ĐẤU TRANH CHO MỘT THẾ GIỚI HÒA BÌNH
(G. MAC- KET)
A – MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
1. Kiến thức:
- Một số hiểu biết về tình hình thế giới những năm 1980 liên quan đến văn bản.
- Hệ thống luận điểm, luận cứ, cách lập luận trong văn bản.
2. Kĩ năng:
- Đọc- hiểu văn bản nhật dụng bàn luận về một vấn đề liên quan đến nhiệm vụ đấu tranh vì hoà bình của nhân loại.
3. Thái độ:
- Nhận thức được mối nguy hại khủng khiếp của việc chạy đua vũ trang, chiến tranh hạt nhân.
- Có nhận thức, hành động đúng để góp phần bảo vệ hoà bình.
B – CHUẨN BỊ:
GV: Sgk, Soạn giáo án, tư liệu
HS: Sgk, đọc văn bản, trả lời câu hỏi Sgk.
C. PHƯƠNG PHÁP: Thuyết trình, phân tích, nêu ví dụ, đàm thoại
D – TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
* Tổ chức lớp:
* Kiểm tra bài cũ:
?Nêu cảm nhận của em về những nét đẹp trong phong cách HCM .
? Học tập và rèn luyện theo phong cách của Bác Hồ mỗi chúng ta cần làm :
A. Hiểu sâu sắc vẻ đẹp của phong cách HCM.
B. Sống trong sạch, giản dị và có ích.
C. Làm tốt 5 Điều Bác Hồ dạy.
TuÇn:2 TiÕt:6 Ngµy so¹n: 23/08/2011 §Êu tranh cho mét thÕ giíi hßa b×nh (g. mac- ket) A – Môc tiªu cÇn ®¹t 1. KiÕn thøc: - Mét sè hiÓu biÕt vÒ t×nh h×nh thÕ giíi nh÷ng n¨m 1980 liªn quan ®Õn v¨n b¶n. - HÖ thèng luËn ®iÓm, luËn cø, c¸ch lËp luËn trong v¨n b¶n. 2. KÜ n¨ng: - §äc- hiÓu v¨n b¶n nhËt dông bµn luËn vÒ mét vÊn ®Ò liªn quan ®Õn nhiÖm vô ®Êu tranh v× hoµ b×nh cña nh©n lo¹i. 3. Th¸i ®é: - NhËn thøc ®îc mèi nguy h¹i khñng khiÕp cña viÖc ch¹y ®ua vò trang, chiÕn tranh h¹t nh©n. - Cã nhËn thøc, hµnh ®éng ®óng ®Ó gãp phÇn b¶o vÖ hoµ b×nh. B – ChuÈn bÞ: GV: Sgk, So¹n gi¸o ¸n, t liÖu HS: Sgk, ®äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái Sgk. C. Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh, ph©n tÝch, nªu vÝ dô, ®µm tho¹i D – TiÕn tr×nh d¹y häc * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: ?Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh÷ng nÐt ®Ñp trong phong c¸ch HCM . ? Häc tËp vµ rÌn luyÖn theo phong c¸ch cña B¸c Hå mçi chóng ta cÇn lµm : A. HiÓu s©u s¾c vÎ ®Ñp cña phong c¸ch HCM. B. Sèng trong s¹ch, gi¶n dÞ vµ cã Ých. C. Lµm tèt 5 §iÒu B¸c Hå d¹y. * Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy, trß Néi dung cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 1: Giíi thiÖu bµi Ho¹t ®éng 2: Giíi thiÖu chung Dùa vµo chó thÝch dÊu * sgk , nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Gac-xi-a M¸c-kÐt. ?HiÓu biÕt cña em vÒ v¨n b¶n nµy?(§o¹n v¨n b¶n nµy ®îc trÝch trong”Thanh g¬m §a-m« - dÐt”) I – Giíi thiÖu chung: 1.T¸c gi¶: G. M¸c-kÐt nhµ v¨n C«-l«m –bi-a sinh 1928. Lµ t¸c gi¶ cña nhiÒu tiÓu thuyÕt vµ truyÖn ng¾n hiÖn thùc huyÒn ¶o.§îc nhËn gi¶i thëng N«-ben v¨n häc 1982. 2.V¨n b¶n : §©y lµ ®o¹n trÝch trong b¶n tham luËn cña Mac-kÐt ®äc t¹i cuéc häp mÆt cña 6 nguyªn thñ quèc gia bµn vÒ chèng chiÕn tranh h¹t nh©n, b¶o vÖ hoµ b×nh thÕ giíi. Ho¹t ®éng 3: §äc hiÓu v¨n b¶n G/v híng dÉn häc sinh c¸ch ®äc: G/v ®äc mÉu, häc sinh ®äc, nhËn xÐt, söa ch÷a. G/v cïng häc sinh t×m hiÓu chó thÝch sgk. ?V¨n b¶n nµy thuéc kiÓu lo¹i v¨n b¶n nµo?(ndông) Ph¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh cña v¨n b¶n nµy lµ g×? NghÞ luËn (V/®Ò nl thuéc llÜnh vùc ctrÞ, xhéi) ? V¨n b¶n nµy cã thÓ chia lµm mÊy phÇn ? ? Néi dung chÝnh cña tõng phÇn ntn? ?LuËn ®iÓm chñ chèt mµ t¸c gi¶ nªu ra vµ t×m c¸ch gi¶i quyÕt ttrong v¨n b¶n lµ g×? T¹i sao em l¹i hiÓu nh vËy? -V×: HÖ thèng luËn ®iÓm c¬ b¶n trªn cã nguyªn nh©n vµ kÕt qu¶, môc ®Ých. ? HÖ thèng luËn cø, luËn chøng ®Ó lµm râ luËn ®iÓm ®îc triÓn khai ntn? ? Nªu nhËn xÐt cña em vÒ hÖ thèng luËn cø trong bµi? C¸c luËn cø rÊt m¹ch l¹c, chÆt chÏ ,s©u s¾c.§ã lµ bé x¬ng v÷ng ch¾c cña v¨n b¶n , t¹o nªn søc thuyÕt phôc c¬ b¶n cña lËp luËn. ? Trong bµi v¨n Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n ®e do¹ loµi ngêivµ toµn bé sù sèng trªn tr¸i ®Êt ®· ®îc tcs gi¶ chØ ra rÊt cô thÓ b»ng c¸ch lËp luËn ntn? ?§Ó g©y Ên tîng m¹nh h¬n t¸c gi¶ cßn sö dông BPNT nµo?( So s¸nh víi thanh g¬m §a-m« clÐt vµ dÞch h¹ch). ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch vµo ®Ò vµ nh÷ng chøng cø mµ t¸c gi¶ ®a ra ? T¸c dông? Vµo ®Ò trùc tiÕp, t/gi¶ võa nªu sè lîng vò khÝ võa nªu hËu qu¶ cña vò khÝ h¹t nh©n .-> G©y Ên tîng m¹nh gióp mäi ngêi thÊy râ søc tµn ph¸ ghª gím cña thø vò khÝ nguy hiÓm ®ã. ? Qua ®ã, t¸c gi¶ muèn nãi g× vÒ nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n? II - §äc - HiÓu v¨n b¶n: 1. §äc: to, râ rµng, døt kho¸t,®anh thÐp. Lu ý mét sè tõ viÕt t¾t (UNI CE F,PAO, MX), c¸c con sè. 2. T×m hiÓu chó thÝch: Lu ý mét sè tõ : H¹t nh©n, nguyªn tö. 3. Bè côc v¨n b¶n: V¨n b¶n chia lµm 4 phÇn: (1) Tõ ®Çu ->vËn mÖnh thÕ giíi.(Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n). (2) TiÕp->xo¸ n¹n mï ch÷ cho toµn thÕ giíi.( Ch¹y ®ua vò trang- ctr h¹t nh©n lµ cùc k× tèn kÐm). (3)TiÕp -> ®iÓm xuÊt ph¸t cña nã.( CTr h¹t nh©n ®i ngîc l¹i lÝ trÝ cña con mngêi, sù tiÕn ho¸ cña tù nhiªn). (4)Cßn l¹i (NhiÖm vô cña chóng ta,th¸i ®é cña t¸c gi¶). 4.HÖthèng luËn ®iÓmcña v¨n b¶n. - HÖ thèng luËn ®iÓm: + Nguy c¬ khñng khiÕp cña chiÕn tranh h¹t nh©n ®ang ®e do¹ toµn thÕ giíi. + §Êu tranh ®Ó lo¹i bá nguy c¬ Êy cho mét thÕ giíi hoµ b×nh lµ nhiÖm vô cÊp b¸ch cña toµn nh©n lo¹i. - HÖ thèng luËn cø : + Kho vò khÝ h¹t nh©n ®ang ®îc tµng tr÷ cã kh¶ n¨ng huû diÖt c¶ tr¸i ®Êt vµ c¸c hµnh tinh kh¸c trong hÖ mÆt trêi. + Cuéc ch¹y ®ua vò trang ®· lµm mÊt ®i kh¶ n¨ng c¶i thiÖn ®êi sèng cho hµng tØ ngêi. + C/tr h¹t nh©n kh«ng chØ ®i ngîc l¹i lÝ trÝ cña loµi ngêi mµ cßn ngîc l¹i víi lÝ trÝ cña tù nhiªn, ph¶n l¹i sù tiÕn ho¸. + TÊt c¶ chóng ta ph¶i cã nhiÖm vô ng¨n chÆn cuéc c/tr h¹t nh©n, ®tranh cho mmét thÕ giíi hoµ b×nh. 4. Ph©n tÝch: a. Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n: - Më ®Çu ®Æt c©u hái. - X¸c ®Þnh cô thÓ thêi gian: H«m nay ngµy8/8/1986. - §a ra sè liÖu cô thÓ, c¸ch tÝnh to¸n cô thÓ, ®¬n gi¶n. - §a ra nh÷ng tÝnh to¸n lÝ thuyÕt ®Ó thÊy râ h¬n søc tµn ph¸ khñng khiÕp cña kho vò khÝ h¹t nh©n( cã thÓ tiªu diÖt hÖ mÆt trêi) - So s¸nh. - C¸ch vµo ®Ò trùc tiÕp, chøng cø x¸c thùc=> Thu hót ngêi ®äc, g©y Ên tîng m¹nh mÏ. =>§e do¹ toµn bé thÕ giíi vµ sù sèng trªn tr¸i ®Êt. - Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n còng nh ®éng ®Êt, sãng thÇn n¨m 2005,®Çu n¨m 2006 ë Nam ¸,vµ In-®« nª xi a ®· xo¸ sæ nhiÒu lµng m¹c,cíp ®i nhiÒu sinh m¹ng chØ trong mét kho¶nh kh¾cCha cã ngµnh KHCN nµo ph¸t triÓn nh nguyªn tö h¹t nh©nnhng ngêi t¹o ra nã l¹i sö dông vµo môc ®Ých c/trHËu qu¶ v« cïng nghiªm träng, huû diÖt tÊt c¶nÕu Ên mét c¸i nót trªn bµn phÝm.( NhËt B¶n 1945, I- ran, TriÒu Tiªn.) *Cñng cè: ?Em hiÓu ntn vÒ nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n sau khi ®îc häc phÇn mét cña v¨n b¶n nµy? ? Theo em sù gÇn gòi vµ kh¸c biÖt gi÷a chiÕn tranh h¹t nh©n vµ ®éng ®Êt , sãng thÇn ë nh÷ng ®iÓm nµo? * Híng dÉn: §äc l¹i toµn bé v¨n b¶n , n¾m ch¾c néi dung phÇn 1. Tr¶ lêi tiÕp phÇn cßn l¹i cña v¨n b¶n ? Su tÇm tranh, ¶nh vÒ bom nguyªn tö, tªn löa mang ®Çu ®¹n h¹t nh©n, tµu ngÇm trang bÞ h¹t nh©n. TuÇn: 2 TiÕt:7 Ngµy so¹n: 23/08/2011 §Êu tranh cho mét thÕ giíi hßa b×nh (g. mac- ket) A – Môc tiªu cÇn ®¹t 1. KiÕn thøc: - Mét sè hiÓu biÕt vÒ t×nh h×nh thÕ giíi nh÷ng n¨m 1980 liªn quan ®Õn v¨n b¶n. - HÖ thèng luËn ®iÓm, luËn cø, c¸ch lËp luËn trong v¨n b¶n. 2. KÜ n¨ng: - §äc- hiÓu v¨n b¶n nhËt dông bµn luËn vÒ mét vÊn ®Ò liªn quan ®Õn nhiÖm vô ®Êu tranh v× hoµ b×nh cña nh©n lo¹i. 3. Th¸i ®é: - NhËn thøc ®îc mèi nguy h¹i khñng khiÕp cña viÖc ch¹y ®ua vò trang, chiÕn tranh h¹t nh©n. - Cã nhËn thøc, hµnh ®éng ®óng ®Ó gãp phÇn b¶o vÖ hoµ b×nh. B – ChuÈn bÞ: GV: Sgk, So¹n gi¸o ¸n, b¨ng h×nh, t liÖu HS: Sgk, ®äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái Sgk. C. Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh, ph©n tÝch, nªu vÝ dô, ®µm tho¹i D – TiÕn tr×nh d¹y häc: * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: ? Em hiÓu ntn vÒ nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n sau khi ®îc häc phÇn mét cña v¨n b¶n nµy? ? Theo em sù gÇn gòi vµ kh¸c biÖt gi÷a chiÕn tranh h¹t nh©n vµ ®éng ®Êt , sãng thÇn ë nh÷ng ®iÓm nµo? *Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy, trß Néi dung cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 1: §äc hiÓu v¨n b¶n ? Sù tèn kÐm vµ tÝnh chÊt v« lÝ cña cuéc ch¹y ®ua vò trang h¹t nh©n ®· ®îc t¸c gi¶ chØ ra b»ng nh÷ng chøng cø trong c¸c lÜnh vùc nµo?( X· héi , ytÕ, tiÕp tÕ thùc phÈm, gi¸o dôc). ?V× sao t¸c gi¶ l¹i chän c¸c lÜnh vùc trªn? ViÖc lùa chän c¸c lÜnh vùc ®ã cã ý nghÜa ntn? - §Òu lµ nh÷ng lÜnh vùc thiÕt yÕu trong cuéc sèng cña con ng¬× , ®Æc biÖt lµ víi c¸c níc nghÌo, cha ph¸t triÓn. ? Em h·y lËp b¶ng thèng kª so s¸nh gi÷a c¸c lÜnh vùc ®êi sèng x· héi víi c¸c chi phÝ chuÈn bÞ cho chiÕn tranh h¹t nh©n .( Häc sinh th¶o luËn nhãm, ghi kÕt qu¶ th¶o luËn ra giÊy, cö ®¹i diÖn tr×nh bµy, nhËn xÐt). 1 LÜnh vùc x· héi: CÇn 100 tØ ®«-la ®Ó gi¶i quyÕt cho 500 triÖu trÎ em nghÌo trªn thÕ giíi. 2. LÜnh vùc y tÕ: §ñ ch¬ng tr×nh phßng bÖnh trong 14 n¨m, b¶o vÖ h¬n 1 tØ ngêi khái bÖnh sèt rÐt, cøu h¬n 14 triÖu ttrÎ em. 3. L/v tiÕp tÕ thùc phÈm: 1985 cã gÇn 575 triÖu ngêi thiÕu dinh dìng. TiÒn mua n«ng cô cÇn thiÕt cho c¸c níc nghÌo. 4. L/v gi¸o dôc: TiÒn xo¸ n¹n mï ch÷ cho toµn thÕ giíi. ? T¸c gi¶ ®a ra hµng lo¹t c¸c dÉn chøng víi nh÷ng so s¸nh trªn nh»m môc ®Ých g×? ? T¸c gi¶ muèn híng ngêi ®äc, ngêi nghe tíi mét nhËn thøc ®Çy ®ñ. §ã lµ nhËn thøc g×?(Cuéc ch¹y ®ua vò trang ®· vµ ®ang cíp ®i cña thÕ giíi nhiÒu ®iÒu kiÖn ®Ó c¶i thiÖn cuéc sèng con ngêi, nhÊt lµ ë c¸c níc nghÌo). ? NhËn xÐt cña em vÒ nghÖ thuËt lËp luËn cña t¸c gi¶ ë ®o¹n v¨n nµy? - §¬n gi¶n nhng cã søc thuyÕt phôc cao. - §a ra nh÷ng vÝ dô so s¸nh vµ nh÷ng con sè biÕt nãi. Cã nhiÒu so s¸nh ngêi ®äc ph¶i ng¹c nhiªn bÊt ngê tríc sù thËt hiÓn nhiªn mµ rÊt phi lÝ. VÝ dô: chØ 2 chiÕc tµu ngÇm Häc sinh ®äc ®o¹n “kh«ng nh÷ng ®i ngîc ®iÓm xuÊt ph¸t cña nã”. ?V× sao cã thÓ nãi: ChiÕn tranh h¹t nh©n kh«ng nh÷ng ®i ngîc l¹i lÝ trÝ cña con ngêi mµ c¶ lÝ trÝ cña tù nhiªn n÷a ? ?§Ó lµm râ luËn cø nµy, t¸c gi¶ ®a ra nh÷ng chøng cø ntn? - Tõ khoa häc ®Þa chÊt, cæ sinh häc. - §a ra nh÷ng so s¸nh; + 380 triÖu n¨m con bím míi bay ®îc. + 180 triÖu n¨m n÷a b«ng hång míi në. ? Em cã suy nghÜ g× tríc lêi c¶nh b¸o cña nhµ v¨n Mac kÐt vÒ nguy c¬ huû diÖt sù sèng vµ nÒn v¨n minh trªn tr¸i ®Êt mét khi chiÕn tranh h¹t nh©n næ ra? ( Lêi c¶nh b¸o ®ã hoµn toµn cã thÓ x¶y ra. V× hiÖn nay cuéc ch¹y ®ua vò trang ®ang diÔn ra m¹nh mÏ trªn kh¾p thÕ giíi. – Liªn hÖ víi t×nh h×nh ë TriÒu Tiªn, I-ran, MÜ). ? VËy chóng ta ph¶i lµm g× ®Ó chèng c/tr h¹t nh©n næ ra? - §©y lµ th«ng ®iÖp mµ t¸c gi¶ muèn göi ®Õn ngêi ®äc. ? Theo em, th¸i ®é cña t¸c gi¶ sau khi c¶nh b¸o hiÓm ho¹ c/tr vµ ch¹y ®ua vò trang ntn? (Häc sinh th¶o luËn) ? Nhµ v¨n ho¸ M¸c kÐt ®· cã s¸ng kiÕn g×? - LËp ng©n hµng trÝ nhí tån t¹i ®îc sau th¶m ho¹ h¹t nh©n ®Ó c¸c thêi ®¹i sau biÕt ®Õn cuéc sèng cña chóng ta ®· tõng tån t¹i vµ kh«ng quªn nh÷ng kÎ ®Èy nh©n lo¹i vµo ho¹ diÖt vong. ? Nªn hiÓu s¸ng kiÕn nµy cña cña M¸c kÐt ntn? ?Theo em, nhµ v¨n Mac-kÐt ®· ®Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh ntn? ? §äc bµi viÕt nµy, em nhËn thøc ®îc ®iÒu g× s©u s¾c vÒ th¶m ho¹ h¹t nh©n, vÒ nhiÖm vô cÊp thiÕt cña mçi ngêi. * Tõ nhËn thøc trªn mçi chóng ta ph¶i cã tr¸ch nhiÖm g× trong viÖc b¶o vÖ gi÷ g×n ng«i nhµ chung cña tr¸i ®Êt II- §äc - HiÓu v¨n b¶n: 4. Ph©n tÝch( tiÕp) b. Ch¹y ®ua vò trang, chuÈn bÞ c/tr h¹t nh©n vµ nh÷ng hËu qu¶: - §a ra hµng lo¹t ®Én chøng víi nh÷ng so s¸nh cô thÓ. _ GÇn b»ng chi phÝ cho 100 m¸y bay nÐm bom chiÕn lîc cña MÜ vµ 7000 tªn löa. - 10 chiÕc tµu s©n bay mang vò khÝa h¹t nh©n kiÓu Ni-mÝt. - GÇn b»ng kinh phÝ s¶n xuÊt 149 tªn löa MX. - B»ng 2 chiÕc tµu ngÇm mang vò khÝ h¹t nh©n. => Næi bËt sù tèn kÐm ghª gím vµ tÝnh chÊt phi lÝ cña cuéc ch¹y ®ua vò trang. c. ChiÕn tranh h¹t nh©n ®i ngîc l¹i lÝ trÝ cña con ngêi, ph¶n l¹i sù tiÕn ho¸ cña tù nhiªn. - ChiÕn tranh h¹t nh©n tiªu diÖtnh©n lo¹i, tiªu huû mäi sù sèng trªn tr¸i ®Êt. - Sù sèng ngµy nay trªn tr¸i ®Êt vµ con ngêi lµ kÕt qu¶ cña hµng triÖu n¨m. - NÕu x¶y ra, nã sÏ ®Èy lïi sù tiÕn ho¸, trë vÒ ®iÓm xuÊt ph¸t ban ®Çu.=> Ph¶n l¹i sù tiÕn ho¸ cña tù nhiªn. d. NhiÖm vô ®Êu tranh ng¨n chÆn chiÕn tranh h¹t nh©n, cho mét thÕ giíi hoµ b×nh: - Th¸i ®é tÝch cùc ph¶n ®èi, ng ... e kh«ng hiÓu nhau. 3. KÕt luËn. Ghi nhí (sgk tr 21) II Ph¬ng ch©m c¸ch thøc: 1. VÝ dô 2. NhËn xÐt : - Thµnh ng÷ d©y cµ ra d©y muèng chØ c¸ch nãi dµi dßng rêm rµ. - Thµnh ng÷ lóng bóng nh ngËm h¹t thÞ chØ c¸ch nãi Êp óng, kh«ng thµnh lêi, kh«ng rµnh m¹ch. => Ngêi nghe kh«ng hiÓu hoÆc hiÓu sai lÖch ý cña ngêi nãi. Còng cã thÓ ngêi nghe bÞ øc chÕ kh«ng cã thiÖn c¶m víi ngêi nãi. 3. KÕt luËn- Ghi nhí.Sgk tr 22. -Cã 2 c¸ch hiÓu: (1) NÕu côm tõ cña «ng Êy BN cho nhËn ®Þnh ->“ T«i ®ång ý víi nh÷ng nhËn ®Þnh cña «ng Êy vÒ truyÖn ng¾n”. (2) Côm tõ cña «ng Êy BN cho truyÖn ng¾n.-> T«i ®ång ý víi nh÷ng nhËn ®Þnh (cña ai )vÒ truyÖn ng¾n cña «ng Êy. III: Ph¬ng ch©m lÞch sù 1.VÝ dô: sgk. 2. NhËn xÐt: - V× c¶ hai ®Òu nhËn ®îc sù ch©n thµnh vµ t«n träng cña nhau. CÇn tÕ nhÞ, t«n träng ngêi kh¸c khi ®èi tho¹i. 3. Ghi nhí: (Sgk tr 23). Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp IV. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: Qua 3 c©u tôc ng÷ ca dao ®ã , «ng cha ta muèn khuyªn d¹y chóng ta lµ: + Ph¶i suy nghÜ, lùa chän ng«n ng÷ thÝch hîp khi giao tiÕp.-> Vai trß cña ng«n ng÷. + Cã th¸i ®é t«n träng, lÞch sù víi ngêi ®èi tho¹i .-> Lêi lÏ ph¶i jlÞch sù, nh· nhÆn. VÝ dô : + . Chim kh«n kªu tiÕng r¶nh rang Ngêi kh«n nãi tiÕng dÞu dµng dÔ nghe. + Vµng th× thö löa thö than Chu«ng kªu thö tiÕng , ngêi ngoan thö lêi. + Mét c©u nhÞn chÝn c©u lµnh. Bµi tËp 2 - PhÐp tu tõ tõ vùng cã liªn quan ®Õn ph¬ng ch©m lÞch sù lµ: Nãi gi¶m nãi tr¸nh. - VÝ dô: + B¹n h¸t còng kh«ng ®Õn nçi nµo. -> H¸t cha hay. + Em kh«ng ®Õn nçi ®en l¾m. -> Lµ ®en. + ChÞ còng cã duyªn. -> Lµ xÊu. Bµi3. a. Nãi m¸t. b. Nãi hít. c. Nãi mãc. D. Nãi leo. E. Nãi ra ®Çu ra ®òa. C¸c tõ ng÷ trªn chØ nh÷ng c¸ch nãi liªn quan ®Õn ph¬ng ch©m lÞch sù (a,b,c,d) vµ ph¬ng ch©m c¸ch thøc (e). Bµi4: §«i khi ngêi nãi dïng c¸ch diÔn ®¹t nh vËy ,v×: a. Khi ngêi nãi muèn hæi mét vÊn ®Ò nµo ®ã kh«ng thuéc ®Ò tµi ®ang trao ®æi. -> ph¬ng ch©m quan hÖ. b. Khi ngêi nãi muèn ngÇm xin lçi tríc ngêi nghe vÒ nh÷ng ®iÒu m×nh s¾p nãi. -> ph¬ng ch©m lÞch sù. c. Khi ngêi nãi muèn nh¾c nhë ngêi nghe ph¶i t«n träng ph¬ng ch©m lÞch sù. Bµi 5 : - Nãi b¨m nãi bæ: Nãi bèp ch¸t, xØa xãi, th« b¹o -> p/c lÞch sù. - Nãi nh ®Êm vµo tai: Nãi m¹nh, tr¸i ý ngêi kh¸c, khã tiÕp thu. -> p/c lÞch sù. - §iÒu nÆng tiÕng nhÑ: Nãi tr¸ch mãc,tr× triÕt. -> p/c lÞch sù. - Nöa óp nöa më: Nãi mËp mê ,ìm ê, kh«ng hÕt ý. -> p/c c¸ch thøc. - Måm loa mÐp gi¶i: L¾m lêi, ®anh ®¸, nãi ¸t ngêi kh¸c. -> p/c lÞch sù. - §¸nh trèng l¶ng: Nãi l¶ng ra, nÐ tr¸nh kh«ng muèn tham dù vµo 1 viÖc g× ®ã,kh«ng muèn trao ®æi dèi víi vÊn ®Ò mµ ngêi ®èi tho¹i ®ang nãi. -> p/c quan hÖ. - Nãi nh dïi ®ôc chÊm m¾m c¸y : Nãi kh«ng khÐo, th« céc, thiÕu tÕ nhÞ. -> p/c lsù. * Cñng cè: ? Trong gÝao tiÕp cÇn tu©n thñ nh÷ng ph¬ng ch©m héi tho¹i nµo? ? ThÕ nµo lµ ph¬ng ch©m quan hÖ? ? ThÕ nµo lµ ph¬ng ch©m c¸ch thøc? ? ThÕ nµo lµ ph¬ng ch©m lÞch sù ? *Híng dÉn: - Hoµn thiÖn tÊt c¶ c¸c bµi tËp vµo vë bµi tËp. - Su tÇm xung quanh em nh÷ng c©u nãi vi ph¹m c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹ivµ ph©n lo¹i chóng? - ChuÈn bÞ tiÕp bµi : C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i. - TiÕt sau häc bµi : Sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh (2 tiÕt). TuÇn: 2 TiÕt:9 Ngµy so¹n:24/08/2011 Sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh A – Môc tiªu cÇn ®¹t 1. KiÕn thøc: - T¸c dông cña yÕu tè miªu t¶ trong VBTM: Lµm cho ®èi tîng TM hiÖn lªn cô thÓ, gÇn gòi dÔ c¶m nhËn or næi bËt g©y Ên tîng. - Vai trß cña miªu t¶ trong VBTM: phô trî cho vc giíi thiÖu nh»m gîi lªn h×nh ¶nh cô thÓ cña ®èi tîng cÇn TM. 2. KÜ n¨ng: - Quan s¸t c¸c sù vËt, hiÖn tîng. - Sö dông ng«n ng÷ miªu t¶ phï hîp trong viÖc t¹o lËp VBTM. 3. Th¸i ®é: - HiÓu vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n TM. BiÕt vËn dông vµ cã ý thøc sö dông tèt c¸c yÕu tè miªu t¶ trong lµm v¨n TM B – ChuÈn bÞ: GV: Sgk, Sgv, Stk. So¹n gi¸o ¸n HS: Sgk, ®äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái Sgk. C – TiÕn tr×nh d¹y häc: *Tæ chøc líp: *KiÓm tra bµi cò: ? Sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh cã t¸c dông g×? ? Yªu cÇu cña bµi v¨n thuyÕt minh ntn? *Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy, trß Néi dung cÇn ®¹t * Ho¹t ®éng 1: Giíi thiÖu bµi míi: *Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu chi tiÕt Häc sinh ®äc v¨n b¶n trong sgk tr 24+25. ? Nhan ®Ò v¨n b¶n cã ý nghÜa g×? - NhÊn m¹nh vai trß cña c©y chuèi ®èi víi ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ngêi ViÖt Nam tõ xa ®Õn nay. - Th¸i ®é ®óng ®¾n cña con ngêi trong viÖc nu«i trång, ch¨m sãc vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c gi¸ trÞ cña c©y chuèi. ? Em h·y x¸c ®Þnh nh÷ng c©u v¨n trong bµi thuyÕt minh vÒ ®Æc diÓm cña c©y chuèi? ? X¸c ®Þnh nh÷ng c©u v¨n miªu t¶ vÒ c©y chuèi? ? T¸c dông cña yÕu tè miªu t¶ trong viÖc thuyÕt minh vÒ c©y chuèi ntn? ? Theo yªu cÇu chung cña bµi thuyÕt minh, bµi nµy cã thÓ thªm hoÆc bít nh÷ng g×? - ThuyÕt minh: + Ph©n lo¹i chuèi: chuèi t©y,chuèi hét, chuèi tiªu, chuèi ngù + Th©n chuèi gåm nhiÒu líp bÑ, cã thÓ dÔ dµng bãc ra ph¬i kh«, tíc lÊy sîi, + L¸,tµu gåm cã cuèng l¸ (cäng) vµ l¸. + Nân chuèi mµu xanh non + Hoa chuèi , b¾p chuèi mµu hång, cã nhiÒu líp bÑ + Gèc cã cñ vµ dÔ. - Miªu t¶: + Th©n trßn, m¸t rîi, mäng níc + Tµu l¸ xanh rên, bay xµo x¹c trong giã, vÉy ãng ¶ díi tr¨ng.. + Cñ chuèi cã thÓ gät vá ®Ó thÊy mét m¶ut¾ng mì mµng nh mµu cñ ®Ëu ®· bãc vá, ? Em h·y cho biÕt thªm c«ng dông cña th©n c©y chuèi, l¸ chuèi(( t¬i, kh«) , nân chuèi, b¾p chuèi? Th©n c©y non (chuèi t©y, chuèi hét) th¸i ghÐm lµm rau sèng ¨n rÊt m¸t, cã t¸c dông gi¶i nhiÖt. Th©n c©y t¬i lµm phao tËp b¬i, kÕt nhiÒu th©n chuèi l¹i víi nhau cã thÓ dïng lµm bÌ. L¸: T¬i dïng ®Ó gèi b¸nh chng ,nÕp; kh« dïng lãt æ mïa ®«ng, gãi b¸nh, lµm chÊt ®èt; cäng l¸ t¬i dïng lµm ®å ch¬i, nghi lÔ, cäng kh« bÖn d©y, bÖn thõng Nân: Cßn non cuèn ë trong cã thÓ ¨n sèng rÊt tèt,cã thÓ dïng ®Ó gãi thùc phÈm. B¾p: cã thÓ ¨n sèng, xµo, luéc, ném Qu¶: Xanh lµm thuèc ch÷a bÖnh h¾c lµo,vµ lµ 1 vÞ thuèc ®«ng y, Cñ: Gät vá, th¸i nhá thµnh sîi xµo víi nhiÒu ®å ¨n ngon. ? Qua viÖc t×m hiÓu v¨n b¶n C©y chuèi trong ®êi sèng ViÖt Nam em rót ra bµi häc g×? Hai häc sinh ®äc to ghi nhí sgk tr 25. I .T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh. 1.VÝ dô V¨n b¶n : C©y chuèi trong ®êi sèng ViÖt Nam. 2. NhËn xÐt: -Lµm cho c©y chuèi cô thÓ h¬n, sinh ®éng, hÊp dÉn -> g©y Ên tîng ®èi víi ngêi ®äc, ngêi nghe. + §o¹n 1: C1, C3, C4. + §o¹n 2 : C1. + §o¹n3: C1,C2, C4, C6. + §o¹n 1: C1 + §o¹n 2: C3,C9 : - Thªm ý: + ThuyÕt minh. -GV dïng b¶ng phô ghi c¸c yÕu tè thuyÕt minh ®Ó HS ®èi chiÕu + Miªu t¶. -GV dïng b¶ng phô ghi c¸c chi tiÕt miªu t¶ c©y chuèi. + C«ng dông. -GV dïng b¶ng phô ghi c¸c c«ng dông cña c©y chuèi ®Ó HS ®èi chiÕu. -GV chèt l¹i. 3. Ghi nhí: Sgk tr 25. Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp II. LuyÖn tËp: Bµi tËp1: - Th©n c©y chuèi cã h×nh d¸ng th¼ng, trßn nh mét c¸i trô mäng níc gîi ra c¶m gi¸c m¸t mÎ dÔ chÞu. - L¸ chuèi t¬i xanh rên ìn cong cong díi ¸nh tr¨ng, thØnh tho¶ng l¹i vÉy lªn phÇn phËt nh mêi gäi ai ®ã trong ®ªm khuya thanh v¾ng. - L¸ chuèi kh« lãt æ n»m võa mÒm m¹i, võa thoang tho¶ng mïi h¬ng th¬m d©n d· cø ¸m ¶nh t©m trÝ nh÷ng ngêi xa quª. - Qu¶ chuèi chÝn vµng võa b¾t m¾t, võa dËy nªn mét mïi th¬m ngät ngµo quyÕn rò. - B¾p chuèi mµu ph¬n phít hång tr«ng gièng nh mét c¸i bóp löa cña thiªn nhiªn k× diÖu. - Nân chuèi mµu xanh non cuèn trßn nh mét bøc th cßn phong kÝn ®ang ®îi giã më ra. Bµi 2. Khi mêi ai uèng trµ . Uèng rÊt nãng. Bµi 3: §o¹n 2: §o¹n3 :C4,5,6. §o¹n 4 :C4. §o¹n 5 :C3. §o¹n 6:C4. §o¹n 7:C3. *Cñng cè: ? Yªu cÇu cña v¨n b¶n thuyÕt minh? ? C¸ch sö dông yÕu tè miªut¶ trong v¨n b¶n thuÕt minh? T¸c dông? *Híng dÉn: Häc bµi, ®äc kÜ c¸c v¨n b¶n thuyÕt minh ®· häc. Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp vµo vë bµi tËp ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TuÇn: 2 TiÕt:10 Ngµy so¹n:24/08/2011 Ngµy d¹y: LuyÖn tËp sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh. A – Môc tiªu cÇn ®¹t: 1. KiÕn thøc: - Nh÷ng yÕu tè miªu t¶ trong bµi v¨n TM - Vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong bµi v¨n TM. 2. KÜ n¨ng: ViÕt ®o¹n v¨n, bµi v¨n TM sinh ®éng, hÊp dÉn. 3. Th¸i ®é: Cã ý thøc vµ biÕt sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶ trong viÖc t¹o lËp VBTM B – ChuÈn bÞ: GV: B¶ng phô, phiÕu häc tËp HS: Sgk, ®äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái Sgk. ChuÈn bÞ bµi theo yªu cÇu cña gi¸o viªn . C- Ph¬ng ph¸p: Th¶o luËn nhãm, vÊn ®¸p, ph©n tÝch mÉu C – TiÕn tr×nh d¹y häc: *Tæ chøc líp: *KiÓm tra bµi cò: ? KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña häc sinh kÕt hîp khi luyÖn tËp *Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy, trß Néi dung cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 1 : Giíi thiÖu bµi Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu ®Ò vµ lËp dµn ý ? Ph¹m vi cña ®Ò bµi ntn? Giíi thiÖu vÒ con tr©u ë lµng quª ViÖt Nam. ? §Ò yªu cÇu tr×nh bµy vÊn ®Ò g×? ? §èi víi ®Ò v¨n nµy, cÇn ph¶i tr×nh bµy nh÷ng ý g×? ?PhÇn më bµi, em ®Þnh viÕt ntn? ? PhÇn th©n bµi em viÕt g×? ? KÕt bµi ntn? I Bµi tËp : * §Ò bµi: Con tr©u ë lµng quª ViÖt Nam. 1. T×m hiÓu ®Ò: - Vai trß, vÞ trÝ cña con tr©u trong ®êi sèng cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam. 2.T×m ý: - Con tr©u trong nhÒ lµm ruéng, sím h«m g¾n bã víi ngêi n«ng d©n: tr©u lµ tµi s¶n lín nhÊt cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam. - Con tr©u trong lÔ héi, ®×nh ®¸m, truyÒn thèng. - Con tr©u ®èi víi tuæi th¬. - Con tr©u ®èi víi tuæi th¬. - Con tr©u víi viÖc cung cÊp thùc phÈm, chÕ biÕn ®å mÜ nghÖ. ? Em sö dông ®îc ý nµo trong biµi thuyÕt minh khoa häc? (Tri thøc vÒ søc kÐo cña con tr©u). 3. LËp dµn bµi: a. Më bµi: Giíi thiÖu chung vÒ con tr©u trªn ®ång ruéng ViÖt Nam. b. Th©n bµi: - Con tr©u trong lÔ héi, ®×nh ®¸m. – Con tr©u ®èi víi tuæi th¬. - Con tr©u cung cÊp thùc phÈm vµ chÕ biÕn ®å mÜ nghÖ. - Con tr©u lµ tµi s¶n lín cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam. c. KÕt bµi: - Con tr©u trong t×nh c¶m cña ngêi n«ng d©n. Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp II.LuyÖn tËp 1. ViÕt ®o¹n më bµi: ? Néi dung cÇn thuyÕt minh trong më bµi nµy lµ g×? ? YÕu tè miªu t¶ nµo ®îc sö dông? Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh lµm bµi vµo vë. Gäi häc sinh tr×nh bµy, nhËn xÐt. 2. ViÕt c¸c ®o¹n trong phÇn th©n bµi: Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh viÕt ®oan theo ý ®· lËp ë phÇn dµn bµi. Trong khi viÕt cÇn lu ý cÇn giíi tyhiÖu tõng lo¹i viÖc cô thÓ kÕt hîp víi viÖc miªut¶ trong viÖc ®ã. Häc sinh viÕt bµi. Häc sinh ®äc bµi, nhËn xÐt, söa ch÷a. 3. ViÕt ®o¹n kÕt bµi: ? KÕt thóc phÇn thuyÕt minh cÇn nªu ý g×? ? Em cÇn miªu t¶ h×nh ¶nh g×? Häc sinh viÕt ®o¹n , tr×nh bµy. * Cñng cè: ? ViÕt tiÕp ®o¹n v¨n thuyÕt minh cã sö dông yÕu tè miªu t¶. víi ý: Con tr©u cung cÊp thùc phÈm vµ chÕ biÕn ®å mÜ nghÖ . ? KÓ tªn nh÷ng c©u tôc ng÷, ca dao vÒ con tr©u, vËn dông vµo bµi viÕt. * Híng dÉn: VÒ nhµ hoµn thiÖn bµi viÕt vµo vë. ChuÈn bÞ vë viÕt tuÇn sau viÕt bµi 90 phót (Bµi viÕt sè 1). TiÕt sau häc bµi : Tuyªn bè thÕ gi¬Ý vÒ sù sèng cßn, quyÒn ®îc b¶o vÖ cña trÎ em. Ngµy th¸ng n¨m 2011
Tài liệu đính kèm: