Giáo án môn học Ngữ văn khối 9 - Tiết: 141 Văn bản: Bến quê - Nguyễn Minh Châu

Ngày soạn: 23 / 3/ 2012
Ngày giảng: 28 / 3/ 2012 
 Tiết : 141
 	HDĐT -Văn bản: 
BẾN QUÊ
	 -Nguyễn Minh Châu-
A. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Những tình huống ngịch lí, những hình ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng trong truyện.
- Hs cảm nhận được những bài học mang tính triết lí về con người và cuộc đời; những vẻ đẹp bình dị và quý giá từ những điều gần gũi xung quanh ta.
2. Kỹ năng:
- Rèn luyện kỹ năng đọc- hiểu một văn bản tự sự có nội dung mang tính triết lí sâu sắc.
-Nhận biết và phân tích những đặc sắc của nghệ thuật tạo tình huống, miêu tả tâm lí nhân vật, hình ảnh biểu tượng trong truyện
3. Thái độ:
- Bồi đắp tình cảm gia đình, tình yêu quê hương đất nước từ những gì gần gũi thân thuộc nhất quanh ta.
B. CHUẨN BỊ:
- Gv : Bài soạn, tài liệu tham khảo
- HS : Đọc, soạn bài theo câu hỏi trong SGK
C. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC
1. Ổn định
2. Kiểm tra bài cũ (4’)
- Không
3. Bài mới
Gv giới thiệu bài
Hoạt động của Gv và Hs
Tg
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1
? Giới thiệu những nét chính về tác giả
- GV: Sau 1975 Nguyễn Minh Châu sáng tác chủ yếu là truyện ngắn. Với thể loại này, Nguyễn Minh Châu đã thể hiện những tìm tòi đổi mới quan trọng về tư tưởng nghệ thuật, góp phần đổi mới văn học nước ta ở những năm 80 của thế kỷ XX. Nguyên Ngọc nhận xét: "NMC xứng đáng thuộc trong số những người mở đường tinh anh và tài năng, đã đi được xa nhất trong chặng mở đầu của công cuộc đổi mới văn học"
? Nêu xuất xứ của truyện ngắn Bến Quê:
- GV hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu phần chú thích trong SGK
- Thể hiện giọng trầm tĩnh, suy tư xúc động và đượm buồn .Chú ý giọng trữ tình, xúc cảm ở một số đoạn tả cảnh.
- Hs đọc-> Nhận xét
? Xác định thể loại của văn bản
? Xác định bố cục
- - Cuộc trò chuyện của Nhĩ với Liên (...bậc gỗ mòn lõm)
- Nhĩ nhờ con trai sang bên kia sông, lại nhờ bọn trẻ giúp anh ngồi sát cửa sổ để ngắm cảnh và nghĩ ngợi.(Còn lại)
Hs Tóm tắt văn bản?
 Trong một buổi sáng đầu thu Nhĩ nằm để cho Liên-vợ Nhĩ chải tóc. Nhìn qua cửa sổ ngắm bông hoa bằng lăng, ngắm cảnh bên kia sông Hồng mà Nhĩ sẽ không bao giờ sang thăm được nữa. Nhĩ để vợ và con chăm sóc. Trong khi trò chuyện và quan sát vợ, Nhĩ chợt nhận ra vợ suốt đời vất vả, phục vụ chăm sóc chồng với tình yêu thương thầm lặng và đầy hi sinh-Nhĩ nhờ con sang bên kia sông, con trai anh miễn cưỡng nhận lời. Vì mải chơi nên cậu con trai đã để lỡ mất chuyến đò duy nhất trong ngày. Nhĩ không thực hiện được mơ ước...
Hoạt động 2
? Nhân vật chính trong truyện là ai?
? Nhân vật Nhĩ trong truyện ở vào hoàn cảnh ntn?
? Nhận xét hoàn cảnh của nhân vật
? Tại sao nói đó là tình huống trớ trêu, nghịch lí nhưng cũng không trái tự nhiên, không phải là hoàn toàn bịa đặt vô lí?
- Hs chú ý vào đoạn văn từ đầu-> “nhà mình”
? Ở cảnh ngộ bị buộc chặt vào giường bệnh, Nhĩ đó nhìn thấy những gì qua khung cửa sổ?
+ Hoa bằng lăng thưa thớt...đậm sắc hơn.
+ Dòng sông màu đỏ nhạt như rộng thêm
+ Vòm trời như cao hơn
+ Sắc màu bờ bãi dưới nắng thu.
? Từ đó một vẻ đẹp như thế nào được gợi lên từ quang cảnh bến quê ? 
- HS đọc đoạn văn: "Liên vẫn không đáp .... bậc gỗ mòn lõm"
? Tìm những chi tiết miêu tả hình dáng, cử chỉ, lời nói, thái độ của chị đối với chồng?
? Qua nhân vật Liên, em thấy hình ảnh người phụ nữ xuất hiện với những vẻ đẹp nào?
- Dịu dàng, nhẫn nại, giàu yêu thương và đức hi sinh.
? Câu nói của Nhĩ "Suốt đời, anh chỉ làm em khổ tâm ... mà em vẫn nín thinh" cho ta thấy được điều gì trong cảm nhận của Nhĩ về vợ mình?
? Khao khát cuối cùng của Nhĩ là gì? vì sao anh lại có khao khát đó? Nhận xét gì về tâm trạng của Nhĩ lúc này?
 Hoạt động 3
? Nghệ thuật đặc sắc của truyện
? Nội dung chính của truyện
- Hs đọc ghi nhớ
20
20
I. Đọc, tìm hiểu chung:
1. Tác giả, tác phẩm
* Tác giả: sgk
* Tác phẩm: sgk
2. Đọc – chú thích
3.Thể loại: truyện ngắn
4. Bố cục: 2 phần 
II. Đọc- hiểu văn bản
1. Tình huống truyện
Nhân vật chính(Nhĩ):
 + Nhĩ là một người từng đi rất nhiều nơi, vậy mà cuối đời anh lại bị buộc chặt vào giường bệnh.
 + Nhĩ phát hiện ra vẻ đẹp của bờ bãi bên kia sông và anh không thể đi tới đó được dù chỉ một lần. Anh nhờ con trai thực hiện khao khát của mình, nhưng cậu bé lại để lỡ chuyến đò.
-> Tình huống trớ trêu như một nghịch cảnh.
2. Những cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật Nhĩ:
a. Cảnh thiên nhiên buổi sáng đầu thu
-> Kết hợp với miêu tả biểu cảm, so sánh
=> Quang cảnh bến quê tươi đẹp, gần gũi, thân quen
+ Nhĩ là người từng trải, am hiểu cuộc sống.
+ Tha thiết, mến yêu cuộc sống quê hương
b. Với Liên:
-> Nhĩ mới thực sự thấu hiểu và biết ơn vợ sâu sắc.
c. Khao khát của Nhĩ:
+ Được đặt chân lên bãi bồi bên kia bến sông.
+ Nhĩ mới thực sự thấu hiểu và biết ơn vợ sâu sắc.
-> Quý trọng những vẻ đẹp và giá trị bình dị của cuộc sống quê hương.
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật
2. Nội dung:
3. Ghi nhí:
* Củng cố- Dặn dò: (5’)
- Kể tóm tắt truyện
- Học và chuẩn bị tiết 2