Giáo án môn Ngữ văn 9 - Tiết 106 - 107: Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của la phông - Ten

Ngày 2 / 2 / 2007.
Tiết 106+107: Văn bản: Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten.
A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh.
ở tiết1:
Đọc diễn văn bản, đúng giọng sói và cừu.
Tóm tắt được văn bản.
Nắm được nét chính về tác giả và sơ bộ nội dung văn bản.
Nắm được bố cục văn bản và cách lập luận của tác giả.
ở tiết2:
Hiểu được tác giả bài nghị luận văn chương đã dùng biện pháp so sánh hai hình tượng con cừu và con chó sói trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten với nhà khoa học Buy-phông viết về hai con vật ấy nhằm làm nổi bật đặc trưng của sáng tạo nghệ thuật.
Rèn luyện kĩ năng: tìm, phân tích luận điểm, luận chứng trong văn nghị luận, so sánh cách viết của nhà văn và nhà khoa học về cùng một đối tượng.
B. Tài liệu, thiết bị dạy học:
SGK, SGV, Sách bài tập, Sách tham khảo Ngữ văn 9.
Giáo án. 
Tư liệu về La Phông-ten.
C. Các hoạt động dạy học:
ổn định lớp:
Bài cũ:
 Hãy nêu các luận cứ trong bài “ Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới” của tác giả Vũ Khoan? Phân tích luận cứ thứ ba?
Bài mới: GV giới thiệu vào bài.
Hoạt động của GV và HS
Kiến thức cần đạt
- GV giới thiệu cách đọc, đọc mẫu.
- Gọi HS đọc văn bản.
?. Em hãy nêu nét chính về văn bản? về tác giả? 
- Gọi HS đọc chú thích 3 SGK.
?. Theo em văn bản này chia làm mấy phần?
?. Hãy đặt tiêu đề cho từng phần?
?. Em có nhận xét gì về cách lập luận của tác giả?
?. Dưới hai ngòi bút của Buy-phông 
và La Phông-ten thì bài văn như thế nào?
- GV sơ kết tiết 1.
I. Đọc, chú thích:
1. Đọc : Gọi HS đọc bài.
2. Chú thích:
* Tác giả: Hi- pô- lít- ten(1828- 1893)
- Là triết gia, sử gia, nhà nghiên cứu văn học Pháp.
- Viện sĩ viện Hàn Lâm Pháp.
* Tác phẩm:
- GV giải thích chú thích 3 cho học sinh hiểu.
II. Hiểu văn bản:
Bố cục bài văn và cách lập luận:
Bố cục: Chia làm hai phần.
- Từ đầu đến  “ tốt bụng như thế ” -> Hình tượng con cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten.
- Còn lại -> Hình tượng chó sói trong thơ ngụ ngôn La Phông-ten.
Cách lập luận:
- Tác giả lập luận bằng cách dẫn ra những dòng viết về hai con vật ấy của nhà khoa học Buy-phông để so sánh.
- Mạch nghị luận theo trật tự ba bước: Dưới ngòi bút của La Phông-ten -> Dưới ngòi bút của Buy-phông -> Dưới ngòi bút của La Phông-ten.
=> Bài văn nghị luận trở nên sinh động hơn.
D. Hướng dẫn học ở nhà:
Về nhà học bài, nắm được nét chính về tác giả.
Nắm được nội dung mà văn bản đề cập.
Nắm được bố cục của văn bản.
Soạn tiếp các câu hỏi để tiết sau học.
 Tiết2:
Hoạt động của GV và HS
Kiến thức cần đạt
?. Nhà khoa học Buy-phông nhận xét về loài cừu, loài sói căn cứ vào đâu?
Có đúng không?
?. Tại sao ông không nói đến “ sự thân thương” của loài cừu và “ nỗi bất hạnh” của chó sói?
?. Về hình tượng con cừu, La Phông- ten giới thiệu khác Buy-phông chỗ nào?
?. Chó sói được La Phông- ten miêu tả như thế nào?
?. Thấy cừu non, chó sói đã làm gì ?
?. Khi miêu tả chó sói, tác giả đã sử dụng những biên pháp nghệ thuật nào?
?. Khi xây dựng hình tượng chó sói, La Phông-ten xây dựng trên cơ sở nào?
?. Em hãy tìm những dẫn chứng chứng minh rằng hình tượng chó sói trong bài thơ là đáng ghét?
?. Thông qua cách nhìn nhận về cừu và về chó sói khác nhau của 
La Phông-ten và Buy-phông, nhà văn muốn nói điều gì?
- GV khái quát toàn bộ nội dung văn bản lên ghi nhớ SGK.
- HS đọc ghi nhớ.
I. Đọc, chú thích:
II. Hiểu văn bản:
1. Bố cục bài văn và cách lập luận:
 2. Hai con vật dưới ngòi bút của nhà khoa học:
- Buy-phông viết về loài cừu ( con cừu nói chung) và loài chó sói bằng ngòi bút chính xác của nhà khoa học, nêu lên những đặc tính cơ bản giữa chúng.
- Nhà khoa học không nhắc đến tình cảm “ mẫu tử thân thương” của cừu vì không phải chỉ có loài cừu mới có. Ông không nhắc đến “ nỗi bất hạnh” của chó sói vì đấy không phải là nét cơ bản của nó ở mọi nơi, mọi lúc.
3. Hình tượng con cừu trong thơ ngụ ngôn:
- Một con cừu cụ thể. Chú cừu non bé bỏng trong một hoàn cảnh đặc biệt, đối mặt với chó sói bên dòng suối.
- Khắc hoạ tính cách cừu non qua ngôn từ, thái độ
- Cừu: Tính chất hiền lành, nhút nhát.
- Nhân cách hoá cừu non: Suy nghĩ, nói năng và hành động như người.
4. Hình tượng chó sói trong thơ ngụ ngôn:
- Chó sói cụ thể: Đói meo, gầy giỏ xương, đi kiếm mồi ->bắt gặp cừu con đang uống nướcdưới dòng suối.
- Hắn muốn ăn thịt cừu con nhưng muốn che dấu tâm địa của mình. Kiếm cớ bắt tội gọi là “ trừng phạt” chú cừu tội nghiệp.
- Nghệ thuật: Nhân cách hoá.
- La Phông-ten dựa trên một trong những đặc tính vốn có của loài chó sói là săn mồi, ăn tươi nuốt sống những con vật yếu đuối hơn nó.
- Chó sói có mặt đáng cười, chẳng kiếm được cái gì nên mới đói meo -> hài kịch của sự ngu ngốc.
- Chó sói -> chủ yếu nói lên con vật đáng ghét, hống hách, bắt nạt kẻ yếu -> bi kịch của sự độc ác.
=> Cùng viết về một loài vật nhưng nhà văn và nhà khoa học có cách nhìn nhận khác nhau là vì 
H. Ten muốn nêu bật đặc trưng của sáng tác nghệ thuật là in đậm dấu ấn cách nhìn, cách nghĩ riêng của nhà văn.
* Ghi nhớ: SGK.
III. Luyện tập:
 GV hướng dẫn cho HS đọc phần đọc thêm ở SGK.
IV: Hướng dẫn học ở nhà:
Đọc lại văn bản.
Nắm chắc nội dung văn bản.
Soạn bài mới: “ Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí”
GV hướng dẫn soạn:
+ HS đọc kĩ các yêu cầu trong SGK.
+ Tìm hiểu được bài nghị luận tư tưởng, đạo lí có những đặc điểm nào?