Giáo án môn Ngữ văn khối 9 - Tiết 1 đến tiết 25

 Ngày soạn: 11 / 8 /2012
 Tieát 1- 2 : PHONG CAÙCH HOÀ CHÍ MINH.
Muïc tieâu bài học : 
1. Kiến thức:
- Một số biểu hiện của cách Hồ Chí Minh trong đời sống và trong sinh hoạt 
- Ý nghĩa của phong cách Hồ Chí Minh trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
- Đặc điểm của kiểu bài nghị luận xã hội qua một đoạn văn cụ thể.
2. Kĩ năng:
- Nắm bắt nội dung văn bản nhật dụng thuộc chủ đề hội nhập với thế giới trong đời sống và trong sinh hoạt.
- Vận dụng các biện pháp nghệ thuật trong việc viết văn bản về một vấn đề thuộc lĩnh vực văn hóa, lối sống.
* Kĩ năng sống: xác định ggia1 trị bản thân, kĩ năng gia tiếp
3. Thái độ:
Từ lòng kính yêu, tự hào về Bác, có ý thức tu dưỡng, học tập, rèn luyện theo gương Bác.
 -Gíao dục học tập và làm theo tấm gương đạo đức HCM.
 B/ Chuẩn bị bài học : 1/ Gíao viên : : Giaùo aùn, tranh aûnh veà Baùc Hoà, baûng phuï.
 2/ Học sinh : Sgk , bài soạn 
C/ Hoạt động dạy học :
 1/ Ổn định : kiểm tra sỉ số
 2/ Kiểm tra bài cũ: : Kieåm tra vôû soaïn cuûa hoïc sinh
 3/ Bài mới
 Hoạt động của GV và HS
Kiến thức 
Cơ bản
* Họat động 1: khởi động: Cho hoïc sinh quan saùt tranh veà baøi hoïc. Gôïi laïi nhöõng hieåu bieát cuûa hoïc sinh veà Baùc qua nhöõng vaên baûn ñaõ hoïc à Giôùi thieäu baøi: HCM không những là nhà yêu nước, nhà cách mạng vĩ đại mà còn là danh nhân văm hoá thế giới.Vẻ đẹp văn hóa chính là nét nổi bật trong phong cách HCM.
* Họat động 2: dạy và học phần tìm hiểu chung
(Phương pháp vấn đáp tìm tòi, đọc diễn cảm)
- Gv höôùng daãn ñoïc vaên baûn: giọng văn nghị luận chậm rãi, khúc chiết
- yeâu caàu học sinh ñoïc-> nhận xét
- Học sinh tìm hieåu chuù thích( phong cách, uyên thâm, siêu phàm, hiền triết)
- Hãy cho biết tác giả và kiểu loại văn bản., phương thức biểu đạt chính?Kể tên một số văn bản nhật dụng đã học ở lớp 8?	
- Theo em,văn bản Phong caùch HCM ñöôïc vieát vôùi muïc ñích gì? -> trình baøy cho ngöôøi ñoïc hieåu vaø quí troïng veû ñeïp vaø phong caùch BH
.- Töø ñoù xaùc ñònh phöông thöùc bieåu ñaït chính cuûa văn bản?-> thuyết minh 
- Haõy chæ ra boá cuïc cuûa văn bản naøy ?
-> / vốn tri thức uyên thâm
/ Phong cách văn hóa HCM được thể hiện cụ thể trong cách sống và làm việc
/ ý nghĩa của phong cách HCM
- Chuû ñeà cuûa vaên baûn naøy laø gì? à(Söï hoäi nhaäp vôùi theá giôùi vaø giöõ gìn baûn saéc daân toäc
 * Hoaït ñoäng 3: hướng dẫn HS phân tích( phương pháp vấn đáp, thảo luận; kĩ thuật động não và trình bày 1 phút)
Giáo dục kĩ năng giao tiếp:HS trao đổi, bàn luận với GV về phong cách HCM
-GV gọi HS đọc lại đoạn 1 và đặt câu hỏi:
- Hoàn cảnh tiếp thu văn hóa của HCM được giới thiệu ntn?-> tiếp thu với văn hóa phương đông và phương tây; ghé các nước châu phi, châu Á, châu Mĩ; sống dài ngày ở Pháp, Anh
- Người đã làm thế nào để có để có được vốn kiến thức sâu rộng ấy?
-> nắm vững phương tiện giao tiếp là ngôn ngữ; qua công việc mà học hỏi; làm nhiều nghề, tìm hiểu, học hỏi đạt đến mức sâu sắc
-Nhưng điều kì lạ và quan trọng trong sự tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân lọai của HCM là gì?-> tiếp thu một cách có chọn lọc, không ảnh hưởng một cách thụ động; tiếp thu cái đẹp, cái hay, phê phán cái tiêu cực; tiếp thu ảnh hưởng văn hóa quốc tế, nhào nặn với cái gốc văn hóa dân tộc 
Giáo dục học tập và làm theo tấm gương đạo đức HCM:
- Sự tiếp thu tinh hoa văn hoá thế giới dựa trên nền tảng dân tộc đã hình thành ở Bác một nhân cách, một con người ntn?-> một nhân cách rất VN, một lối sống rất bình dị, rất mới, rất hiện đại kết hợp hài hòa giữa dân tộc và nhân lọai
-Những phương pháp thuyết minh nào được tác giả sử dụng trong đọan văn?
-> so ánh. Liệt kê, bình luận=> đảm bảo tính khách quan, khơi gợi cảm xúc tự hào
- Qua đoạn văn giới thiệu về phong cách HCM, em thấy nét độc đáo nhất trong phong cách của Bác là gì?
GV bình: nét độc đáo nhất là sự kết hợp hài hòa giữa những phẩm chất khác nhau thống nhất trong một con người.Đó là truyền thống và hiện đại, phương đông và phương tây, xưa và nay, dân tộc và quốc tế,vĩ đại và bình dị.Đó là sự kết hợp và thống nhất hài hòa bậc nhất tong lịch sử dân tộc VN từ xưa đến nay.Một mặc là tinh hoa con Lạc cháu Hồng đúc nên người, mặc khác tinh hoa của nhân Loại cũng góp phần làm nên phong cách HCM.Đúng như nhà thơ Bằng Việt đã ca ngợi “ Một con người : Kim , Cổ, đông tây/giàu quốc tế đậm VN từng nét”
-Giáo dục kĩ năng xác định giá trị bản thân:Qua tìm hiểu phong cách HCM, em cần xác định mục tiêu phấn đấu ntn trong bồi cảnh kinh tế hội nhập?
-> HS tự xác định gí trị bản thân, hướng phấn dấu
=> chuyển sang tiết 2
.* Giaùo vieân treo tranh: Nhaø saøn nôi Baùc ôû.-> Hoïc sinh quan saùt vaø neâu caûm nhaän cuûa baûn thaân.
_Gv gôïi laïi baøi Ñöùc tính giaûn dò cuûa Baùc hoà-> chuyeån sang phaàn 2.
Giáo dục học tập và làm theo tấm gương đạo đức HCM:
- Hs thaûo luaän caâu hoûi 2 sgk/8 : Loái soáng cuûa baùc Hoà bình dò nhö theá naøo?
-> HS ghi vaén taét vaøo phieáu hoïc taäp theo nhoùm.-> GV chæ ñònh moät hoïc baát kìø leân trình baøy.
-> Cương vị lãnh đạo cao nhất của Đảng và nhà nước nhưng HCM có một lối sống vô cùng giản dị và thanh cao: Nơi ở và làm việc rất đơn sơ; trang phục giản dị; ăn uống đạm bạc. 
_Loái soáng giaûn dò cuûa Baùc ñöôïc taùc giaû lieân töôûng ñeán ai?
-> caùc vò hieàn trieát ngaøy xöa
* thaûo luaän :Vì sao có thể nói lối sống của Bác là sự kết hợp giữa giản dị và thanh cao.?
 GV nhaán maïnh: ñaây khoâng phaûi laø loái soáng khaéc khoå cuûa nhöõng con ngöôøi töï vui trong ngheøo khoù, cuõng khoâng phaûi laø caùch töï thaàn thaùnh hoaù laøm cho khaùc ñôøi maø ñoù laø caùch soáng coù VH, theå hieän moät quan nieäm thaåm mó: caùi ñeïp gaén lieàn vôùi söï giaûn dò, töï nhieân. 
+ Em hiểu thế nào là cách sống “không tự thần thánh hóa, khác đời hơn đời”? -> không xem mình nằm ngoài nhân loại,không tự đề cao mình , không sống lập dị và tự làm cho khác đời khác người.
-Thảo luận:Tại sao có thể khẳng định rằng lối sống của Bác có khả năng đem lại hạnh phúc thanh cao cho tâm hồn và thể xác?
GV nhấn mạnh: sự bình dị gắn với thanh cao trong sạch thì tâm hồn không chịu đựng những toan tính vụ lợi cho nên tâm hồn được thanh cao, hạnh phúc; sống thanh bạch giản dị thì thể xác không chịu những ham muốn , bệnh tật do đó thể xác được thanh cao hạnh phúc
- Để làm nổi bật trong phong cách HCM, tg đã dùng những biện pháp nghệ thuật nào? -> kết hợp giữa kể và bình luận một cách tự nhiên “có thể nói ít có vị lãnh tụ nào lại am hiểu về các dân tộcnhư chủ tịch HCM” 
“ Qủa như một câu chuyện thần thoạicổ tích”; chọn lọc những chi tiết tiêu biểu; đan xen thơ , cách sử dụng từ HV-> sự gần gũi giữa HCM với các vị hiền triết
- Hãy tìm những chi tiết chứng minh cho NT đối lập được sử dụng trong vb?-> vĩ nhân mà hết sức giản dị , gần gũi, am hiểu mọi nền văn hóa nhân loại mà hết sức dân tộc, hết sức VN.
- Cảm nhận của em về những điểm đã tạo nên vẻ đẹp trong phong cách HCM? -> HS Thảo luận 5 phút
GV chốt: Vẻ đẹp trong phong cách của Bác là sự kết hợp hài hòa giữa tư tưởng văn hóa dân tộc và tinh hoa văn hóa nhân loại, giữa vĩ đại và giản dị
Giáo dục kĩ năng xác định giá trị bản thân: Hiểu và cảm nhận vẻ đẹp phong cách HCM , mỗi HS chúng ta cần học tập và rèn luyện ntn? -> hòa nhập quốc tế nhưng vẫn giữa được bản sắc văn hóa dân tộc.
- GV giáo dục tư tưởng cho HS: Qua vb, giúp em nhận thức thế nào là lối sống có văn hóa, và thế nào là mốt, là hiện đại trong ăn mặc, nói năng?
 -Em hãy nêu một vài biểu hiện mà em cho là sống có văn hoá và phi văn hoá? (cách ăn mặc,cơ sở vật chất,nói năng ứng xử) ?
* Hoaït ñoäng 4 : Toång keát ( phương pháp vấn đáp tái hiện)
 -Neâu caûm nghó cuûa em veà nhöõng neùt ñeïp trong phong caùch HCM?
-Bài “phong cách HCM” bồi đắp cho em tình cảm nào? -> quý trọng, thương mến, tự hào, biết ơn, noi gương.
_ Yeâu caàu hs ñoïc phaàn ghi nhôù(Sgk)
* Hoaït ñoäng 5 : Luyeän taäp ( phương pháp trình bày)
- Hs keå nhöõng maåu chuyeän veà Baùc Hoà – Gv khuyeán khích cho ñieåm.
-Yeâu caàu 1 hs haùt moät baùi haùt veà Baùc keát thuùc baøi hoïc. 
I/ Tìm hiểu chung 
1. Tác giả-tác phẩm 
 SGK
2.Kiểu văn bản:
 Vaên baûn nhaät duïng.
3. Bố cục : 3 phaàn 
II. Phaân tích:
 1.Hoà Chí Minh vaø söï tieáp thu tinh hoa vaên hoaù nhaân loaïi 
- Tieáp thu vaø hieåu soâng roäng neàn vaên hoaù cuûa nhieàu nöôùc
-Nói và viết nhiều thứ tiếng
-Làm nhiều nghề, đến đâu cũng tìm hiểu, học hỏi
- Tiếp thu cái hay, phê phán những tiêu cực
-Ảnh hưởng quốc tế nhào nặn với cái gốc văn hóa
à Moät nhaân caùch raát Vieät Nam,raát phöông Ñoâng nhöng ñoàng thời cuõng raát môùi ,raát hieän ñaïi
=> thông nhất hài hòa giữa dân tộc và nhân loại
2. Loái soáng của Bác:
-Nơi ở, nơi làm việc đơn sơ
- Trang phục hết sức giản dị
-Ăn uống đạm bạc 
-> giản dị ,thanh cao, vĩ đại
* Ý nghĩa: đây không phải là lối sống khắc khổ, không phải là cách tự thần hóa, tự làm khác đời mà là lối sống có văn hóa đã trở thành một quan niệm thẩm mĩ : cái đẹp là sự giản dị, tự nhiên
III.Toång keát: 
ghi nhôù : sgk
IV.Luyeän taäp:
1/ Đọc thêm “HCM niềm hi vọng lớn nhất”
2/ Các tổ trình bày những mẫu truyện sưu tầm được về Bác
 4 / Cuûng coá : 
 -Qua vaên baûn, giuùp em hieåu theâm ñöôïc ñieàu gì veà chuû tòch HCM?
-Các biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong văn bản làm nổi bật vẻ đẹp phong cách HCM? 
 5/ Daën doø:
Hoïc baøi, hoaøn thaønh baøi taäp
Chuẩn bị bài “ các phương châm hội thoại”
+ Trả lời các câu hỏi trong sách,các ví dụ
+ Xem trước bài tập
*************************************************************************************
 Ngày soạn: 13/ 8 /2012
 Tiết 3: CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI
A. Muïc tieâu bài học 
1. Kiến thức : Naém ñöôïc noäi dung phöông chaâm veà löôïng vaø phöông chaâm veà chaát. 
2. Kỹ năng : Bieát vaän duïng nhöõng phöông chaâm naøy trong giao tieáp, noùi lôøi hay yù ñeïp.
*Giao dục kĩ năng sống:kĩ năng ra quyết định, giao tiếp
 3. Thái độ : Có ý thức trong việc sử dụng các phương châm trong cuộc sống
 B. Chuaån bò bài học : 1.Giaùo vieân: sgv,sgk, giaùo aùn, baûng phuï.
 2. Hoïc sinh : sgk, soaïn baøi.
 C. Hoạt động dạy học 
1. OÅn ñònh: Ñieåm danh.
2. Kieåm tra baøi cuõ: Kieåm tra vôû soaïn cuûa hoïc sinh.
3. Baøi môùi: 
 Hoạt động của GV và HS
Kiến thức cơ bản
* Họat động 1: khởi động: GV cho HS nghe mẫu đối thoại:
- Bố ơi? Vì sao lại gọi là “tiếng mẹ đẻ” hả bố ?
-Con hãy xem trong nhà ta, ai là người dùng nó nhiều nhất?
GV : đối thoại trên gây cười vì sao?Phải chăng vì người đáp đã không đáp ứng yêu cầu của cuộc giao tiếp,đã vi phạm phương châm nào đó trong hội thoại? Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta hiểu và năm được một số pương châm hội thoại để vận dụng trong giao tiếp cho có hiệu quả
*Hoïat ñoäng 2 :hướng dẫn tìm hiểu ngữ liệu ( phương pháp phân tích tình huống mẫu, vấn đáp ; kĩ thuật động não)
-Gíao dục kĩ năng giao tiếp:
 -Gv goïi hs ñoïc ví duï SGK/8 ghi treâ ... o đầu tết tóc, ăn mặc giống như người Mãn Thanh và cuối cùng phải gửi nắm xương tàn nơi đất khách quê người .
_ Gv noùi veà tình caûm, loøng tin yeâu cuûa nhaân daân daønh cho vò vua cuûa hoï ñeå thaáy roõ toäi loãi cuûa Leâ Chieâu Thoáng à phaûn boäi loøng tin cuûa nhaân daân.
+ Em có nhận xét gì về lối văn trần thuật ở đây? -> kể xen miêu tả một cách sinh động, cụ thể
- Ngòi bút của tg khi miêu tả hai cuộc tháo chạy có gì khác biệt? 
-> HS so sánh, trình bày
/ Cuộc tháo chạy của quân Thanh miêu tả với chi tiết nghệ thuật đặc sắc: chi tiết hài hước(TSN bỏ chạy ngựa không kịp đóng yên, người không kịp mặc áo chuồn trước qua cầu phao), chi tiết bi thảm (quân sĩ bỏ chạy đến nỗi tắt cầu, gãy cầu, chết nhiều đến nỗi nước sông không chảy được)
/ Cuộc tháo chạy của vua tôi được miêu tả với chi tiết hài(gấp rút chạy-cướp cả thuyền cá; cùng chạy với quân Thanh; đói, mệt lử-> vua không còn ra vua, thành kẻ cướp đường)
* Hoaït ñoäng 4: Toång keát.
 _Hoaøng Leâ Nhaát thoáng chí ñaõ taùi hieän laïi ñieàu gì? Nghệ thuật của đoạn trích?
- Em coù suy nghó gì veà chieán coâng cuûa Nguyeãn Hueä ?
_ Hs ñoïc ghi nhôù ( SGK/ 72)
 Hoaït ñoäng 5: Luyeän taäp
_Hs vieát 1 ñoaïn vaên ngaén mieâu taû laïi chieán coâng cuûa vua QuangTrung.
- HS dùng kĩ năng vẽ để tái hiện lại hình ảnh Quan Trung
I/ Tìm hiếu chung
1.Taùc giaû – taùc phaåm: 
 ( SGK/70)
_ Tieåu thuyeát chöông hoài
( vaên xuoâi chöõ Haùn)
2. Keát caáu: 3 ñoaïn
II / Phaân tích: 
1/ Hình tượng cuûa ngöôøi anh huøng daân toäc Quan Trung-Nguyễn Huệ:
_ định thân chinhđi ngay
-> mạnh mẽ, quyết đoán
- lên ngôi hoàng đế
-> đúng đắn, sáng suốt
- đốc xuất đại binh
-gặp người “cống sĩ” hỏi mưu lược
-duyệt binh
- lời phủ dụ như một lời hịch
- Đến Tam Điệp, Sở và Lâu xin chịu tội
-> trực tiếp chỉ huy, nhạy bén, biết nhìn xa trông rộng
- 25-29 đến Nghệ An(qua 350km đến Tam Điệp)
- 30 lên đường-> mồng 3:Hà Hồi -> sáng mồng 5: Ngọc Hồi -> giữa trưa kéo vào thành
=> hành quân thần tốc, bậc kì tài trong việc dùng binh
-Hà Hồi: lặng lẽ vây kín làng
-cưỡi voi đốc thúc
-Ngọc Hồi:mở cờ gióng trống, dàn trận hình chữ nhật
-> oai phong.,lẫm liệt, mưu lược: là tổng chỉ huy trong chiến lươc, chiến thuật
2. Hình ảnh bọn cướp nước và bán nước
a/ quân tướng nhà Thanh
-chăm chú vào việc yến tiệc, vui chơi
-sợ mất mật, ngựa không đóng yên, chuồn qua cầu phao
-hảng hồn tan tac bỏ chạy
-> bất tài, hàn nhát
b/ Triều đình Lê Chiêu Thống
-cướp lấy thuyền chèo sang bờ bắc
-cùng ăn mâm dưới
-cuống quýt chuồng theo binh lính nhà Thanh
-> đê hèn, thê thảm
III. Toång keát: 
Ghi nhôù: SGK 
IV. Luyeän taäp: 
1/ Vieát ñoaïn vaên.
2/ vẽ tranh
 4/ Cuûng coá:
 Neâu caûm nhaän cuûa em veà hình töôïng vò anh huøng Quang Trung Nguyeãn Hueä ?
 5/ Dặn dò:
 -Học bài và hoàn thành phần bài tập .
 -Soạn bài: “Sự phát triển từ vựng” (TT)
 +Tìm hiểu nghĩa của các từ mới.
 +Tìm một số từ có cấu tạo x + tặc.
 +Vì sao ta phải mượn từ?
******************************************************************************
 Ngày soạn: 11/9/2012
 Tiết 25 : SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TỪ VỰNG (tt)
A. Muïc tieâu bài học 
1. Kiến thức : -Việc tạo từ ngữ mới.
-Việc mượn từ của tiếng nước ngoài
2.Kĩ năng:
-Nhận biết từ ngữ mới được tạo ra và những từ ngữ
-Sử dụng từ ngữ mượn tiếng ngoài phù hợp.
* kĩ năng sống: 
3. Thái độ : dùng vốn từ phù hợp trong giao tiếp
B. Chuaån bò bài học : 1.Giaùo vieân: Sgv,Sgk, giaùo aùn , baûng phuï
 2. Hoïc sinh : Sgk , soaïn baøi.
C. Hoạt động dạy học :
1. OÅn ñònh: Ñieåm danh 
2. Kieåm tra baøi cuõ: Töø ngöõ coù söï bieán ñoåi vaø phaùt trieån nhö theá naøo ? Cho vd?
Theo em nghĩa của từ có mất đi được không ? Cho VD?
-Cách phát triển từ vựng .Xác định nghĩa của các từ chín và cho biết chín nào là nghĩa gốc ?
 +Quả đến thời kì thu hoạch.
 +Thức ăn qua chế biến .
 +Chỉ số đếm thứ tự trước 10 và sau 8 
3. Baøi môùi:	
Hoạt động của GV và HS
Kiến thức cơ bản
Hoaït ñoäng1: Khôûi ñoäng : Xã hội ngày cáng phát triển thì từ ngữ cũng phát triển theo làm xuất hiện một số từ ngữ mới phù hợp với thời đại ngày nay. Bên cạnh đó thì ta vẫn mượn một bộ phận quan trọng nữa là tiếng Hán .Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu kĩ hơn về vấn đề này.
Hoaït ñoäng 2: hướng dẫn tìm hiểu ngữ liệu(phương pháp phân tích tình huống mẫu, kĩ thuật động não)
Giáo dục kĩ năng giao tiếp: HS trao đổi về sự phát triển từ vựng
- HS quan sát từ mới trên bảng:điện thoại, tri thức, di động, sở hữu, đặc khu, kinh tế, trí tuệ
+ Hãy cho biết những từ nào có thể ghép lại với nhau và tạo nên một nghĩa mới?Hãy giải thích nghĩa của từ ngữ mới cấu tạo đó?
-> HS xem mẫu SGK và thực hiện
/ Ñieän thoaïi di ñoäng: ñieän thoaïi voâ tuyeán nhoû mang theo trong ngöôøi ñc söû duïng trong vuøng phuû soùng cuûa cô sôû cho thueâ bao.
/ KT tri thức: nền KT dựa chủ yếu vào việc SX lưu thông phân phốicác sản phẩm có hàm lượng tri thức cao.
/ Đặc khu KT: khu vực dành riêng để thu hút vốn và công nghệ nước ngoài, với những chính sách ưu đãi.
/ Sở hữu trí tuệ: quyền sở hữu đối với SP do hoạt động trí tuệ mang lại, được pháp luật bảo hộ nhö quyeàn taùc giaû.
+ Em rút ra kết luận gì qua cách tạo từ mới ở ví dụ 1? 
-> HS trả lời: X+Y (X,Y là các từ ghép)
- Tương tự , em hãy tìm nhöõng töø ngöõ môùi xuất hiện theo moâ hình X + taëc ( laâm taëc, tin taëc,) và giải thích nghĩa?
/ Laâm taëc: keû khai thác bất hợp pháp taøi nguyeân röøng.
/ Tin taëc: keû duøng kó thuaät thaâm nhaäp traùi pheùp vaøo döõ lieäu cuûa ngöôøi khaùc treân maùy vi tính.
/ Nghịch tặc:kẻ phản bội làm giặc
/ không, hài (tặc): kẻ chuyên cướp máy bay, tàu biển
GV: việc tạo từ mới cũng là hình thức phát triển từ vựng tiếng việt
Giáo dục kĩ năng giao tiếp :Vậy cách phát triển từ vựng theo phương thức mới là gì? -> đọc ghi nhớ
* GV treo baûng phuï ghi ví duï 1 a,b.
_ tìm töø haùn vieät trong 2 vd treân?
-> Hs xaùc ñònh :
 a) a) thanh minh, tieát, leã, taûo moä, hoäi, ñaïp thanh, yeán anh, boä haønh, xuaân, taøi töû, giai nhaân
 b) baïc meänh, duyeân, phaän, thaàn linh, chöùng giaùm, thieáp, ñoan trang, tieát, trinh baïch, ngoïc.
- Tiếng việt dùng những từ nào để chỉ những khái niệm :
/ bệnh mất khả năng miễn dịch, gây tử vong
/ nghiên cứu một cách có hệ thống những điều kiện để tiệu thụ hàng hóa
+ Những từ này có nguồn gốc từ đâu?
- Ngoài việc tạo ra từ mới để phát triển từ vựng, tiếng việt chúng ta còn mượn từ ngữ của nước nào để phát triển từ vựng? Theo em, ngôn ngữ(bộ phận ) từ vựng nào chiếm đa số nhất? Vì sao ta phải mược từ?
Gv löu yù HS: trong nhieàu tröôøng hôïp, möôïn töø cuûa tieáng nöôùc ngoaøi ñaëc bieät laø caùc thuaät ngöõ chuyeân moân ñeå bieåu thò nhöõng khaùi nieäm môùi xuaát hieän trong ñôøi soáng laø caùch toát nhaát.
- HS đọc ghi nhớ/SGK
* Hoaït ñoäng 3: Luyeän taäp(phương pháp thực hành có hướng dẫn)
Giáo dục kĩ năng ra quyết định:lựa chọn và sử dụng từ phù hợp với mục đích giao tiếp.
* Bt1:Chuyển thành trò chơi : cho 2 đội lần lượt tìm từ có cùng yếu tố gốc Gv yeâu vaàu hs choïn 2 moâ hình coù khaû naêng taïo thaønh nhöõng töø ngöõ môùi nhö kieåu x + taëc ôû muïc I 2 nhö: 
 X + tröôøng ; X + hoaù ; X + ñieän; Cải+ X
* Bt2: Gv yeâu caàu hs laøm theo nhoùm: tìm 5 töø ngöõ môùi ñược duøng phoå bieán gaàn ñaây vaø giaûi thích nghóa: Caàu truyeàn hình, coâng vieân nöôùc, côm buïi, thöông hieäu, ñöôøng cao toác, coâng ngheä cao, hieäp ñònh khung.
* Bt3: Töø möôïn cuûa tieáng Haùn 
Töø möôïn: Chaâu Aâu : xaø phoøng, oâtoâ, ra – ñi – oâ, oâxi, caø pheâ, canoâ
Bt4: HS thảo luận:
Những cách phát triển từ vựng
Phát triển về nghĩa. Phát triển về số lượng
 Tạo từ ngữ mới Mượn từ ngữ tiếng nước ngoài	
 Tiếng Hán 	 Ngôn ngữ khác
*Từ vựng của một ngôn ngữ không thể thay đổi .vì:
- xã hội phát triển , sản phẩm và hiện tượng mới ra đời đòi hỏi phải có từ mới để định danh
- .Nhận thức phát triển, con người ngày càng phát hiện ra những thuộc tính mới của sự vật, hiện tượng đòi hỏi sự vật, hiện tượng, khái niệm đó phải được hiểu đầy đủ hơn bằng từ ngữ tương ứng .-> phát triển từ vựng là nhu cầu tất yếu khách quan
VD: Khi xuaát hieän loaïi phöông tieän ñi laïi baèng hai baùnh coù ñoäng cô thì tieáng Vieät phaûi coù töø ngöõ ñeå bieåu thò.
- Cho HS ñoïc to phaàn ghi nhôù/ 76.
I/ Tìm hieåu baøi:
1.Taïo töø môùi:
a. Ví duï:
_ Ñieän thoaïi di ñoäng
_ Kinh teá tri thöùc.
_ Ñaëc khu kinh teá.
_ Sôõ höõu trí tueä.
 + Moâ hình: X +Y.
- X+ tặc
(lâm tặc, tin tặc, không tặc, sơn tặc, hải tặc)
b. Ghi nhôù: sgk / 73.
 2. Möôïn töø ngöõ cuûa tieáng nöôùc ngoaøi.
a. Ví duï:
_ thanh minh, tieát, leã, taûo moä, hoäi, ñaïp thanh, yeán anh, boä haønh, xuaân, taøi töû, giai nhaân
-> töø Hán Việt.
_ AIDS, maketting-> möôïn tieáng Anh.
b. Ghi nhôù: sgk / 74.
II/ Luyeän taäp:
 1.Baøi taäp 1: x + hoaù: laõo hoaù, oâxi hoaù, CN hoaù.
2. Baøi taäp 2: 
 Tìm 5 từ được dùng phổ biến hiện nay và giải thích.
 VD: -Bàn tay vàng: tài giỏi, khéo léo hiếm có trong việc thực hiện một thao tác lao động hoặc kĩ thuật nhất định.
 -Cơm bụi: cơm giá rẻ, thường bán ở những hàng nhỏ, tạm bợ.
 -Công viên nước: công viên trong đó chủ yếu là những trò chơi dưới nước.
 -Đường cao tốc: đường XD theo tiêu chuẩn đặc biệt dành riêng cho loại xe cơ giới chạy với vận tốc cao 100km trở lên
-Thương hiệu: nhãn hiệu thương mại.
-Cầu truyền hình:hình thức truyền hình tại chỗ các chương trình lễ hội, giao lưu trực tiếp qua hệ thống camera truyền thông giữa các địa điểm cách xa nhau về không gian
- nhạc nước:biểu diễn nhạc kèm hình ảnh của các cột nước và ánh sáng lade tạo hiệu ứng âm thanh cao
-thế hệ 8X, 9X: thế hệ trẻ sinh trong những năm 1980-1989-> 1990-1999
BT3:Xác định từ mượn tiếng Hán và các ngôn ngữ khác :
(GV chia bảng làm 2 cột ,gọi HS lên bảng tìm)
Từ mượn tiếng Hán
Từ mượn 
ngôn ngữ khác
-Mãng xà,biên phòng
-Tham ô ,phê bình,phê phán ,tô thuế
-Ca sĩ,nô lệ
-Xà phòng,ô tô,ra đi ô.
-Ô xi,cà phê.
-Ca nô.
 BT4/74: Neáu töø vöïng cuûa ngoân ngöõ khoâng thay ñoåi thì ngoân ngöõ ñoù khoâng ñaùp öùng nhu caàu giao tieáp vaø nhaän thöùc cuûa ngöôøi baûn xöù.
 VD: xe coù ñoäng cô à xe gaén maùy ( taïo töø môùi treân cô sôû nhöõng yeâu toá ñaõ coù cuûa TV)
. 
 4/ Củng cố :
Để phát triển từ vựng tiếng Việt người ta còn có những cách nào nữa?
GV treo sơ đồ tư duy về các cách phát triển nghĩa 
Các cách phát triển nghỉa của từ
Phát triển số lượng
Phát triển nghĩa
Theo phương thức hoán dụ
Theo phương thức ẩn dụ
Tạo từ ngữ mới
Mượn tiếng nước ngoài
 5 / Daën doø : _ Hoïc baøi vaø laøm baøi taäp
 _ Hoïc baøi , hoaøn thaønh baøi taäp
 _ Soaïn baøi : Truyeän Kieàu cuûa Nguyeãn Du
 +Tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Du.
 +Tìm hiểu nguyên nhân khiến ông sáng tác Truyện Kiều.
 +Tóm tắt Truyện Kiều ,tìm giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện.
***************************************************************************