Tiết 126 MÂY VÀ SÓNG
- Ta-Go -
I. Mục tiêu cần đạt
1. Kiến thức
- Cảm nhận được tình mẫu tử thiêng liêng qua lời thủ thỉ chân tình của em bé với mẹ về những cuộc đối thoại tưởng tượng giữa em với những người sống trên mây và sóng.
-Những sáng tạo độc đáo về hình ảnh thơ qua trí tưởng tượng bay bổng của tác giả.
2. Kĩ năng
- Học sinh biết cách đọc - hiểu một văn bản dịch thuộc thể loại thơ văn xuôi.
- Phân tích để thấy được ya nghĩa sâu sắc của bài thơ.
3. GDHS
- Tình yêu quê hương có thái độ nâng niu, giữ gìn truyền thống bản sắc dân tộc.
* Trọng tâm: Phần II
* Tích hợp: Văn nghị luận.
II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài
1.Tự nhận thức được giá trị của tình mẫu tử thiêng liêng.
2. Làm chủ bản thân: đặt mục tiêu về cách sống của bản thân qua lời tâm tình của em bé.
2. Suy nghĩ sáng tạo: đánh giá bình luận về những lời tâm tư của em bé, những hình ảnh thơ trong bài thơ.
III. Các phương pháp kĩ thuật dạy học tích cực sử dụng trong bài.
1. Thảo luận nhóm: trao đổi về những lời tâm sự của em bé thể hiện tình mẫu tử sâu sắc.
2.Động não: suy nghĩ nêu những cảm nhận ấn tượng sâu đậm của bản thân về giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
Ngày soạn:25.02.2011 Ngày dạy: 28. 02.2011 Tiết 126 MÂY VÀ SÓNG - Ta-Go - I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức - Cảm nhận được tình mẫu tử thiêng liêng qua lời thủ thỉ chân tình của em bé với mẹ về những cuộc đối thoại tưởng tượng giữa em với những người sống trên mây và sóng. -Những sáng tạo độc đáo về hình ảnh thơ qua trí tưởng tượng bay bổng của tác giả. 2. Kĩ năng - Học sinh biết cách đọc - hiểu một văn bản dịch thuộc thể loại thơ văn xuôi. - Phân tích để thấy được ya nghĩa sâu sắc của bài thơ. 3. GDHS - Tình yêu quê hương có thái độ nâng niu, giữ gìn truyền thống bản sắc dân tộc. * Trọng tâm: Phần II * Tích hợp: Văn nghị luận. II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài 1.Tự nhận thức được giá trị của tình mẫu tử thiêng liêng. 2. Làm chủ bản thân: đặt mục tiêu về cách sống của bản thân qua lời tâm tình của em bé. 2. Suy nghĩ sáng tạo: đánh giá bình luận về những lời tâm tư của em bé, những hình ảnh thơ trong bài thơ. III. Các phương pháp kĩ thuật dạy học tích cực sử dụng trong bài. 1. Thảo luận nhóm: trao đổi về những lời tâm sự của em bé thể hiện tình mẫu tử sâu sắc. 2.Động não: suy nghĩ nêu những cảm nhận ấn tượng sâu đậm của bản thân về giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ. IV. Chuẩn bị: - GV: bảng phụ, chân dung tác giả. - HS: đã soạn bài V. Tiến trình hoạt động 1. Ổn định lớp(1p) 2. KTBC(5p) ?Đọc thuộc lòng bài thơ “Nói với con” Nd của bài? * Yêu cầu: - Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ - Ca ngợi tình cảm gia đình, quê hương, sức sống mạnh mẽ của quê hương. - 3. Bài mới * GTB: Gv yêu cầu hs kể tên những bài thơ đã học có nội dung viết về tình cảm mẹ con (Cổng trường mở ra, mẹ tôi, trong lòng mẹ) => Tình cảm mẹ con là thứ tình cảm thiêng liêng nhất của con người. Đó là suối nguồn của thi ca. Nhiều bài thơ hay viết về tình cảm đó đã nuôi dưỡng tâm hồn con người. Nhà thơ Ta-go (Ấn Độ) đã viết về tình mẫu tử với một tình cảm tôn thờ, chứa chan yêu thương và tin tưởng, đồng thời cũng gửi gắm vào đó những ý nghĩa triết lí sâu sắc. HĐ của GV và HS T Nội dung HĐ1: HDHS đọc và tìm hiểu chú thích 10 I. Đọc hiểu chú thích. ? Bài thơ dịnh với thể thơ lạ, có hội thoại mang tính nghệ thuật. Em hãy xác định giọng cho bài thơ? (Giọngđọc phân biệt lời kể và lời thoại, thể hiện giọng thiết tha sâu lắng song vẫn hồn nhiên, trẻ thơ) Gọi hs đọc – nhận xét Yêu cầu hs đọc thầm chú thích * sgk ? Dựa vào chú thích dấu *sgk giới thiệu đôi nét về cuộc đời và sự nghiệp của tác giả Ta-go? Gv bổ sung- cho hs quan sát ảnh tác giả ?Nêu xuất xứ của bài thơ? Yêu cầu hs giải nghĩa một số từ khó ? Xác định thể thơ? ? tìm hiểu về bố cục của bài thơ và nhận xét về bố cục đó? (Mỗi đoạn đều triển khai theo hướng giống nhau) ? Hình ảnh người mẹ trong bài thơ có được miêu tả trực tiếp không?Vì sao? (Không, chỉ xuất hiện gián tiếp qua lời con) ? Nhân vật trữ tình ở đây là ai? (Em bé) 1. Đọc 2. Chú thích a. Tác giả - Ta-go (1861 - 1941) - Là nhà thơ hiện đại lớn nhất của Ấn Độ, ông là nhà thơ Châu Á đầu tiên nhận giải Nobel về văn học. b. Tác phẩm: - Viết bằng tiếng Bengan in trong tập “Trẻ thơ” (1909) c. Từ khó 3. Thể thơ: tự do 3. Bố cục : 2 phần - Phần 1: cuộc trò chuyện của em bé với mây. - Phần 2: Cuộc trò chuyện của em bé với sóng. HĐ2: HDHS đọc hiểu văn bản 18 II. Đọc hiểu văn bản Gọi hs đọc p1 ? Trò chơi trên mây được mời gọi ntn? ? Đó là trò chơi ntn? ? Đứng trước lời mời gọi, sự lựa chọn của em bé ntn? ? Em hiểu gì về bé qua lời từ chối này? ? Bé đã sáng tạo ra một trò chơi ntn? Ý nghĩa của trò chơi đó? Gv bình: trò chơi của bé đã trộn lẫn cái ảo vào cái hiện hữu, biến cái không thể thành cái có thể: mây, trăng, trời của thế giới thiên nhiên đã chuyển hóa thành con, mẹ và mái ấm gia đình của cuộc đời trần thế. Tình cảm gia đình cũng giống như sự tồn tại của mây, trăng, bầu trời nó là vĩnh cửu. Được ôm mẹ trong nhà của mình là điều hạnh phúc nhất, thiêng liêng nhất. Tình cảm ấy đã thắng lời mời gọi khác. Đó là tính nhân văn. ? Nét nghệ thuật đặc sắc của đoạn thơ? 1. Tâm sự với mẹ về mây - Trò chơi: từ lúc thức dậy -> chiều tà. - Chơi với bình minh vàng, vầng trăng bạc. => Hấp dẫn, vui vẻ. - Em bé: Không muốn đi chơi mà ở nhà với mẹ. => Bé yêu mây, ham chơi, yêu thiên nhiên nhưng yêu mẹ hơn. - Trò chơi mà bé sáng tạo: + Con là mây, mẹ là trăng. + Mái nhà là bầu trời. + Con được ôm mẹ. - Nghệ thuật: Sử dụng đối thoại, độc thoại, hình ảnh được xây dựng bằng trí tưởng tượng bay bổng, tuyệt vời. Gọi hs đọc phần 2 ? Sóng đã mời em bé trò chơi ntn? ? Trước lời mời gọi của sóng thái độ của em bé ntn? ? Vì sao em bé lại từ chối lời mời gọi đó? ? Bé đã sáng tạo trò chơi thứ 2 ntn? Ý nghĩa của trò chơi đó? Gv bình: sự vẫy gọi từ chốn cao x a đầy sức hút bởi nó động đến niềm mơ ước lớn lao cảu con người: tự do và nguồn vui song lực hút của mẹ yêu thương đã chiến thắng lực kéo của mây, lực đẩy của sóng. về với mẹ, bé tìm được trò chơi thú vị hơn nhiều trò chơi cảu mây và sóng: trò chơi tình mẫu tử. Sợi dây liên kết yêu thương mẹ con đã mở ra thiên đường giữa cuộc đời trần thế, mở ra cái vô hạn tong cái hữu hạn. ? Phần sáng tạo của đoạn thơ này là gì? 2. Cuộc trò chuyện của em bé với sóng và trò chơi thứ 2 của bé. - Trò chơi: + Ca hát từ sáng sớm -> hoàng hôn + Ngao du nơi này nơi nọ. - Em bé : Muốn đi chơi Mẹ luôn muốn mình ở nhà. => Bé yêu mẹ, gắn bó với mẹ. - Trò chơi của bé: + Con là sóng, mẹ là bến bờ kì lạ. + con lăn ... lòng mẹ. Mơ ước được đi xa nhưng tình mẫu tử cuốn hút hơn. - Nghệ thuật: Lặp cấu trúc thơ. => Tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt. HĐ3: Tổng kết ghi nhớ 3 III. Tổng kết ghi nhớ ? Cảm nhận của em về tâm hồn, sức sáng tạo của nhà thơ Ta-go trong bài thơ? SGK Gv hướng dẫn hs làm bài tập. Yêu cầu hs vẽ tranh -> thuyết minh cho bức tranh. 5 IV. Luyện tập - Nếu vẽ tranh về đề tài mẹ cn em sẽ vẽ ntn? 4. Củng cố (2p) - Đọc diễn cảm bài thơ – đọc bản dịc của Đào Xuân Quý. 5. HDVN(1p) - Học thuộc lòng bài thơ – Làm thơ về đè tài này. - Chuẩn bị tiết “Ôn tập thơ” ========================================================================= Ngày soạn:26.02.2011 Ngày dạy: 01. 03.2011 Tiết 127 ÔN TẬP PHẦN THƠ I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức - Hệ thống kiến thức về các tác phẩm thơ đã học ở lớp 9. 2. Kĩ năng Tổng hợp, hệt hống hóa kiến thức về các tác phẩm thơ đã học. 3. GDHS * Trọng tâm: Ôn tập * Tích hợp: Văn nghị luận về một đọa thơ, bài thơ. II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài 2. Suy nghĩ sáng tạo: đánh giá bình luận về nội dung và giá trị của các tác phẩm thơ đã học. III. Các phương pháp kĩ thuật dạy học tích cực sử dụng trong bài. 1. Thảo luận nhóm: trao đổi về nội dung và nhệ thuật của các tác phẩm thơ. 2.Động não: suy nghĩ . IV. Chuẩn bị: - GV: bảng phụ. - HS: đã soạn bài V. Tiến trình hoạt động 1. Ổn định lớp(1p) 2. KTBC Kết hợp trong giờ - 3. Bài mới * GTB: nêu yêu cầu tiết học và phương pháp học. I- HÖ thèng c¸c bµi th¬ hiÖn ®¹i ViÖt Nam ®· häc trong s¸ch Ng÷ v¨n líp 9 1) §ång chÝ ChÝnh H÷u viÕt n¨m 1948, thÓ th¬ tù do. Ca ngîi t×nh ®ång chÝ cïng chung mét lý tëng cña nh÷ng lÝnh c¸ch m¹ng trong nh÷ng n¨m ®Çu cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. 2) §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ cña Huy CËn, viÕt n¨m 1958, thÓ th¬ 7 ch÷. 3) BÕp löa - Hoµng ViÖt, viÕt n¨m 1963, th¬ tù do. 4) Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh cña Ph¹m TiÕn DuËt, viÕt n¨m 1969, thÓ th¬ tù do. 5) Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín lªn trªn lng mÑ-NguyÔn Khoa §iÒm, viÕt1971, th¬ 8 ch÷. 6) ¸nh tr¨ng - NguyÔn Duy, viÕt 1978, th¬ 5 ch÷. 7) Con cß - ChÕ Lan Viªn, viÕt 1962, th¬ tù do. - Néi dung: Qua h×nh tîng con cß trong ca dao, trong lêi h¸t ru, t¸c gi¶ ca ngîi t×nh mÉu tö vµ ý nghÜa lêi ru cña mÑ. - NghÖ thuËt: VËn dông ca dao mét c¸ch s¸ng t¹o. 8) Mïa xu©n nho nhá - Thanh H¶i, viÕt n¨m 1980, thÓ 5 ch÷. - Néi dung: C¶m xóc tríc mïa xu©n cña tù nhiªn ®Êt níc vµ íc nguyÖn ch©n thµnh gãp mïa xu©n nho nhá cña b¶n th©n vµo cuéc ®êi chung. - NghÖ thuËt: Sö dông h×nh ¶nh ®Ñp, gîi c¶m, so s¸nh vµ Èn dô míi l¹, ®éc ®¸o vµ nhiÒu nh¹c tÝnh. 9) ViÕng l¨ng B¸c - ViÔn Ph¬ng, viÕt n¨m 1976, thÓ 8 ch÷. - Néi dung: Bµi th¬ thÓ hiÖn lßng thµnh kÝnh vµ niÒm xóc ®éng s©u xa cña nhµ th¬ vµ mäi ngêi khi vµo l¨ng B¸c. - NghÖ thuËt: Giäng th¬ trang träng, thiÕt tha, nhiÒu h×nh ¶nh Èn dô ®Ñp vµ gîi c¶m, ng«n ng÷ b×nh dÞ, hµm xóc. 10) Sang thu - H÷u ChØnh, viÕt n¨m 1975, thÓ 5 ch÷. - Néi dung: BiÕn chuyÓn cña tù nhiªn lóc giao mïa tõ h¹ sang thu. - NghÖ thuËt: X©y dùng h×nh ¶nh míi l¹, dïng tõ ®éc ®¸o, ý nhÞ, giµu biÓu c¶m. 11) Nãi víi con - Y Th¬ng, viÕt n¨m 1975, thÓ tù do. - Néi dung: Lêi trß chuyÖn víi con, thÓ hiÖn sù g¾n bã, niÒm tù hµo vÒ quª h¬ng vµ ®¹o lý sèng cña d©n téc. - NghÖ thuËt: C¸ch nãi giµu h×nh ¶nh, võa cô thÓ, gîi c¶m, võa gîi ý nghÜa s©u s¾c. II. S¾p xÕp c¸c bµi th¬ trªn theo tõng giai ®o¹n lÞch sö 1) Giai ®o¹n kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p (1945-1954) - §ång chÝ (ChÝnh H÷u) 2) Giai ®o¹n hoµ b×nh sau cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p (1954-1964) - §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ - Huy CËn (1958) - BÕp löa - B»ng ViÖt (1963) - Con cß - ChÕ Lan Viªn (1962) 3) Giai ®o¹n kh¸ng chiÕn chèng Mü cøu níc (1964-1975) - Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh - Ph¹m TiÕn DuËt (1969) - Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ - NguyÔn Khoa §iÒm (1971) 4) Giai ®o¹n tõ sau n¨m 1975 - ¸nh tr¨ng- NguyÔn Duy, viÕt n¨m 1978. - Mïa xu©n nho nhá - Thanh H¶i, viÕt n¨m 1980. - ViÕng l¨ng B¸c - ViÔn Ph¬ng, viÕt n¨m 1976. - Sang thu - H÷u ChØnh, viÕt n¨m 1975. - Nãi víi con - Y Ph¬ng, viÕt sau n¨m 1975. III- NhËn xÐt vÒ nh÷ng ®iÓm chung vµ riªng trong néi dung 3 bµi thi Con cß, Khóc h¸t ru, M©y vµ sãng 1) Nh÷ng ®iÓm chung: - Ca ngîi t×nh mÑ con thiªng liªng, th¾m thiÕt. - Sö dông lêi h¸t ru, lêi nãi cña con víi mÑ. 2) Nh÷ng ®iÓm riªng: - Khóc h¸t ru: Lµ sù thèng nhÊt, g¾n bã gi÷a t×nh yªu con víi lßng yªu níc, g¾n bã vµ trung thµnh víi c¸ch m¹ng cña ngêi mÑ Tµ- «i trong thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Mü. - Con cß: Tõ h×nh tîng con cß trong ca dao, trong lêi ru con, ph¸t triÓn vµ ca ngîi lßng mÑ, t×nh mÑ th¬ng con, ý nghÜa lêi ru ®èi víi cuéc sèng con ngêi. - M©y vµ sãng: Ho¸ th©n vµo lêi trß chuyÖn hån nhiªn, ng©y th¬ vµ say sa cña bÐ víi mÑ thÓ hiÖn t×nh yªu mÑ th¾m thiÕt cña trÎ th¬. T×nh yªu mÑ cña bÐ lµ s©u nÆng, hÊp dÉn tÊt c¶ nh÷ng vÎ ®Ñp vµ sù hÊp dÉn kh¸c trong tù nhiªn, vò trô. IV- NhËn xÐt vÒ h×nh ¶nh ngêi lÝnh vµ t×nh ®ång ®éi trong c¸c bµi th¬: §ång chÝ, Bµi th¬ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh, ¸nh tr¨ng + VÎ ®Ñp tÝnh c¸ch vµ t©m hån cña anh bé ®éi cô Hå, ngêi lÝnh c¸ch m¹ng, trong nh÷ng h×nh ¶nh kh¸c nhau. + T×nh ®ång chÝ, ®ång ®éi, gÇn gòi, gi¶n dÞ, thiªng liªng cña nh÷ng ngêi lÝnh n«ng d©n nghÌo khæ trong nh÷ng n¨m ®Çu kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. + T×nh c¶m l¹c quan, b×nh tÜnh, t thÕ hiªn ngang, ý chÝ kiªn cêng, dòng c¶m vît qua khã kh¨n, nguy hiÓm v× sù ... kÕt qña tèt nhÊt.Cho vÝ dô minh ho¹? (HS th¶o luËn - ph¸t biÓu - GV chèt l¹i ) *KÕt luËn: - Còng gièng nh c¸c v¨n b¶n t¸c phÈm v¨n häc, v¨n b¶n nhËt dông thêng kh«ng chØ dïng 1 ph¬ng thøc biÓu ®¹t mµ kÕt hîp nhiÒu ph¬ng thøc ®Ó t¨ng tÝnh thuyÕt phôc. - V¨n b¶n nhËt dông cã thÓ sö dông mäi thÓ lo¹i, mäi kiÓu v¨n b¶n. IV.Ph¬ng ph¸p häc v¨n b¶n nhËt dông -Mét sè ®Æc ®iÓm cÇn lu ý: 1.§äc thËt kü c¸c chó thÝch vÒ sù kiÖn, hiÖn tîng hay vÊn ®Ò. 2.Ph¶i t¹o ®îc thãi quen liªn hÖ: -Víi thùc tÕ b¶n th©n. -Víi thùc tÕ céng ®ång ( tõ céng ®ång nhá, gÇn gòi ®Õn céng ®ång lín) 3.Cã ý kiÕn, quan niÖm riªng víi nh÷ng vÊn ®Ò ®îc nªu ra vµ cã ®ñ b¶n lÜnh, kiÕn thøc, c¸ch thøc b¶o vÖ nh÷ng quan ®iÓm ý kiÕn Êy. Cã thÓ ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p. 4.VËn dông c¸c kiÕn thøc cña c¸c m«n häc kh¸c ®Ó ®äc- HiÓu v¨n b¶n nhËt dông vµ ngîc l¹i ( v× néi dung v¨n b¶n nhËt dông ®Æt ra cã liªn quan ®Õn kh¸ nhiÒu m«n häc kh¸c) 5.C¨n cø vµo nh÷ng ®Æc ®iÓm h×nh thøc cña v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t trong lóc ph©n tÝch néi dung 6.KÕt hîp xem tranh, ¶nh theo dâi c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng mét c¸ch thêng xuyªn. *Ho¹t ®éng 3: Tæng kÕt, ghi nhí (SGK 96) ? Qua néi dung võa tæng kÕt trªn ®©y, h·y cho biÕt: v¨n b¶n nhËt dông ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu g× vÒ mÆt néi dung. ?Tõ ®ã rót ra KL g× vÒ viÖc häc v¨n b¶n ND ? NhËn xÐt vÒ h×nh thøc cña v¨n b¶n nhËt dông , khi ®äc – hiÓu cÇn lu ý ®iÓm g×? -HS ®äc tæng kÕt –ghi nhí(SGK/96) *TÝnh cËp nhËt vÒ néi dung lµ tiªu chuÈn hµng ®Çu cña v¨n b¶n. §iÒu ®ã ®ßi hái lóc häc v¨n b¶n nhËt dông , nhÊt thøc ph¶i liªn hÖ víi thùc tiÔn cuéc sèng. * H×nh thøc cña v¨n b¶n nhËt dông rÊt ®a d¹ng. CÇn c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm h×nh thøc, tríc hÕt lµ nh÷ng h×nh thøc v¨n b¶n cô thÓ, thÓ lo¹i vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t ®Ó ph©n tÝch t¸c phÈm 4. Củng cố (2p) - Viết về một vấn đề mang tính cập nhật ở trường lớp hoặc địa phương em. 5. HDVN(1p) - Học bài và chuẩn bị bài “Chương trình địa phương” ========================================================================== Ngày soạn:07.03.2011 Ngày dạy: 10. 03.2011 Tiết 133 CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG (Phần tiếng Việt) I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức - Mở rộng vốn từ địa phương - Hiểu tác dụng của từ ngữ địa phương. 2. Kĩ năng - Nhận biết được một số từ ngữ địa phương, biết chuyển chúng sang từ ngữ toàn dân tương uwngsvaf ngược lại. 3. GDHS - Ý thức học tập tích cực * Trọng tâm: tổng kết * Tích hợp: Văn nghị luận. II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài 1. Ra quyết định III. Các phương pháp kĩ thuật dạy học tích cực sử dụng trong bài. 1. Thảo luận nhóm: trao đổi xác định từ ngữ địa phương. 2.Động não: suy nghĩ . IV. Chuẩn bị: - GV: bảng phụ. - HS: đã xem trước bài V. Tiến trình hoạt động 1. Ổn định lớp(1p) 2. KTBC Kết hợp trong giờ - 3. Bài mới * GTB: G đưa một số từ ngữ: Sầu riêng, trái thơm, củ mì, mẹ, ba => hãy xác định từ ngữ địa phương. Chúng ta đã nhận biết dduwwocj từ ngữ địa phương nhưng cách sử dụng từ ngữ địa phương đó ntn bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu. HĐ của GV và HS T Nội dung ?Nh¾c l¹i kh¸i niÖm tõ ®Þa ph¬ng. Cho vÝ dô. -HS ®äc yªu cÇu bµi tËp. -HS lªn b¶ng lµm bµi tËp -HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung -GV ®¸nh gi¸ I.Lý thuyÕt Kh¸i niÖm tõ ®Þa ph¬ng: Kh¸c víi tõ ng÷ toµn d©n, tõ ng÷ ®Þa ph¬ng lµ tõ ng÷ chØ sö dông ë mét ( hoÆc mét sè ) ®Þa ph¬ng nhÊt ®Þnh. II.Bµi tËp 1.Bµi tËp 1 (SKG 97 -98) T×m tõ ng÷ ®Þa ph¬ng, chuyÓn nh÷ng tõ ng÷ ®i¹ ph¬ng ®ã sang tõ ngõ toµn d©n t¬ng øng. §o¹n trÝch Tõ ®Þa ph¬ng Tõ toµn d©n a - thÑo - lÆp bÆp - ba - sÑo - l¾p b¾p - bè, cha b -ba -m¸ -kªu -®©m -®òa bÕp -(nãi) træng - v« -bè, cha -mÑ -gäi -trë thµnh -®òa c¶ -(nãi) trèng kh«ng -vµo c -ba -lui cui -n¾p -nh¾m -giïm -(nãi) træng -bè, cha -lói hói -vung -cho lµ -gióp -(nãi ) trèng HS ®äc yªu cÇu bµi tËp. -Tr×nh bµy bµi tËp tríc líp -HS kh¸c nhËn xÐt, bæ xung -GV ®¸nh gi¸ -GV dïng ®Ìn chiÕu (b¶ng phô) HS ®äc yªu cÇu bµi tËp Tr×nh bµy bµi tËp tríc líp -GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ HS ®äc yªu cÇu bµi tËp -Híng dÉn HS: Dùa vµo c¸c bµi tËp trªn ®Ó hoµn thµnh bµi tËp. -HS ®äc yªu cÇu bµi tËp. -HS trao ®æi- th¶o luËn ph¸t biÓu. - GV chèt l¹i ?Qua v¨n b¶n “ChiÕc lîc ngµ” cña NguyÔn Quang S¸ng em cã nhËn xÐt g× vÒ viÖc sö dông tõ ng÷ ®Þa ph¬ng cña t¸c gi¶? ? Qua c¸c bµi tËp trªn, em h·y nªu ý kiÕn vÒ viÖc sö dông tõ ng÷ ®Þa ph¬ng trong nãi, viÕt (mÆt tÝch cùc, mÆt h¹n chÕ cña tõ ®Þa ph¬ng,c¸ch sö dông)? -HS trao ®æi- th¶o luËn- ph¸t biÓu. GV ®¸nh gi¸, chèt l¹i. 2.Bµi tËp 2(SGK 98) a-Kªu: - Lµ tõ toµn d©n - Cã thÓ thay b»ng tõ nãi to. b-Kªu: - Lµ tõ ®Þa ph¬ng - T¬ng ®¬ng víi tõ toµn d©n: gäi. 3.Bµi tËp 3(SGK 98) C©u ®è1: -Tõ ®Þa ph¬ng +Tr¸i + Chi - Tõ toµn d©n: + Qu¶ + G× C©u ®è 2: -Tõ ®Þa ph¬ng: + Kªu + Trèng hæng trèng h¶ng -Tõ toµn d©n + Gäi + Trèng huÕch trèng ho¸c 4.Bµi tËp 4(xem lai btËp1) 5.Bµi tËp 5(SGK 99) a.Kh«ng nªn ®Ó cho bÐ Thu trong truyÖn “chiÕc lîc ngµ” dïng tõ ng÷ toµn d©n. V× bÐ Thu cha cã dÞp giao tiÕp réng r·i ë bªn ngoµi ®Þa ph¬ng m×nh. b.Trong lêi kÓ, t¸c gi¶ còng dïng mét sè tõ ng÷ ®Þa ph¬ng dÔ hiÓu ®Ó nªu s¾c th¸i cña vïng ®Êt n¬i sù viÖc ®îc diÔn ra. Tuy nhiªn, t¸c gi¶ chñ ®Þnh kh«ng dïng qu¸ nhiÒu tõ ng÷ ®i¹ ph¬ng ®Ó khái g©y khã hiÓu cho ngêi ®äc kh«ng ph¶i ë ®Þa ph¬ng ®ã. *KÕt luËn: -Tõ ng÷ ®Þa ph¬ng võa cã mÆtt tÝch cùc, võa cã mÆt tiªu cùc. MÆt tÝch cùc lµ bæ sung, lµm phong phó thªm tõ ng÷ toµn d©n. MÆt tiªu cùc lµ g©y trë ng¹i cho viÖc giao tiÕp gi÷a c¸c vïng, miÒn kh¸c nhau trong mét níc. V× vËy: Khi sö dông cÇn chó ý lµm thÕ nµo ®Ó ph¸t huy mÆt tÝch cùc vµ h¹n chÕ mÆt tiªu cùc cña nã. (VD: Sö dông víi ®èi tîng giao tiÕp lµ ngêi cïng ®Þa ph¬ng hoÆc ngêi ë ®Þa ph¬ng kh¸c nhng cã hiÓu biÕt vÒ tiÕng ®Þa ph¬ng m×nh.) -Khi t¹o lËp v¨n b¶n: Sö dông tõ ng÷ ®Þa ph¬ng mét c¸ch hîp lý sÏ cã t¸c dông t¹o s¾c th¸i riªng cho v¨n b¶n, song cÇn chó ý kh«ng nªn sö dông khi kh«ng thËt cÇn thiÕt. 4. Củng cố(2p) -T×m mét sè v¨n b¶n ®· häc cã sö dông tõ ng÷ ®Þa ph¬ng? Nh©n xÐt viÖc sö dông tõ ng÷ ®Þa ph¬ng cña t¸c gi¶? 5. HDVN(1p) - Học bài và chuẩn viết bài TLV số 7 ========================================================================== Ngày soạn:08.03.2011 Ngày dạy: 11. 03.2011 Tiết 134+135 VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 7 I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức - Tổng hợp năng lực viết bài nghị luận văn học. 2. Kĩ năng - Làm một bài văn NL văn học. 3. GDHS - ý thức độc lập sáng tao khi viết văn * Trọng tâm: hs viết bài * Tích hợp: II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài 2.Ra quyết định:Lựa chọn cách lập luận phù hợp trong bài nghị luận VH. III. Các phương pháp kĩ thuật dạy học tích cực sử dụng trong bài. 1.Thực hành có hướng dẫn: Tạo lập văn bản nghị luận VH. IV. Chuẩn bị: - GV:Đề và đáp án - HS: đã ôn kĩ cách làm bài văn nghị luận VH. V. Tiến trình hoạt động 1. Ổn định lớp(1p) 2. Bài mới - GV phát đề cho hs ( Đề và đáp án của trường) 3. Củng cố(2p) - GV thu bài về chấm và nhận xét giờ viết bài. 4. HDVN(1p) - Về nhà học bài và soạn bài “Bến quê” Ngày soạn:11.03.2010 Ngày dạy: 14. 03.2011 Tiết 136 BẾN QUÊ (HDĐT) - Nguyễn Minh Châu- I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức - Hiểu được những tình huống nghịc lí, những hình ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng trong truyện. - Những bài học mang tính triết lí về con người và cuộc đời, những vẻ đẹp bình dị và quý giá từ những điều gần gũi xung quanh ta. 2. Kĩ năng - Học sinh biết cách đọc - hiểu một văn bản tự sựu có nội dung mang tính triết lí sâu sắc. - Nhận biết và phân tích những đặc sắc của nghệ thuật tạo tình huống, miêu tả tâm lí nhân vật, hình ảnh biểu tượngtrong truyện. 3. GDHS - Lòng yêu gia đình, yêu quê hương. * Trọng tâm: Phần I * Tích hợp: Văn nghị luận. II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài 1.Tự nhận thức được quan niệm của tác giả về giá trị cuộc sống. 2. Suy nghĩ sáng tạo: nêu vấn đề, phân tích bình luận về những suy tư của nhân vật chính, ý nghĩa của quan niệm sống được nêu trong tác phâm. III. Các phương pháp kĩ thuật dạy học tích cực sử dụng trong bài. 1.Động não: suy nghĩ về nhan đề truyện và những suy tư, chiêm nghiệm của nhan vật chính trong tác phẩm. 2. Thảo luận nhóm: Thảo luận, tìm và phân tích những điều sâu sắc nhất rút ra từ câu chuyện. IV. Chuẩn bị: - GV: bảng phụ, chân dung tác giả. - HS: đã soạn bài V. Tiến trình hoạt động 1. Ổn định lớp(1p) 2. KTBC( Kết hợp phần luyện tập) 3. Bài mới GTB: Cùng chọn không gian và thời gian sang thu ở quê hương, cùng gửi gắm vào trang viết những suy tư trải nghiệm – “Sang thu” của Hữu Thỉnh chất chứa những cảm xúc và biểu hiện tinh tế qua hình thức thơ trữ tình, “Bến quê” của NMC lại đưa ta đến với tình huống nghịch lí độc đáo qua thể loại truyện ngắn. HĐ của GV và HS T Nội dung HĐ1: HDHS đọc và tìm hiểu chú thích 8 I. Đọc hiểu chú thích. Gv nêu yêu cầu đọc: trầm tĩnh, suy tư, xúc động, đượm buồn. Gv đọc mẫu một đoạn, gọi hs đọc tiếp, nhận xét. Gv nhận xét uốn nắn cách đọc cho hs. Gọi hs tóm tắt Gv tóm tắt lại Yêu cầu hs đọc thầm chú thích * sgk ? Em hãy nêu những nét cơ bản về tác giả Viễn Phương? Gv bổ sung- cho hs quan sát ảnh tác giả ?Nêu xuất xứ của truyện? Gv bổ sung Gv hd học sinh giải nghĩa một số chú thích sgk “khăn mỏ quạ, bát chiết yêu” ? Xác định thể loại của văn bản? ? Truyện có những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính? Vì sao? (Nhĩ – anh là trung tâm của các mqh trong câu chuyện) HĐ2: đọc hiểu văn bản ? Tình huống truyện là gì? Tác dụng của nó? (Là hoàn cảnh xảy ra , là điều kiện cho câu chuyện phát triển – là hoàn cảnh sống và hoạt động của nhân vật chính góp phần thể hiện T/ c nhân vật và chủ đề của tác phẩm) ? Trong “Bến quê” nhân vật Nhĩ đã được đặt trong tình huống ntn? Tại sao nói tình huống đó trớ trêu, nghịch lí nhưng cũng không trái tự nhiên, không hoàn toàn bịa đặt vô lí? Tình huống ấy đã giúp gì việc khắc họa nhân vật và chủ đề tác phẩm. 1. Đọc, kể tóm tắt 2. Chú thích a. Tác giả NMC (1930 -199) - Là nhà văn quân đội – cây bút văn xuôi tiêu biểu những năm chống Mĩ, người mở đường công cuộc đổi mới VH. b. Tác phẩm: in trong tập truyện cùng tên xuất bản 1985 c. Từ khó 3. Thể loại: - Truyện ngắn II. Đọc hiểu văn bản 1. Tình huống truyện - anh Nhĩ đi khắp nơi trên trái đất vậy mà đến cuối đời anh lại bị bệnh hiểm nghèo bị cột chặt vào giường bệnh không thể tự mình di chuyển được, mọi sinh hoạt của anh đều phải nhờ vào sự giúp đỡ của người khác chủ yếu là vào Liên – vợ anh. => Trớ trêu như một nghịch lí. Nhắn nhủ: đừng chùng chình mà lỡ nhịp cuộc đời, con người không có gia đình, không có quê hương không thể sống yên lành. Yêu cầu hs tóm tắt ngắn gọn văn bản. III. Luyện tập - Tóm tắt truyện 4. Củng cố (2p) - Đọc đoạn văn mang ý nghĩa triết lí 5. HDVN(1p) - Về nhà học bài và soạn tiếp bài.
Tài liệu đính kèm: