Giáo án môn học Ngữ văn khối 9 - Tiết 161: Tổng kết văn học nước ngoài

Ngày soạn : 26/4/ 2011
Ngày soạn : 27/ 4/ 2011
 Tiết 161 
TỔNG KẾT VĂN HỌC NƯỚC NGOÀI
A. MỤC TIÊU 
1. Kiến thức : 
Hệ thống hoá kiến thức văn học nước ngoài. 
2. Kỹ năng :
- Rèn kỹ năng liên hệ với những tác phẩm văn học VN có cùng đề tài.
-Tổng hợp, hệ thống hóa kiến thức về các tác phẩm văn học nước ngoài.
3. Giáo dục :
 - Bồi dưỡng cho hs ý thức tìm hiểu thêm về văn học nước ngoài - bổ sung thêm về kiến thức văn học cho bản thân.
B. CHUẨN BỊ
- GV : Bài soạn, bảng phụ.
- HS : Soạ bài trước ở nhà.
C. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY :
1. Ổn định
2. Kiểm tra
- Tóm tắt đoạn trích “ Con chó Bấc” ? Cho biết nội dung chính của đoạn trích ?
3. Bài mới.
Hoạt động của Gv và Hs
Tg
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1
1.Thống kê các tác phẩm văn học nước ngoài ở THCS
TT
Tên bài
Thể loại
Tác giả (nước)
Nội dung chủ yếu
Đặc sắc nghệ thuật
1
Cây bút thần
Truyện
Dân gian (Trung Quốc)
Quan niệm về công lý xã hội, về mục đích tài năng nghệ thuật, ước mơ khả năng kì diệu.
Trí tưởng tượng phong phú, truyện kể hấp dẫn.
2
Ông lão đánh cá và con cá vàng
Truyện
Dân gian (Nga)
Ca ngợi lòng biết ơn đối với những người nhân hậu, phê phán kẻ tham lam.
Lặp lại tăng tiến của cốt truyện, nhân vật đối lập, yếu tố hoang đường.
3
Xa ngắm thác núi Lư
Thơ
Lí Bạch (Trung Quốc)
Vẻ đẹp núi Lư và tình yêu thiên nhiên đằm thắm bộc lộ tính cách phóng khoáng của nhà thơ.
Hình ảnh thơ tráng lệ, huyền ảo.
4
Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
Thơ
Lí Bạch
Tình cảm quê hương của người sống xa nhà trong một đêm trăng thanh tĩnh.
Từ ngữ giản dị, tinh luyện, cảm xúc chân thành.
5
Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
Thơ
Hà Tri Chương (Trung Quốc)
Tình cảm sâu sắc mà chua xót của người sống xa quê lâu ngày trong khoảnh khắc mới về quê.
Cảm xúc chân thành hóm hỉnh; kết hợp với tự sự.
6
Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
Thơ
Đỗ Phủ (TQ)
Nối khổ nghèo túng và ước mơ có ngôi nhà vững chắc để che chở cho những người nghèo.
Kết hợp trữ tình với tự sự, nghị luận.
7
Mây và sóng
Thơ
Ta – go (Ấn Độ)
Ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt
Hình ảnh thiên nhiên giàu ý nghĩa tượng trưng, kết hợp biểu cảm với kể chuyện.
8
Ông Guốc – đanh mặc lễ phục
Kịch
Đô – li – ép (Pháp)
Phê phán tính cách lố lăng của tên trưởng giả học làm sang.
Chọn tình huống tạo tiếng cười sảng khoái châm biếm sâu cay.
9
Buổi học cuối cùng
Truyện
Đô – đê (Pháp)
Yêu nước là yêu cả tiếng nói dân tộc
Xây dựng nhân vật thầy giáo và cậu bé Phrăng
10
Cô bé bán diêm
Truyện
An – đéc – xen (Đan Mạch)
Nỗi bất hạnh, cái chết đau khổ và niềm tin yêu cuộc sống của em bé bán diêm
Kể chuyện hấp dẫn, đan xen giữa hiện thực và mộng tưởng
11
Đánh nhau với cối xay gió
Trích tiểu thuyết
Xéc – van – tét (Tây Ban Nha)
Sự tương phản về nhiều mặt giữa 2 nhân vật Đôn – ki – hô – tê, Xan – chô – Pan – xa, qua đó ngợi ca mặt tốt, phê phán cái xấu.
Nghệ thuật xây dựng nhân vật, nghệ thuật gây cười.
12
Chiếc lá cuối cùng
Truyện
O. Hen – ri (Mĩ)
Tình yêu thương cao cả giữa những con người nghèo khổ: cụ Bơ – men, Giôn Xi và Xiu
Tình tiết hấp dẫn, kết cấu đảo ngược tình huống 2 lần.
13
Hai cây phong
Truyện
Ai – ma –tốp (Cư – rơ – giơ – xtan)
Tình yêu quê hương và câu chuyện về người thầy vun trồng mơ ước, hy vọng cho HS
Lối kể chuyện hấp dẫn, lối miêu tả theo phong cách hội hoạ, gây ấn tượng mạnh.
14
Cố hương
Truyện
Lỗ Tấn (Trung Quốc)
Sự thay đổi của làng quê, nhân vật Nhuận Phổ - phê phán xã hội phong kiến, đặt vấn đề con đường đi cho nông dân, cho xã hội.
Lối tường thuật hấp dẫn, kết hợp và bình ngôn ngữ giản dị, giàu hình ảnh.
15
Những đứa trẻ
Truyện
Go rơ ki (Nga)
Tình bạn thân thiết giữa những đứa trẻ (tác giả, 3 đứa trẻ con 1 đại tá, sống thiếu tình thương, bất chấp cản trở của xã hội 
Lối kể chuyện giàu hình ảnh đan xen chuyện đời thường với cổ tích
16
Rô – bin – xơn ngoài đảo hoang
Trích tiểu thuyết
Đi – phô (Anh)
Cuộc sống khó khăn và tinh thần lạc quan của nhân vật giữa vùng hoang đảo xích đạo trên 10 năm trời.
Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn của nhân vật “tôi” tự hoạ, kết hợp miêu tả.
17
Bố của Xi – mông
Truyện
Mô pa xăng (Pháp)
Nỗi tuyệt vọng của Xi – mông, tình cảm chân tình của người mẹ (Blăng – sốt), sự bao dung của Phi – Lip
Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm trạng 3 nhân vật; kết hợp tự sự với nghị luận
18
Con chó Bấc
Trích tiểu thuyết
Giắc Lân đơn (Mĩ)
Tình cảm yêu thương của tác giả đối với loài vật
Trí tưởng tượng khi đi sâu vào “thế giới tâm hồn” của chó Bấc
19
Lòng yêu nước
Nghị luận
E ren bua (Nga)
Lòng yêu nước bắt đầu từ lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quênhư suối chảy ra sông, sông đi ra bể
Cảm xúc chân thành, mãnh liệt. Biện pháp so sánh phù hợp
20
Đi bộ ngao du
Nghị luận
Ru – ô (Pháp)
Ca ngợi sự giản dị, tự do, thiên nhiên, muốn ngao du cần đi bộ -> tự do
Lập luận chặt chẽ, luận cứ sinh động -> có sức thuyết phục
21
Chó sói và cừu
Nghị luận
Ten (Pháp)
Nêu lên đặc trưng của sáng tác nghệ thuật làm đậm dấu ấn, cách nhìn, cách nghĩ riêng của nhà văn
Nghệ thuật so sánh, nghệ thuật lập luận của bài nghị luận văn học hấp dẫn.
Hoạt động 2
2. Khái quát những nội dung chủ yếu
GV cho HS đọc yêu cầu bài tập 4 (SGK). Cho HS làm việc theo nhóm. Các nhóm cử đại diện trình bày, lớp nhận xét. GV bổ sung.
Những sắc thái về phong tục, tập quán của nhiều dân tộc, nhiều châu lục trên thế giới (Cây bút thần, Ông lão đánh cá và con cá vàng, Bố của Xi-mông, Đi ngao du).
Thiên nhiên và tinh yêu thiên nhiên (Đi bộ ngao du, Hai cây phong, Lòng yêu thương, Xa ngắm thác núi Lư).
Thương cảm với số phận những người nghèo (Bài ca nhà tranh bị gió thu phá, Em bé bán diêm, Chiếc lá cuối cùng, Cố hương).
Hướng tới cái thiện, ghét cái xấu (Cây bút thần, Ông lão đánh cá, Ông Giuốc đanh mặc lễ phục).
Tình yêu làng xóm quê hương, tình yêu đất nước (Cố hương, Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh, Lòng yêu nước).
Hoạt động 3
- GV cho HS trao đổi, HS đứng tại chỗ trình bày. GV bổ sung.
3. Tổng kết những nét nghệ thuật đặc sắc
Về truyện dân gian
Nghệ thuật kể chuyện, trí tưởng tượng, các yếu tố hoang đường (so sánh với một số truyện dân gian Việt Nam).
2. Về thơ
- Nét đặc sắc của 4 bài thơ Đường (ngôn ngữ, hình ảnh, hàm súc, biện pháp tu từ)
- Nét đặc sắc của thơ tự do (Mây và sóng)
- So sánh với thơ Việt Nam?
Về truyện
+ Cốt truyện và nhân vật.
+ Yếu tố hư cấu
+ Miêu tả biểu cảm và nghị luận trong truyện?
Về nghị luận
- Nghị luận xã hội và nghị luận trong truyện ?
- Hệ thống lập luận (luận điểm, luận cứ, luận chứng)
- Yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm, thuyết minh hay nghị luận.
Về kịch
Mâu thuẫn kịch, ngôn ngữ và hành động kịch?
(Mỗi thể loại có thể hướng dẫn HS phân tích và so sánh với văn hoá Việt Nam)
4. CỦNG CỐ, DẶN DÒ :
- Củng cố : ? Cảm nghĩ về một nhân vật trong VHNN lớp 9 mà em yêu thích ?
- Dặn dò : Ôn tập + Soạn bài : Bắc Sơn.