Giáo án môn Ngữ văn khối 9 - Sông đông êm đềm

Sông Đông êm đềm
 Mikhail Solokhov
 Chương 7
 Grigori vui anh vui em về thỡ gà đó gỏy mấy đợt đầu. Từ phũng ngoài, mựi hốt-bố lờn men chua loột và mựi cỏ Đức mẹ khụ ngai ngỏi xụng vào nồng nặc.
Grigori rún rộn đi vào nhà trong. Chàng cởi quần ỏo, treo cẩn thận cỏi quần rộng ống cú nẹp mặc ngày lễ, làm dấu phộp rồi nằm xuống. Chấn song cửa cắt tư vuụng ỏnh trăng vàng, in một hỡnh chữ thập lờn sàn nhà. Trong gúc phũng, vài bức tượng thỏnh phủ những tấm khăn thờu nhấp nhoỏng một thứ ỏnh sỏng sin sỉn. Quanh cỏi mắc ỏo đầu giường, đàn ruồi bị thức giấc vo ve mói khụng yờn.
Grigori vừa thiu thiu thỡ trong bếp cú tiếng thằng chỏu trai con ụng anh oe oe khúc.
Cỏi nụi ọt ẹt như chiếc xe bũ khụng được bụi dầu. Daria lầu bầu, giọng ngỏi ngủ:
- Cú nớn đi khụng nào, mày thật là con tội con nợ? Ngủ chẳng chịu ngủ, nằm yờn cũng chẳng chịu nằm yờn cho.
Rồi Daria khẽ ru:
 Ả Ngốc, ả Nghếch
 Ả tếch đi đõu?
 Nghếch đi chăn ngựa.
 Ngựa Nghếch ngựa gỡ?
 Ngựa Nghếch thắng yờn,
 Riềm thờu kim tuyến.
 Grigori thiếp đi dần theo nhịp ru con đều đặn, nhưng trong bụng vẫn cũn nghĩ: "À mà ngày mai anh Petro đó phải đi trại rồi. Ở nhà chỉ cũn chị Daria với thằng bộ Thế là lần nầy cắt cỏ se khụng cú anh ấy cựng làm với mỡnh".
Grigori rỳc đầu vào trong cỏi gối núng hổi, nhưng tiếng ru vẫn cứ quấy rầy bờn tai:
 Thế ngựa Nghếch đõu?
 Đứng sau cổng lớn.
 Thế cổng lớn đõu?
 Nước lũ cuốn rồi.
Một con ngựa hớ một tràng dài làm Grigori giật mỡnh. Nghe tiếng hớ, Grigori nhận ra con ngựa chiến của Petro.
 Cũn đàn ngỗng đõu?
 Ngỗng lẩn bói lau.
 Thế bói lau đõu?
 Lau con gỏi cắt
 Thế con gỏi đõu?
 Con gỏi lấy chồng.
 Chồng con gỏi đõu?
 Lờn ngựa ra trận
Cũn ngỏi ngủ, Grigori đó lần ra tàu ngựa và dắt con ngựa ra ngừ. Một cỏi mạng nhện bất ngờ bay tới vướng vào mặt làm Grigori thấy buồn buồn, thế là bỗng nhiờn chẳng cũn ngỏi ngủ chỳt gỡ nữa.
Ánh trăng làm hiện lờn chếch ngang sụng Đụng một con đường gợn lăn tăn, khụng ai cưỡi ngựa qua được. Mặt sụng mự mịt sương mai, nhưng trờn đầu thỡ sao lấm tấm khắp bầu trời. Con ngựa đi cẩn thận từng bước sau lưng Grigori. Đoạn đường dốc xuống sụng rất khú đi. Từ bờ bờn kia vẳng sang tiếng vịt kờu quàng quạc. Gần bờ trong đỏm rong rờu, một con cỏ nhẹo bơi quanh quẩn săn tỡm cỏ con, cỏi đuụi của nú quẫy nước lọc ọc.
Grigori đứng lặng giờ lõu bờn làn nước. Bờ sụng nặc mựi ngai ngỏi của cỏc thứ mục ẩm. Những giọt nước rung rung nối nhau nhỏ xuống từ mừm con ngựa. Trong lũng Grigori tràn ngập một cảm giỏc trống rỗng nhưng lõng lõng thỳ vị. Dễ chịu thật, chẳng cú gỡ phải suy nghĩ. Trờn đường về, Grigori nhỡn về phớa mặt trời mọc. Đằng ấy, một vựng tranh tối tranh sỏng phơn phớt xanh đó bắt đầu rạng.
Grigori về đến gần tàu ngựa thỡ gặp mẹ.
- Mày đấy à, Griska?
- Chẳng con thỡ cũn ai?
- Mày cho ngựa uống nước rồi chứ?
- Cho uống rồi, - Grigori trả lời cú vẻ miễn cưỡng.
Bà mẹ đi hơi ngửa người ra sau, vỡ bà đang đựm trong tạp dề một ớt phõn ngựa khụ để nhúm bếp. Bà kộo lệt sệt hai bàn chõn đất nhăn nheo như mọi người già.
- Mày sang gọi vợ chồng Stepan dậy đi. Stepan cũng sắp sửa đi cựng với thẳng Petro nhà ta đấy.
Grigori tựa như được hơi lạnh lắp cho một cỏi lũ xo căng thẳng, người chàng như cú kiến đốt. Chàng nhảy ngay qua ba bực thềm dội tiếng của nhà Astakhov. Cửa khụng cài then. Stepan ngủ trờn một tấm thảm trải trong bếp, đầu người vợ rỳt vào nỏch anh ta.
Qua búng tối đó sắp tan hết, Grigori nhỡn thấy cỏi vỏy của Acxinhia tốc lờn đến quỏ đầu gối, cặp chõn trắng muốt như gỗ bạch dương dạng ra một cỏch hớ hờnh. Grigori đứng nhỡn một giõy, chàng cảm thấy miệng khụ bỏng, đầu vỏng lờn như vỡ những tiếng đập vào răng. Chàng lấm lột nhỡn quanh như thằng ăn cắp rồi kờu lờn khàn khàn, lạc cả giọng:
- Nầy, ai thế nầy? Dậy đi thụi!
Acxinhia ụn ịn trong giấc ngủ.
- ễi chao, ai đấy? Ai thế nầy? - Nàng luống cuống sờ soạng, luồn một cỏnh tay trần xuống giữa hai chõn, kộo cỏi ỏo lút xuống. Vết bói nước bọt chảy ra trong lỳc ngủ say vẫn cũn trờn gối: trời sắp rạng là lỳc đàn bà họ ngủ say nhất.
- Tụi đõy. Mẹ tụi bảo sang gọi anh chị dậy
- Chỳng tụi dậy ngay đõy Nhà chỳng tụi chẳng cũn chỗ nào len chõn nữa Rệp thỡ như sung, cứ phải xuống đất nằm. Anh Stepan dậy đi, cú nghe thấy khụng?
Grigori nghe giọng núi, biết Acxinhia ngượng, nờn vội về ngay.
Chừng ba mươi chàng Cụ-dắc từ gió thụn xúm đến trại binh dịch thỏng Năm. Nơi tập trung là thao trường. Lỳc khoảng bảy giờ, thao trường đó đầy những chiếc xe bốn bỏnh cú mui bằng vải bạt, với những chàng Cụ-dắc mặc ỏo sơ-mi binh dịch thỏng Năm may bằng vải thụ, ai nấy vũ trang đầy đủ, người thỡ cưỡi ngựa, người thỡ đi chõn.
Trờn thềm nhà, Petro đang vội vó khõu lại đoạn dõy cương bị rỏch. ễng Panteley Prokofievich đi đi lại lại bờn cạnh con ngựa của Petro, chốc chốc lại đổ thờm lỳa kiều mạch vào cỏi mỏng ăn. Thỉnh thoảng ụng kờu lờn:
- Dunhiaska, đó khõu miệng tỳi bỏnh mỡ khụ chưa? Đó rắc nhiều muối vào mỡ chài chưa?
Y như một đoỏ hoa đỏ rực, Dunhiaska chạy loang loỏng qua sõn như con ộn. Nghe tiếng bố gọi, cụ bộ bật cười trả lời:
- Cha ơi, cha cứ lo việc của cha đi, mặc con sửa soạn cỏc thứ cho anh con, đến Cherkask(1) cũng khụng cú gỡ xộc xệch đõu.
Petro nhấp nước bọt vào sợi chỉ rồi hất đầu về phớa con ngựa và hỏi:
- Nú ăn chưa xong hả cha?
- Cũn phải kịp cho nú nhai chứ, - ễng bố đưa bàn tay sần sựi vuốt lại tấm đệm lút yờn hỡnh như chỉ là điều lặt vặt, nhưng chỉ sau một chặng đường là đó cú thể làm lưng con ngựa bị sướt đến chảy mỏu rồi.
- Con Hạt dẻ ăn xong cha cho nú uống nước nhộ.
- Thằng Grigori sẽ cho nú ra sụng Đụng. Nầy, Grigori, dắt con ngựa đi!
- Bắt đầu cắt rạ là phải nhờ thụi, - Grigori cười hà hà.
Acxinhia đứng trờn vỏn cầu, thựng vẫn để nguyờn trờn đũn gỏnh, hai đầu gối kẹp cỏi vỏy bị giú thổi lồng lờn. Nàng cỳi xuống mỳc rất khộo một thựng nước rồi đưa mắt nhỡn Grigori.
- Thế nào, anh chàng Stepan nhà chị sửa soạn xong rồi chứ? - Grigori hỏi.
- Nhưng việc ấy can gỡ đến anh?
- Làm gỡ mà đỏng đảnh thế Hỏi một cõu cũng khụng được hay sao?
- Ừ, thỡ sửa soạn rồi đấy Đó sao nào?
- Thỡ chị sẽ ở nhà sống cỏi cảnh vợ lớnh phũng khụng chứ sao nữa?
- Đại khỏi như thế.
Con ngựa rời mừm khỏi làn nước, răng nú nhai ken kột, làm nước chảy cả xuống. Rồi nú đập hai chõn trước xuống nước và nhỡn ra mặt sụng. Acxinhia mỳc nốt thựng bờn kia, đổi vai chiếc đũn gỏnh, rồi nhỳn nhảy lờn dốc. Grigori thỳc ngựa bỏm sỏt phớa sau. Giú thổi phần phật cỏi vỏy của Acxinhia, nghịch nghịch những mún túc nhỏ loăn xoăn trờn cỏi gỏy rỏm nắng của nàng. Chiếc khăn bịt đầu thờu bằng tơ màu như chỏy rực trờn bỳi túc dày. Chiếc ỏo hồng khụng một vết nhăn, mặc luồn vào trong vỏy, ụm lẳn cỏi lưng ngay ngắn và cặp vai chắc nịch. Trong khi leo lờn dốc, Acxinhia hơi chỳi người về phớa trước, làm hằn rừ đường sống lưng dưới làn ỏo. Grigori nhỡn thấy hai đỏm nõu nõu ở chỗ nỏch ỏo bạc mầu vỡ mồ hụi. Hai con mắt chàng nhỡn theo từng cử động của Acxinhia và chàng chỉ muốn bắt chuyện lại.
- Chắc chắn chị cũng sẽ mong nhớ đức ụng chồng đấy nhỉ? Cú phải khụng?
Acxinhia vừa đi vừa ngoỏi cổ lại mỉm cười:
- Khụng thế thỡ cũn sao nữa. Anh cứ lấy vợ đi, - Nàng vừa núi vừa thở hổn hển, - Cứ lấy vợ đi rồi sẽ biết xa vợ xa chồng cú buồn nhớ hay khụng.
Grigori thỳc ngựa tới ngang Acxinhia và nhỡn thẳng vàú mắt nàng.
- Thế mà lại cú những chị chàng đưa tiễn chồng là trong bụng cứ như mở cờ đấy. ễng Petro đi vắng là chị chàng Daria nhà tụi phõy phõy ra ngay.
Acxinhia thở hổn hển, cỏnh mũi rung rung. Nàng vừa sửa túc vừa núi:
- Chồng tuy khụng là đỉa nhưng dự sao cũng là một loài hỳt mỏu. Thế hai cụ bờn ấy sắp hỏi vợ cho anh rồi chứ?
- Cũn chưa biết ý ụng cụ nhà tụi ra sao. Cú lẽ chờ tụi hết hạn lớnh hẵng hay.
- Anh cũn trẻ chỏn, đừng lấy vợ làm gỡ vội.
- Nhưng sao vậy?
- Sẽ chỉ được một điều là phiền muộn thụi.
Nàng cỳi liếc nhỡn Grigori cười tủm tỉm, khụng hộ mụi. Lần đầu tiờn Grigori thấy rằng Acxinhia cú một cặp mụi mọng mọng, dõm đến trắng trợn.
Grigori lấy tay rẽ bờm con ngựa thành từng mún lụng, núi:
- Tụi cũng chẳng muốn lấy vợ làm gỡ. Cứ thế nầy rồi cũng tự nhiờn cú cụ yờu.
- Cú đỏm nào rồi sao?
- Việc gỡ phải chọn đỏm nào làm gỡ? Bõy giờ cụ sắp tiễn Stepan đi rồi đấy
- Nầy chớ cú ỡm ờ với tụi!
- Ỡm ờ thỡ làm gỡ đõy chắc?
- Tụi sẽ mỏch Stepan cho mà xem
- Sợ cỏi gỡ thằng Stepan nhà cụ
- Liệu hồn, gan cúc tớa chưa, chẳng sợ rồi cú ngày khúc hết nước mắt.
- Nầy Acxinhia, cụ đừng cú doạ tụi!
- Tụi chẳng doạ dẫm gỡ ai cả. Việc của anh là tỡm kiếm những cụ gỏi mà tỏn. Để cho cỏc cụ ấy khõu khăn tay cho anh. Cũn tụi thỡ anh chớ nhũm ngú làm gỡ.
- Nhưng đõy cứ nhũm thỡ sao?
- Được muốn nhũm thỡ cứ nhũm.
Acxinhia mỉm cười làm lành rồi rẽ khỏi con đường mũn. Nàng cố trỏnh con ngựa, nhưng Grigori rẽ ngựa, chắn ngang đường.
- Cho tụi đi nào, anh Griska!
- Đõy khụng cho.
- Đựa dai vừa chứ. Tụi cũn phải sửa soạn cho chồng tụi lờn đường.
Grigori mỉm cười, thỳc cho con ngựa nổi núng. Con ngựa giậm chõn tại chỗ, ộp Acxinhia vào bờn vỏch.
- Nộ cho tụi đi, đồ quỷ sứ, cú người kia kỡa! Bà con trụng thấy thỡ cũn ra thể thống gỡ nữa?
Acxinhia hoảng hốt đưa mắt nhỡn quanh rồi cau mày đi thẳng, khụng ngoỏi đầu lại nữa.
Trờn thềm, Petro đang từ gió những người thõn yờu. Grigori đúng yờn cho con ngựa. Petro nắm đốc gươm, hối hả chạy trờn thềm xuống, tiếp lấy dõy cương trong tay Grigori.
Đỏnh hơi thấy mựi đường trường con ngựa, núng nảy giậm hết chõn nọ đến chõn kia. Nú nhay nhay hàm thiếc, sựi cả bọt mộp.
Petro đưa tay nắm mũi yờn, đặt một chõn lờn bàn đạp, rồi quay lại núi với bố:
- Cha đừng bắt mấy con "Húi" làm việc mà hỏng mất bũ cha nhộ!
- Sang thu ta sẽ đem bỏn đi. Cũn phải sắm cho thằng Grigori một con ngựa mới được.
- Cỏ trờn đồng cỏ thỡ cha nhớ đừng bỏn đi nhộ. Cha cũng thấy cỏ trờn bói năm nay xấu thế nào rồi đấy.
- Thụi cầu Chỳa che chở cho con. Đi đường bỡnh an, con nhộ. - ễng già vừa núi vừa làm dấu phộp.
Bằng một động tỏc quen thuộc, Petro đưa cỏi thõn hỡnh vạm vỡ của anh ta lờn yờn rồi sửa lại những nếp sau lưng chiếc sơ-mi thắt dõy lưng. Con ngựa bước ra cổng chớnh. Thanh gươm đập đều đều theo nhịp chõn ngựa. Đốc gươm nhấp nhoỏng một ỏnh đựng đục dưới nắng.
Daria bế con bước theo. Bà mẹ đứng giữa sõn nuụi gia sỳc đưa tay ỏo lờn lau nước mắt và sỡ cỏi mũi đỏ hoe vào gúc chiếc tạp dề.
- Anh ơi, cũn bỏnh rỏn nữa! Cú mấy cỏi bỏnh cũng quờn mất rồi! Bỏnh rỏn khoai tõy ngon thế nầy!
Dunhiaska nhảy cẫng ra cổng như một con dờ non.
- Mày làm gỡ mà gào lờn như một con ngớ ngẩn thế? - Grigori bực mỡnh quỏt em.
- Cú mấy cỏi bỏnh rỏn cũng để quờn Hư-ư-ư - Dunhiaska nộp mỡnh bờn cửa xộp hàng rào, rờn rỉ. Những giọt nước mắt chảy xuống hai gũ mỏ nhem nhuốc núng rực, rồi lại chảy từ trờn mỏ xuống cỏi ỏo ngắn mặc ngoài thường ngày.
Daria đưa tay lờn che mắt nhỡn theo búng cỏi ỏo trắng của chồng vẫn cũn ẩn hiện qua màn bụi. ễng Panteley lay lay cỏi cọc mục bờn cổng, rồi đưa mắt nhỡn Grigori.
- Mày gỏnh lấy việc chữa cỏi cổng nầ ... ận hầm hầm. Dunhiaska đành thở dài chạy vào trong nhà. Mưa rơi lộp độp những giọt rất to, rất mau. Một tiếng sấm nổ ngay bờn trờn mỏi nhà, tiếng rền lan tới bờn kia sụng Đụng.
Trong phũng ngoài, Grigori đang cựng cha lụi trong chỏi nhà ra một cỏi lưới đỏnh cỏ cuộn trũn.
- Chỉ thụ và kim sào đõu, mang ra đõy. Mau lờn! - Grigori quỏt Dunhiaska.
Trong bếp đó nhúm lửa. Daria ngồi vỏ lưới. Bà già vừa ru thằng chỏu, vừa lầu bầu:
- Cỏi ụng lóo nầy, xưa nay chỉ được cỏi nghĩ ra hết trũ nọ đến trũ kia. Đi mà ngủ cho bộo mắt cú hơn khụng? Dầu mỗi ngày một đắt mà cứ đốt phớ đốt hoài. Đi hụm nay thỡ đỏnh bắt được cỏi gỡ? Khụng biết ma dẫn lối quỷ đưa đường mấy bố con nhà ụng đến đõu bõy giờ. Đất ngoài sõn mưa đó nỏt như tương mà cũn dẫm loạn cả lờn. Xem kỡa, xem kỡa, chớp lúe lờn cú ghờ khụng! Lạy Chỳa Giờ-su cứu thế, lạy Nữ hoàng trờn trời
Trong một giõy, gian bếp bỗng lúe lờn một thứ ỏnh sỏng xanh lố loỏ mắt. Tất cả chết lặng đi, cú thể nghe thấy cả tiếng nước mưa đập vào cửa chớp. Rồi sấm nổ đỏnh rầm. Dunhiaska rỳ lờn, rỳc đầu vào cỏi lưới. Daria làm dấu phộp lia lịa về phớa cửa sổ và cửa ra vào.
Bà già hốt hoảng nhỡn con mốo con nũng nịu cọ mỡnh vào chõn bà.
- Dunhiaska! Đuổi cổ nú đi cho tao, cỏi con mốo chết tiệt nầy Lạy Nữ hoàng trờn trời, xin người xỏ tội cho con, kẻ tội lỗi nầy. Dunhiaska, nộm con mốo ra sõn cho tao. Xộo ngay, đồ quỷ quỏi! Mày
Grigori cười khụng ra tiếng, người rung bắn lờn, để rơi cả miếng gỗ trờn cỏi lưới.
ễng Panteley Prokofievich quỏt lờn:
- Thụi đi làm gỡ tru trộo lờn như thế hử? Cú im ngay đi khụng? Cỏnh đàn bà vỏ lưới mau tay lờn nào! Đó bảo mấy ngày nay là ngú xem cỏi lưới một chỳt mà vẫn
- Cỏ với kiếc, hụm nay thỡ đỏnh được cỏi gỡ! - Bà già lẩm bẩm.
- Khụng biết thỡ im cỏi mồm đi! Cỏ nú vốn sợ giụng bóo, sẽ kộo nhau vào sỏt bờ. Cú lẽ nước đục ngầu rồi đấy. Nào, Dunhiaska, mày thử chạy ra xem nước sụng lờn to chưa?
Dunhiaska miễn cưỡng nghiờng nghiờng người đi ra cửa.
Bà già vẫn khụng chịu yờn:
- Thế những ai đi kộo lưới bõy giờ? Con Daria thỡ khụng cho đi được đõu ra ngoài ấy cú thể lạnh vỳ rỏo sữa mất.
- Tụi đi với thằng Griska. Cũn một cỏi lưới nữa thỡ chỳng ta sẽ gọi Acxinhia và thờm một người nào đú trong cỏnh đàn bà.
Dunhiaska hổn hển chạy vào, người nặc mựi đất đen ẩm, trờn hai hàng mi cũn rung rung mấy giọt mưa.
- Nước sụng rộo ầm ầm ghờ quỏ!
- Mày cú đi kộo lưới với chỳng tao khụng?
- Thế cũn những ai đi nữa?
- Chỳng ta sẽ gọi vài chị bờn lỏng giềng.
- Thế thỡ con sẽ đi.
- Được mày khoỏc ỏo choàng vào rồi chạy sang nhà chị Acxinhia. Nếu chị ấy cú đi thỡ gọi thờm cả chị Malaska Frolova nữa.
- Của ấy thỡ khụng chết cúng được đõu. - Grigori mỉm cười. – Mỡ trờn người mụ ấy chẳng thua gỡ mỡ một con lợn thiến loại tốt.
Bà mẹ khuyờn:
- Griska nầy, cú lẽ mày nờn lấy rơm khụ mà lút vào ngực con ạ. Nếu khụng lạnh tim lạnh phổi mất đấy.
- Grigori, chạy ra lấy rơm đi. Bà lóo núi đỳng đấy.
Chẳng mấy chốc Dunhiaska đó dẫn hai người đàn bà vào.
Acxinhia mặc chiếc ỏo rỏch và cỏi vỏy lút màu xanh da trời, nơi lưng ong buộc sợi dõy. Nom nàng thấp hơn ngày thường, người thon hẳn đi. Nàng cười với Daria, thỏo mảnh khăn trờn đầu, bỳi túc lại cho chặt. Rồi nàng ngửa đầu ra sau, buộc lại khăn, và đưa mắt nhỡn Grigori một cỏch lónh đạm. Mụ Malaska bộo nỳng nớnh cũn đứng bờn ngưỡng cửa để thắt lại bớt tất cho chắc. Mụ núi giọng khàn khàn như phải cảm:
- Cú mang tỳi đi đựng khụng thế? Lạy Chỳa tụi, hụm nay sẽ đỏnh được cỏ đấy!
Mọi người kộo nhau ra sõn gia sỳc. Mưa rơi rất dày trờn mặt đất nhóo nhoột như tương. Những vũng nước ngầu bọt tràn ra sụng Đụng thành những con suối nhỏ.
Grigori đi đầu, trong lũng khụng hiểu sao thấy vui lạ.
- Cha ơi, cẩn thận chỗ nầy cú cỏi rónh đấy.
- Tối ơi là tối!
- Nắm lấy mỡnh nầy, Acxinhia, phen nầy chị em nhà mỡnh cựng sa địa ngục, - Malaska cười, giọng khàn khàn.
- Grigori xem kỡa, cú phải là bến Maidanikov rồi khụng?
- Đỳng nú đấy.
- Nào ta bắt đầu từ chỗ nầy - ễng Panteley Prokofievich cố quỏt to hơn tiếng giú quật tới tấp.
- Bỏc ơi, chỏu chẳng nghe thấy gỡ cả! - Malaska kờu khàn khàn.
- Bắt đầu kộo đi, cầu Chỳa cứu giỳp Tụi bắt đầu từ chỗ sõu đõy. Bắt đầu từ chỗ sõu, tụi bảo kỡa Malaska, cỏi con quỷ tai lũi nầy, kộo đi đõu thế nầy? Tụi bắt đầu từ chỗ sõu! Grigori, Griska! Acxinhia đứng trờn bờ mà thả lưới xuống!
Tiếng gầm rỳ vang khắp sụng Đụng. Giú xộ làn nước mưa tạt chộo làm trăm mảnh.
Grigori khoả chõn dũ đỏy sụng. Chàng ngõm mỡnh xuống nước tới ngang thắt lưng. Nước lạnh lầy nhầy trườn dần lờn ngực, bú chặt lấy tim chàng như cỏi đai sắt. Một đợt súng quật như ngọn roi vào mặt, hai con mắt nhắm nghiền. Cỏi lưới phồng lờn trũn xoay xoay, rồi chỡm dần. Chõn Grigori đi bớt-tất len, dẫm trờn đỏy sụng toàn cỏt cứ trơn tuột. Miếng gỗ trờn lưới rời khỏi tay Nước mỗi lỳc sõu hơn. Chõn Grigori bước bỗng hẫng một cỏi. Cú cỏi hố. Dũng nước cuồn cuộn lụi Grigori ra giữa sụng và cứ hỳt chàng theo. Grigori cố hết sức bơi bằng tay phải để quay vào bờ. Chỗ nước sõu đen ngũm chao đảo, làm anh chàng sợ hơn bao giờ hết. Grigori sung sướng đặt được một chõn vào chỗ đất mềm mềm. Khụng biết cú con cỏ gỡ bơi chạm vào đầu gối chàng.
- Đi vũng sõu vào nữa, - Tiếng ụng bố vẳng tới từ một chỗ nào đú trong búng tối nhớp nhỳa.
Cỏi lưới nghiờng sang một bờn rồi lại trụi xuống chỗ nước sõu.
Dũng nước đó cuốn mất mụ đất dưới chõn Grigori. Chàng cố ngoi đầu lờn bơi, miệng nhổ phỡ phỡ.
- Acxinhia, cũn sống khụng đấy?
- Cũn sống hẳn đi chứ.
- Hỡnh như hết mưa rồi đấy nhỉ?
- Cơn nhỏ đó qua, nhưng cơn lớn lại sắp ập tới rồi đấy.
- Núi khẽ khẽ chứ. Kẻo bố tụi nghe thấy lại chửi rầm lờn.
- Cũng biết sợ bố cơ à
Hai người lặng thinh kộo lưới. Nước dớnh như bột bỏnh, chõn tay làm gỡ cũng thấy vướng.
- Anh Griska nầy, hỡnh như bờ sụng cú cỏi cõy chỡm thỡ phải. Phải đi vũng mới được.
Một ngọn nước khủng khiếp xụ mạnh Grigori ra xa. Nước bắn tung túe trong những tiếng ầm ầm ghờ gớm, tựa như cú tảng đất khổng lồ vừa lở trờn bờ xuống nước.
- A-a-a-a! - Khụng biết từ chỗ nào trờn bờ cú tiếng Acxinhia rỳ lờn.
Grigori sợ hết hồn, vội ngoi lờn, bơi về phớa tiếng kờu.
- Acxinhia!
Chỉ cú tiếng giú ào ào và tiếng nước rộo như thỏc.
- Acxinhia! Grigori sợ lạnh cả gỏy, vội kờu to.
- ễ-ụi! Grigori! - Tiếng ụng bố vẳng tới từ xa nghe yếu đi.
Grigori bơi vài sải. Chàng thấy cú cỏi gỡ vướng chõn, bốn đưa tay ra nắm lấy, thỡ ra cỏi lưới.
- Griska, anh ở đõu thế? - Giọng Acxinhia mếu mỏo.
- Làm sao mà gọi từ nóy cứ cõm như hến thế? - Grigori giận dữ quỏt lờn rồi lổm ngổm bũ lờn bờ.
Hai người ngồi xổm, lẩy bẩy gỡ cỏi lưới rối tung, vo trũn thành một đỏm.
Trăng đó lú qua kẽ một đỏm mõy đen rỏch mướp. Tiếng sấm chỉ cũn ầm ỡ sau bói cỏ hoang ven sụng. Mặt đất chưa hỳt hết nước cũn loang loỏng. Bầu trời được trận mưa rửa sạch bong, trang nghiờm và sỏng sủa.
Grigori vừa gỡ cỏi lưới vừa nhỡn Acxinhia. Mặt nàng trắng nhợt như đỏ phấn, nhưng cặp mụi hơi đỏ hơn hớt đó bắt đầu cú nột cười.
- Lỳc bị đỏnh giạt vào bờ, tụi thật chẳng cũn hồn vớa gỡ nữa, - Acxinhia thở hổn hển kể lại. - Sợ chết đi được ấy! Cứ tưởng anh đó chỡm nghỉm rồi.
Tay hai người chạm vào nhau. Acxinhia thử luồn bàn tay mỡnh vào trong tay ỏo Grigori.
- Trong tay ỏo anh sao mà ấm thế nầy, - Giọng Acxinhia than vón, cũn tụi thỡ lạnh ơi là lạnh. Khắp người cứ như kim chõm.
- À ra chỗ con cỏ nheo chết tiệt xọc vào là chỗ nầy đõy!
Grigori căng chỗ thủng ở giữa cỏi lưới ra xem, thấy rộng cú lẽ đến một ỏc-sin rưỡi.
Cú tiếng người chạy từ chỗ di cỏt lại. Grigori đoỏn là Dunhiaska, bốn từ xa đó gọi:
- Mày cú chỉ to khụng đấy?
- Em cú đõy.
Dunhiaska hổn hển chạy tới.
- Anh và chị Acxinhia ngồi đõy làm gỡ thế? Cha bảo em đi gọi về chỗ con bơn ngay. Đằng ấy đỏnh được một tỳi cỏ chiờn rồi đấy! - Giọng cụ bộ khụng giấu nổi vẻ đắc ý.
Acxinhia bắt đầu nối lại chỗ lưới thủng, hai hàm răng nàng đỏnh vào nhau lập cập. Để cho người núng lờn, ba người cựng chạy tế về phớa con bơn.
ễng Panteley Prokofievich đang cuộn điếu thuốc bằng những ngún tay nhăn nhỳm, sưng phồng như tay người chết trụi. ễng nhảy cỡn lờn khoe:
- Mới một mẻ mà đó vớ ngay được tỏm chỳ, thờm một mẻ nữa - Rồi ụng ngừng lời, chõm thuốc hỳt rồi lặng lẽ đưa chõn chỉ cỏi tỳi.
Acxinhia tũ mũ ghộ mắt nhỡn. Trong tỳi cú những tiếng lọc xọc loạt xoạt: một con cỏ chiờn cũn sống đang gióy.
- Hai người đi đõu mà biệt tăm thế?
- Cú con cỏ nheo làm thủng mất lưới.
- Vỏ lại chưa?
- Mới nối qua loa vài mắt
- Thụi được chỳng ta chờ nước xuống đến đầu gối rồi sẽ về nhà. Thả lưới thụi, Grigori, mày cũn định làm gỡ thế?
Hai chõn tờ dại. Grigori phải liờn tiếp giậm hết chõn nọ đến chõn kia. Acxinhia run ghờ quỏ, đến nỗi Grigori cầm đầu lưới bờn kia cũng cảm thấy nàng đang run.
- Đừng run nữa!
- Ai muốn run làm gỡ, nhưng rột khụng thở được nữa đõy nầy.
- Lại cũn trũ gỡ thế nầy? Kộo mau tay lờn. Thật là một con cỏ chết tiệt.
Một con cỏ chộp lớn tướng nhảy qua cỏi lưới. Grigori rảo bước lụi miếng gỗ trờn lưới, làm cỏi lưới cong lại. Acxinhia khom lưng chạy vào bờ. Trờn mặt cỏt, nước chảy lui ào ào, con cỏ quẫy như choi choi.
- Chỳng ta về qua bói cỏ hoang ven sụng nhộ?
- Qua rừng thỡ gần hơn. Nầy, bờn kia thế nào, sắp xong chưa đấy?
- Cứ về trước đi, bờn nầy sẽ đuổi theo sau. Cũn giũ lại lưới đó.
Acxinhia cau mày, vắt bớt nước trờn vỏy, rồi đặt cỏi tỳi đựng mẻ lưới lờn vai, và gần như chạy nước kiệu dọc theo con bơn. Grigori khiờng lưới. Chạy được chừng trăm xa-gien, Acxinhia bắt đầu rờn rỉ:
- Tụi khụng cũn sức nào mà đi nữa đõu! Hai chõn tờ cứng rồi!
- Cú đống cỏ năm ngoỏi đõy nầy. Vào ngồi cho ấm một chỳt nhộ?
- Đỳng đấy. Khụng nghỉ một lỏt thỡ chưa dẫn được xỏc về tới nhà đó bỏ mạng rồi.
Grigori kộo cỏi chúp đậy đống cỏ sang một bờn rồi bới một cỏi ổ. Cỏ bị nộn lõu xụng lờn nồng nặc một mựi mục rữa núng hổi.
- Bũ vào giữa đi. Ở đõy cú khỏc gỡ trờn bếp lũ khụng nào?
Acxinhia hất cỏi tỳi xuống, rồi chui vào trong đống cỏ, chỉ để hở đầu và cổ.
- Đỳng là thiờn đường đõy rồi!
Grigori rột run bần bật, nằm xuống bờn cạnh. Túc Acxinhia cũn ướt đẫm toả ra một mựi hương dịu dịu nhưng ngõy ngất. Nàng nằm ngửa đầu ra sau, hộ mụi thở đều đều.
Grigori cỳi xuống khẽ núi:
- Mựi túc Acxinhia dễ say như men rượu ấy. Acxinhia cú biết khụng, cứ như thứ hoa nho nhỏ, trăng trắng
Acxinhia khụng núi gỡ cả. Nàng đăm đăm nhỡn vầng trăng khuyết, cặp mắt xa xụi như phủ một làn sương.
Grigori rỳt tay trong tỳi ra và bất thỡnh lỡnh kộo đầu Acxinhia vào sỏt mỡnh. Acxinhia giằng mạnh ra, nhỏm dậy.
- Buụng tụi ra!
- Đừng làm rầm lờn thế.
- Buụng tụi ra, khụng tụi làm rầm lờn bõy giờ!
- Hượm đó nào, Acxinhia
- Bỏc Panteley!
- Sao thế, lạc đường à? - Tiếng ụng Panteley Prokofievich trả lời ngay gần đấy, trong những lựm sơn trà.
Grigori mắm mụi, nhảy từ trờn đống cỏ xuống.
- Làm sao mà chị kờu rầm lờn thế? Lạc đường à? - ễng già đi tới gần, hỏi lại.
Acxinhia đứng bờn đống cỏ, sửa lại cỏi khăn bịt đầu tụt ra sau gỏy. Người nàng bốc hơi ngựn ngụt.