Giáo án môn Ngữ văn khối 9 - Tuần số 25

Bài 23 - Tiết:116 	 Ngày dạy: 24/2/2012
Tuần: 25
MÙA XUÂN NHO NHỎ
I. MỤC TIÊU:
Kiến thức: Cảm nhận được những cảm xúc của tác giả trước mùa xuân của thiên nhiên đất nước 
Thấy được khát vọng đẹp đẽ muốn dâng hiến cho cuộc đời
Kỹ năng: RLKN đọc hiểu một văn bản thơ trữ tình
Trình bày những suy nghĩ, cảm nhận về một hình ảnh thơ, một khổ thơ, một vần thơ
Thái độ: GD học sinh tình yêu cuộc sống và sống có ích 
 GD học sinh kỹ năng Suy nghĩ sáng tạo
II. TRỌNG TÂM:
Những cảm xúc của tác giả trước mùa xuân của thiên nhiên đất nước và khát vọng đẹp đẽ muốn dâng hiến cho cuộc đời
III. CHUẨN BỊ:
GV: Tham khảo tài liệu về tác giả
 HS: Sọan trước bài, trả lời các câu hỏi trong vờ bài tập
IV. TIẾN TRÌNH :
Ổn định tổ chức và kiểm diện: 
9A1:	9A2:	9A3: 
Kiểm tra miệng: 
Hãy cho biết ý nghĩa biểu trưng của hình ảnh con cò trong bài thơ Con cò của Chế Lan Viên? Chỉ ra quy luật được khái quát trong bài thơ? (10đ)
Cánh cò là lòng mẹ, là sự dìu dắt nâng đỡ con
Cánh cò là tấm lòng người mẹ luôn bên con
T/g khái quát một quy luật: Con dù lớn vẫn là con của mẹ và mẹ vẫn mãi theo con
Em biết gì về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ? (10đ)
HS trình bày theo những điều các em đã tìm hiểu hoặc được đọc, được nghe (10đ)
Bài mới:
GV giới thiệu bài:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
Hoạt động 1:
Gọi H/s đọc chú thích
Hãy giới thiệu về nhà thơ Thanh Hải? (H/s dẫn hteo SGK)
G/v hướng dẫn cách đọc
Gọi H/s đọc bài
Giải thích các chú thích khó
Hoạt động 2:
Bài thơ được viết theo thể thơ gì?
(Thể thơ 5 chữ)
Giọng điệu của bài thơ có gì thay đổi?
(Biến đổi theo mạch cảm xúc)
Dựa vào mạch cảm xúc trong bài, hãy xác định bố cục của bài thơ?
(Khổ đầu: mùa xuân của đất trời.
Hai khổ tt: Cảm xúc về mùa xuân đất nước
Hai khổ tiếp: Suy nghĩ và ước nguyện
Khổ cuối: Lời ngợi ca quê hương )
Hoạt động 3:
H/a mùa xuân của thiên nhiên được phác họa như thế nào?
( sông xanh, hoa tím, tiếng chim)
Đó là một mùa xuân như thế nào?
Cảm xúc của tác giả trước mùa xuân của thiên nhiên được diễn tả ở chi tiết nào? 
(Từng giọt long lanh.tôi hứng )
Em hiểu hai câu thơ trên như thế nào? (Là những giọt mưa xuân hoặc là những giọt âm thanh)
Qua hai câu thơ thể hiện cảm xúc gì của T/g?
Từ mùa xuân của thiên nhiên của đất trời nhà thơ chuyển sang cảm nhận về điều gì?
(Mùa xuân của đất nước)
T/g cảm nhận mùa xuân đất nước thông qua H/a nào?
Cách cảm nhận ở đây có gì mới?
(Mùa xuân ở mọi nơi)
Từ cảm xúc về mùa xuân mạch thơ chuyển sang điều gì?
Hoạt động 4:
Điều tâm niệm của nhà thơ là gì?
(muốn được cống hiên)
Thể hiện qua những từ ngữ nào?
Hãy phân tích vẻ đẹp trong tâm niệm của T/g?
(Tạo vẻ đẹp bình dị khiêm nhường cũng như cảm xúc chân thành )
Hoạt động 5:
Hãy nhận xét về những đặc sắc nghệ thuật của bài thơ?
Thể thơ?
Hình ảnh?
Cấu tứ?
Em hiểu gì về nhan đề bài thơ “mùa xuân nho nhỏ”?
G/v khái quát, gọi H/s đọc ghi nhớ
Hoạt động 6:
Hãy viết đọan văn bình một khổ thơ.
(H/s làm ở nhà)
I. Đọc hiểu văn bản:
II. Phân tích:
1. Mạch cảm xúc và bố cục:
2. Mùa xuân của thiên nhiên, đất nước qua cảm xúc của nhà thơ:
- Mùa xuân thiên nhiên:
Với không gian cao rộng, màu sắc tươi thắm, âm thanh vang vọng tươi vui.
Cảm xúc say sưa ngây ngất của T/g trước vẻ đẹp thiên nhiên đất trời lúc vào xuân
- Mùa xuân của đất nước:
+ Người cầm súng: chiến đấu
+ Người ra đồng: lđ sản xuất
Đem mùa xuân đến mọi nơi
3. Tâm niệm của nhà thơ:
Khát vọng được hòa nhập vào cuộc sống đất nước, cống hiến phần tốt đẹp dù nhỏ bé.
4. Nghệ thuật:
- Thể thơ 5 chữ nhẹ nhàng tha thiết
- H/a giàu ý nghĩa biểu trưng 
- Cấu tứ chặt chẽ
- Giọng điệu thể hiện đúng tâm trạng 
Ghi nhớ: SGK
III. Luyện tập:
Câu hỏi, bài tập củng cố:
Phát biểu chủ đề của tác phẩm?
-Nhà thơ nguyện làm một mùa xuân, sống đẹp, sống với tất cả sức sống tươi trẻ của mình nhưng cũng rất khiêm nhường.
5. Hướng dẫn học sinh tự học:
- Học thuộc lòng bài thơ
- Nắm nội dung bài, phân tích và cảm nhận về một đoạn thơ trong bài
- Chuẩn bị bài “Viếng lăng Bác”
+ Đọc, soạn trước trong vở bài tập
V. RÚT KINH NGHIỆM:
Nội dung:	
Phương pháp:	
ĐD -TB dạy học: 	
Bài 23 - Tiết:117 	 	 Ngày dạy: 24/2/2012
Tuần: 25
VIẾNG LĂNG BÁC
I. MỤC TIÊU:
Kiến thức: Cảm nhận được niềm xúc động thiêng liêng, tấm lòng thiết tha thành kính của tác giả
 Thấy được những đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ.
Kỹ năng: RLKN đọc hiểu một văn bản thơ trữ tình
Cĩ khả năng trình bày cảm nhận, suy nghĩ về một hình ảnh thơ, một khổ thơ, một tác phẩm thơ
Thái độ: Kính yêu Chủ Tịch hồ Chí Minh 
GD kỹ năng Suy nghĩ sáng tạo
GD lí tưởng độc lập dân tộc, hi sinh quên mình, tình yêu thương nhân loại, lối sống giản dị của chủ tịch HCM
II. TRỌNG TÂM:
Niềm xúc động thiêng liêng, tấm lòng thiết tha thành kính của tác giả
III. CHUẨN BỊ:
GV: Tham khảo tài liệu
 HS: Sọan trước bài, trả lời các câu hỏi trong vờ bài tập
IV. TIẾN TRÌNH :
Ổn định tổ chức và kiểm diện: 
9A1:	9A2:	9A3: 
Kiểm tra miệng: 
KT việc chuẩn bị bài của H/s
Bài mới:
GV giới thiệu bài:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
Hoạt động 1:
Cho H/s đọc chú thích
Em biết gì về T/g Viễn Phương?
(H/s dẫn theo SGK)
GV hướng dẫn cách đọc
Gọi H/s đọc bài
Giải thích các chú thích khó
Hoạt động 2:
Cảm xúc bao trùm tòan bộ bài thơ là gì? 
(Niềm xúc động thiêng liêng thành kính, lòng biết ơn tự hào pha lẫn nỗi xót đau)
Mạch cảm xúc đi theo trình tự nào?
(Trình tự cuộc vào lăng)
Câu thơ đầu gợi tâm trạng của T/g như thế nào? 
(xúc động của một người con từ xa đến)
H/a đầu tiên T/g nhìn thấy là gì?
T/g đã làm nổi bật phẩm chất nào của cây tre?
Điều đó mang ý nghĩa ẩn dụ như thế nào? 
(Sức mạnh dân tộc)
Câu thơ cuối bổ sung ý nghĩa gì cho H/a cây tre? 
( Cây tre trung hiếu)
Hoạt động 3:
Khổ thơ thứ hai T/g sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? (NT ẩn dụ)
Nghệ thuật đó có tác dụng gì?
H/a ẩn dụ ở hai câu kế tiếp là gì? 
(bảy mươi chín mùa xuân)
H/a đó có ý nghĩa gì? 
(Sự thành kính đối với Bác)
Khổ thơ thứ 3 diễn tả điều gì? 
(Cảm xúc khi vào lăng)
H/a giấc ngủ bình yên gợi cảm giác gì?
H/a “vầng trăng sáng dịu hiền” lại gợi ra suy nghĩ gì?
Từ những H/a trên cho thấy T/g có tâm trạng như thế nào? (Đau xót)
H/a “trời xanh là mãi mãi” nghĩa là gì? 
(H/a Bác còn mãi)
Khổ thơ thứ tư diễn tả tâm trạng gì của T/g? (Tâm trạng lưu luyến)
T/g mong muốn điều gì?
Mong muốn để làm gì? 
(Để gửi tấm lòng mình)
Hoạt động 4:
Hãy chỉ ra những nét đặc sắc về nghệ thuật trong bài thơ?
GV khái quát, gọi H/s đọc ghi nhớ.
Hoạt động 5:
Hãy viết đọan bình khổ 2 hoặc khổ 3 của bài thơ 
(H/s làm ở nhà)
I. Đọc hiểu văn bản:
II. Phân tích:
1. Hình ảnh hàng tre:
Bão tápvẫn thẳng hàng
Sức sống bền bỉ kiên cường của dân tộc
Tấm lòng trung hiếu
2. Tình cảm của nhà thơ và mọi người đối vời Bác:
- Mặt trời trong lăng.
Sự vĩ đại của Bác
Sự tôn kính của nhân dân của T/g đối với Bác
- Dâng bảy mươi chín mùa xuân
 -> Sự thành kính của nhân dân đối với Bác
Giấc ngủ bình yên => Sự yên tĩnh trang nghiêm
Vầng trăng sáng dịu hiền => Tâm hồn cao đẹp trong sáng của Bác
Thể hịên tâm trạng xúc động đau xót của nhà thơ
Muốn làm: con chim, bông hoa, cây tre để gửi tấm lòng mình 
3. Nghệ thuật:
- Giọng điệu phù hợp với cảm xúc
- Thể thơ và nhịp điệu diễn tả sự trang nghiêm thành kính
- H/a thơ nhiều sáng tạo
* Ghi nhớ: SGK
III. Luyện tập:
Câu hỏi, bài tập củng cố:
Hãy nhận xét về tâm trạng của T/g trong bài/
Là niềm xúc động tràn đầy, lớn lao cùng những tình cảm thành kính sâu sắc hki viếng Bác
5. Hướng dẫn học sinh tự học:
- Học thuộc lòng bài thơ
- Nắm nội dung bài, phân tích và cảm nhận về một đoạn thơ trong bài
 - Chuẩn bị bài “Sang thu”
+ Đọc, soạn trước trong vở bài tập
V. RÚT KINH NGHIỆM:
Nội dung:	
Phương pháp:	
ĐD -TB dạy học: 	
Bài 23 - Tiết:118 	 	 Ngày dạy: 27/2/2012
Tuần: 25
NGHỊ LUẬN VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN
 (HOẶC ĐOẠN TRÍCH)
I. MỤC TIÊU:
Kiến thức: Hiểu rõ thế nào là nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đọan trích)
Nhận diện chính xác một bài nghị luận về tác phẩm truyện
Nắm vững các yêu cầu đối với một bài nghị luận văn học
Cách tạo lập văn bản nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đọan trích)
Kỹ năng: RLKN nhận diện và làm bài văn nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đọan trích)
Đưa ra những nhận xét đánh giá về các tác phẩm đã học
Thái độ: Có ý thức sáng tạo trong cách trình bày 
II. TRỌNG TÂM:
Hiểu rõ thế nào là nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đọan trích)
III. CHUẨN BỊ:
GV: Một số đề bài minh họa
 HS: Sọan trước bài, trả lời các câu hỏi trong vờ bài tập
IV. TIẾN TRÌNH :
Ổn định tổ chức và kiểm diện: 
9A1:	9A2:	9A3: 
Kiểm tra miệng: 
KT việc chuẩn bị bài của học sinh
Bài mới:
GV giới thiệu bài:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
Hoạt động 1:
Cho H/s đọc văn bản
Vấn đề nghị luận của văn bản này là gì? 
(Những phẩm chất, đức tính đẹp đẽ đáng yêu của anh thanh niên)
Có thể đặt nhan đề cho văn bản là gì? 
(Hình ảnh anh thanh niên trong truyện)
Vấn đề nghị luận được triển khai qua những luận điểm nào?
Chỉ ra những câu chứa luận điểm? (Câu đầu đọan)
Để làm rõ luận điểm người viết đã làm như thế nào? 
(Được phân tích chứng minh thuyết phục thông qua các dẫn chứng)
Tất cả những luận cứ dẫn chứng được lấy ở đâu? 
(lấy từ tác phẩm)
Vậy thế nào là nghị luận về tác phẩm truỵện?
G/V khái quát gọi H/s đọc ghi nhớ.
Hoạt động 2:
Cho H/s đọc đọan văn
Văn bản nghị luận về vấn đề gì? (Tình thế lựa chọn nghiệt ngã của nhân vật lão Hạc và vẻ đẹp của nhân vật này)
Đọan văn nêu lên những ý kiến chính nào? 
(Việc lựa chọn cái chết – Cái chết cao ngạo, thảm khốc)
Qua văn bản em hiểu thêm gì về lão Hạc? 
(Một nhân cách đáng kính trọng và tấm lòng hi sinh cao qúy)
I. Tìm hiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đọan trích)
Ghi nhớ: SGK
II. Luyện tập:
Việc lựa chọn cái chết – Cái chết cao ngạo, thảm khốc
Một nhân cách đáng kính trọng và tấm lòng hi sinh cao qúy
4. Câu hỏi, bài tập củng cố:
Gọi 1-2 học sinh đọc lại phần ghi nhớ
5. Hướng dẫn học sinh tự học:
Học thuộc ghi nhớ
Viết bài nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích dựa theo dàn ý trong phần luyện tập
Chuẩn bị bài “cách làm bài văn nghị luận”
V. RÚT KINH NGHIỆM:
Nội dung:	
Phương pháp:	
ĐD -TB dạy học: 	
Bài 23 - Tiết:119 	 	 Ngày dạy: 27/2/2012
Tuần: 25
CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN
HOẶC ĐỌAN TRÍCH
I. MỤC TIÊU:
Kiến thức: 	Biết được đề bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đọan trích) 
Nắm được các bước làm bài
Kỹ năng: RLKN xác định yêu cầu nội dung và hình thức của một bài văn nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đọan trích)
Tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn bài, viết bài
Thái độ: Có ý thức xây dựng dàn bài trước khi viết
II. TRỌNG TÂM:
Các bước làm bài
III. CHUẨN BỊ:
GV: Một số đề bài tham khảo
HS: Sọan trước bài, trả lời các câu hỏi trong vờ bài tập
IV. TIẾN TRÌNH :
Ổn định tổ chức và kiểm diện: 
9A1:	9A2:	9A3: 
Kiểm tra miệng: 
KT việc chuẩn bị bài của học sinh
Bài mới:
GV giới thiệu bài:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
Hoạt động 1:
Cho H/s đọc các đề bài trong SGK
Các đề bài đưa ra những vấn đề nghị luận nào về tác phẩm? ( Nhân vật, cốt truyện, nội dung của một tác phẩm)
Các từ : “suy nghĩ, phân tích” đòi hỏi bài làm phải khác nhau như thế nào? 
(Phân tích tác phẩm để rút ra nhận xét. Suy nghĩ : đề xuất nhận xét sau đó đi bàn luận.)
Em có thể đặt một vài đề bài tương tự ?
Hoạt động 2:
Cho học sinh đọc đề bài.
Đề bài yêu cầu làm gì?
Em sẽ nêu những suy nghĩ nào về nhân vật? 
(Tình yêu làng yêu nước ở ông Hai)
Khi tìm ý em sẽ đặt những câu hỏi nào?
Các câu trả lời cho những câu hỏi đó có dùng làm luận cứ được không?
Phần mở bài em sẽ viết gì? 
(giới thiệu tác phẩm) 
Phần thân bài em sẽ làm nhiệm vụ gì?
Để làm rõ tình yêu làng, yêu nước của ông Hai em sẽ triển khai những ý nào?
Phần kết bài em sẽ làm gì?
Có mấy cách viết mở bài? (hai cách)
Cho học sinh đọc mở bài sách giáo khoa.
Hai cách mở bài trên có gì khác nhau?
Ơû phần thân bài em sẽ viết gì?
Em sẽ viết kết bài như thế nào?
Em sẽ đọc và sửa những lỗi nào? (Lỗi chính tả, liên kết)
GV khái quát, đọc ghi nhớ.
Hoạt động 3:
Cho học sinh đọc đề bài
Hãy viết phần mở bài cho đề bài trên
Cho hs đọc và Gv nhận xét
I. Đề bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)
II. Các bước làm bài nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích) 
1. Tìm hiểu đề – tìm ý:
2. Lập dàn bài:
Mở bài: Giới thiệu tác giả tác phẩm (hoặc nhân vật )
Thân bài : Triển khai những nhận định về tác phẩm (nhân vật)
Kết bài : Đánh giá chung về tác phẩm
3. Viết bài:
A.Mở bài:
Từ khái quát đến cụ thể
Nêu trực tiếp suy nghĩ của người viết.
B. Phần thân bài:
 - Trình bày các luận điểm
C. Kết bài
 - Đánh giá chung
4. Đọc và sửa chữa
Ghi nhớ SGK
III. Luyện tập:
4 . Câu hỏi, bài tập củng cố:
- Trong quá trình triển khai luận điểm cần chú ý gì?
+ Cần thể hiện cảm nhận và ý kiến riêng của người viết
+ Các phần phải có sự liên kết chặt chẽ
5. Hướng dẫn học sinh tự học:
 - Học thuộc bài: ơn lại các bước làm bài, nắm yêu cầu của từng phần
 - Chuẩn bị bài luyện tập
 - Soạn trước các câu hỏi vào vở bài tập
V. RÚT KINH NGHIỆM:
Nội dung:	
Phương pháp:	
ĐD -TB dạy học: 	
Bài 23 - Tiết:120 	 	 Ngày dạy: 1/3/2012
Tuần: 25
LUYỆN TẬP LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ
TÁC PHẨM TRUYỆN HOẶC ĐỌAN TRÍCH
I. MỤC TIÊU:
Kiến thức: Củng cố tri thức về đặc điểm yêu cầu, về cách làm bài nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đọan trích đã học ở các tiết trước
 Nắm vững cách làm bài
Kỹ năng: RLKN tìm ý, lập dàn ý và viết bài
Xác định các bước làm bài
Thái độ: Có ý thức lập dàn bài trước khi viết
II. TRỌNG TÂM:
Viết đoạn
III. CHUẨN BỊ:
GV: Dàn bài chi tiết
 HS: Sọan trước bài, trả lời các câu hỏi trong vờ bài tập
 Chuẩn bị trườc dàm bài
IV. TIẾN TRÌNH :
Ổn định tổ chức và kiểm diện: 
9A1:	9A2:	9A3: 
Kiểm tra miệng: 
Kt việc chuẩn bị bài của H/s
Bài mới:
GV giới thiệu bài:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
Hoạt động 1:
G/v kiểm tra thêm việc chuẩn bị bài của Hs
Hãy tóm tắt lại nội dung tác phẩm
Hoạt động 2:
Gọi H/s đọc đề bài
Hãy lập dàn ý cho đề bài trên
Em sẽ chọn luận điểm cơ bản nào?
Dựa trên những ý đã tìm được hãy lập dàn bài chi tiết cho đề bài trên.
Gọi hs trình bày
Các em khác nhận xét
G/v đánh giá khái quát
I. Chuẩn bị:
Đọc trước truyện “Chiếc lược ngà”
II. Luyện tập:
Cho đề bài:
Cảm nhận của em về truyện ngắn chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng.
Dàn bài:
MB: - Giới thiệu về tác giả, tác phẩm và vấn đề nghị luận.
TB: - Hòan cảnh lịch sử
Thiệt thòi mất mát của ông Sáu và bé Thu
Diễn biến tâm trạng của bé Thu và ông Sáu
Nghị lực và niềm tin ở hai nhân vật
Nghệ thuật của tác phẩm
KB: - Đánh giá chung về vấn đề
4. Câu hỏi, bài tập củng cố:
Dàn bài nghị luận phải đàm bảo yêu cầu gì?
Phải đầy đủ ba phần
Có sự liên kết và chặt chẽ
- Các luận cứ rõ ràng làm rõ luận điểm
5. Hướng dẫn học sinh tự học:
- Làm bài tập trong vở bài tập
- Hồn thành bài văn nghị luận theo dàn bài trên
- Chuẩn bị bài nghị luận về một đọan thơ
- Làm bài viết số 6 ở nhà “Hãy phân tích nhân vật Vũ Nương trong truyện Người con gái Nam Xương”
V. RÚT KINH NGHIỆM:
Nội dung:	
Phương pháp:	
ĐD -TB dạy học: