Giáo an Ngữ văn 9 - Hai cây phong

Bài 9 : 
Tiết 33+34
Hai Cây Phong
Ai-ma-tốp
A- MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
Giúp HS hiểu rõ “Hai cây phong” trong bài được miêu tả với tâm hồn đầy xúc động cuả người kể truyện khi người ấy còn là hoạ sĩ .
B- TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC:
1/ Ổn định:
2/ Kiểm tra bài cũ:
Vì sao nói chiếc lá cuối cùng là kiệt tác cuả cụ Bơ-men?
Hãy phân tích những đặc sắc về nghệ thuật cuả văn bản ?
3/ Giới thiệu bài mới:
Hôm nay, các em sẽ đến với xứ xở Cư-rơ-gưx-tan một nước cộng hoà ở Trung Á trước đây thuộc liên bang Xô Viết. Ai-Ma_Tốp là nhàn văn ở Cư-rơ-gưx-tan. Tập truyện nổi tiếng được giải thửơng Lênin của ông là “ Núi đồi và thảo nguyên ”, “ Người thầy đầu tiên ” là một trong những tác phẩm của tập truyện đó. Hôm nay chúng ta sẽ học phân tích phần “Hai cây phong ” của tập truyện này.
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung 
Ghi bảng
* Hoạt động 1: Tìm hiểu chú thích
- Học sinh đọc chú thích.
- Cho biết vài nét về tiểu sử Ai-Ma_Tốp và
“ Người thầy đầu tiên ”.
* Hoạt động 2 : Xác định 2 mạch kể lồng ghép.
- Truyện có mấy mạch kể ? 
- Mạch kể xưng “ chúng tôi ” nhân danh ai?
- Và mạch kể xung “ tôi ” em nghĩ là ai ?
- Hãy xác định những mạch kể xưng “ tôi và chúng tôi”.
- Trong 2 mạch kể , mạch kể nào quan trọng hơn, vì sao ? 
* Hoạt động 3 : tìm hiểu về mạch kể “chúng tôi” 
- Trong mạch kể này có 2 đoạn , hãy tóm tắt ý từng đoạn.
- Trong đoạn 1 “ Hai cây phong ” liên quan đến điều gì ? 
- Trong ký ức tuổi thơ , hai cây phong được kể và tả như thế nào ?
- Em hãy nhận xét về cách tả hai cây phong trong đoạn này.
- Không chỉ những trò nghịch phá , còn điều khiến bọn trẻ “ ngây ngất , sửng sốt ”? 
- Vì sao nói cách miêu tả hai cây phong là cách miêu tả qua cái nhìn của hoạ sĩ ? 
* Hoạt động 4: Tìm 2 hiểu mạch kể xưng “tôi”.
- Chuyển sang mạch kể xưng “tôi” , hình ảnh nào được nhắc lại? (hai cây phong ).
- Hai cây phong được gắn liền với ai ? 
- Hai cây phong trong mạch kể xưng “tôi” được kể và tả ntn ?
- Nguyên nhân nào khiến hai cây phong chiếm vị trí trung tâm và gây xúa động sâu sắc của người kể ? 
- Tìm các chi tiết miêu tả hai cây phong , tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì , biện pháp nghệ thuật đó giúp ta hình dung hai cây phong ntn ?
* Câu hỏi thảo luận :
- So sánh cách miêu tả của 2 mạch kể.
- Trong đoạn cuối mạch kể xưng “ tôi ”, người hoạ sĩ thú nhận một điều mà thuở ấy chưa hề nghĩ đến : Ai là người trồng hai cây phong? Người ấy đã nói gì , ước mơ gì, hy vọng gì, vì sao ở làng tôi, người ta gọi là:“Trường Đuy-Sen”? 
Hãy căn cứ phần chú thích để trả lời? ( Để nhớ ơn người đã mang lại ánh sáng văn hoá cho làng => gọi trường Đuy-Sen.
- Học sinh đọc chú thích.
- Cho biết vài nét về tiểu sử Ai-Ma_Tốp và
“ Người thầy đầu tiên ”.
- Tôi , chúng tôi .
- Mạch kể “ tôi ” quan trong hơn và “tôi” có mặt trong 2 mạch kể .
- Đoạn 1 : Hai cây phong và những trò nghịch ngợm của năm học cuối. Đoạn 2: thế giới đẹp vô ngần mở ra trên ngọn phong .
- Ký ức tuổi thơ
- Hai cây phong được miêu tả rất gần gũi thân thiết như mời gọi => hai cây phong để lại cho người kể chuyện “ những ấn tượng khó quên về trò chơi nghịch ngợm của tuổi thơ ”.
- Cảnh thiên nhiên.
- Miêu tả bằng hình ảnh, bằng màu sắc=> hai cây phong chỉ được phát thảo hai ba nét nhưng đó là phát thoả của hoạ sĩ : hai cây phong khổng lồ, các mắt mấu, những cành cây cao ngất, ngang tầm cánh chim bay, bóng râm mát rượi, động tác nghiêng ngả đung đưa, những đàn chim chao đi, chao lại. Chất hoạ sĩ của người kể cáng tăng ở đoạn 2 vì ta hình dung cả bức thiên nhiên với chân trời xa thẳm, thảo nguyên hoang vu, dòng sông, làn sương mờ đục, chuồng ngựa nông trang bé tí teo. Bức tranh ấy còn được tô màu : biêng biếc, mờ đục, lấp lánh, bạc  làm tăng chất bí ẩn, quyến rũ của miền đất lạ.
- Hai cây phong.
- Vì nó gắn liền với thời thơ ấu cùng những kỷ niệm đẹp và còn là nhân chứng cho một câu chuyện cảm độïng về tình thầy trò .
- Biện pháp nhân hoá giúp ta hình dung hai cây phong là hai can người có tâm hồn và tiếng nói riêng?
- Ở mạch kể “ chúng tôi” hai cây phong được miêu tả qua cách nhìn của người hoạ sĩ . Còn ở mạch kể xưng “ tôi ”, hai cây phong vẫn được miêu tả qua mắt nhìn của hoạ sĩ nhưng ngoài ra cũng có trí tưởng tượng, sự xúc động khiến việc miêu tả hai cây phong trở nên sinh động, có hồn, mang tính biểu cảm cao.
- Để nhớ ơn người đã mang lại ánh sáng văn hoá cho làng => gọi trường Đuy-Sen.
I- GIỚI THIỆU:
1/Tác giả :
-Ai-ma-tốp (1928-).
- Là nhà văn nổi tiếng của Cư-rơ-gưx-tan.
2/Tác phẩm:
-Trích truyện : “ Người thầy đầu tiên ”.
II- TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1/ Hai mạch kể lồng ghép:
- Mạch kể “ chúng tôi” “ vào năm học cuối cùng  chân trời xa thẳm biêng biếc kia”)
- “Chúng tôi” : “Bọn con trai” ngày ấy .
- Mạch kể “tôi”(từ đầu  “chiếc gương thần xanh” và “ tôi lắng nghe” hết ).
- “Tôi” : Ngày ấy còn là hoạsĩ.
2/ Hai cây phong và ký ức tuổi thơ:
- Bọn con trai chúng tôi chạy ào lên ấy phá tổ chim .
-  nghiêng ngả  đung đưa chào mời.
- ... bóng rrâm mát rượi , tiếng lá xào xạc , dụi hiền .
- Đất rộng bao la.
-  làn sương mờ đục.
-  thảo nguyên xa thẳm biêng biếc .
Dòng sông lấp lánh như sợi chỉ bạc  
-  Tiếng gió, tiếng lá thì thầm 
-> Hai cây phong và quang cảnh được miêu tả dước mắt nhìn của một hoạ sĩ.
3/ Hai cây phong và thầy Đuy-sen:
-  có tiếng nói riêng ,tâm hồn riêng .
-  nghiêng ngả thân cây , lay động lá cành ,sì sào.
- tưởng chừng như một làn sóng thuỷ triều như một tiếng thì thầm 
-  im bặt một thoáng  cất tiếng thở dài như thương tiếc .
-  nghiêng ngả tấm thân dẻo dai.
- reo vù vù 
=> hai cây phong được miêu tả có tâm hồn , có cảm xúc như con người .
III- GHI NHỚ:(SGK)
4/- Củng cố : 
- Tả lại hai cây phong qua hai mạch kể.
5/- Dặn dò :
- Học thuộc đoạn văn : “ trong làng  cháy rừng rực ”
- Chuẩn bị bài “ ôn tập truyện ký”
* Rút kinh nghiệm :