp cận một văn bản nhật dụn- Tổng hợp và hệ thống hóa kiến thức.
3. Thái độ
- Giáo dục hs ý thức học tập; ý thức về những vấn đề về môi trường, quyền sống con người, trẻ em...
B. CHUẨN BỊ:
- GV: Đèn chiếu ( hoặc bảng phụ)
- HS: Soạn kỹ bài theo hướng dẫn của giáo viên.
C. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG
1. Ổ định
2. Kiểm tra:
- Kiểm tra sự chuẩn bị bài của học sinh + kết hợp KT trong giờ học.
3. Bài mới: Giới thiệu bài:
- Trong chương trình Ngữ văn THCS các em đã được tìm hiểu một hệ thống các văn bản nhật dụng. Giờ học này chúng ta cùng ôn tập lại toàn bộ nội dung, kiến thức cần nắm chắc ở các văn bản này.
Hoạt động của gv và Hs
Tg
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1
- Hs nhắc lại k/n văn bản nhật dụng
Gv lưu ý: tính cập nhật của văn bản nhật dụng
? Em có nhận xét gì về đề tài của các VB nhật dụng ?
Thiên nhiên  bảo vệ quyền trẻ em, chống ma túy, thuốc là
? Chức năng của VB nhật dụng ?
? Em hiểu như thế nào về tính cập nhật ?
- Tuy nhiên các VB nhật dụng trong chương trình vừa có tính cập nhật vừa có tính lâu dài của sự phát triển xã hội.
? Mục đích của việc học văn bản nhật dụng ?
Hoạt động 2
- Hệ thống văn bản nhật dụng đã học theo bảng mẫu sau
20
25
I. Khái niệm văn bản nhật dụng.
1 . Khái niệm VB nhật dụng
- Không phải là khái niệm thể loại
- Không chỉ kiểu VB
- Chỉ đề cập đến chức năng, đề tài, tính cập nhật.
2. Đề tài
- Rất phong phú: Môi trường, văn hóa gia đình, chính trị, xã hội, thể thao
3 . Chức năng
Bàn luận, thuyết minh, tường thuật, miêu tả, đánh giá những vấn đề, những hiện tượng của đời sống con người và xã hội.
4 . Tính cập nhật
- Là tính thời sự, kịp thời, đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của cuộc sống hàng ngày.
VD: Môi trường – dân số
5 . Ý nghĩa của việc học văn bản nhật dụng
- Mở rộng hiểu biết toàn diện 
- Điều kiện để hòa nhập với cuộc sống XH, rút ngắn khoảng cách giữa nhà trường và XH.
II. Nội dung của các văn bản nhật dụng
Lớp
Tên văn bản
Nội dung chính
6
Cầu Long Biên chứng nhân lịch sử
Hơn một thế kỷ qua, cầu Long Biên đã chứng kiến bao nhiều sự kiện lịch sử hào hùng bi tráng của Hà Nội cầu Long Biên vẫn mãi mãi trở thành một chứng nhân lịch sử không chỉ riêng của Hà Nội mà của cả nước.
Bức thư của thủ lĩnh da đỏ
Qua bức thư trả lời yêu cầu mua đất của tổng thống Mỹ Phreng – Klin, thủ lĩnh người da đỏ Xi – ớt tơn: con người sống phải hoà hợp với thiên nhiên phải chăm lo bảo vệ môi trường và thiên nhiên như mạng sống của chính mình. Đây là vấn đề có ý nghĩa toàn nhân loại.
Động Phong Nha
Động Phong Nha ở miền Tây tỉnh Quảng Bình được xem như là kỳ quan thứ nhất "Đệ nhất kỳ quan". Động Phong Nha đã và đang thu hút khách tham quan trong và ngoài nước. 
7
Cổng trường mở ra
Tấm lòng yêu thương và tình cảm sâu nặng của người mẹ đối với con cái và vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống của mỗi con người.
Mẹ tôi
Qua bức thư của người bố viết cho con, thể hiện tình yêu thương của cha mẹ đối với con cái
Cuộc sống chia tay của những con búp bê
Cuộc chia tay đau đớn đầy cảm động của hai anh em trong truyện: tổ ấm gia đình là vô cùng quý giá và quan trọng. Mọi người hãy cố gắng bảo vệ và giữ gìn.
Ca Huế trên sông Hương
Cố đô Huế nổi tiếng không phải chỉ có danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử mà còn nổi tiếng các làn điệu dân ca và âm nhạc cung đình. Ca Huế là một hình thức sinh hoạt văn hoá ân nhạc thanh lịch và tao nhã, một sản phẩm tinh thần đáng trân trọng, cần được bảo tồn và phát triển.
8
Thông tin về Ngày trái đất năm 2000. (Tài liệu của Sở khoa học..)
Tác hại của việc dùng bao nilông đã gợi cho chúng ta những việc có thể làm hàng ngày để cải thiện môi trường sống, để bảo vệ trái đất – ngôi nhà chung của chúng ta.
Ôn dịch thuốc lá
Giống như ôn dịch, nạn nghiện thuốc lá rất dễ lây lan và gây những tổn hại to lớn cho sức khoẻ và tính mạng con người
Bài toán dân số
sự gia tăng dân số đáng lo ngại của thế giới – nhất là ở những nước chậm phát triển.
9
Phong cách Hồ Chí Minh
Vẻ đẹp phong cách Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hoà giữa truyền thống văn hoá dân tộc và tinh hoa văn hoá nhân loại, giữa vĩ đại và giản dị
Đấu tranh cho thế giới hoà bình
Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đe doạ toàn thế giới và sự sống trên trái đất. Cuộc chạy đua vũ trang vô cùng tốn kém và cướp đi của thế giới những điều kiện để phát triển, để loại trừ nạn đói, nạn thất học và khắc phục nhiều bệnh tật cho hàng trăm triệu con người, nhất là ở những nước chậm phát triển
Tuyên bố thế giới về sự sống còn bảo vệ và phát triển trẻ em
Bảo vệ quyền lợi chăm lo đến sự phát triển của trẻ em là trong những vấn đề quan trọng, cấp bách, có ý nghĩa toàn cầu. Bản tuyên bố của hội nghị cấp cao thế giới về trẻ em ngày 30/9/90 đó khẳng định điều ấy và cam kết thực hiện những nhiệm vụ có tính toàn diện về sự sống còn và phát triển của trẻ em. vì tương lai của toàn nhân loại.
Hs trình bày cá nhân
Nhận xét
Hệ thống bằng máy chiếu
GV: Nhấn mạnh hơn về tính cập nhật: Tính bức thiết phải gắn với những vẫn đề cơ bản của cộng đồng. Cái thường nhật phải gắn với lâu dài của sự phát triển lịch sử XH.
-> Các VB trên đã đảm bảo các tiêu chuẩn ấy
VD: Thường xuyên đề cập trên báo, đài, là nội dung chủ yếu của nhiều nghị quyết, chỉ thị của đảng
Ngoài những VB đã học còn có VB phụ “ Trường học của ét – môn - đô đơ A mixi ở lớp 7.
* Dặn dò: Về nhà học bài, chuẩn bị tiết 134