Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 13, 14: Lão hạc

Ngày soạn: 15/09/2004 Tuần 4 - Bài 4
Ngày dạy: 27/09/2004
 Tiết 13 .14: LÃO HẠC
( Nam cao)
A/ MỤC TIÊU BÀI HỌC
 1: Kiến thức:Giúp học sinh thấy được tình cảnh khốn cùng và nhân cách cao quý của nhân vật Lão Hạc ,qua đó ,hiểu thêm về số phận đáng thương và vẻ đẹp tâm hồn đáng trọng của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám
-Thấy được lòng nhân đạo sâu sắc của nhà văn (qua nhân vật ông giáo) :Thương cảm đến xót xa và thực sự trân trọng đối với lớp người nghèo khổ .
 2. Tư tưởng:Lòng cảm thông ,xự chia sẻ đối với lớp người nghèo khổ.
3: Rèn luyện kĩ năng.Đọc,phân tích nhân vật
4: Khả năng tích hợp: 
B/ CHUẨN BỊ:
	Gv và hs soạn bài chu đáo ở nhà.
	Gv chuẩn bị bảng phụ. 
Sưu tầm :chân dung nhà văn,tác phẩm Lão Hạc,tranh minh hoạ
C/ LÊN LỚP:
 1/ Ổn định: Kiểm tra sĩ số và việc chuẩn bị bài ở nhà của hs.
 2/ Kiểm tra bài cũ: -Nêu những nét chính khi học song đoạn trích”Tức nước vỡ bờ”
	-Em có suy nghĩ gì về lời nhận định của NGUYỄN TUÂN:
	“Qua tác phẩm Tắt đèn ,NGÔ TẤT TỐ đã xui người nông dân nổi loạn.”?
 3/ Bài mới: Nhà văn Nam Cao cũng như nhà văn Ngô Tất TỐ là cùng viết về đề tài người nông dân dưới ngòi bút nhân đạo sâu sắc.Nhưng qua tác phẩm của Nam Cao, chúng ta lại hiểu rõ thêm về phẩm chất cao đẹp của người nông dân nghèo trong xã hội đương thời
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
GHI BẢNG
I/
1.Giới thiệu vài nét về nhà văn Nam Cao?
2.a,Hãy tóm tắt những việc chính được kể trong phần văn bản này? .
+Bán cậu Vàng ,lão Hạc nhờ cậy ông giáo giữ tiền vườn ,tiền cho con và tiền ma chay cho lão .
+Lão Hạc ăn bả chó để chết .Cái chết vật vã .Tác giả (ông giáo )được chứng kiến và kể lại.
b,Nhân vât trung tâm là ai ?
c,Câu chuyện được kể từ nhân vật nào ?Ngôi kể?
d,Nhận xét về phương thức biểu đạt được sử dụng?
e,Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc bài
II/1.
a,Tại sao Lão Hạc yêu thương cậ Vàng mà vẫn phải bán?
b,Hãy tìm những từ ngữ, hình ảnh để tả thái độ ,tâm trạng của Lão Hạc khi phải bán chó?ù
c,Từ “ép”trong câu :”những vết nhăn xô lại với nhau,ép cho nước mắt chảy ra “có sức có sức gợi tả như thế nào?
d,Những từ tượng hình,từ tượng thanh nào sử dụng để tạo hình ảnh cụ thể ,sinh động Lão Hạc?
e,Cái hay của cách miêu tả đó ở chỗ nào ?
g,Những lời kể lể phân trần,câu chuyện hóa kiếp cho ta hiểu rõ hơn tâm hồn ,tính cách của Lão Hạc ?
*:Câu nói thể hiện nỗi buồn ,bất lực sâu sắc của họ và tương lai mịt mù ,vô vọng.
h,Em có thể hình dung Lão Hạc là người như thế nào?
2 Tiết 2
a,Trước lúc ,Lão Hạc còn làm những việc gì ?
b,Mảnh vườn và món tiền lão gửi ông giáo có ý nghĩa gì đối với Lão Hạc?
c,Em có suy nghĩ gì vể việc Lão Hạc từ chối mọi sự giúp đỡ khi lão không có gì ăn?
d,Từ đò cho ta thấy Lão Hạc có phẩm chất gì?
e,Nam Cao đã tả cái chết của Lão Hạc ?Tại sao lão chọn cái chết như vậy?
Nguyên nhân và ý nghĩa cái chết của Lão Hạc ? 
g,Cái chết của Lão Hạc có tính bi kịch.Em hãy chọn cái tên gọi cho bi kịch ấy theo các câu dưới đây:
- Bi kịch của sự đói nghèo
- Bi kịch của tình phụ tử.
- Bi kịch phẩm giá làm người
h,Theo em bi kịch Lão Hạc tác động đến người đọc như thế nào?
 2.a,Vai trò của nhân vật ông giáo như thế nào ?
b,Giữa ông giáo và Lão Hạc có điề gì gần gũi khiến họ rất tin cậy nhau?
c,Tâm trạng và suy nghĩ của ông giáo :chao ôiđáng buồn và “không!chưa hẳn đáng buồn .”Tại sao ông lại nghĩ như vậy?
d,Em học tập được gì qua cách kể truyện của Nam Cao.?
e,Học xong văn bản ;em nhận thức được vấn đề gì sâu sắc nhất?
3.Theo em ,ai có lỗi trong cái chết của Lão Hạc ?Bi kịch của Lão Hạc là bi kịch bi quan hay lạc quan?Vì sao? 
*Dặn dò:
-Học thuộc bài
-Soạn “từ tượng hình từ tượng thanh”.
I/
1.Là nhà văn hiện thực xuất sắc ,nhà văn-chiến sĩ, chuyên viết về đề tài nông dân nghèo đói bị vùi dập và những người tri thức nghèo sống mỏi mòn,bế tắc
2.a,Học sinh tóm tắt những nét chính:
b,Lão Hạc là nhân vật chính 
c,Nhân vât ông giáo –ngôi1
d,Tự sự-miêu tả- biểu cảm
e,Học sinh đọc bài theo đúng giọng Rồi chia đoạn,giải nghĩa năm từ
II/1
a,Lão quá nghèo, bị ốm ,lão nuôi thân không nổi .
b,Học sinh tìm trong sgk
c,Gợi gương mặt cũ rễ,già nua,khô héo,một tâm hồn đa khổ đến cạn kiệt cả nước mắt ,1 hình ảnh thật đáng thương.
d,ầng ậc móm mém ,hu hu
e,Thể hiện chân thật ,cụ thể,nỗi đau đớn cứ dâng lên để rồi vỡ oà ra .
g, “Kiếp con chó là kiếp khổ vì.
+Kiếp người cũng khổ nốt thì ta nên hóa kiếp gì cho nó sướng ?”
àTriết lý dân gian dung dị của người nghèo khổ,thất học ,trắc nghiệm và suy ngẫmvề số phận con người..
h, Học sinh tự bộc lộ.
2
a,Học sinh tự bộc lộ
b,Mảnh vườn là tài sản duy nhất lão dành cho con trai Nó gắn với danh dự bổn phận của người cha 
c,Học sinh tự suy luận.
d,Tự bộc lộ.
e,Thảo luận nhóm:
-Cái chết của Lão Hạc bất ngờ với tất cả mọi người Lão chết trong đau đớn ,vật vã .Lão chọn cách giải thoát nhưng là cách tạ lỗi với cậu Vàng tự trừng phạt mình như một con chó chết vì ăn bả.
+Ý nghĩa:lộ rõ số phận và tính cách của Lão Hạc và cùng là của người nông dân nghèo Viêt Nam trước Cách mạng tháng Tám
g, Học sinh thảo luận:có thể chọn 1 trong 3 cách và lý giải
h ,Tình cảnh xót thương ,lòng tin vào phẩm chất tốt đẹp của người lao động .
2.a,Chứng kiến và kể lại câu chuyện 
b,Tình thương và lòng tự trọng ở ông giáo khiến cho 2 người láng giềng thân thiết, ông tỏ ra rất tốt bụng 
 c,Hiểu vì sao vợ ông không giúp Lão Hạc,buồn mà không giận;Buồn vì lòng tự ái của Lão Hạc;Thất vọng trước cách sống,không chịu đựng được.
+Sau cái chết của Lão Hạc :buồn vì cái chết hi sinh ,lòng tự trọng giữ con người không tha hóa; vì danh dự và tư cách Lão Hạc.
d,Học sinh tự bộc lộ..
e,Số phận và phẩm chất người lao đông trước cách mạng tháng Tám
3- Học sinh thảo luận..
I/ Giới Thiệu Chung
1. Tác giả :SGK
2 .Đoạn trích “Lão Hạc”
-Đọc ,tóm tắt
-Từ khó :ầng ậc;tròn ,..
-Bố cục :
II.Phân tích
1,Nhân vật Lão Hạc.
a,Tâm trạng Lão Hạc khi bán cậu Vàng.
-Cười như mếu
 Mắt ầng ậc nước
 Mặt co rúm lại
 Đầu ngẹo 1 bên
 Lão hu hu khóc 
 Eùp ra nước mắt
 Miệng móm mém
àĐau đớn ,hối hận, xót xa, thương tiếc..
à Giàu tình thương, giàu lòng nhân hậu.
b,Cái chết của Lão Hạc 
*Trước khi chết:
-Gửi lại mảnh vườn và tiền để lo ma chay cho lão
-Từ chối mọi sự giúp đỡ
à Người cha thương con, coi trọng bổn phận và lòng tự trọng
*Cái chết của Lão Hạc
-Vật vã ,rũ rượi..
-Co giật mạnh.
à Cái chết thê thảm
à Bi kịch của số phận bế tắc.
2/ Nhân vật ông giáo :
-Một trí thức nghèo giàu tình thương , giàu lòng tự trọng .
-Đối với Lão Hạc:Thông cảm ,an ủi, gíup đỡ.
III.Tổng kết.
-Kết hợp tự sự –miêu tả- biểu cảm .
chi tiết cụ thể ,sinh động.
-Số phận đau thương cùng khổ và phẩm chất cao quý của người nông dân trước cách mạng tháng Tám.
à Ghi nhớ:SGK..