Giáo án môn Vật lý 9 - Tuần 14 - Tiết 28: Ứng dụng của nam châm

Tiết 28. Bài 26: ỨNG DỤNG CỦA NAM CHÂM
I.Mục tiêu:
1. Nêu được nguyên tắc hoạt động của loa điện, tác dụng của nam châm trong rơle điện từ, chuông báo động.
2. Kể tên được một số ứng dụng của nam châm trong đời sống và kỹ thuật.
II. Chuẩn bị:
+ Đối với mỗi nhóm HS:
1 nam châm hình chữ U; 1 công tắc điện.
1 ống dây điện khoảng 100 vòng, đường kính của cuộn dây cỡ 3cm.
1 giá TN; 1 biến trở; 1 nguồn điện 6V; 1 ampe kế có GHĐ 1.5A và ĐCNN 0.1A.
5 đoạn dây nối có lõi bằng đồng và có võ cách điện, mỗi đoạn dài khoảng 30cm.
1 loa điện có thể tháo gỡ để lộ rõ cấu tạo bên trong gồm ống dây, nam châm, màng loa.
 III. Gợi ý tổ chức hoạt động của học sinh:
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ: 
 3. Bài mới: 
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
NỘI DUNG
Hoạt Động 1: Nhận thức vấn đề của bài học.
- Chuông điện ngắt mạch tự động trong nhà, các loa trong máy thu thanh, thu hình  
? Hãy kể tên một số ứng dụng của nam châm trong thực tế và kỹ thuật.
Hoạt Động 2: Tìm hiểu nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của loa điện.
- Nhóm HS mắc sơ đồ mạch điện như hình 26.1 SGK, tiến hành TN, quan sát hiện tượng xảy ra với ống daổitng hai trường hợp, khi cho dòng điện chạy qua ống dây và khi CĐDĐ trong ống dây thay đổi. 
- Trao đổi nhóm về kết quả TN thu được, rút ra kết luận, phát biểu và thảo luận chung.
- Tự đọc mục cấu tạo của loa điện trong SGK, tìm hiểu cấu tạo của loa điện qua hình chỉ ra được các bộ phận chính của loa.
- Tìm hiểu để nhận biết cách làm cho những biến đổi về CĐDĐ thành dao động của màng loa phát ra âm thanh.
+ Yêu cầu và theo dõi các nhóm làm TN theo sơ đồ 26.1 SGK.
* Chú ý khi làm TN: Khi di chuyển con chạy của biến trở phải dứt khoát.
? Có hiện tượng gì xảy ra với ống dây trong hai trường hợp, khi có dòng điện không đổi chạy qua ống dây và khi dòng điện trong ống dây biến thiên ? (không yêu cầu giải thích hện tượng).
@ Hướng dẫn HS tìm hiểu cấu tạo của loa điện, yêu cầu mỗi HS chỉ ra các bộ phận chính của loa điện ở hình 26.2 SGK, giúp các em nhận ra đâu là nam châm, ống dây điện, màng loa.
? Quá trình biến đổi dao động điện thành âm thanh trong loa điện diễn ra như thế nào ? 1 hoặc 2 HS mô tả tóm tắt quá trình. Khi mô tả cần chỉ dẫn trên hình phóng to. Chú ý không mất thời gian cho việc giải thích hiện tượng.
I. Loa điện.
1. Nguyên tắc hoạt động của loa điện.
- Loa điện hoạt động dựa vào tác dụng từ của nam châm lên ống dây có dòng điện chạy qua.
2. Cấu tạo của loa điện (SGK/71).
Hoạt Động 3: Tìm hiểu về cấu tạo và hoạt động của rơle điện từ.
- HS làm việc cá nhân, tìm hiểu mạch điện trên hình 26.3 SGK, phát hiện tác dụng đóng, ngắt mạch điện 2 nam châm điện.
- Trả lời C1 để hiểu rõ nguyên tắc hoạt động của rơle điện từ
? Nghiên cứu SGK và cho biết rơle điện từ là gì ? Hãy chỉ ra bộ phận chủ yếu của rơle điện từ, tác dụng của mỗi bộ phận.
? Giải thích trên hình vẽ (hình 26.3 SGK phóng to) hoạt động của rơle điện từ.
II. Rơle điện từ.
1. cấu tạo và hoạt động của rơle điện từ.
- Rơle điện từ là thiết bị tự động đóng, ngắt mạch điện, bảo vệ và điều khiển sự làm việc của mạch điện.
Hoạt Động 4: Tìm hiểu hoạt động của chuông báo động.
- HS mô tả được các bộ phận chính của chuông báo động và mô tả được hoạt động của chuông khi mở cửa, đóng cửa. Trả lời C2.
- HS trả lời câu hỏi của GV.
? Treo hình 26.4SGK phóng to gọi HS lên bảng chỉ các bộ phận chính của chuông báo động. HS khác mô tả hoạt động của chuông khi mở cửa, đóng cửa.
? Rơle điện từ sử dụng nam châm điện như thế nào để tự động đóng, ngắt mạch điện.
2. Ví dụ về ứng dụng của rơle điện từ: Chuông báo động.
Hoạt Động 5: Củng cố và vận dụng.
- Trả lời C3, C4 vào vở và trao đổi kết quả trước lớp.
+ Đọc phần có thể em chưa biết.
? Cá nhân HS tự trao đổi để tìm được lời giải cho các câu C3, C4.
- Chỉ dẫn HS đọc phần phần có thể em chưa biết.
III. Vận dụng.
* DẶN DÒ:
- Học thuộc ghi nhớ
- Làm bài tập trong SBT.
- Chuẩn bị bài 27“LỰC ĐIỆN TỪ”.