Giáo án môn Vật lý 9 - Tiết 9: Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm vật dẫn

 Tuần 5. Tiết 9. Bài 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ 
VÀO VẬT LIỆU LÀM VẬT DẪN
I. Mục Tiêu :
- Bố trí và tiến hành thí nghiệm để chứng tỏ rằng điện trở của các vãt dẫn có cùng chiều dài, tiết diện và được làm bằng các chất khác nhau thì khác nhau.
- So sánh được mức độ dẫn điện của các chất hay các vật liệu căn cứ vào bảng giá trị điện trở suất của chúng.
- Vận dụng công thức để tính được một đại lượng khi biết các đại lượng còn lại.
II. Chuẩn bị:
 + Đối với mỗi nhóm học sinh:
- Một cuộn dây bắng inox, nikê lin, nicrom đều có chiều dài l= 2m, tiết diện S = 0,1mm2 được ghi rõ; 1 nguồn điện 4,5V; 1 công tắc
- 1 ampe kế có GHĐ 1,5A và ĐCNN 0,1A; 1 vôn kế cpó GHĐ 10V và ĐCNN 0,1V
- 7 đoạn dây dẫn có vỏ cách điện, mỗi đoạn dài 30cm, 2 chốt kẹp nối dây dẫn.
III. Các tổ chức hoạt động:
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
TRỢ GIÚP CỦA GV
NỘI DUNG
Hoạt động 1: Tìm hiểu sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn.
- Quan sát các đoạn dây dẫn và trả lời câu hỏi C1.
- Các nhóm trao đổi vẽ sơ đồ mạch điện, lập bảng kết quả đo.
- Các nhóm làm thí nghiệm, ghi kết quả đo trong mỗi lần thí nghiệm.
- Từøng nhóm nêu nhận xét và rút ra kết luận.
+ Cho HS quan sát các đoạn dây dẫnã có cùng chiều dài, cùng tiết diận nhưng được làm bằng các vật liệu khác nhau, yêu cầu HS trả lời C1.
- Theo dõi giúp đỡ HS vẽ sơ đồ mạch điện, lập bảng kết quả đo.
- Đề nhị từøng nhóm nêu nhận xét và rút ra kết luận.
I.Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn.
1. Thí nghiệm (sgk).
2. kết luận.
- Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn.
Hoạt động 2 : Tìm hiểu về điện trở suất
- HS đọc SGK để tìm hiểu về đại lượng đặc trưng cho sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn.
- HS tìm hiểu bảng điện trở suất của một số chất và trả lời câu hỏi của giáo viên.
- HS làm câu C2.
? Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn được đặc trưng bằng đại lượng nào ?
? Đại lượng này có trị số được xác định như thế nào?
? Đơn vị của đại lượng này là gì ?
? Nêu nhận xét về trị số điện trở của kim loại và hợp kim có trong bảng 1.
? Điện trở suất của đồng là 1,7.10 -8 Ωm có nghĩa gì?
? trong các chất trong bảng thì chất nào tốt nhất ? Tại sao đồng được dùng làm lõi dây nối của các mạch điện?
- Đề nghị HS làm câu C2.
II.Điện trở suất công thức tính điện trở.
1.Điện trở suất. (SGK)
- Ký hiệu là: r.
- Đơn vị là: W.m.
Hoạt động 3 : Xây dựng công thức tính điện trở .
- Tính theo bước 1
- Tính theo bước 2
- Tính theo bước 3
- Rút ra công thức tính điện trở của dây dẫn và nêu đơn vị đo các đại lượng trong công thức.
+ Yêu cầu HS làm câu C3. Có thể gợi ý như sau:
- Đọc kĩ về đoạn viết về ý nghĩa của điện trở suất trong SGK để tính R1.
- Lưu ý về sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài của dây dẫn có cùng tiết diện và cùng làm từ một vật liệu.
- Lưu ý về sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện của dây dẫn có cùng chiều dài và cùng làm từ một vật liệu.
- Yêu cầu HS nêu đơn vị đo các đại lượng trong công thức. 
2.Công thức điện trở.
3.kết luận.
+ Điện trở R của dây dẫn được tính bằng công thức: . Trong đó:
 r là điện trở suất (W.m);
 l là chiều dài dây dẫn (m);
 S là tiết diện dây dẫn (m2). 
Hoạt động 5 : Vận dụng, rèn luyện kĩ năng tính toán và củng cố.
- HS làm câu C4.
- Trả lời các câu hỏi của GV.
+ Đề nghị HS làm câu C4. Có thể gợi ý cho HS:
- Tính tiết diện tròng của dây dẫn theo đường kính : 
- Đổi đơn vị 1mm2 = 10-6m2
- Tính toán với lũy thừa của 10.
+ Để củng cố, có thể gọi HS trả lời câu hỏi sau:
- Đại lượng nào cho biết sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào vật liệu làm dây dẫn ?
- Điện trở của dây dẫn được tình theo công thức nào?
III. Vận dụng.
* DẶN DÒ:
- Học thuộc ghi nhớ.
- Về nhà làm câu C5, C6 và các bài tập từ 9.1 đến 9.5 SBT.
- Chuẩn bị trước bài10: “BIẾN TRỞ – ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT”.