Giáo án môn Vật lý 9 - Bài 53: Sự phân tích ánh sáng trắng

Tiết 59 – Bài 53: SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG
I. Mục tiêu:
Phát biểu được khẳng định: Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu khác nhau.
Trình bày và phân tích được TN phân tích ánh sáng trắng bằng lăng kính để rút ra kết luận: Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu.
Trình bày và phân tích được TN phân tích ánh sáng trắng bằng đĩa CD để rút ra được KL như trên.
II. Chuẩn bị:
+ Đối với mỗi nhóm HS: 
1 lăng kính tam giác đều; 1 màn chắn trên có khoét 1 khe hẹp.
1 bộ các tấm lọc màu xanh, đỏ, nửa đỏ và nửa xanh; 1 đĩa CD.
1 đèn phát ánh sáng trắng (tốt nhất là đèn ống)
 III. Gợi ý tổ chức hoạt động của học sinh.
 1. Ổn định lớp:
 2. Kiểm tra bài cũ: 
 3. Bài mới: 
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
NỘI DUNG
Hoạt động 1: Phân tích 1 chùm sáng trắng bằng lăng kính.
a)Đọc tài liệu để nắm được cách làm TN.
b)Làm TN1: (SGK)
(Hoạt động nhóm & quan sát TN)
c)Làm TN 2a (SGK)
- Tìm hiểu mục đích TN
- Dự đoán kết quả thu được nếu chắn chùm sáng bằng 1 tấm lọc màu đỏ, nền màu xanh.
Hướng dẫn HS đọc tài liệu và làm TN (SGK)
- Quan sát cách bố trí TN.
- Quan sát hiện tượng xảy ra.
- Mô tả hình ảnh quan sát được.
I. Phân tích 1 chùm sáng trắng bằng lăng kính.
1. Thí nghiệm 1:
- Quan sát hiện tượng & KT dự đoàn ở trên.
- Ghi câu C2.
d)TN: 2b quan sát dải màu qua tấm lọc nửa trên đỏ, nửa dưới xanh.
- Mục đích TN, dự đoán kết quả.
- Quan sát hiện tượng & KT dự đoán.
e)Trả lời C3, C4
-Cá nhân suy nghĩ và nêu ý kiến.
-Thảo luận nhóm để đi đến câu trả lời chung. (KL chung)
-Hướng dẫn HS làm TN2: 2a.
-Mục đích: thấy rõ sự tách các dãi màu riêng rõ.
-Yêu cầu HS nêu dự đoán.
-Cho HS quan sát, nêu kết quả KT dự đoán.
Þ Ghi câu C2.
-Hướng dẫn HS làm TN: 2b.
-Mục đích: thấy rõ sự ngăn cách giữa dải màu đỏ và dải màu xanh.
-Yêu cầu HS quan sát & mô tả hiện tượng (thấy 2 vạch đỏ và xanh tách rời nhau rõ rệt).
-Cho HS thảo luận & trả lời câu C3 & C4.
2. Thí nghiệm 2:
3.Kết luận: 
- Khi chiếu một chùm sáng trắng hẹp đi qua một lăng kính thì ta sẽ thu được nhiều chùm sáng màu khác nhau nằm cạnh sát nhau, tạo thành một dải như cầu vồng. Màu của dải này biến thiên liên tục từ đỏ đến tím. Lăng kính có tác dụng tách riêng các chùm sáng màu có sẵn trong chùm sáng trắng cho mỗi chùm đi theo một phương khác nhau.
Hoạt động 2: Tìm hiểu việc phân tích ánh sáng trắng bằng đĩa CD.
-Làm TN3
-Trả lời câu C5, C6.
- Rút ra kết luận kết luận.
- HS trả lời như â5n chung.
* Hướng dẫn HS làm TN3.
+ Giới thiệu tác dụng phân tích ánh sáng của mặt đĩa CD & cách quan sát ánh sáng đã được phân tích.
+ HS quan sát & trả lời C5, C6.
+ Tổ chức hợp thức hóa. 
+ Kết luận .
? Vậy có một hay nhiều cách phân tích chùm sáng trắng thành những chùm sáng màu khác nhau.
II. Phân tích 1 chùm sáng trắng bằng sự phản xạ trên đĩa CD.
1. Thí nghiệm 3:
2. Kết luận: 
- Có thể phân tích một chùm sáng trắng thành những chùm sáng màu bằng cách cho nó phản xạ trên mặt ghi của một đĩa CD.
III. Kết luận chung:
- Có thể có nhieuà cách phân tích chùm sáng trắng thành những chùm sáng màu khác nhau.
Hoạt động 4: Củng cố bài và vận dụng KT.
- HS trả lời C7, C8 & ghi vào vở.
+ Yêu cầu HS đọc mục III & phần ghi nhớù.
+ HS vận dụng trả lời C7, C8.
IV.Vận dụng:
* DẶN DÒ:
- Học bài.
- Làm BT 21.1 ® 21.6 SBT.
- Xem trước bài mơí “SỰ TRỘN CÁC ÁNH SÁNG MÀU”
* RÚT KINH NGHIỆM QUA TIẾT DẠY