Bài 28 .
Tiết 141 - 142 :
NHỮNG NGÔI SAO XA XÔI .
Lê Minh Khuê .
A . Mục tiêu cần đạt :
Giúp học sinh :
- Cảm nhận được tâm hồn trong sáng , tính cách diễn cảm , hồn nhiên trong cuộc sống chiến đấu nhiều gian khổ , hy sinh nhưng vẫn lạc quan của các nhân vật nữ thanh niên xung phong trong truyện .
- Thấy được nét đặc sắc trong cách miêu tả nhân vật ( đặc biệt là miêu tả tâm lí , ngôn ngữ ) và nghệ thuật kể chuyện của tác giả .
- Rèn luyện kĩ năng phân tích tác phẩm truyện ( cốt truyện , nhân vật , nghệ thuật trần thuật ) .
B . Chuẩn bị :
- Băng , đài có ghi bài hát " Cô gái mở đường " .
- Đọc các tài liệu có liên quan .
C . Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học :
* Kiểm tra bài cũ :
- Nêu chủ đề của truyện ngắn " Bến quê " .
- Câu văn nào thể hiện rõ nhất sự chiêm nghiệm của nhân vật Nhĩ về cuộc đời .
* Bài mới :
Cuộc kháng chiến chống Mỹ vẻ vang , oanh liệt và đầy gian khổ của nhân dân ta là một đề tài quen thuộc trong làng văn học Việt Nam hiện đại . Tuy cùng một đề tài nhưng mỗi tác giả lại KT , khám phá những khía cạnh khác nhau của cuộc kháng chiến anh dũng đó . Truyện ngắn " Những ngôi sao xa xôi " cảu Lê Minh Khuê đem người đọc đến với cuộc sống chiến đấu của 3 cô gái thanh niên xung phong trên một cao điểm ở tuyến đường Trờng Sơn . Họ chính là những đại diện tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm kháng chiến chống Mỹ gian khổ . Vậy truyện ngắn này có những đặc sắc gì về nội dung và nghệ thuật .
Ngày 20/3/2009 Bµi 28 . TiÕt 141 - 142 : Nh÷ng ng«i sao xa x«i . Lª Minh Khuª . A . Môc tiªu cÇn ®¹t : Gióp häc sinh : - C¶m nhËn ®îc t©m hån trong s¸ng , tÝnh c¸ch diÔn c¶m , hån nhiªn trong cuéc sèng chiÕn ®Êu nhiÒu gian khæ , hy sinh nhng vÉn l¹c quan cña c¸c nh©n vËt n÷ thanh niªn xung phong trong truyÖn . - ThÊy ®îc nÐt ®Æc s¾c trong c¸ch miªu t¶ nh©n vËt ( ®Æc biÖt lµ miªu t¶ t©m lÝ , ng«n ng÷ ) vµ nghÖ thuËt kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶ . - RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn ( cèt truyÖn , nh©n vËt , nghÖ thuËt trÇn thuËt ) . B . ChuÈn bÞ : - B¨ng , ®µi cã ghi bµi h¸t " C« g¸i më ®êng " . - §äc c¸c tµi liÖu cã liªn quan . C . TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc : * KiÓm tra bµi cò : - Nªu chñ ®Ò cña truyÖn ng¾n " BÕn quª " . - C©u v¨n nµo thÓ hiÖn râ nhÊt sù chiªm nghiÖm cña nh©n vËt NhÜ vÒ cuéc ®êi . * Bµi míi : Cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü vÎ vang , oanh liÖt vµ ®Çy gian khæ cña nh©n d©n ta lµ mét ®Ò tµi quen thuéc trong lµng v¨n häc ViÖt Nam hiÖn ®¹i . Tuy cïng mét ®Ò tµi nhng mçi t¸c gi¶ l¹i KT , kh¸m ph¸ nh÷ng khÝa c¹nh kh¸c nhau cña cuéc kh¸ng chiÕn anh dòng ®ã . TruyÖn ng¾n " Nh÷ng ng«i sao xa x«i " c¶u Lª Minh Khuª ®em ngêi ®äc ®Õn víi cuéc sèng chiÕn ®Êu cña 3 c« g¸i thanh niªn xung phong trªn mét cao ®iÓm ë tuyÕn ®êng Trêng S¬n . Hä chÝnh lµ nh÷ng ®¹i diÖn tiªu biÓu cho thÕ hÖ trÎ ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m kh¸ng chiÕn chèng Mü gian khæ . VËy truyÖn ng¾n nµy cã nh÷ng ®Æc s¾c g× vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt . I . T×m hiÓu chung . ? Tr×nh bµy vµi nÐt c¬ b¶n vÒ nhµ v¨n Lª Minh Khuª . Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh ®äc : chó ý thÓ hiÖn giäng ®iÖu , ng«n ng÷ . Gi¸o viªn ®äc mÉu mét ®o¹n . ? Häc sinh ®äc tiÕp + gi¶i nghÜa tõ khã ( §äc ®o¹n ®Çu + ®o¹n miªu t¶ c¶nh ph¸ bom ......... §o¹n håi tëng cña nh©n vËt " t«i " -> Gi¸o viªn dÉn chuyÖn ) . ? Em h·y tãm t¾t truyÖn . - Häc sinh kÓ - Häc sinh kh¸c nhËn xÐt, bæ sung . - Gi¸o viªn kÕt luËn cho häc sinh ghi nh÷ng ý c¬ b¶n ( SGV ) ? Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c v¨n b¶n ? ? V¨n b¶n nµy ®îc viÕt theo thÓ lo¹i nµo ? 1 . T¸c gi¶ : Lª Minh Khuª . - Sinh n¨m 1949 . Quª : TÜnh Gia - Thanh Ho¸ .- Lµ nhµ v¨n n÷ cã së trêng vÒ truyÖn ng¾n , víi ngßi bót miªu t¶ t©m lÝ s¾c s¶o , tinh tÕ , ®Æc biÖt lµ t©m lÝ nh©n vËt n÷ . 2 . §äc , tãm t¾t , chó thÝch . * Tãm t¾t : SGV . 3 . Hoµn c¶nh s¸ng t¸c : N¨m 1971 - lóc cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü ®ang diÔn ra ¸c liÖt . 4 . ThÓ lo¹i : TruyÖn ng¾n . II . Ph©n tÝch . . ? TruyÖn ®îc kÓ b»ng lêi cña nh©n vËt nµo ? ( x¸c ®Þnh ng«i kÓ cña v¨n b¶n ?) ? ViÖc chän ng«i kÓ nh vËy cã t¸c dông g× trong viÖc thÓ hiÖn néi dung truyÖn ? ? §äc truyÖn em cã suy nghÜ g× vÒ ng«n ng÷ , giäng ®iÖu cña truyÖn . Gi¸o viªn : Nh©n vËt ®îc t¸c gi¶ thÓ hiÖn ch©n thùc sinh ®éng , tù nhiªn . C¸c nh©n vËt võa cã nÐt chung võa cã nÐt riªng . ? TruyÖn kÓ vÒ nh÷ng nh©n vËt nµo ? Gi¸o viªn : Cã ý kiÕn cho r»ng : " T¸c gi¶ ®· thÓ hiÖn ch©n thùc , sinh ®éng , tù nhiªn t©m lÝ cña nh÷ng c« g¸i thanh niªn xung phong tuæi ®êi cßn rÊt trÎ . Hä võa cã nh÷ng nÐt chung l¹i võa cã nh÷ng nÐt riªng " . ý kiÕn cña em thÕ nµo ? ? ë hä cã nh÷ng nÐt g× chung khiÕn hä g¾n bã víi nhau thµnh mét khèi thèng nhÊt vµ nh÷ng nÐt riªng ë mçi ngêi ? ? Vai trß cña nh©n vËt Ph¬ng §Þnh trong truyÖn ? ? Häc sinh ®äc ®o¹n tù thuËt - håi tëng cña nh©n vËt Ph¬ng §Þnh . ? H·y ph©n tÝch nh©n vËt nµy ®Ó thÊy râ nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ cña t¸c gi¶ Häc sinh trao ®æi nhãm bµn ( 5' ) . ? Nh©n vËt tù quan s¸t , ®¸nh gi¸ vÒ m×nh nh thÕ nµo ë phÇn ®Çu truyÖn . ? Håi tëng cña c« vÒ tuæi thiÕu niªn ë Hµ Néi . ? T©m tr¹ng cña c« ra sao ë lÇn ph¸ bom ë cuèi truyÖn . Häc sinh tr¶ lêi , häc sinh kh¸c nhËn xÐt . Gi¸o viªn kÕt luËn . ? T×m dÉn chøng minh ho¹ cho ®Æc ®iÓm tÝnh c¸ch cñaPh¬ng§Þnh . ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt nµy ? VÒ c¸c c« g¸i thanh niªn xung phong trong truyÖn . ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt cuat t¸c gi¶ ? ? Qua truyÖn ng¾n nµy , em h×nh dung vµ c¶m nghÜ nh thÕ nµo vÒ tuæi trÎ ViÖt Nam trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü . Gi¸o viªn b×nh liªn hÖ víi nh÷ng t¸c phÈm cïng viÕt vÒ ®Ò tµi ngêi lÝnh trong kh¸ng chiÕn chèng Mü . Gi¸o viªn bËt b¨ng cã ghi bµi h¸t " C« g¸i më ®êng " .? Nªu nÐt ®Æc s¾c vÒ néi dung , nghÖ thuËt cña truyÖn ng¾n " Nh÷ng ng«i sao xa x«i " . Häc sinh ®äc to ghi nhí . ? Qua t×m hiÓu hai truyÖn ng¾n " BÕn quª " vµ " Nh÷ng ng«i sao xa x«i " em cã thÓ rót ra bµi häc g× trong ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn . ? Theo em nhan ®Ò cña truyÖn cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn néi dung ®îc ®Ò cËp trong truyÖn kh«ng ? ? H×nh ¶nh " Nh÷ng ng«i sao xa x«i " mang ý nghÜa biÓu tîng g× ? §îc c¶m nhËn qua suy nghÜ cña nh©n vËt nµo ? ThÓ hiÖn ë phÇn nµo cña truyÖn 1 . Ng«i kÓ : - TruyÖn ®îc trÇn thuËt theo ng«i 1 - ngêi k/c còng lµ nh©n vËt chÝnh . -> ThuËn lîi cho viÖc biÓu hiÖn thÕ giíi néi t©m nh÷ng c¶m xóc vµ suy nghÜ cña nh©n vËt . + Phï hîp ®Ó ( ®iÓm nh×n ) miªu t¶ hiÖn thùc cuéc chiÕn ®Êu ë tuyÕn ®êng Trêng S¬n . 2 . Giäng ®iÖu , ng«n ng÷ : - Phï hîp víi nh©n vËt kÓ chuyÖn : tù nhiªn , gÇn gòi khÈu ng÷ , trÎ chung n÷ tÝnh . - Lêi kÓ thêng dïng c©u ng¾n , nhÞp nhanh t¹o ®îc kh«ng khÝ khÈn tr¬ng trong hoµn c¶nh chiÕn trêng . - Nh÷ng ®o¹n håi tëng nhÞp kÓ chËm l¹i , gîi nhí nh÷ng kØ niÖm cña tuæi niªn thiÕu . 3 . Nh©n vËt : a, H×nh ¶nh ba c« g¸i thanh niªn xung phong . * Nh÷ng nÐt chung : - Cïng hoµn c¶nh sèng , chiÕn ®Êu , cïng c«ng viÖc : nguy hiÓm ¸c liÖt . - §Òu cã nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp cña nh÷ng chiÕn sÜ thanh niªn xung phong ë chiÕn trêng : dòng c¶m , tr¸ch nhiÖm , g¾n bã víi ®ång ®éi , dÔ xóc c¶m , nhiÒu m¬ íc , hay m¬ méng ..... * Nh÷ng nÐt riªng : - ChÞ Thao : tõng tr¶i h¬n , b×nh tÜnh , t¸o b¹o , sî m¸u , ch¨m chÐp bµi h¸t . - ChÞ Nho : VÎ ngoµi ®¸ng yªu , thÝch thªu thïa . - §Þnh : thÝch ng¾m nh×n , m¬ méng , thÝch h¸t . => T©m hån trong s¸ng , dòng c¶m , hån nhiªn , l¹c quan . b, Nh©n vËt trung t©m : Ph¬ng §Þnh : - Lµ c« g¸i kh¸ ®Ñp , ®îc nhiÒu ngêi ®Ó ý . - Lµ c« g¸i nh¹y c¶m , hån nhiªn , hay m¬ méng vµ thÝch h¸t . - Yªu nh÷ng ngêi ®ång ®éi . - Dòng c¶m , tù träng , tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao trong c«ng viÖc . => Lµ con ngêi míi , tiªu biÓu cho líp trÎ thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Mü . -> NghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ tinh tÕ ( ®Æc biÖt lµ nh©n vËt phô n÷ ) . Häc sinh tù béc lé . III . Tæng kÕt - luyÖn tËp . 1 . Ghi nhí : SGK . - ViÕt bµi v¨n ng¾n nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh÷ng c« thanh niªn xung phong trong truyÖn . - ChuÈn bÞ : ¤n tËp truyÖn . 21/3/2009 TiÕt 143 . ]Kiểm tra Ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng A . Môc tiªu cÇn ®¹t : - Củng cố những kiÕn thøc ®· häc vÒ ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng. - RÌn kÜ n¨ng hiÓu c¶m, ph©n tÝch vÒ nh©n vËt, t¸c phÈm B. Lªn líp 1. æn ®Þnh líp I. §Ò bµi: Suy nghÜ cña em vÒ h×nh ¶nh ngêi cha trong v¨n b¶n: Ngêi t×nh cña cha cña Tõ Nuyªn TÜnh. II. §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm 1 MB: - Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ - t¸c phÈm (1,5®) - Giíi thiÖu vÒ nh©n vËt ngêi cha 2. TB : - Lµ ngêi cha yªu th¬ng con s©u s¾c. 3® + Thøc khuya, dËy sím ®¹p xÝch l« lÊy tתn nu«i con. + Thay phÇn viÖc cña mÑ. Lo tõng mí rau, qu¶ cµ vµ c¶ viÖc may v¸ + Khi Thu Trang bá ®i «ng ®· lÆn léi ®i t×m, råi chë em ®i däc phè. + ®Õn khi nh¾m m¾t ®i xu«i «ng míi ®a th cho con ®i t×m mÑ. «ng lµ 1 ngêi cha yªu th¬ng con s©u s¾c, hÕt lßng v× con, lu«n biÕt hi sinh v× ®øa con g¸i bÐ báng cña m×nh. - «ng cßn lµ ngêi chång th¬ng yªu vî m×nh v« h¹n( cho dï bµ cã bÞ bÖnh ho¹n g× ch¨ng). 2® + Vî bÞ bÖnh nhng «ng 1 m×nh gµ trèng nu«i con + VÉn lu«n quan t©m, ch¨m sãc cho vî m×nh (gÆp gì, gÇn gòi, an ñi...) 3. KB – Ên tîng vÒ ngêi cha yªu quÝ T×nh phô tö – mÉu tö lµ t×nh c¶m thiªng liªng h¬n c¶. NÕu ai chµ ®¹p lªn t×nh 1,5® th¬ng yªu Êy th× ngêi ®ã sÏ kh«ng thµnh ngêi. 4. Tr×nh bµy s¹ch sÏ, gän gµng, luËn ®iÓ¶nâ rµng, kh«ng m¾c lçi chÝnh t¶ (1®) Ngµy 22/3/2009 TiÕt 144 . Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 7 . A. Môc tiªu cÇn ®¹t : Gióp häc sinh : - NhËn ra nh÷ng u ®iÓm , nhîc ®iÓm vÒ néi dung vµ h×nh thøc tr×nh bµy trong bµi viÕt cña m×nh . - ThÊy ®îc ph¬ng thøc kh¾c phôc , söa ch÷a c¸c lçi trong bµi . - ¤n tËp l¹i kiÕn thøc vÒ lÝ thuyÕt vµ kÜ n¨ng lµm bµi b×nh luËn t¸c phÈm v¨n häc . C . TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc : I. §Ò bµi: C¶m nhËn vµ suy nghÜ cña em vÒ t×nh c¶m cha con trong bµi : Nãi víi con cña Y Ph¬ng . * Gi¸o viªn chÐp ®Ò lªn b¶ng , cho häc sinh t×m hiÓu ®Ò , lËp dµn ý - Sau ®ã gi¸o viªn nªu dµn ý II. Dµn bµi vµ ®¸p ¸n: MB: - Giíi thiÖu t¸c gi¶- t¸c phÈm - Næi bËt nhÊt trong bµi th¬ lµ t×nh c¶m cha con thiªng liªng vµ s©u nÆng ( 1,5®) TB: - T×nh c¶m cha con ®îc thÓ hiÖn trong lêi nãi víi con vÒ t×nh c¶m céi nguån. ( 2®) + T×nh gia ®×nh + T×nh lµng xãm Nh¾c nhë con vÒ t×nh c¶m ruét thÞt, céi nguån sinh dìng cña mçi ngêi Cha muèn nãi víi con vÒ 1 vÎ ®Ñp truyÒn thèng v¨n ho¸ vËt chÊt vµ tinh thÇn giµu t×nh nghÜa. T×nh c¶m cha con cßn ®îc thÓ hiÖn trong lêi nãi víi con vÒ søc sèng bÒn bØ, m·nh liÖt cña quª h¬ng ( 2®) + cuéc sèng gian khæ nhng giµu t×nh nghÜa + Søc sèng cña con ngêi bÒn bØ, lu«n g¾n bã víi con ngêi m¶nh ®Êt quª h¬ng. Cha lu«n tù hµo vÒ khÝ ph¸ch vµ ý chÝ v¬n lªn cña con ngêi n¬i quª h¬ng. Hi väng thÕ hÖ trÎ nèi tiÕp truyÒn thèngtèt ®Ñp cña quª h¬ng 1® - NÐt NT ®Æc s¾c cña tõng phÇn. KB: Ên tîng vÒ t×nh c¶m cha con trong bµi th¬ 1,5® * Tr×nh bµy s¹ch sae, chø viÕt ®Ñp, kh«ng m¾c qu¸ 2 lçi chÝnh t¶ (1®) 2 : Tr¶ bµi - Häc sinh tù nhËn xÐt . - Gi¸o viªn tr¶ bµi cho häc sinh . - Häc sinh ®äc bµi lµm cña m×nh , ®èi chiÕu víi ®¸p ¸n cña gi¸o viªn . - Häc sinh tù nhËn xÐt bµi lµm cña m×nh , gäi häc sinh ®äc phÇn tù nhËn xÐt. 3 : Ch÷a lçi - Gi¸o viªn gäi häc sinh lªn b¶ng tù ghi lçi trong bµi cña m×nh - häc sinh tù ch÷a ( Lçi vÒ tõ , c©u , diÔn ®¹t , chÝnh t¶ ...... ) . - Häc sinh kh¸c nhËn xÐt bæ sung . - Gi¸o viªn söa . 4 : NhËn xÐt chung, tæng kÕt . Gi¸o viªn nhËn xÐt chung : - Bµi lµm tèt : - Bµi lµm kÐm - Gi¸o viªn ®äc mét sè bµi kh¸ cho häc sinh nghe . 5 : Híng dÉn häc ë nhµ . - Gi¸o viªn nh¾c nhë mét sè lçi c¬ b¶n ph¶i kh¾c phôc ngay . - VÒ xem l¹i , n¾m ch¾c c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm v¨n häc . - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo . Ngµy 23/3/2009 TiÕt 145 . Biªn b¶n . A . Môc tiªu cÇn ®¹t : - HiÓu c¸c yªu cÇu cña biªn b¶n vµ c¸c lo¹i biªn b¶n thêng gÆp trong cuéc sèng . - N¾m ®îc c¸ch viÕt mét biªn b¶n . C . TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc : I . §Æc ®iÓm cña biªn b¶n . . Häc sinh ®äc 2 biªn b¶n . ? Hai biªn b¶n trªn ghi l¹i sù viÖc g× ? ( Môc ®Ých ) . ? Cô thÓ mçi biªn b¶n ghi chÐp sù viÖc g× ? ? VËy biªn b¶n cÇn ®¹t nh÷ng yªu cÇu g× vÒ néi dung , h×nh thøc ? Häc sinh ®äc ghi nhí 1, 2 . ? Em h·y kÓ tªn mét sè lo¹i biªn b¶n thêng gÆp trong thùc tÕ ... . - V¨n b¶n " Bè cña Xi m«ng " lµ mét ®o¹n trÝch n»m ë phÇn ®Çu truyÖn ng¾n cïng tªn . 3 . §äc - kÓ tãm t¾t : 4 . Bè côc : ( DiÔn biÕn sù viÖc ) . - T©m tr¹ng tuyÖt väng cña Xi m«ng . - Xi m«ng gÆp b¸c Phi - LÝp . - B¸c Phi LÝp ®a Xi m«ng vÒ nhµ . - Ngµy h«m sau ë trêng . II . Ph©n tÝch : 1 . Nh©n vËt Xi m«ng . * §au ®ín , tuyÖt väng v× kh«ng cã bè * T©m tr¹ng ë bê s«ng : + ý nghÜ hµnh ®éng : Bá nhµ ra bê s«ng ®Þnh tù tö . + C¶nh thiªn nhiªn ®Ñp : trêi Êm , ¸nh mÆt trêi sëi Êm b·i c¸t ......... khiÕn em nghÜ ®Õn nhµ , ®Õn mÑ . + Chît nhí ®Õn nhµ , ®Õn mÑ næi ®au khæ l¹i trë vÒ , em l¹i khãc ( ngêi em rung lªn , nh÷ng c¬n nøc në ....... em chØ khãc hoµi ...... m¾t ®Ém lÖ , giäng nghÑn ngµo ....... oµ khãc ) . + Nãi n¨ng : Êp óng , ng¾t qu·ng kh«ng nªn lêi . -> NghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt phï hîp víi t©m lÝ løa tuæi , c¸ tÝnh cña Xi m«ng . * Khi gÆp b¸c Phi LÝp : " Ch¸u kh«ng cã bè " ®îc nh¾c 2 lÇn -> kh¼ng ®Þnh sù tuyÖt väng , bÊt lùc cña em . - C©u nãi " B¸c cã ...... kh«ng ? " -> Sù khao kh¸t cã mét ngêi bè cña em -> phï hîp víi t©m lÝ , t©m tr¹ng cña Xi m«ng . - Em qu¸t vµo mÆt chóng m¹nh mÏ nh nÐm mét hßn ®¸ : " Bè tao ........ Phi LÝp " -> niÒm tù hµo , h·nh diÖn v× ®· cã mét ngêi bè . => Xi m«ng lµ nh©n vËt rÊt ®¸ng th¬ng , ®¸ng yªu , em buån tñi bÊt h¹nh v× kh«ng cã bè . Nhng cuéc sèng ®· ®em l¹i h¹nh phóc cho em : em ®· cã mét ngêi bè ch©n chÝnh , thùc sù -> søc m¹nh ®Ó em sèng , häc tËp mét c¸ch tù tin , v÷ng vµng h¬n . => Gia ®×nh cã vai trß quan träng ®èi víi con trÎ . 2 . Nh©n vËt B. L¨ng - sèt : - Ng«i nhµ cña chÞ : nhá , quÐt v«i tr¾ng , hÕt søc s¹ch sÏ . - Th¸i ®é víi kh¸ch : ®øng nghiªm nghÞ ...... nh muèn cÊm ®µn «ng bíc qua ngìng cöa ....... - Nçi lßng ®èi víi con : + Tª t¸i ®Õn tËn x¬ng tuû , níc m¾t l· ch· tu«n r¬i . + LÆng ng¾t vµ qu»n qu¹i v× hæ thÑn . => TÊt c¶ ®iÒu ®ã chøng tá chÞ lµ ngêi phô n÷ xinh ®Ñp , ®øc h¹nh . 3 . Nh©n vËt Phi LÝp : * Khi gÆp Xi m«ng : - §Æt tay lªn vai em «n tån hái , nh×n em mét c¸ch nh©n hËu . -> B¸c rÊt th¬ng em : " Ngêi ta sÏ cho ch¸u mét «ng bè " . * Khi ®a Xi m«ng vÒ nhµ : NghÜ bông cã thÓ ®ïa cît ®îc víi chÞ : " tù nhñ thÇm .... lÇn n÷a " . * Khi gÆp chÞ B. L¨ng - sèt : hiÓu ra lµ kh«ng thÓ bìn cît víi chÞ -> c¶m mÕn ngêi phô n÷ tõng lÇm lì nhng cã mét phÈm chÊt tèt ®Ñp . * Khi ®èi ®¸p víi Xi m«ng : B¸c ®ång ý nhËn lµm bè cña Xi m«ng v× b¸c th¬ng cËu bÐ + sù c¶m mÕn chÞ B L¨ng - sèt . -> Tõ ý ®Þnh ®ïa cît thêng t×nh cña ®µn «ng -> sù nghiªm tóc thùc sù ; tõ sù an ñi cña ngêi lín víi ®øa trÎ cã hoµn c¶nh Ðo le ®Õn t×nh yªu th¬ng ®Ých thùc . => Lµ ngêi nh©n hËu , giµu t×nh th¬ng ®· cøu sèng Xi m«ng , nhËn lµm bè cña Xi m«ng ®em l¹i niÒm vui cho em . => Lßng c¶m th«ng vµ t×nh yªu th¬ng b¹n bÌ , nhÊt lµ nh÷ng b¹n cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt : nghÌo khã , må c«i , tËt nguyÒn ...... kh«ng nªn xa l¸nh , ghÎ l¹nh , thê ¬ , cµng kh«ng nªn trªu chäc , rÎ khinh ....... III . Tæng kÕt - LuyÖn tËp : 1 . Ghi nhí: SGK 2. LuyÖn tËp: ? Em thÝch chi tiÕt nµo trong chuyÖn? C¶m nhËn cña em vÒ chi tiÕt ®ã. 4: Híng dÉn häc bµi ë nhµ. - ViÕt ®o¹n v¨n nªu c¶m nhËn cña em vÒ Phi - lÝp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. Ngµy 3/4/2009 TiÕt 153: ¤n tËp vÒ truyÖn. A. Môc tiªu cÇn ®¹t: - ¤n tËp, cñng cè kiÕn thøc vÒ nh÷ng t¸c phÈm truyÖn hiÖn ®¹i ®· häc trong ch¬ng tr×nhng÷ v¨n 9. - Cñng cè nh÷ng hiÓu biÕt vÒ thÓ lo¹i truyÖn trÇn thuËt , x©y dùng nh©n vËt , cèt truyÖn , t×nh huèng truyÖn . - RÌn kÜ n¨ng tæng hîp , hiÖn thùc ho¸ kiÕn thøc . B . TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc : 1 : Híng dÉn häc sinh lËp b¶ng «n tËp vµ ®iÒn thÓ lo¹i , néi dung trong b¶ng. I . Thèng kª c¸c t¸c phÈm truyÖn hiÖn ®¹i ViÖt Nam - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh kÎ b¶ng. - Häc sinh lªn b¶ng ®iÒn (cét 2-5) - Häc sinh nh¾c l¹i néi dung chÝnh tõng bµi- gi¸o viªn tãm t¾t - häc sinh ghi. - Gi¸o viªn bËt m¸y chiÕu cã ghi c¸c néi dung cÇn ®iÒn sau : TT Tªn t¸c phÈm T¸c gi¶ N¨m s¸ng t¸c Tãm t¾t néi dung 1 Lµng Kim L©n 1948 Qua t©m tr¹ng ®au xãt , tñi hæ cña «ng Hai ë n¬i t¶n c khi nghe tin ®ån lµng m×nh theo giÆc , truyÖn thÓ hiÖn t×nh yªu lµng quª S2 , thiªn nhiªn víi lßng yªu níc vµ tinh thÇn kh¸ng chiÕn cña ngêi d©n 2 LÆng lÏ Sa Pa NguyÔn Thµnh Long 1970 Cuéc gÆp gì t×nh cê cña c« kÜ s míi ra trêng víi ngêi thanh niªn lµm viÖc mét m×nh t¹i tr¹m khÝ tîng trªn nói cao Sa Pa - Qua ®ã ca ngîi nh÷ng ngêi lao ®éng thÇm lÆng, cã c¸ch sèng ®Ñp, cèng hiÕn søc m×nh cho ®Êt níc. 3 ChiÕc lîc ngµ NguyÔn Quang S¸ng 1966 C©u chuyÖn c¶m ®éng vÒ hai cha con «ng S¸u vµ bÐ Thu trong lÇn «ng vÒ th¨m nhµ vµ ë khu c¨n cø -> ca ngîi t×nh cha con th¾m thiÕt...... 4 BÕn quª NguyÔn Minh Ch©u 1985 5 Nh÷ng ng«i sao xa x«i Lª Minh Khuª 1971 ? Häc sinh nªu nh÷ng néi dung chñ yÕu cña t¸c phÈm truyÖn ViÖt Nam ? H·y nªu nh÷ng phong c¸ch chung vµ riªng ë tõng nh©n vËt trong c¸c t¸c phÈm Häc sinh nªu- nhËn xÐt - Gi¸o viªn bæ sung - kÕt luËn nh SGV ?NghÖ thuËt chÝnh qua c¸c truyÖn ViÖt Nam vµ níc ngoµi lµ g×? ?TruyÖn nµo cã nh©n vËt kÓ chuyÖn xuÊt hiÖn trùc tiÕp? Häc sinh tr¶ lêi- nhËn xÐt. Gi¸o viªn bæ sung- kÕt luËn b»ng m¸y chiÕu. II. NÐt chÝnh vÒ néi dung t¸c phÈm truyÖn ViÖt Nam - Ph¶n ¸nh ®êi sèng con ngêi ViÖt Nam trong giai ®o¹n lÞch sö (chèng Ph¸p, Mü, x©y dùng ®Êt níc). + Cuéc sèng chiÕn ®Êu, lao ®éng gian khæ thiÕu thèn víi hoµn c¶nh Ðo le cña chiÕn tranh. + PhÈm chÊt, t©m hån cao ®Ñp cña con ngêi ViÖt Nam trong chiÕn ®Êu vµ x©y dùng ®Êt níc: yªu lµng, yªu quª h¬ng ®Êt níc, yªu c«ng viÖc, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, träng t×nh nghÜa ..... III. NÐt chÝnh vÒ nghÖ thuËt truyÖn ViÖt Nam vµ níc ngoµi ?C¸ch trÇn thuËt nµy cã t¸c dông nh thÕ nµo. ?TruyÖn nµo cã sù s¸ng t¹o t×nh huèng truyÖn ®Æc s¾c? 4: Híng dÉn häc ë nhµ. - ¤n tËp toµn bé kiÕn thøc vÒ truyÖn hiÖn ®¹i ViÖt Nam qua bµi «n tËp. - ChuÈn bÞ kiÓm tra 1 tiÕt . 4/4/2009 TiÕt 154. Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p (tiÕp theo) A. Môc tiªu cÇn ®¹t: - HÖ thèng kiÕn thøc vÒ c¸c kiÓu c©u xÐt theo cÊu t¹o, gåm 3 môc cô thÓ: C©u ®¬n C-V- c©u ®¬n ®Æc biÖt, c©u ghÐp. - N¾m ch¾c c¸c thµnh tè chÝnh, phô, thµnh phÇn biÖt lËp trong c©u. - RÌn kÜ n¨ng vËn dông trong t¹o lËp v¨n b¶n . B.. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc : : ?KÓ tªn c¸c thµnh phÇn chÝnh c¶u c©u? thµnh phÇn phô cña c©u? ?DÊu hiÖu ®Ó nhËn biÕt tõng thµnh phÇn. Häc sinh lµm bµi tËp 2 theo nhãm vµo phiÕu häc tËp (5'). Gi¸o viªn treo b¶ng phô ?Nèi th«ng tin cét A víi th«ng tin t¬ng øng ë cét B. Häc sinh lªn b¶ng nèi- häc sinh nhËn xÐt . Gi¸o viªn nhËn xÐt- kÕt luËn §¸p ¸n: 1-a ; 3,2-c ; 4-b ; 5-d . ?Qua ®ã em h·y nªu lªn dÊu hiÖu nhËn biÕt TPBL . Häc sinh lµm bµi tËp 2 theo mÉu ë b¶ng phô C. Thµnh phÇn c©u: I. Thµnh phÇn chÝnh vµ thµnh phÇn phô. - Thµnh phÇn chÝnh lµ nh÷ng thµnh phÇn b¾t buéc ph¶i cã mÆt ®Ó c©u cã cÊu t¹o hoµn c¶nh, diÔn ®¹t ®îc mét ý trän vÑn. + VN- TPC- kh¶ n¨ng kÕt hîp víi c¸c phô tõ chØ quan hÖ thêi gian, tr¶ lêi c©u hái : lµm g×? lµm sao? nh thÕ nµo? + CN- TPC- nªu lªn sù vËt hiÖn tîng cã hµnh ®éng, ®Æc ®iÓm , tr¹ng th¸i .... ®îc miªu t¶ ë VN . Tr¶ lêi c©u hái : Ai, con g× , c¸i g×. * DÊu hiÖu nhËn biÕt c¸c thµnh phÇn phô : -Tr¹ng ng÷ : ®øng ë ®Çu, cuèi c©u hoÆc gi÷a c©u ? Chñ ng÷- vÞ ng÷ nªu lªn hoµn c¶nh vÒ kh«ng gian, thêi gian, c¸ch thøc, ph¬ng tiÖn ..... diÔn ra sù viÖc nãi ®Õn ë c©u. * Bµi tËp 2: a, §«i cµng t«i // mÉm bãng. CN VN b, Sau mét håi .... lßng t«i, mÊyngêi TRN CN häc trß cò // ®Õn s¾p....... vµo líp . VN c, Cßn tÊm g¬ng ...... tr¸ng b¹c, nã vÉn lµ ....... ®éc ¸c Khëi ng÷ CN VN II. Thµnh phÇn biÖt lËp : A B 1. Nªu c¸ch nh×n cña ngêi nãi 2. Nªu ®iÒu bæ sung thªm lêi nãi 3. Nªu quan hÖ phô thªm lêi nãi 4. Nªu quan hÖ gi¸n tiÕp 5. Nªu th¸i ®é cña ngêi nãi a, TP t×nh th¸i b, TP gäi ®¸p c, TP phô chó d, TP c¶m th¸n => DÊu hiÖu nhËn biÕt : chóng kh«ng trùc tiÕp tham gia vµo sù viÖc ®îc nãi trong c©u. T×nh th¸i C¶m th¸n Gäi ®¸p Phô chó - Cã lÏ - NgÉm ra - Cã khi Dõa xiªm ThÊp lÌ tÌ Vá hång : D. HÖ thèng c¸c kiÓu c©u . I. C©u ®Æc biÖt . Bµi 1: Häc sinh lµm bµi tËp - líp nhËn xÐt- bæ sung- Gi¸o viªn söa ch÷a. a, NghÖ sÜ // ghi l¹i ..... b, Lêi ...... nh©n lo¹i // phøc t¹p h¬n vµ s©u s¾c h¬n. c, NghÖ thuËt // lµ tiÕng nãi ... t×nh c¶m . d, T¸c phÈm // lµ sîi d©y ........ trong lßng e, Anh // thø s¸u ....... S¸u Bµi 2: - C©u ®¬n ®Æc biÖt lµ g× ? (C©u kh«ng ph©n biÖt ®îc CN-VN-> c©u ®Æc biÖt) . Häc sinh lªn b¶ng lµm bµi tËp : C©u ®Æc biÖt a, TiÕng mô chñ b, Mét anh ..... 27 tuæi . c, Nh÷ng buæi tËp qu©n sù . II . C©u ghÐp C©u ghÐp trong c¸c ®o¹n trÝch ë bµi tËp 1 §¸p ¸n: ? ThÕ nµo lµ c©u ghÐp C©u ghÐp lµ ? Cã mÊy lo¹i c©u ghÐp a, Anh göi vµo ......... chung quanh ? Häc sinh lµm bµi tËp theo nhãm b, Nhng v× bom ........ bÞ cho¸ng c, ¤ng l·o võa ....... c¶ lßng d, Con nhµ .......... k× l¹ e, §Ó ngêi con g¸i ....... con g¸i Bµi tËp 2: Quan hÖ vÒ nghÜa gi÷a c¸c vÕ trong c©u ghÐp t×m ®îc ë bµi tËp 1 lµ : a, Quan hÖ bæ sung b, Quan hÖ nguyªn nh©n c, Quan hÖ bæ sung d, Quan hÖ nguyªn nh©n e, Quan hÖ môc ®Ých Bµi tËp 3 : X¸c ®Þnh quan hÖ vÒ nghÜa gi÷a c¸c vÕ trong c©u ghÐp a, Quan hÖ t¬ng ph¶n b, Quan hÖ bæ sung c, Quan hÖ ®iÒu kiÖn - gi¶ thiÕt Bµi 4 : - V× qu¶ bom tung lªn vµ næ trªn kh«ng (nªn) hÇm cña Nho bÞ sËp . - NÕu qu¶ bom tung lªn vµ næ trªn kh«ng th× hÇm cña Nho bÞ sËp . - Qu¶ bom næ kh¸ gÇn ,nhng hÇm cña Nho kh«ng bÞ sËp . - HÇm cña Nho kh«ng bÞ sËp, tuy qu¶ bom næ kh¸ gÇn . III. BiÕn ®æi c©u ?ThÕ nµo lµ c©u bÞ ®éng ?C¸ch chuyÓn ®æi tõ c©u chñ ®éng b»ng c©u bÞ ®éng nh thÕ nµo? Häc sinh lµm bµi tËp. Häc sinh tr¶ lêi- Gi¸o viªn nhËn xÐt bæ sung, kÕt luËn. 1. C©u rót gän : - Quen råi - Ngµy nµo Ýt : ba lÇn 2. C©u vèn lµ mét bé phËn cña c©u ®øng tríc ®îc t¸ch ra . a, Vµ lµm viÖc cã khi suèt ®ªm. b, Thêng xuyªn. c,Mét dÊu hiÖu ch¼ng lµnh. => Nh»m nhÊn m¹nh néi dung cña bé phËn ®îc t¸ch ra. 3 . a, §å gèm ®îc ngêi thî thñ c«ng lµm ra kh¸ sím. b, Mét c©y cÇu lín sÏ ®îc tØnh ta b¾c qua ...... s«ng nµy. c, Nh÷ng ng«i ®Òn Êy ®· ®îc ngêi ta dùng lªn tõ hµng tr¨m n¨m tríc. IV. C¸c kiÓu c©u øng víi nh÷ng môc ®Ých giao tiÕp kh¸c nhau. Häc sinh lµm bµi tËp theo nhãm. Bµi 1: C©u nghi vÊn: -Ba con, sao con kh«ng nhËn? - Sao con biÕt lµ kh«ng ph¶i? - Ba con ...... chø g×? =>Dïng ®Ó hái (c©u c¶m th¸n) Bµi 2: C©u cÇu khiÕn. a, -ë nhµ tr«ng em nh¸. -§õng cã ®i ®©u ®Êy. => Dïng ®Ó ra lÖnh b, - Th× m¸ cø kªu ®i (dïng ®Ó yªu cÇu) - V« ¨n c¬m (dïng ®Ó mêi) C©u " C¬m chÝn råi !" -> C©u trÇn thuËt ®¬n ®îc dïng lµm c©u cÇu khiÕn. 4: Híng dÉn häc ë nhµ. - N¾m hÖ thèng c¸c vÊn ®Ò ng÷ ph¸p. - ChuÈn bÞ bµi kiÓm tra tiÕng viÖt.
Tài liệu đính kèm: