Giáo án môn Ngữ văn lớp 9 - Tiết 148: Tổng kết về ngữ pháp

NS: 
NG: 
 TiÕt 148
TiÕng ViÖt
Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p
A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp HS.
 - Hệ thống ho¸ kiến thức ®· häc về từ loại bao gồm trong c¸c việc cụ thể sau: Thực hành nhận diện ba từ loại lớn: Danh từ, Động từ, TÝnh từ, th«ng qua 3 tiªu chuẩn: ý nghĩa kh¸i qu¸t, khả năng kết hợp, chức vụ có ph¸p. Điển diện c¸c từ loại cßn lại th«ng qua việc nhận diện chóng trong c©u cụ thể.
 - Hệ thống ho¸ kiến thức về cụm từ chÝnh phụ với 3 kiểu cụ thể là cụm danh từ, cụm động từ, cụm tÝnh từ. Nắm cấu tạo chung của từng kiểu cụm và từ biết nhận diện cụm từ trong ngữ điệu cụ thể.
 - RÌn luyện kỹ năng thực hành nhận biết cụm từ, nhận biết từ loại và biết vận dụng khi tạo lập văn bản.
B. chuÈn bÞ: 
 - GV: GA; SGK; b¶ng phô; phiÕu häc tËp;...
 - HS: bµi viÕt.
C. ph­¬ng ph¸p: 
 - GV: PT; ph¸t vÊn; quy n¹p thùc hµnh; NX...
 - HS: ho¹t ®éng ®éc lËp;...
D. TiÕn tr×nh giê d¹y:
I. æn ®Þnh líp: KTSS
II. KiÓm tra bµi cò: 
 KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS.
III. néi dung Bµi míi: 
Ho¹t ®éng cña thÇy
Ho¹t ®éng cña trß
Néi dung
* H§2; t×m hiểu c¸c từ loại (10 phót):
? Nªu YC bµi tËp 1?
? Nh¾c l¹i kh¸i niÖm cña c¸c tõ lo¹i?
G: YÕu tè ®¹i ë ®©y cã nghÜa lµ: thay thÕ.
G: Cßn gäi lµ c¶m tõ.
G.treo b¶ng phô.
- Sè tõ lµ nh÷ng tõ chØ sè l­îng hoÆc sè thø tù. VD: 1, 2, 3, 4,...; thø nhÊt, thø nh×, thø 3,... (cã sè tõ chØ l­îng chÝnh x¸c, cã sè tõ chØ l­îng ­íc chõng: vµi 3, d¨m 3,...
- §¹i tõ: lµ nh÷ng tõ dïng ®Ó thay thÕ cho ng­êi, sù vËt, ho¹t ®éng, tÝnh chÊt,... ®­îc nãi ®Õn hoÆc dïng ®Ó hái.
- L­îng tõ: lµ nh÷ng tõ chØ l­îng Ýt hay nhiÒu 1 c¸ch kh¸i qu¸t. VD: c¸c, mçi, mäi,...
- ChØ tõ: lµ nh÷ng tõ dïng ®Ó trá (chØ) vµo sù vËt, X§ sù vËt theo c¸c vÞ trÝ kh«ng gian, thêi gian. VD: nµy, kia, nä,..
- Phã tõ: lµ nh÷ng tõ chuyªn ®i kÌm ®Ó bæ sung YN cho ®éng tõ vµ tÝnh tõ. VD: sÏ, cïng,...
- Quan hÖ tõ: lµ nh÷ng tõ dïng ®Ó nèi c¸c bé phËn cña c©u, c¸c c©u, c¸c ®o¹n víi nhau ®Ó biÓu thÞ c¸c quan hÖ kh¸c nhau gi÷a chóng.
- Trî tõ: lµ c¸c tõ chuyªn ®i kÌm c¸c tõ ng÷ kh¸c ®Ó nhÊn m¹nh hoÆc nªu YN ®¸nh gi¸ sù vËt, sù viÖc ®­îc c¸c tõ ng÷ ®ã biÓu thÞ.
- T×nh th¸i tõ: lµ nh÷ng tõ dïng ®Ó t¹o c¸c kiÓu c©u ph©n lo¹i the M§ nãi vµ ®Ó biÓu thÞ TC, c¶m xóc, c¸ch øng xö cña ng­êi nãi.
- Th¸n tõ: lµ nh÷ng tõ dïng lµm tiÕng gäi, ti8Õng ®¸p, tiÕng than hay lµm dÊu hiÖu ®Ó biÓu thÞ c¸c c¶m xóc kh¸c nhau. VD: «i, a, « hay, d¹,...
- 1 HS lªn b¶ng ®iÒn.
II. C¸c từ loại kh¸c:
Bài 1:
- S¾p xếp c¸c tõ in ®Ëm vµo cét thÝch hîp?
Sè Tõ
Đ¹i Tõ
L­îng Tõ
ChØ tõ
Phã Tõ
Quan HÖ Tõ
Trî tõ
T×nh Th¸i tõ
TH¸n tõ
- ba
- năm
- t«i
- bao nhiªu
- bao giờ
- bÊy giê
- những
- ấy
- ®©u
- đ·, 
- mới
- ®·
- đang
- ở
- cña 
- nhưng
- như
- chỉ
- c¶
- ngay - chỉ
- hả
- trời ơi
? Nªu YC bµi tËp?
- 1 bµn 1 nhãm th¶o luËn vµ tr¶ lêi = miÖng.
- C¸c tõ chuyªn dïng ë cuèi c©u ®Ó t¹o c©u nghi vÊn: µ, ­, h¶, hö, ch¨ng, hë, ¹,... §ã lµ c¸c t×nh th¸i tõ
Bài 2: 
* H§3: ¤n tËp vÒ côn tõ (30 phót)
G: §Ó lµm ®­îc bµi nµy c¸c em cÇn n¾m ch¾c kiÕn thøc vÒ danh tõ vµ côm danh tõ.
? Nªu YC bµi tËp?
? Nªu YC bµi tËp?
- 1 bµn 1 nhãm th¶o luËn vµ tr¶ lêi = miÖng.
a. Thµnh phÇn trung t©m: ¶nh h­ëng, nh©n c¸ch, lèi sèng.
- DÊu hiÖu nhËn biÕt lµ nh÷ng l­îng tõ døng tr­íc: nh÷ng, 1.
b. PhÇn trung t©m: ngày (khëi nghÜa).
- DÊu hiÖu nhËn biÕt: nh÷ng.
c. PhÇn trung t©m: Tiếng (cười nãi).
- DÊu hiÖu nhËn biÕt lµ: cã thÓ thªm “nh÷ng” vµo tr­íc nã.
a. PhÇn trung t©m: ®Õn, ch¹y, «m.
- DÊu hiÖu nhËn biÕt lµ: cã phã tõ: ®·, sÏ, sÏ.
b. PhÇn trung t©m: lªn (c¶i chÝnh).
- DÊu hiÖu nhËn biÕt: võa.
a. PhÇn trung t©m: VN, b×nh dị, VN, phương Đ«ng, míi, hiện đại.
- DÊu hiÖu nhËn biÕt lµ: cã phã tõ: rÊt.
b. PhÇn trung t©m: ªm ả.
- DÊu hiÖu nhËn biÕt lµ: cã thÓ thªm “rÊt” vµo phÝa tr­íc.
c PhÇn trung t©m: phức tạp, phong phó, s©u sắc.
- DÊu hiÖu nhËn biÕt lµ: cã thÓ thªm “rÊt” vµo phÝa tr­íc.
B. Côm tõ:
Bµi 1:
- T×m thµnh phÇn trung t©m cña c¸c côm danh tõ in ®Ëm? ChØ ra nh÷ng dÊu hiÖu cho biÕt ®ã lµ côm danh lµ?
Bµi 2:
- T×m phÇn trung t©m cña c¸c côm tõ in ®Ëm?
Bµi 3:
- T×m phÇn trung t©m cña c¸c côm tõ in ®Ëm? 
- ChØ ra nh÷ng YT phô ®i kÌm víi nã?
? Viết đoạn văn cã cụm danh từ, cụm động từ, cụm tÝnh từ. (Gạch ch©n dưới cụm từ, ghi râ tªn gọi cụm từ).
- 1 HS lªn b¶ng viÕt (cã thÓ chØ YC HS SD 1 hoÆc 2 côm tõ trong ®o¹n v¨n).
Bµi tËp:
IV. Cñng cè: 
 ? ThÕ nµo lµ côm danh tõ?
 - Lµ 1 tæ hîp tõ do danh tõ víi 1 sè tõ ng÷ phô thuéc nã t¹o thµnh.
 ? ThÕ nµo lµ côm ®éng tõ?
 - Lµ 1 tæ hîp tõ do ®éng tõ víi 1 sè tõ ng÷ phô thuéc nã t¹o thµnh.
 ? ThÕ nµo lµ côm tÝnh tõ?
 - TÝnh tõ cã thÓ kÕt hîp víi c¸c tõ: rÊt, l¾m, qu¸, ®·, sÏ, còng,... ®Ó t¹o thµnh côm tÝnh tõ
 G. NX chung tiÕt häc vµ RKN.
V. H­íng dÉn: 
 - Xem l¹i toµn bé bµi «n tËp vÒ ng÷ ph¸p
 - Soạn bài: “Luyện tập viết biªn bản”.
E. Rót kinh nghiÖm: