Giáo án môn học Ngữ văn lớp 9 - Tiết học 20: Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự

Tiết 20 : Tập làm văn Ngày giảng:9/9/2008
LUYỆN TẬP TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ
 I. Mục tiêu cần đạt:
 Học sinh:
 - Ôn lại mục đích và cách thức tóm tắt văn bản tự sự giúp người đọc, người nghe hiểu rõ nội dung chính của một câu chuyện.
 - Có ý thức tóm tắt một văn bản trước khi học bài.
 - Rèn luyện kĩ năng tóm tắt văn bản tự sự. 
 II.Chuẩn bị:
 Giáo viên:
 - Kiến thức: Hệ thống câu hỏi, bài tóm tắt mẫu.
 - Phương tiện: Bảng phụ.
 - Nội dung tích hợp:Văn bản: Chyuện người con gái Nam Xương, Chiếc lá cuối cùng.
Học sinh: Viết lông
III.Tiến trình hoạt động:
 1.Ổn định: 9a /36 (vắng) 
 2. Bài cũ: Kiểm tra vở soạn: 5 em 
 3.Bài mới: Ở lớp 8 các em đã được học về tóm tắt VB tự sự. Bài học này giúp các em sẽ nắm vững hơn về kĩ năng đó. Và giúp chúng ta thực hành một cách vững vàng hơn trong phần học văn bản.
Gv
Hs
Gv
Hs
Hs
Gv
Hs
Gv
Hs
Gv
Hs
Gv
 * Hoạt động 1: Sự cần thiết của việc tóm tắt văn bản tự sự:
- Gọi HS đọc các tình huống trong Sgk.
+ HS trao đổi theo nhóm sau đó rút ra nhận xét về sự cần thiết của việc tóm tắt VBTS.
- Gọi HS nêu một số tình huống khác trong cuộc sống cần phải vận dụng kĩ năng tóm tắt?
( tóm tắt các ý kiến, văn bản thảo luận trong hội nghị, cuộc họp)
* Hoạt động 2: Thực hành tóm tắt văn bản tự sự:
+ Đọc các ý đã nêu trong SGK đối chiếu với chuyện “Người con gái Nam Xương” đã học, cho biết?
- Các ý đã nêu đủ chưa? Nếùu thiếu thì thiếu sự việc gì và tại sao đó lại là sự việc chính cần phải nêu?
- Các sự việc nêu trên đã hợp lí chưa? Có gì cần thay đổi?
- Hãy tóm tắt truyện “Người con gái Nam Xương”
+ Có thể rút ngắn gọn hơn như sau:
- Xưa có chàng Trương Sinh, vừa cưới vợ xong đã phải đi lính. Giặc tan Trương trở về, nghe lời con nhỏ, nghi là vợ mình không chung thuỷ. Vũ Nương bị oan, bèn gieo mình xuống sông Hoàng Giang tự vẫn. Một đêm Trương Sinh cùng con trai ngồi bên đèn, đứa con chỉ chiếc bóng trên tường và nói đó chính là người hay đến đêm đêm. Lúc đó chàng mới hiểu ra là vợ mình bị oan. Phan Lang tình cờ gặp lại Vũ Nương dưới thuỷ cung. Khi Phan được trở về trần gian, Vũ Nương gửi chiếc hoa vàng cùng lời nhắn cho chồng. Chàng Trương lập đàn giải oan trên bến Hoàng Giang. Vũ Nương trở về ngồi trên chiếc kiệu hoa đứng ở giữa dòng lúc ẩn, lúc hiện rồi biến mất.
* Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập.
+ Đọc và xác định yêu cầu của bài tập.
- Nêu lại những nội dung chính về tác phẩm chiếc lá cuối cùng.
+ Ghi ra giấy phần tóm tắt – trình bày trước lớp.
- Nhận xét, cho điểm.
- Củng cố tiết học.
- Yêu cầu khi tóm tắt một văn bản tự sự?
a. Ngắn gọn nhưng đầy đủ.
b. Nêu được các nhân vật và sự việc chính của tác phẩm.
c. Không thêm vào văn bản tóm tắt những suy nghĩ chủ quan của người tóm tắt.
d. Cả ba nội dung trên.
I.Sự cần thiết của việc tóm tắt văn bản tự sự:
-Tóm tắt: giúp người đọc và người nghe dễ hiểu nội dung chính của một câu chuyện. 
=> Ngắn gọn nên dễ nhớ.
II.Thực hành tóm tắt văn bản tự sự:
- Các sự việc nêu khá đầy đủ của cốt truyện. 
- Bổ sung chi tiết quan trọng: 
 Sau khi vợ tự vẫn, một đêm Trương Sinh cùng con trai ngồi bên đèn. Nghe con nói khi nó nhìn thấy bóng -> chàng hiểu ra nỗi oan của vợ. 
IV. Luyện tập : 
Bài 1: Tóm tắt văn bản Chiếc lá cuối cùng của O-Hen-ri.
- Zôn xi, Xiu, BơMen cùng là hoạ sĩ sống trong một căn gác trọ.
- Zônxi mang bệnh nặng, tuyệt vọng nhìn lá thườmg xuân rụng -> dự báo cái chết khi chiếc lá cuối cùng lìa cành.
- Bơ Men đã vẽ chiếc lá trong đêm lạnh -> Zôn xi hồi sinh, có niềm tin.
- Hoàn thành kiệt tác của đời mình khao khát-> cụ Bơ Men đã ra đi vì chứng sưng phổi.
4. Củng cố: Nêu các bước tóm tắt văn bản tự sự?
 5. Hướng dẫn – dặn dò: 
- Làm các bài tập còn lại.. 
- Chuẩn bị: Sự phát triển của từ vựng:
 + Nghiên cứu các ví dụ, trả lời câu hỏi huớng dẫn ở dưới để nắm được một số cách phát triển từ và phương thức chuyển nghĩa của từ.
 + Mỗi tổ một bảng nhóm, bút dạ.
**************************************