Giáo án môn học Ngữ văn lớp 9 - Bài: Cuộc chia tay của những con búp bê

Ngày soạn: 22. 8. 2010 
Ngày dạy:T1: 26. 8. 2010
 T2: 01. 9. 2010 
Tuần 2 
	Văn bản
 	 Cuộc chia tay của những con búp bê
 	 ( Khánh Hoài)
 Tiết 5- 6
 	 Đọc hiểu văn bản
A.Mục tiêu
I. mức độ cần đạt
- Hiểu được hoàn cảnh éo le và tình cảm, tâm trạng của các nhân vật trong truyện.
-Nhận ra cách kể chon của tác giả trong văn bản.
I. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng
1I. Kiến thức:
- Tình cảm anh em ruột thịt thắm thiết, sâu nặng, nỗi đau đớn sút xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh bố mẹ li dị 
- Đặc sắc nghệ thuật của vb
2. Kĩ năng: 
	- Đọc – hiểu vb truyện, dọc diễn cảm lời đối thoại phù hợp với tâm trạng nhân vật
	- Kể và tóm tắt truyện.
3. Thái độ: 
Giỏo dục học sinh biết thụng cảm, chia sẻ với những người bạn bất hạnh. 
B, Chuẩn bị
I.Giáo viên:. Tìm hiểu tư liệu về tg, đài, đĩa CD có bài hát Lời ru chia đôi
II.Học sinh: Chuẩn bị bài theo sự hướng dẫn 
	 + Đọc VB, tóm tắt nội dung, xác định bố cục
	 + Nghiên cứu các câu hỏi trong vở BTNV.
C. Các hoạt động dạy và học
Bước 1: ổn định tổ chức lớp(1p)
Bước 2: Kiểm tra bài cũ(5p)
	- Kiểm tra sự chuẩn bị bài của hs
	Câu hỏi: ? Trỡnh bày cảm nhận của em về hỡnh ảnh người mẹ (về vai trũ, tỡnh cảm) qua hai văn bản: “ Mẹ tụi”, “Cổng trường mở ra”
Bước 3: Tổ chức dạy và học bài mới
Hoạt động 1: Tạo tâm thế 
- Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý
- Phương pháp : Vấn đáp, Thuyết trình
- Kĩ thuật: kĩ thuật động não
- Thời gian : 3 phút
Thày
Trò
Ghi chú
- Cho hs nghe bài hát Lời ru chia đôi
H? Nêu cảm xúc của em khi nghe bài hát này?
- Gv: Thật hp biết bao khi chúng ta được sống yên vui dưới mái ấm gđ trong tình thương yêu của cha mẹ. Nhưng đâu đó trong cđ vẫn còn những bạn nhỏ chẳng may rơi vào h/c bất hạnhCác bạn ấy đã vượt qua ra sao và vẻ đẹp tâm hồn được toả sáng ntn? Nhà văn Khánh Hoài sẽ cho chúng ta hiểu điều đó qua vb Cuộc chia tay của những con búp bê.
- Hs nghe
- Hs trình bày cảm nhận
- Hs ghi bài
Hoạt động 2: Tri giác 
- Mục tiêu : Nắm được cách đọc vb, bố cục; kết hợp làm việc cá nhân và hợp tác qua kĩ thuật khăn trải bàn
	- Phương pháp: Đọc diễn cảm, vấn đáp, thuyết trình
	- Kĩ thuật: Dạy học theo góc, Kĩ thuật khăn trải bàn
- Thời gian dự kiến: 6 phút
Thầy
Trò
Chuẩn KT – KN
cần đạt
Ghi chú
I. Hướng dẫn hs tìm hiểu chung 
1. Hướng dẫn đọc
--- Em đề xuất cách đọc ?
 - Gọi HS đọc
--- Hướng dẫn đọc : Chỳ ý đọc phõn biệt rừ lời kể đối thoại , diễn biến tõm lớ của nhõn vật qua cỏc đoạn.
2. Hdẫn tìm hiểu chú thích
? Em biết gỡ về xuất xứ của chuyện ?
? Giải thớch từ “Rỏo hoảnh” “ễ ăn quan” ?
3.Hd tìm hiểu bố cục và PTBĐ
? Hóy túm tắt bố cục văn bản?
- Gv nêu y/c
? Cho biết văn bản thuộc thể loại gỡ ? Phương thức biểu đạt chủ yếu của văn bản ? 
- Gv nêu y/c hoạt động:
? Truyện được kể theo ngụi thứ mấy? Việc lựa chọn ngụi kể này cú tỏc dụng gỡ?
? Đọc tờn truyện “Cuộc chia tay của những con bỳp bờ” gợi cho em những suy nghĩ gỡ ?
I. Tìm hiểu chung
- đề xuất cách đọc(1,2hs)
- Nhiều em đọc 
- Nhận xét và sửa.
- Hs nêu
- Hs giải thích
- Học sinh phải túm tắt.
- Hs trả lời sau khi hợp tác nhóm
. Tự sự.
. Kể chuyện( là chớnh) xen miểu tả, biểu cảm
- Hs thực hiện theo y/c
- Hs trả lời sau khi tổng hợp theo nhóm
. Ngụi thứ nhất - dễ bộc lộ cảm xỳc, suy nghĩ .
- Những con bỳp bờ- đồ chơi của trẻ thơ thường gợi lờn sự ngộ nghĩnh, trong sỏng, ngày thơ, vụ tội. Những con bỳp bờ giống như hai anh em Thủy vụ tội, vậy mà Gợi tỡnh huống khiến người đọc suy nghĩ.
I. Đọc, chú thích
1.Đọc
2. Chú thích
a. Xuất xứ
b. Từ khó
3. Bố cục
- Kĩ thuật khăn trải bàn
- Kĩ thuật mảnh ghép
Hoạt động 3: Phân tích, cắt nghĩa
- Mục tiêu : Nắm được giá trị nội dung ý nghĩa, giá trị nghệ thuật của vb
	- Phương pháp: Đọc diễn cảm, đọc sáng tạo, vấn đáp, thuyết trình, nêu và gqvđ
	- Kĩ thuật: Kĩ thuật động não, kĩ thuật khăn trải bàn....
- Thời gian dự kiến: phút
Thầy
Trò
Chuẩn KT – KN
cần đạt
Ghi chú
II. Hd hs tìm hiểu vb
? H/c xảy ra các sự việc trong truyện là hc nào?
? Hai anh em Thành và Thủy phải đối mặt với nỗi đau nào?
? Hóy tỡm, phõn tớch những chi tiết thể hiện nỗi đau khổ của hai anh em?
Gv: Hai đứa trẻ ngõy thơ, hồn nhiờn vậy mà nỗi buồn, nỗi đau đớn đố nặng trờn trỏi tim non nớt của cỏc em. Cỏc em, khúc, buồn, tuyệt vọng.
- Y/c hs đọc đoạn văn: “Sỏng naythế này.” Đoạn văn nờu nội dung gỡ? Nhận xột gỡ về cảnh mà tỏc giả miờu tả?
? Việc kể chuyện xen miờu tả như vậy nhằm mục đớch gỡ?
GV: Cỏch kể chuyện như vậy khụng chỉ làm nổi bật ý định diễn tả (nỗi đau của 2 anh em) mà cũn làm cho cõu chuyện tự nhiờn, hợp lý.
? Qua đõy, em học tập được gỡ về nghệ thuật kể chuyện của tỏc giả? 
- Gv tớch hợp: Kể chuyện xen tả, biểu cảm.
? Theo dừi tiếp vào chuyện, cho biết khi phải xa nhau thỡ Thành và Thủy cũn phải nếm trải những nỗi đau gỡ ?
? Suy nghĩ của em trước những bất hạnh của 2 anh em?
Hết tiết 1
Gv chuyển tiết 2: Trong khổ đau tột cựng đú dường như tỡnh cảm của 2 anh em càng sõu sắc hơn.
? Hóy tỡm, phõn tớch những chi tiết thể hiện tỡnh cảm 2 anh em?
? Chi tiết nào làm em xỳc động nhất? Vỡ sao?
? Thành và Thủy cú chung phẩm chất gỡ?
? Lời núi và hành động của Thủy chia hai con bỳp bờ ra? Hai bờn cú gỡ mõu thuẫn?
? Kết thỳc truyện, Thủy đó giải quyết sự việc như thế nào? Qua đú em hiểu thờm gỡ về em Thủy?
? Theo em cú cỏch nào giải quyết được ><, được sự việc?
? Trong truyện, xảy ra mấy cuộc chia tay? Cuộc chia tay nào làm em cảm động nhất? Vì sao?
GV: Cuộc chia nào cũng xút xa, thực chất, cuộc chia tay của hai con bỳp bờ khụng xảy ra- nú tạo tỡnh huống bất ngờ hấp dẫn, phự hợp tõm lý trẻ thơ .
? Tại sao khi dắt tay em ra khỏi trường. Tõm trạng của Thành lại kinh ngạc khi thấy “mọi người vẫn đi lại bỡnh thường nắng vẫn vàng ươm trựm lờn cảnh vật”?
 Giỏo viờn : Đõy là một diễn biến tõm trạng được tỏc giả miờu tả rất chớnh xỏc tăng nỗi buồn sõu thẳm, trạng thỏi thất vọng của nhõn vật.
II. Tìm hiểu vb
- Hs xác định h/c
- hs trả lời
- Hs xác định chi tiết.
. Em tụi, bất giỏc run lờn bần bật, kinh hoàng .
. Cặp mắt tuyệt vọng, buụng thăm thẳm, bờ mi sưng mọng.
. Khúc nức nở, tức tưởi .
. Tụi cắn chặt mụi  nước mắt cứ tuụn ra như xuối ướt đẫm cả gối .
- Học sinh đọc và nhận xột.
.Cảnh thiờn nhiờn đẹp tươi. Cảnh sinh hoạt rộn ràng, vui tươi.=> Cuộc sống vẫn bỡnh yờn, vẫn trụi chảy theo dũng thời gian.
Hs trả lời: Thể hiện mõu thuẫn, trỏi ngược với hoàn cảnh trớ trờu, bất thường của hai anh em.
- Hs trả lời (2,3 ý kiến. )
- Hs đọc phân vai
- Hs tìm chi tiết 
.Khụng được gặp nhau, gặp mẹ, gặp cha.
.Tủi thõn với bạn bố.
.Khụng được đến lớp.
- Học sinh nờu suy nghĩ.
- Học sinh tỡm và phõn tớch, nêu cảm nhận
+ Trước đây
 .Thủy mang kim ra
.Thành giỳp em học, chiều nào cũng đi đún em.
+ Khi phải chia đồ chơi.
- Thành nhường hết cho em.
- Thủy thương anh nhường cho anh con vệ sĩ .
- Hs: Sự yờu thương, gần gũi, chia sẻ, quan tõm nhau.
- Hs trả lời
- Hs xác định chi tiết, nêu suy nghĩ của mình về Thuỷ.
- Hs nêu phương án
( 2- 3hs) 
. Hai em cựng ở với nhau, với bố (hoặc mẹ). 
.Gia đỡnh đoàn tụ.
- HS bộc lộ.
. Cỏc cuộc chia tay: 2 anh em, bố mẹ, đồ chơi, giữa Thủy và cụ giỏo.
- Cảnh đời vẫn đẹp, cảnh đời vẫn bỡnh yờn, nhưng cảnh vật ấy khỏc hẳn với c/s bất bỡnh thường, chịu mất mỏt quỏ lớn của hai anh em.
II. Tìm hiểu vb
1. H/c: bố mẹ Thành và Thuỷ li hôn.
2. Nỗi đau khi hai anh em Thành, Thuỷ phải chia tay.
- Nỗi đau phải xa cỏch, phải chia lỡa.
 - Nỗi đau cú mẹ thỡ khụng cú bố, cú bố thỡ thiếu vắng tỡnh cảm của mẹ.
- Nỗi đau bị thất học.
- Nỗi đau khổ của những đứa trẻ tội nghiệp, ngây thơ, vụ tội trong cuộc chia tay đầm đỡa nước mắt.
3. T/c gắn bó của hai anh em Thành và Thuỷ.
- Bộ Thủy giàu lũng vị tha, đức hi sinh. Hai anh em yờu thương nhau, gần gũi, quan tõm nhau, chia sẻ cho nhau.
- GV cho HS phõn vai đoạn truyện từ “ Gần trưacảnh vật” (tr 24 – 25)
- Sử dụng phiếu bài tập 3 – Vở BTNV
Hoạt động 4: Đánh giá, khái quát 
- Mục tiêu : Khái quát được giá trị nội dung ý nghĩa, giá trị nghệ thuật của vb
	- Phương pháp: vấn đáp, thuyết trình
	- Kĩ thuật: kĩ thuật mảnh ghép....
- Thời gian dự kiến: 5 phút
Thầy
Trò
Chuẩn KT – KN
cần đạt
Ghi chú
III. Hướng dẫn hs khái quát hoá kiến thức
? Nột đặc sắc trong nghệ thuật kể chuyện của tỏc giả là gỡ? 
? Từ cõu chuyện đau xút, cảm động trờn, tưởng muốn gửi gắm tới mọi người thụng điệp gỡ?
- Gv chỉ định hs đọc Ghi nhớ ( Sgk)
III. K. quát kiến thức
- Làm việc nhóm theo kĩ thuật mảnh ghép:
. Nhóm 1,3: Câu1.
. Nhóm 2,4: câu 2
- Hợp tác để thống nhất theo nhóm mới.
+ Nghệ thuật:
- Kể xen tả, biểu cảm. Đối thoại linh hoạt.
- Ngụi thứ nhất, cách khắc hoạ nhân vật. Lời văn chõn thật, truyền cảm .
+ Nội dung ý nghĩa
Vai trũ to lớn của gia đỡnh với tuổi thơ, cha mẹ với con cỏi là vấn đề mà tỏc giả muốn nhắn gửi. Hóy đảm bảo quyền trẻ em!
- Hs đọc ghi nhớ
III. Ghi nhớ.
1. Nghệ thuật
- Xd tình huống tâm lí nhân vật
- Lựa chọn ngôi kể thứ nhất
- Khắc hoạ hình tượng nhân vật trẻ nhỏ.
- Lời kể tự nhiên theo trình tự sự việc.
2. Nội dung ý nghĩa
- Là câu chuyện của những đứa con nhưng lại gợi cho các bậc cha mẹ phải suy nghĩ. Trẻ em cần được sống trong mái ấm gđ. Mỗi người cần phải biết giữ gìn gđ hp. 
Hoạt động 5: Luyện tập, áp dụng, vận dụng 
- Mục tiêu : 
- Phương pháp: P.P đóng vai
	- Kĩ thuật: 
- Thời gian dự kiến: 15 phút
Thầy
Trò
Chuẩn KT – KN
cần đạt
Ghi chú
- Gv giao việc cho các nhóm: Đóng vai Thành và Thuỷ dựng lại một đoạn truyện em ấn tượng nhất.
- Gv phỏng vấn hs đóng vai
- Gv kết luận.
- Các nhóm chuẩn bị nhanh
- Các nhóm lên đóng vai
- Lớp thảo luận, nhận xét các vai diễn.
Bước4: Hướng dẫn tự học ở nhà
- Thời gian: 5 phút
- Kĩ thuật: Kĩ thuật góc
1. Học thuộc nội dung bài học, hoàn thiện các bài tập
2. Đặt nhân vật Thuỷ vào ngôi thứ nhất để kể tóm tắt lại câu chuyện
3. Sưu tầm những câu chuyện, bài hát cùng chủ đề với tác phẩm. 
4. Chuẩn bị tiết Bố cục trong vb
- Đọc kĩ các ngữ liệu
- Nghiên cứu các câu hỏi phân tích ngữ liệu.
*************************************