Giáo án môn Ngữ văn khối 9 - Tiết học 73: Ôn tập Tiếng Việt

S: 1/12/09
G: 3/12/09	Tiết : Tiết 73
ôn tập tiếng việt
A.Mục tiêu bài học:
 *KT: Hệ thống hoá kiến thức TV đã học trong hk 1-9
 *Kĩ năng :Tổg hợp về sd TV trong nói và viết
 *Thái độ: có ý thức sd TV
B.Phương pháp:Nêu và giải quyết vấn đề,thảo luận trao đổi.
C.Cbị:-G:SGK,G.A
 -H:SGK,cbb.
D.Tiến trình bài dạy:
 I.ổn định:
 II.KTBC:
 III.Bài mới:
? Kể tên các pchâm hội thoại đã học? Cho Vd?
-Pchâm về lượng: Khi gtiếp cần nói có ndung, ND của lời nói phải đúng y/c của cuộc gtiếp, ko thừa, ko thiếu
Vd:
Anh đã ăn cơm chưa?
+Tôi đã ăn rồi (đúg pchâm về lượg)
+Từ lúc mặc cái áo mới thuộc hàng hiệu này, tôi vẫn chưa ăn cơm (sai pchâm về lượng)
-Pchâm về chất: Khi gtiếp đừng nói những điều mình ko tin là đúng và ko có bằng chứng xác thực
Vd:+Con bò to gần bằng con trâu (đúg pchâm chất)
 +Con bò to bằng con voi (sai)
-Pchâm quan hệ: Khi gtiếp cần nói đúng vào đề tài gtiếp,, tránh nói lạc đề
Vd: Anh đi đâu đấy?
+Tôi đi bơi (đúg)
+Con mèo đen đã chết rồi (sai)
-Pchâm cách thức: Khi gtiếp cần chú ý nói ngắn gọn, rành mạch, tránh nói mơ hồ.
Vd:Con có ăn quả táo mẹ để trên bàn ko?
Có 2 cách hiểu:
+Con có thích ăn quả táo mẹ để trên bàn ko?
+Con có ăn vụng quả táo mẹ để trên bàn ko?
-Phương châm lịch sự: Khi gtiếp cần tôn trọng ngươi khác
Vd: Anh làm ơn cho tôi hỏi đường ra chợ Đông Triều đi lối nào ?
+Bác đi đến Ngã tư trc mặt sau đó rẽ trái
+Tới ngã tư rẽ trái.	
2. Kể 1tình huống gtiếp trong đó có sd 1số pchâm hthoại?
*Trog giờ vật lý thày giáo hỏi hs đang mải nhìn ra cửa sổ:
-Em cho thầy biết sóng là j?
- Thưa thầy, sóg là bthơi của Xquỳnh a!
-->Vp pchâm quan hệ
*Khoảng 10h tối, bác sĩ nhận đc 1 cú điện thoại của ông khách quen đang sốg ở quê. Giọng khách hốt hoảng:
-Bác sĩ ơi, thằng bé nhà tôi nuổi cây bút bi của tôi rồi. Bác sĩ đến ngay cho
-Đường đến nhà ông xa quá, phải vài tiếng đồng hồ tôi mới đến
-Thế trong khi chờ đợi tôi phải làm j?
-Thì ông dùg tạm bút chì vậy!
-->Vp pchâm qhệ
*Một lão chủ dặn anh đầy tớ:
-Mày ăn nói cộc lốc, người ta cười cả tao. Từ rày về sau, hễ nói j thì phải nói có đầu có đuôi nghe chưa !
Một hôm lão ăn mặc chỉnh tề, ngồi hút thuốc. A đầy tớ đứng chắp tay chậm rãi thưa :
-Bẩm ông...
-Cái j?-Lão chủ hỏi
-Bẩm ông con tằm nó ăn lá dâu...
-Nghĩa là làm sao ?-Lão chủ hỏi, miệng vẫn phì phèo điếu thuốc
-Bẩm ôg,c on tằm nó ăn lá dâu, nó nhả ra tơ. Người ta mang ta chợ bán. Người Tquốc mua tơ đem về kéo sợi , dệt thành the, rồi mang the sang bán cho ta. Ông mua the về may áo. Hôm nay ông mặc áo vào, ngồi hút thuốc...
Nói đến đây, anh đầy tớ cuống quýt:
-Tàn thuốc rơi vào áo ông. áo ôg đang cháy đấy ạ!
Lão chủ giật mình nhìn xuống thì đã cháy 1miếng to bằng bàn tay.
?Xưng hô trong hội thoại là j? vd?
-Với người trên: Bác –cháu, anh-em...
-Bạn bè: bạn- tớ, cậu – tớ...
?Xưng khiêm, hô tôn nghĩa là j? VD ?
Vd :
-Vua tự xưng là quả nhân để thể hiện sự khiêm tốn và gọi các nhà sư là cao tăng để thể hiện sự tôn kính
-1người tự xưng là chúng tôi và gọi người khác là quý ông, quý bà...
?Thế nào là dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp ?
-Dẫn trực tiếp là nhắc lại nguyên văn lời nói hay ý ngĩ của người hoặc nhân vật. (Đặt trong dấu ngoặc kép)
-Dẫn gían tiếp :thuật lại lời nói hay ý nghĩ của nvật, có điều chỉnh cho phù hợp (ko đặt trong dấu ngoặc kép)
Hs đọc bài tập 2 và hoàn thành vào vở.
I.Các phương châm hội thoại
1.Các phương châm hội thoại
-Pchâm về lượng
-Pchâm về chất
-Pchâm quan hệ
-Pchâm cách thức
-Pchâm lịch sự
2.
II.Xưng hô trong hội thoại
1.
Người nói cần căn cứ vào đặc điểm của tình huống giao tiếp để xưng hô cho thích hợp
2.
-Xưng khiêm, hô tôn: người nói xưng hô 1cách khiêm nhường là xưng khiêm và gọi người đối thoại 1cách tôn kính là hô tôn.
III.Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp
1.Kn:
2.Chuyển thành lời dẫn gián tiếp
Vua QTrung hỏi Nguyễn Thiếp là quân Thanh sang đánh , nếu nhà vua đem binh ra chống cự thì khả năng thắg hay thua ntn
Nguyễn Thiếp trả lời rằng bấy giờ trong nc trống ko, lòng người tan rã, quân Thanh ở xa tới , ko biết tình hình quân ta yếu hay mạnh, ko hiểu rõ thế nên giữ ra sao, Vua QTrung ra Bắc ko quá mười ngày quân Thanh sẽ bị dẹp tan
=>N/x:
a) Trong lời thoại ở đoạn trích nguyên văn:
-Vua QT xưng “tôi” ngôi thứ 1
-Nguyễn Thiếp gọi vua là chúa công (ngôi 2)
b)Trong lời dẫn gián tiếp:
-Người kể gọi vua là “nhà vua”, “vua QT” (ngôi thứ 3)
 IV.Củng cố: Trọng tâm bài
 V.HDVN: ôn lại tiếng Việt kiểm tra
E.RKN: