Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 38: Ôn tập truyện kí Việt Nam

 Ngày soạn: 02/11/2004 
Ngày dạy: 09/11/2004
TIẾT38: Ôn tập truyện kí Việt Nam
A/ MỤC TIÊU BÀI HỌC
 1: Kiến thức: Giúp hs hệ thống hoá kiến thức phần truyện kí hiện đại VN học ở lớp 8.
2: Rèn luyện kĩ năng: Ghi nhớ, hệ thống hoá, khái quát và trình bày nhận xét kết luận trong quá trình ôn tập.
4: Khả năng tích hợp: Tập nối kể chuyện kết hợp miêu tả, biểu cảm
B/ CHUẨN BỊ:
	Gv và hs soạn bài chu đáo ở nhà.
	Gv chuẩn bị bảng phụ để hệ thống kiến thức ở câu 1 và phần b câu 2.
C/ LÊN LỚP:
 1/ Ổn định: Kiểm tra sĩ số và việc chuẩn bị bài ở nhà của hs.
 2/ Kiểm tra bài cũ: Em đã học những truyện kí VN nào? Kể rõ tên vb đó.
 3/ Bài mới: 
Câu 1: Gv gọi từng hs trình bày từng vb. Các hs khác theo dõi phần chuẩn bị của mình để đối chiếu so sánh, nhận xét bổ sung. Phần nào hs chưa đúng thì ghi bổ sung vào vở ghi.
TT
 VB
 TG
NĂM
TL
ND. CHÍNH
NT. ĐẶC SẮC
1
2
3
4
Tôi đi học
Trong lòng mẹ
Tức nước vỡ bờ
Lão Hạc
Thanh Tịnh
Nguyên Hồng
Ngô Tất Tố
Nam Cao
1941
1940
1939 
1943
t. ngắn
Hồi kí
(đoạn trích)
Tiểu thuyết
(đoạn trích)
Truyện ngắn (đoạn trích)
Những kỉ niệm trong sáng về ngày đầu tiên được đến trường đi học.
Nỗi cay đắng tủi cực và tinh yêu thương mẹ của bé Hồng khi xa, khi được ở trong lòng mẹ. 
- Vạch trần bộ mặt tàn ác, bất công của chế độ thực dân nửa phong kiến, tố cáo chính sách thuế khoá vô nhân đạo,
- Ca ngợi những phẩm chất cao quí và sức mạnh quật khởi tièm tàng mạnh mẽ của chị Dậu cũng là của người phụ nữ VN trước CM.
-Số phận đau thương và phẩm chất cao quí của người nông dân cùng khổ trong xã hội VN trước CM tháng tám.
- Thái độ trân trọng của tác giả với họ.
- Tự sự kết hợp với trữ tình; kể chuyện kết hợp với miêu tả và biểu cảm, đánh giá. Những hình ảnh trong sáng mới mẻ và gợi cảm.
-Tự sự kết hợp với trữ tình. Kể chuyện kết hơpự miêu tả và biểu cảm.
- Cảm xúc và tam trạng nồng nàn, mãnh liệt; sử dụng những hình ảnh so sánh, liên tưởng táo bạo.
- Ngòi bút hiện thực khoẻ khoắn, giàu tinh thần lạc quan.
- Xây dựng tình huống truyện bất ngờ, có cao trào và giải quyết hợp lí.
- Xây dựng, miêu tả nhân vật chủ yếu qua ngôn ngữ và hành động, trong thếâ tương phản với các ngân vật khác.
- Tài năng khắc hoạ nhân vật rất cụ thể sinh động, đặc biệt là phân tích diễn biếná tâm trạng nhân vật.Cách kể chuyện mới mẻ linh hoạt. - - Ngôn ngữ miêu tả người chân thực đậm đà chất nông thôn.
CÂU 2: Nội dung tưởng và hình thức nghệ thuật của 3 văn bản trên. ( hs có thể đứng tại chỗ trình bày từng phần)
1/ Sự giống nhau:
Về thể loại : Văn bản tự sự hiện đại
Thời gian ra đời: trước CM giai đoạn 30-45.
Đề tài chủ đề: Con người và cuộc sống xã hội đương thời của các tác giả , đi sâu vào miêu tả số phận con người cực khổ, bị vùi dập.
Giá trị tư tưởng: chan chứa tinh thần nhân đạo ( yeu thương, trân trọng những tình cảm và phẩm chất tốt đẹp cao quí của con người; tố cáo những gì tàn ác , xấu xa.
Giá trị nghệ thuật: Bút pháp chân thực hiện thực gần gũi với đời sống, ngôn ngữ giản dị, cách kể chuyện và miêu tả, tả người, tả tâm lí rất cụ thể hấp dẫn.
2/ Sự khác nhau:
TT
VB
TG
PTBĐ
ĐT, CĐ
NỘI DUNG
NT ĐẶC SẮC
1
2
3
Trong 
lòng mẹ
TNVB
LHẠC
Nguyên Hồng
NTT
Nam Cao
Hồi kí
Tiểu thuyết tự sự
TN tự sự có xen trữ tình
Tình cảnh khốn khổ của em bé mồ côi
Người nông dân
Ông già nghèo, giàu lòng tự trọng, dằn vặt đau khổ vì chót lừa một con chó
- Nỗi đau xót tủi hận và tình cảm thương nhớ mẹ khi ở xa, cảm xúc hạnh phúc nồng nàn khi được nằm trong lòng mẹ.
Tố cáo chế độ bất công, tàn ác. Ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn, sức mạnh vùng lên đấu tranh của người phụ nữ nông thôn trước CM
Số phận bi thảm của người nông dân và phẩm chất cao dẹp của họ.
- Giọng văn vừa chân thành vừa tha thiết, cảm xúc tuôn trào, mãnh liệt, so sánh liên tưởng mới mẻ.
XD nhân vật thông qua ngô ngữ, cử chỉ, hành động trong thế đối lập với các nhân vật khác. Kể chuyện và miêu tả sinh động.
Nhân vật được miêu tả và điễn biến tâm lí sâu sắc. Câu chuyên kể linh hoạt , giong văn chân thực kết hợp trũ tình và triết lí.