Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 121 đến 125

Tuần lễ : 26	 	Ngày soạn : 26.02.2011
Tiết : 121	Ngày dạy : 01/02.03.11
SANG THU
 	 Hưũ Thỉnh
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
- Hiểu được những cảm nhận tinh tế của nhà thơ về sự biến đổi của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu.
- Vẻ đẹp của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa và những suy nghĩ mang tính triết lí của tác giả.
- Đọc hiểu một văn bản thơ trữ tình hiện đại. Thể hiện những suy nghĩ cảm nhận về một hình ảnh thơ, một khổ thơ, một tác phẩm thơ.
- Bồi dưỡng tình cảm, tâm hồn yêu thiên nhiên, cảm nhận sự chuyển đổi tinh tế của thiên nhiên
II.CHUẨN BỊ :
	1.Giáo viên :
Giáo án, SGK.
Bảng phụ, chân dung nhà thơ, hình ảnh minh họa.
	2.Học sinh :
	- Soạn bài.
III.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP :
	1.Ổn định lớp:
	2. Kiểm tra bài cũ:
? Đọc thuộc lòng bài thơ Viếng lăng Bác và phát biểu suy nghĩ sau khi học bài thơ ? (10đ )
- Thuộc lòng : 5 đ 
- Tùy theo cách phát biểu suy nghĩ của học sinh để cho điểm.
	3. Bài mới :
*Lời vào bài : Đất nước Việt Nam chúng ta, đặc biệt là miền Bắc, một năm có bốn mùa rõ rệt: xuân, hạ thu, đông. Vào thời điểm chuyển mùa, thiên nhiên, vạn vật cũng đều có sự thay đổi rõ rệt và đó cũng là nguồn sáng tạo nghệ thuật cho các nhà thơ có tâm hồn nhạy cảm, tinh tế. Mùa thu đã đi vào thơ ca, nhạc hoạ rất nhiều, là nguồn cảm hứng bất tận cho các nhà thơ. Chúng ta đã biết đến chùm thơ thu của Nguyễn Khuyến, "Đây mùa thu tới" của Xuân Diệu, Hôm nay, c« vµ c¸c em cùng nhau đi tìm hiểu nét cảm nhận mới lạ của nhà thơ Hữu Thỉnh khi đất trời chuyển sang thu qua văn bản "Sang thu"
HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS 
NỘI DUNG BÀI HỌC
* Hoạt động 1 : Hướng dẩn tìm hiểu chung.
? Em biết gì về nhà thơ Hữu Thỉnh?
- Hữu Thỉnh là nhà thơ viết nhiều, viết hay về những con người, cuộc sống ơ nông thôn, về mùa thu. 
- GV cho HS đọc phần chú thích ( SGK ) sau đó nhấn mạnh một số ý về tác giả, chủ đề thiên nhiên, cách đọc thơ cho HS. 
- Nguyễn Hữu Thỉnh (1942), quê ở huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc.
- Năm 1963, ông gia nhập quân ngũ vào binh chủng Tăng – Thiết giáp rồi trở thành cán bộ văn hoá, tuyên huấn trong quân đội và bắt đầu sáng tác thơ.
- Ông đã tham gia BCH Hội Nhà văn Việt Nam các khoá III, IV, V. Từ năm 2000, Hữu Thỉnh là Tổng thư ký Hội nhà văn Việt Nam.
- Ông là nhà thơ thường viết về đề tài con người và cuộc sống ở nông thôn về mùa thu
? Bài thơ Sang thu được sáng tác năm nào ?
? Thời gian sang thu được miêu tả ở vùng nào của nước ta?
- Bài thơ được viết vào thời điểm giao mùa hạ với mùa thu ở vùng đồng bằng Bắc Bộ
? Nêu xuất xứ của bài thơ?
- Trích từ trong tập "Từ chiến hào đến thành phố".
Hoạt động 2 : Đọc - hiểu văn bản
* GV đọc mẫu một lần toàn bài, hướng dẫn cách đọc. Cách đọc : Đọc giọng nhẹ nhàng, thiết tha, yêu cầu 2-3 HS luyện đọc, cho các HS khác nhận xét.
* GV yêu cầu HS phân đoạn, tìm ý mỗi đoạn.
* Nêu chủ đề của tác phẩm.
* Lưu ý HS chú ý kỹ các chú thích 
- Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu các từ khó trong SGK 
? Chùng chình nghĩa là gì?
- Chùng chình cố ý đi chậm lại, không muốn đi nhanh
? Bài thơ được viết theo thể thơ nào? Xác định cách ngắt nhịp chủ yếu của bài?
- Thể thơ: năm chữ.
- Ngắt nhịp: 2/3; 3/2.
? Em đã học các tác phẩm thuộc thể thơ năm chữ nào?
- Ông đồ (Vũ Đình Liên)
- Đêm nay Bác không ngủ (Minh Huệ)
? Văn bản này được viết theo phương thức biểu đạt chính nào? 
- Phương thức biểu đạt: Biểu cảm + miêu tả.
? Xác định bố cục của bài thơ?
- Bố cục: 3 phần (Theo 3 khổ thơ)
+ Khổ 1: Tín hiệu báo thu về 
+ Khổ 2: Quang cảnh đất trời sang thu 
+ Khổ 3: Suy ngẫm của nhà thơ. 
- GV cho HS đọc hai khổ thơ đầu bài thơ trong khoảng 5 phút. Sau đó nêu câu hỏi:
? Tác giả đã cảm nhận được "Mùa thu hình như đã về" từ tín hiệu nào của thiên nhiên?
- Nhà thơ chợt nhận ra tín hiệu mùa thu về qua sự cảm nhận:
+ Hương ổi, gió se.
? Em hiểu Gió se là gió như thế nào?
- Gió hơi lạnh và khô (se lạnh) ® gió đặc trưng của mùa thu.
? Từ "Bỗng" diễn tả trạng thái nào của sự cảm nhận?
- Từ Bỗng có phần ngạc nhiên, bất ngờ trước sự thay đổi của thời tiết tác động đến cảm giác bản thân.
? Từ kinh nghiệm trong thực tế, em hiểu gì về thời điểm hương ổi thơm nồng phả vào gió se?
- Hương ổi: Đầu mùa thu, cuối tháng 7, tháng 8, lúc này mùa ổi chín rộ.
GV: Thu được cảm nhận từ nơi làng quê, trong cảm nhận của người sống gắn bó với làng quê, các dân tộc ở phía Bắc đất nước (cây ổi, quả ổi là thứ cây, quả, gần gũi quen thuộc ở miền Bắc).
Mùa quả chín, ổi chín, mùa ổi đã từng trở thành nhan đề cho cả một bộ phim truyện nổi tiếng, ở đây đã thành mùi hương của mùa thu miền Bắc VN.
? Em hiểu hương ổi phả vào gió se nghĩa là gì?
- Mùi hương thơm của ổi chín toả vào trong gió gió lạnh làm thức dậy cả không gian vườn ngõ.
? Có thể thay từ "Phả" bằng từ nào khác?
- Từ phả có thể thay bằng từ thổi, đưa, bay, lan, tan
? Tại sao tác giả lại dùng từ phả mà không dùng các từ tương tự?
- Từ phả thể hiện sự đột ngột, gợi cảm giác hương thơm nồng nàn hấp dẫn của những vườn cây sum suê trái ngọt ở nôn thôn Việt Nam.
? Câu thơ Sương chùng chình qua ngõ có nghĩa là gì?
- Chùng chình: gần nghĩa với dềnh dàng, đủng đỉnh, chầm chậm, lững thững
GV: Tác giả đã nhân hoá làn sương nó đi qua ngõ nhà có vẻ cố ý chậm hơn mọi ngày. Những giọt sương nhỏ ly ti giăng mắc nhẹ nhàng như cố ý chậm lại thong thả nhẹ nhàng chuyển động chậm chậm sang thu. Hạt sương cũng như có tâm hồn, có cẩm nhậ riêng thong thả qua ngưỡng cửa của mùa thu vậy
? Em có nhận xét gì về cách dùng từ Bỗng, và hình như của tác giả?
- Thể hiện tâm trạng ngỡ ngàng, cảm xúc bâng khuâng, cảm nhận tinh tế của tác giả, tâm hồn thi sỹ biến chuyển nhịp nhàng với phút giao mùa của cảnh vật, có chút gì đó chưa thật rõ ràng trong cảm nhận, chưa thực sự tin
? Qua đây em cảm nhận được điều gì từ tâm hồn của nhà thơ khi đất trời chuyển sang thu?
- Cảm nhận ban đầu của nhà thơ về cảnh sang thu của đất trời, thiên nhiên được cảm nhận từ những gì vô hình: Hương ổi, gió; mờ ảo: Sương; nỏ hẹp và gần gũi: ngõ.
GV: Gọi học sinh đọc khổ 2.
? Đất trời sang thu được cảm nhận từ những biểu hiện không gian nào?
? Dềnh dàng nghĩa là gì?
- Dềnh dàng: Sự chậm chạp, thong thả ® dòng sông thướt tha mềm mại hiền hoà chơi một cách nhàn hạ, thanh thản, gợi lên vẻ đẹp êm dịu của bức tranh thiên nhiên mùa thu
? Tại sao những cánh chim lại bắt đầu vội vã? Cánh chim vội vã báo hiệu điều gì?
- Những cánh chim bắt đầu vội vã đi tìm về tổ trong những buổi hoàng hôn, không còn nhởn nhơ rong chơi trong tiết trời mùa hạ, cánh chim bay về phương nam tránh rét
? Tác giả viết "Có đám mây mùa hạ, Vất nửa mình sang thu" có ý nghĩa gì? Thực tế có điều này hay không?
- Gợi hình ảnh đám mây mùa hạ còn sót lại trên bầu trời đã bắt đầu xanh trong.
- Gợi hình ảnh làn mây mỏng nhẹ, kéo dài – một vẻ đẹp của bầu trời bắt đầu chuyển sang thu.
® Tác giả không chỉ cảm nhận bằng thị giác mà còn bằng cả tâm hồn thực tế nhạy cảm, yêu thiên nhiên tha thiết.
? Qua đây em có cảm nhận như thế nào về bức tranh không gian mùa thu được tái hiện trong khổ thơ thứ hai của bài?
* Hình ảnh thơ được tạo bằng cảm nhận tinh tế, kết hợp với trí tưởng tượng bay bổng. Diễn tả sự thay đổi của đất trời theo tốc độ chuyển động từ hạ sang thu (có cái chậm, cái nhanh) nhẹ nhàng mà rõ rệt.
Þ Qua đó ta cảm nhận được hồn thơ giàu xúc cảm, thiết tha với quê hương đất nước của nhà thơ.
GV: Gọi học sinh đọc khổ 3
? Con người còn cảm thấy những biếu hiện khác biệt nào của thời tiết khi chuyển từ mùa hạ sang mùa thu?
- Còn nắng: Vẫn còn bao nhiêu nắng;
- Mưa và sấm: đã vơi dần, bớt bất ngờ;
? Em hiểu về cái nắng của thời điểm giao mùa này như thế nào?
- Nắng cuối mùa hạ vẫn còn nồng ấm, còn sáng nhưng đã nhạt dần
? Theo em, nét riêng của thời điểm giao mùa hạ - thu được tác giả thể hiện đặc sắc nhất qua hình ảnh câu thơ nào?
® Mùa hạ có những cơn mưa rào bất ngờ chợt đến, chợt đi nhưng giờ đã thưa dần, ít dần
*GV:Em hiểu thế nào về hai dòng thơ cuối bài ?
“Sấm cũng ... đứng tuổi”.
*HS: Thảo luận nhóm, cử đại diện trình bày, có thể tranh luận. 
+Lúc sang thu bớt những tiếng sấm bất ngờ. Hàng cây không còn bị bất ngờ trước tiếng sấm nữa.
+Khi con người đã từng trải thì cũng vững vàng hơn trước những tác động bất ngờ của ngoại cảnh, của cuộc đời. Hai câu thơ không còn tả cảnh sang thu mà đã chất chứa suy nghiệm về con người và cuộc sống.
? Qua cách miêu tả đó, em có cảm nhận gì về cảm xúc của tác giả?
- Thả hồn vào sự chuyển mùa của thiên nhiên, đất trời. Có một chút ngỡ ngàng, một chút bâng khuâng và bao trùm là niềm vui trước tạo vật.
Hoạt động 3 : Tổng kết.
? Nªu nội dung chÝnh của bµi th¬?
? Nh÷ng nÐt ®Æc s¾c vÒ nghệ thuật của văn bản nµy là g×?
? Ý nghĩa của văn bản này là gì?
I/ Giới thiệu
1.Tác giả: 	
- Nhà thơ Hữu Thỉnh sinh năm 1942, quê ở huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc.
- Ông là nhà thơ trưởng thành trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước, viết nhiều, viết hay về con người, cuộc sống ở làng quê, về mùa thu.
- Hiện nay, ông là Tổng thư kí Hội Nhà văn Việt Nam.
2. Tác phẩm :
- Bài thơ được sáng tác năm 1977, in lần đầu tiên trên báo Văn nghệ, trích từ tập thơ “Từ chiến hào đến thành phố”.
- Những suy nghĩ của người lính từng trải qua một thời trận mạc và cuộc sống khó khăn sau ngày đất nước thống nhất đọng lại trong những vần thơ “Sang thu” lắng sâu cảm xúc.
II/ Đọc-hiểu văn bản
1. Thể thơ: năm chữ.
2. Phương thức biểu đạt: Miêu tả + biểu cảm.
3.Bố cục : 3 phần
+ Khổ 1: Tín hiệu báo thu về 
+ Khổ 2: Quang cảnh đất trời sang thu 
+ Khổ 3: Suy ngẫm của nhà thơ. 
4.Đại ý : 
Cảm nhận tinh tế của nhà thơ về sự biến đổi của đất trời từ hạ sang thu.
5. Phân tích
a.Tín hiệu báo thu về .
- Mùi hương ổi toả vào trong gió se làm thức dậy cả không gian vườn ngõ.
- Sương chùng chình ® Nhân hoá, hạt sương cũng có tâm hồn, có cảm nhận về mùa thu đang đến.
- Bỗng, hình như.® Tâm trạng ngõ ngàng, cảm xúc bâng khuâng.
Þ Yêu thiên nhiên, thời tiết thu và cuộc sống làng quê.
b.Quang cảnh đất trời sang thu 
- Sông – dềnh dàng® Nhân hoá, con sông duyên dáng thướt tha, mềm mại, khoan thai, hiền hoà thanh thản.
- Chim vội vã: Tránh rét ® Tín hiệu của mùa thu.
- Đám mây mùa hạ vắt nửa mình sang thu.
Þ Sự liên tưởng thú vị, một hình ảnh đầy chất thơ mới mẻ, gợi cảm. Hình ảnh làn mây mỏng nhẹ, kéo dài của mùa hạ còn sót lại, vẻ đẹp của bầu trời sang thu.
3. Suy ngẫm của nhà thơ. 
® Hình ảnh ẩn dụ: Từ những thay đổi của mùa thu thiên nhiên, liên tưởng đến thay đổi của đời người.
+Khi con người đã từng trải thì cũng vững vàng hơn trước những tác động bất ngờ của ngoại cảnh, của cuộc đời. Hai câu thơ không còn tả cảnh sang thu mà đã chất chứa suy ngẫm về con người và cuộc sống.
III.Tổng kết 
1. Nội dung
- Bài thơ thể hiện cảm nhận tinh tế và tâm trạng ngỡ ngàng, cảm xúc bâng khuâng của nhà thơ khi nhận ra những tín hiệu báo thu sang.
- Những suy ngẫm sâu sắc mang tính triết lí về con người và cuộc đời của tác giả lúc sang thu làm nên đặc điểm  ...  quê hơng.ý chí của con người vượt lên trên gian khổ
3. Bài mới : 
* Giới thiệu bài :Trong những giờ học trước, các em đã được tìm hiểu một số dạng ở bài văn nghị luận.về một sự việc, hiện tượng đời sống, nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lý, nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích). Giờ học này, chúng ta tiếp tục tìm hiểu một dạng của bài văn nghị luận, đó là nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS 
NỘI DUNG BÀI HỌC
* Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu chung. 
- GV gọi HS đọc bài “Khát vọng hòa nhập dâng hiến cho đời” (SGK).
? Vấn đề nghị luận của văn bản này là gì ?
- Hình ảnh mùa xuân và tình cảm thiết tha của Thanh Hải trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”
? Văn bản nêu lên những luận điểm gì về hình ảnh mùa xuân trong bài Mùa xuân nho nhỏ ?
-> Những luận điểm được nêu lên trong bài.
+ Hình ảnh mùa xuân trong bài thơ của Thanh Hải mang nhiều tầng ý nghĩa. Trong đó, hình ảnh nào cũng thật gợi cảm, thật đáng yêu .
+ Hình ảnh mùa xuân rạo rực của thiên nhiên, đất nước trong cảm xúc thiết tha, trìu mến của nhà thơ 
+ Hình ảnh mùa xuân nho nhỏ thể hiện khát vọng hoà nhập, dâng hiến được nối kết tự nhiên với hình ảnh mùa xuân thiên nhiên, đất nước 
? Người viết đã sử dụng những luận cứ nào để làm sáng tỏ các luận điểm đó ?
-> Để chứng minh cho các luận điểm đó, người viết đã chọn giảng, bình các câu thơ, hình ảnh đặc sắc, đã phân tích giọng điệu trữ tình, kết cấu của bài thơ
? Em hãy nêu bố cục của bài viết này?
- Bố cục 3 phần:
-> Mở bài : Từ đầu -> “đáng trân trọng”
- Thân bài: Từ “Hình ảnh mùa xuân”-> “của mùa xuân”
Phần này, tác giả tình bày sự cảm nhận, đánh giá cụ thể những đặc sắc nổi bật về nội dung, nghệ thuật của bài thơ, là sự triển khai của luận điểm .
- Kết bài : Đoạn văn cuối 
? Em có nhận xét gì về bố cục 3 phần trên đây của văn bản?
--> Bố cục chặt chẽ, có đầy đủ các phần thông thường của một văn bản, giữa các phần có sự liên kết tự nhiên về ý và về diễn đạt .
 ? Cách diễn đạt trong từng đoạn văn của VB có làm nổi bật được luận điểm không?
* Nhận xét về cách diễn đạt:
- Cách dẫn dắt vấn đề hợp lí.
- Cách phân tích hợp lí.
- Cách tổng kết khái quát hoá có sức th/phục.
Cách diễn đạt này đã làm nổi bật được luận điểm.
? Văn bản “Khát vọng hoà nhập, dâng hiến cho đời” của tác giả Hà Vinh là một bài thơ văn nghị luận tiêu biểu về bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”. Vậy em hiểu nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ nghĩa là gì?
? Vậy, thế nào là nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ?
- Gọi HS đọc phần ghi nhơ ở SGK.( Gọi 3 HS đọc ).
? Bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ phải đảm bảo những yêu cầu gì?
- HS đọc ghi nhớ 
* Hoạt động 2 :GV tổ chức luyện tập. 
- Goi HS đọc yêu cầu của bài luyện tập ở SGK. 
HS làm việc theo nhóm, bổ sung luận điểm cho bài thơ.
- GV gợi ý HS tìm thêm luận điểm
- Trình bày trước lớp
- HS khác bổ sung
- GV đánh giá ví dụ
- Luận điểm về “nhạc điệu của bài thơ” (vì bất kỳ một bài thơ hay nào cũng có nhạc hàm chứa trong nó, bài thơ đã được nhạc sỹ Trần Hoàn phổ nhạc)
- Luận điểm về bức tranh mùa xuân của bài thơ” (thể hiện ở hình ảnh, màu sắc, không gian,... được miêu tả trong bài thơ)
I. Tìm hiểu chung
- Kiểu bài nghị luận đã học: Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
1. Thế nào là nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ?
- Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ là trình bày nhận xét, đánh giá của mình về nội dung, nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ ấy.
2. Những yêu cầu đối với bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
a. Nội dung: cần nêu lên được những nhận xét, đánh giá và sự cảm thụ riêng của người viết. Những nhận xét, đánh giá ấy phải gắn với sự phân tích, bình giá ngôn từ, hình ảnh, giọng điệu, nội dung, cảm xúc của của đoạn thơ, bài thơ ấy.
b. Hình thức: bố cục mạch lạc, lời văn trong sáng; luận điểm, luận cứ rõ ràng.
II. Luyện tập
* Nhận diện kiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
* Lập dàn ý đại cương cho bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
* Các luận điểm khác :
- Mùa xuân thiên nhiên tràn trề sức sống.
- Mùa xuân của đất nước gian lao mà anh dũng.
- Mùa xuân của những giai điệu dân ca ngọt ngào sâu lắng.
Ví dụ:
- Luận điểm về “nhạc điệu của bài thơ” (vì bất kỳ một bài thơ hay nào cũng có nhạc hàm chứa trong nó, bài thơ đã được nhạc sỹ Trần Hoàn phổ nhạc)
- Luận điểm về bức tranh mùa xuân của bài thơ” (thể hiện ở hình ảnh, màu sắc, không gian,... được miêu tả trong bài thơ)
	4.Củng cố :
?Dòng nào sau đây không phù hợp với bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ?
a, Trình bày những cảm nhận , đánh giá về cái hay , cái đẹp của đoạn thơ , bài thơ 
b. Cần căn cứ vào đặc điểm ngoại hình , ngôn ngữ ,tâm lí, hoạt động của nhân vật để phân tích 
c. cần bám vào ngôn từ , hình ảnh ,giọng điệu .. để cảm nhận đánh giá về tư tưởng , cảm xúc của tác giả .
d. Bố cục mạch lạc, lời văn gợi cảm , thể hiện rung động chân thành của người viết . 
	5. Hướng dẫn tự học
- Nắm vững yêu cầu đối với bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
- Dựa vào dàn ý đã lập, viết bài văn nghị luận về một đoạn thơ hoặc bài thơ.
- Trả lời các câu hỏi cho bài “Cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ”.
D.RÚT KINH NGHIỆM :
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________=========================================================================Tuần lễ : 26	 Ngày soạn : 26.02.2011
Tiết : 125	Ngày dạy : 05/06.03.11
CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 
	- Nắm vững hơn cách làm một bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
- Đặc điểm, yêu cầu đối với bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. Các bước làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
- Tiến hành các bước làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. Tổ chức triển khai các luận điểm.
- Giáo dục học sinh lòng ham muốn học văn, làm tốt kiểu bài này.
B.CHUẨN BỊ :
	1.Giáo viên :
Giáo án, SGK.
Bảng phụ .
	2.Học sinh :
	- Soạn bài.
C.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP :
1. Ổn định lớp :
2. Kiểm tra bài cũ : 
? Thế nào là bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ ? (9đ)
- Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ là trình bày nhận xét, đánh giá của mình về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ ấy.
- Bài nghị luận cần phân tích các ngôn từ, hình ảnh, giọng điệu của đoạn thơ, bài thơ để nhận xét được xác đáng.
- Bài nghị luận phải có bố cục rõ ràng, lời văn gợi cảm, chân thành.
3. Bài mới :
 	* Giới thiệu bài: Giờ học trước, các em đã tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ , bài thơ , các 
yêu cầu với bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ . Giờ học này, chúng ta cùng tìm hiểu cách làm cụ thể về kiểu bài này.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS 
NỘI DUNG BÀI HỌC
* Hoạt động 1: Hướng dẫn củng cố kiến thức 
- GV đưa 8 đề văn SGK lên bảng phụ gọi học sinh đọc 8 đề.
? Yêu cầu của đề được thể hiện ở những từ ngữ nào? (HS xác định, GV gạch chân).
? Đối tượng nghị luận là gì?
?: Nếu chia nhóm dạng đề em sẽ căn cứ vào đối tượng hay từ ngữ yêu cầu của đề?
*GV cho HS đọc phần II trong SGK.
Cho đề bài: Phân tích tình yêu quê hương trong bài thơ “Quê hương” của Tế Hanh
Lập dàn bài
A/ Mở bài : Giới thiệu bài thơ quê hương, nêu ý kiến khái quát của mình về tình yêu quê hương trong bài thơ.
B/ Thân bài : Phân tích tình yêu quê hương trong bài thơ :
+ Khái quát chung về bài thơ : Một tình yêu tha thiết , trong sáng, đậm chất lí tưởng, lãng mạn.
+ Cảnh ra khơi : Vẻ đẹp trẻ trung, giàu sức sống, đầy khí thế vượt trường giang.
+ Cảnh trở về: Đông vui, no đủ, bình yên.
+ Nỗi nhớ : Hình ảnh đọng lại : vẻ đẹp, sức mạnh, mùi nồng mặn của quê hương
C/ Kết bài : Cả bài thơ là một khúc ca quê hương tươi sáng, ngọt ngào. Nó là sản phẩm của một hồn thơ trẻ trung, tha thiết, đầy mơ mộng.
 GV cho HS đọc văn bản “Quê hương” trong SGK.
* Gọi HS đọc văn bản viết về quê hương (trang 81). SGK.
? Chỉ ra bố cục 3 phần của bài văn? 
? Mở bài, tác giả viết những ý gì?
1. Mở bài : Từ đầu -> thành công khởi đầu rực rơ õ=> Chỉ ra cảm xúc dạt dào, lai láng chảy suốt đời của Tế Hanh đó là bài Quê hương là thành công nhất. 
H.Câu nào là câu luận điểm trong bài viết ở phần thân bài?
 2. Thân bài: Tiếp đó -> thành thực của Tế Hanh => Cảm xúc lúc nồng nàn, lúc mạnh mẽ, lúc lắn sâu tinh tế của Tế Hanh khi ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên, cuộc sống lao động của quê hương, về hình ảnh, nhịp điệu sâu sắc của bài thơ.
3. Kết bài : Hai câu còn lại => Phần này khẳng định sức hấp dẫn của bài thơ.
*Hoạt động 2 : Bài tập 
* GV nêu định hướng và yêu cầu của mỗi bài tập. Sau đó cho HS tiến hành làm bài, các HS khác nhận xét. GV đúc kết , cho điểm.
 Phân tích bài thơ “Khúc hát ru những em bé”.
+Gợi ý:
-Nội dung cảm xúc của khổ thơ này là gì ? Cảm xúc của nhà thơ được gợi lên từ hương vị, đặc điểm nào của thiên nhiên ? Hình ảnh ngôn từ, đặc sắc như thế nào ?
-Lập dàn ý chi tiết theo các phần mở bài, thân bài, kết bài.)
[ Học sinh làm việc theo nhóm, cử đại diện nhóm trình bày trước lớp ]
I/ Củng cố kiến thức
1. Nhắc lại được những kiến thức cơ bản của bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
2. Các bước làm bài nghị luận về một tác phẩm thơ hoặc một đoạn thơ.
- Tìm hiểu đề và tìm ý.
- Lập dàn ý theo bố cục ba phần rõ ràng.
- Viết bài.
- Sửa bài. 
Dàn bài chung :
- Mở bài : Giới thiệu đoạn thơ, bài thơ và bước đầu nêu nhận xét, đánh giá của mình.
- Thân bài : Lần lượt trình bày những suy nghĩ, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ.
- Kết bài : Khái quát giá trị, ý nghĩa của đoạn thơ, bài thơ.
3. Cách thức tổ chức, triển khai luận điểm
* Bố cục : 3 phần.
1. Mở bài :
2. Thân bài:
3. Kết bài :
* Phần thân bài :
- Những hình ảnh đẹp như mơ, đầy sức mạnh khi ra khơi.
- Cảnh trở về tấp nập, no đủ.
- Hình ảnh người dân chài giữa biển khơi.
- Hình ảnh, nôn từ giàu sức gợi cảm
* Phần thân bài nối kết với phần mở bài chặt chẽ, tự nhiên.
II. Luyện tập
1. Bài tập:. Lập dàn ý phân tích bài “Khúc hát ru những em bé”.
a. Mở bài:
- Giới thiệu thời gian tác phẩm ra đời 1969 (kháng chiến chống mĩ)
- Bài thơ là lời ru tha thiết của người mẹ đang địu con
b. Thân bài:
- Tình cảm yêu thương, trìu mến của người mẹ đối với con.
- Hình ảnh người mẹ trong công việc.
c. Kết bài: Khúc hát ru được mọi người yêu mến bởi tình cảm bao la của người mẹ với con thật xúc động-> hiểu thêm tình mẹ.
	4.Củng cố :
	- Học sinh nhắc lại các bước làm bài nghị luận về một tác phẩm thơ hoặc một đoạn thơ.
	5. Hướng dẫn tự học
Nắm chắc đặc điểm dàn ý bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ.
Hoàn thành bài văn nghị luận theo dàn bài trên.
Chuẩn bị bài: “Mây và sóng”.
D.RÚT KINH NGHIỆM :
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
=========================================================================