Giáo án môn Ngữ văn lớp 9 - Tiết 146: Văn bản Rô - Bin - xơn ngoài đảo hoang

NS: 
NG: 
 Tiết 146
Văn bản
Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang
Đe-ni-ơn đi-phô
A. Mục tiêu: Giúp HS:
 - Hình dung được cuộc sống gian khổ và tinh thần lạc quan của Rô-bin-xơn 1 mình ngoài đảo hoang bộc lộ gián tiếp qua bức chân dung tự hoạ của nhân vật.
B. chuẩn bị: 
 - H: bài soạn. 
 - G: GA; SGK; chân dung của tác giả Đi-phô; bảng phụ; phiếu học tập.
C. phương pháp: 
 - G: PT; phát vấn; giảng bình;...
 - H: hoạt động độc lập; hoạt động nhóm;...
D. Tiến trình giờ dạy:
I. ổn định lớp: 
II. Kiểm tra bài cũ: KT sự chuẩn bị của HS.
 ? PT nhân vật Phương Định trong truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi”?
 * Gợi ý: Phương Định là 1 cô gái có cá tính, tâm hồn trong sáng, giàu tình cảm, hồn nhiên, mềm yếu nhưng rất can đảm. (Dẫn chứng)
III. Nd bài mới: 
 Các em hãy thử hình dung, trong 1 hoàn cảnh bất bình thường, bất khả kháng, em phải tách mình ra khỏi môi trường sống quen thuộc để 1 mình sống giữa 1 hòn đảo hoang vu giữa biển khơi xa lạ, cắt đứt quan hệ với XH. Lúc đó các em sẽ sống ra sao? Nhân vật chính trong truyện của Đi-phô đã rơi vào hoàn cảnh đó khi anh mới 27 tuổi. Anh đã kiên cường vượt qua, hơn 28 năm. Trong tiết học hôm nay, chúng ta cùng tìm hiểu bức chân dung tự hoạ của nhân vật này. 
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung
* HĐ1: Tìm hiểu TG – TP (5 phút)
? Em hãy giới thiệu vài nét về TG?
G. giới thiệu thêm về tác giả phần a /SGV/134?
? Em biết gì về VB này?
? VB này ta nên đọc ntn?
? Giải nghĩa: trang bị, kì cục, xa-lê?
* HĐ2: PT VB (30 phút)
? Đoạn trích được kể theo ngôi thứ mấy? Tác dụng?
? Các em đã học những VB nào có ngôi kể tương tự như vậy?
? Phương thức biểu đạt chính của VB này là gì? Vì sao em xác định được như vậy?
? Hãy xác định bố cục và đặt tiêu đề cho từng phần?
G YC HS chú ý vào phần 1.
? Nhân vật tôi đã tự cảm nhận về chân dung bản thân mình ntn?
? Anh ta hình dung điều gì?
? Thái độ của mọi người khi nhìn thấy anh ta ntn?
? Điều đó chứng tỏ hình dáng, bộ dạng của anh ta ntn?
G: Cảm nhận này chứng tỏ cuộc sống thiếu thốn và khắc nghiệt nơi đảo hoang mà Rô-bin-xơn phải trải qua buộc anh ta phải ăn vận và trang bị như vậy để tồn tại.
? Em có NX gì về giọng văn ở đoạn mở đầu này? Tác dụng của nó?
G: Điều đó khiến người đọc nhất định phải đọc tiếp xem vì sao lại có cảm giác như vậy.
? Trang phục của Rô-bin-xơn gồm có những gì?
? Nó được tả theo trình tự nào?
G: Từng bộ phận cũng được tả rất tỉ mỉ về: hình dáng, chất liệu, công dụng.
? Nét đặc sắc của những trang phục này là gì?
? Em hình dung ntn về 1 dáng vẻ trong trang phục ấy?
? Qua các trang phục đó em có NX gì về cuộc sống của Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang?
G: Trang phục tuy rất lôi thôi, cồng kềnh nhưng rất tiện dụng trong hoàn cảnh ở đảo hoang này.
? Qua đây em thấy Rô-bin-xơn là 1 người ntn?
? Trang bị của Rô-bin-xơn có gì?
? Em có NX gì về trang bị của Rô-bin-xơn?
? Qua đây cho ta thấy Rô-bin-xơn là người ntn?
? Thông thường trong bức chân dung vị trí nào là quan trọng nhất?
? Rô-bin-xơn tự tả diện mạo mình ntn?
? Tại sao anh chỉ NX màu da và tả bộ ria?
G: Là người Anh, vốn da trắng. Nhưng sau những năm tháng ở ngoài đảo vùng xích đạo, Rô-bin-xơn đã mang màu da khác.
? Màu da ấy cho thấy Rô-bin-xơn là người ntn?
? Râu của Rô-bin-xơn được tả ntn?
? Rô-bin-xơn đã chăm sóc hàng ria của mình ntn?
? Điều đó cho thấy cách sống ntn của CN này?
? Hãy NX về giọng điệu trần thuật và MT trong VB này?
? Từ đó, ta hiểu gì về CS của Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang?
? Qua đây, ta hiểu thêm gì về CN Rô-bin-xơn?
* HĐ3: Tổng kết (5 phút)
? Em học được điều gì từ nhân vật Rô-bin-xơn?
? NT kể chuyện có gì đặc biệt?
? Tác dụng của cách kể chuyện này?
? Đọc ghi nhớ/SGK/130?
* HĐ4: Luyện tập (2 phút)
? Có ý kiến cho rằng: “Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang” là bài ca TY CS có thể hiểu như thế được không? Vì sao?
- Đọc giọng trầm tĩnh, vui vui, pha chút hóm hỉnh, tự giễu cợt.
- Ngôi thứ nhất - nhân vật chính tự kể => Bộc lộ tâm tư tình cảm dễ dàng.
- Bài học đường đời đầu tiên; Buổi học cuối cùng; Bức tranh của em gái tôi; Những ngôi sao xa xôi;...
- MT - TG tự hoạ về chân dung của mình = lời.
- Phần 1: Lời giới thiệu.
- Phần 2: Trang phục.
- Phần 3: Trang bị.
- Phần 4: Diện mạo của vị chúa đảo.
- Hình dung ”gặp gỡ đồng bào mình”.
- Mọi người: ”hoảng sợ hoặc cười sằng sặc”.
- Người này thấy: kì lạ, quái đản.
- Người kia thấy: khiếp sợ.
- Mũ, áo, quần, thắt lưng, ủng.
- Tả từ trên xuống dưới.
- Dáng dấp của người rừng cổ xưa.
- Cuộc sống khó khăn, gian khổ.
- Rìu, cưa, súng, túi đạn, túi thuốc súng, gùi, dù (ô).
- Gương mặt -> Trang phục ở đây lại được xếp sau cùng.
- Anh ta tự NX nước da của mình – da đen.
- Bộ ria to, dài.
- Đó là 2 nét thay đổi nổi bật, dễ nhận ra.
- Biết rèn luyện sức khoẻ để thích ứng với hoàn cảnh.
- Chịu đựng gian khổ.
- “Râu ria của tôi có lúc tôi để mặc cho nó mọc dài đến hơn 1 gang tay; nhưng vì tôi có cả kéo và dao cạo đủ dùng nên tôi cắt đi khá ngắn gọn”.
- “Xén tỉa thành 1 cặp ria mép to tướng kiểu Hồi giáo; chiều dài và hình dáng kì quái của chúng cũng khiến cho mọi người phải khiếp sợ”.
- Lạc quan, không dánh mất hi vọng sống trở về.
- Dí dỏm, khôi hài.
- CS thiếu thốn, khó khăn.
- Nghị lực vượt qua mọi hoàn cảnh
- Niềm tin mãnh liệt vào bản thân mình.
- Kể = MT kết hợp với BC.
- Giọng văn nhẹ nhàng, hóm hỉnh, khôi hài.
- 1 bàn 1 nhóm thảo luận 30 giây.
- Là bài ca CS vì:
+ CN can đảm và biết cách chiến thắng hoàn cảnh.
+ Kiên trì sống, lạc quan sống.
I. Tìm hiểu TG - TP:
1. Tác giả:
- Đê-ni-ơn Đi-phô (1660 - 1731) là nhà văn lớn của Anh.
2. Tác phẩm:
- Trích từ tiểu thuyết “Rô-bin-xơn Cru-xô“ (1719).
3. Đọc - Chú thích:
a. Đọc:
b. Chú thích:
II. PT VB:
1. Kết cấu - Bố cục:
- Bố cục: 4 phần.
2. Phân tích:
a. Sự cảm nhận chung về chân dung mình:
- Giọng văn dí dỏm, hài hước tự ché giễu mình => chân thực, lạc quan.
b. Trang phục:
- Tự chế tạo = da dê.
=> sáng tạo.
c. Trang bị:
- Độc đáo, đặc biệt.
=> Nghị lực, vượt lên hoàn cảnh.
d. Diện mạo:
- Lạc quan, có ý chí sống mãnh liệt.
III. Tổng kết:
1. ND:
2. NT:
3. Ghi nhớ:
IV. Luyện tập:
IV. Củng cố: 
 G. khái quát lại toàn bài.
V. Hướng dẫn: 
 - Đọc lại đoạn trích và xem bài PT.
 - Hoàn thành phần luyện tập.
 - Soạn: Tổng kết ngữ pháp (xem các khái niệm về từ loại).
E. Rút kinh nghiệm:
...
..
....