Giáo an Ngữ văn 9 - Tiết 27: Văn bản Chị em Thuý Kiều

So¹n: 
Gi¶ng:	TuÇn 6. TiÕt 27
V¨n b¶n
ChÞ em Thuý KiÒu
 - NguyÔn Du -
A- Môc tiªu
 1.KiÕn thøc:- Gióp häc sinh thÊy ®­îc nghÖ thuËt miªu t¶ nh©n vËt cña NguyÔn Du kh¾c ho¹ nh÷ng nÐt riªng vÒ nhan s¾c, tµi n¨ng, tÝnh c¸ch, sè phËn cña Thuý V©n, Thuý KiÒu b»ng bót ph¸p nghÖ thuËt cæ ®iÓn
 - ThÊy ®­îc c¶m høng nh©n ®¹o trong truyÖn KiÒu, tr©n träng ca ngîi vÎ ®Ñp cña con ng­êi
 2.KÜ n¨ng: BiÕt vËn dông bµi häc ®Ó miªu t¶ nh©n vËt khi viÕt v¨n
 3.Th¸i ®é: BiÕt tr©n träng c¸i ®Ñp vµ xãt th­¬ng nh÷ng sè phËn bÊt h¹nh
B- ChuÈn bÞ
 -SGV, SGK ng÷ v¨n 9
 -T­ liÖu tranh ¶nh vÒ truyÖn KiÒu vµ NguyÔn Du
C- Ph­¬ng ph¸p
- Sö dông ph­¬ng ph¸p qui n¹p
D- TiÕn tr×nh ho¹t ®éng 
 I-æn ®Þnh tæ chøc: (1 phót)
II- KiÓm tra bµi cò: (4 phót)
1,Nªu nh÷ng hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Du?
 -N¨m sinh 1765- 1820. Quª Tiªn §iÒn, Nghi Xu©n, NghÖ TÜnh
 -Th«ng minh, uyªn b¸c cã tr¸i tim giÇu t×nh yªu th­¬ng
 -Mét thiªn tµi v¨n häc, mét danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi
2,Tãm t¾t t¸c phÈm truyÖn KiÒu?
 3 phÇn:+ GÆp gì vµ ®Ýnh ­íc
 + Gia biÕn vµ l­u l¹c
 + §oµn tô
 III- Bµi míi:
 * Giíi thiÖu bµi: (1 phót)
Mai cèt c¸ch, tuyÕt tinh thÇn
Mçi ng­êi mét vÎ m­êi ph©n vÑn m­êi
§ã lµ hai c©u th¬ NguyÔn Du miªu t¶ tµi s¾c cña 2 chÞ em Thuý KiÒu, vÎ ®Ñp Êy ®­îc miªu t¶ cô thÓ nh­ thÕ nµo? Bµi häc h«m nay chóng ta sÏ cïng nhau t×m hiÓu.
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Ho¹t ®éng 1: (8 phót)
? §o¹n trÝch thuéc phÇn nµo cña t¸c phÈm?
 2 Hs ph¸t biÓu, Gv chèt
 Gv: Sau 6 c©u triÕt lÝ vÒ tµi mÖnh, 8 c©u kÓ vÒ gia thÕ nhµ viªn ngo¹i
? Nªu yªu cÇu ®äc: trang träng, râ rµng, chó ý c©u cã nhÞp 4/4 vµ 3/3
 Gäi 3 Hs ®äc, Hs nhËn xÐt, Gv bæ xung
? Gi¶i thÝch mét sè tõ khã SGK?
Ho¹t ®éng 2: (20 phót)
? Bµi th¬ cã thÓ chia thµnh mÊy ®o¹n? ý cña mçi ®o¹n?
 3 Hs ph¸t biÓu, Gv chèt
 -4 c©u ®Çu: giíi thiÖu kh¸i qu¸t 2 chÞ em
 -4 c©u tiÕp: vÎ ®Ñp Thuý V©n
 -12 c©u tiÕp: vÎ ®Ñp Thuý KiÒu
 -4 c©u cuèi: nhËn xÐt cuéc sèng cña 2 chÞ em
Gv chuyÓn ý
Gv nãi râ tr×nh tù miªu t¶ nt ®ßn bÈy
? NguyÔn Du ®· khÐo lÐo giíi thiÖu vÎ ®Ñp 2 KiÒu nh­ thÕ nµo qua 2 c©u th¬ ®Çu?nhËn xÐt nghÖ thuËt?
 -2 ¶ tè nga
 -Thuý KiÒu lµ chÞ ..
 c¸ch ®¶o tõ hîp lÝ
 -Mai cèt c¸ch
 -TuyÕt tinh thÇn
 miªu t¶ ­íc lÖ t­îng tr­ngt©m hån trong tr¾ng, d¸ng vÎ thanh tao
? Qua ph©n tÝch em cã c¶m nhËn g× vÎ ®Ñp cña hai chÞ em KiÒu?
 2 Hs ph¸t biÓu, Gv chèt
? Hs ®äc 4 c©u miªu t¶ Thuý V©n.T×m chi tiÕt miªu t¶ vÎ ®Ñp cña Thuý V©n vµ chØ ra nghÖ thuËt ®Æc s¾c?
 2 Hs ph¸t biÓu, Gv chèt
 -Trang träng kh¸c vêi
 vÎ ®Ñp cao quÝ
 -Khu«n tr¨ng ®Çy ®Æn
 -nÐt ngµi në nang
 -Hoa c­êi ngäc thèt 
 -M©y thua
 -TuyÕt nh­êng
 So s¸nh ­íc lÖ, Èn dô, nh©n ho¸ ®oan trang phóc hËu
 Gv: Khu«n mÆt Thuý V©n trßn ®Çy ®Æn, l«ng mµy s¾c nÐt. MiÖng c­êi t­¬i nh­ hoa, giäng nãi trong nh­ ngäc, m¸i tãc m­ît mµ ãng ¶ h¬n m©y, lµn da mÞn mµng tr¾ng h¬n tuyÕt
? H×nh ¶nh “M©y thua, tuyÕt nh­êng” khi miªu t¶ Thuý V©n cã ý nghÜa g×?
 2 Hs ph¸t biÓu, Gv chèt
 -Cuéc ®êi b×nh yªn may m¾n (miªu t¶- dù b¸o cuéc ®êi- sè phËn)
? Qua nÐt vÏ cña NguyÔn Du, em thÊy Thuý V©n hiÖn lªn víi vÎ ®Ñp nh­ thÕ nµo?
 2 Hs ph¸t biÓu, Gv chèt
Gv chuyÓn ý
? Gv yªu cÇu 1 Hs ®äc 12 c©u tiÕp theo. NguyÔn Du ®· kh¸i qu¸t nh­ thÕ nµo khi miªu t¶ Thuý KiÒu?
 -S¾c s¶o, mÆn mµ, hoµn h¶o h¬n Thuý V©n c¶ vÒ tµi lÉn s¾c
 ? T¸c gi¶ sö dông h×nh ¶nh ­íc lÖ cã nh÷ng ®iÓm nµo næi bËt?
 2 Hs ph¸t biÓu, Gv chèt
 -Lµn thu thuûvÎ ®Ñp trong s¸ng, linh ho¹t
 -NÐt xu©n s¬nl«ng mµy thanh tó
 -§«i m¾tcöa sæ t©m hånnÐt tinh anh vÎ ®Ñp trÝ tuÖ
 -Hoa ghen, liÔu hênvÎ ®Ñp cã søc l«i cuèn m¹nh mÏ
? §iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau khi miªu t¶ vÎ ®Ñp Thuý V©n, Thuý KiÒu? (b¶ng phô)
 *Gièng:
 -BiÖn ph¸p Èn dô, nh©n ho¸, ­íc lÖ
 -LÊy h×nh ¶nh thiªn nhiªn lµm næi bËt vÎ ®Ñp con ng­êi
 -C¶ 2 c« g¸i ®Òu rÊt dÑp
 *Kh¸c:
 -Sè l­îng cau th¬ dµi gÊp 3 lÇn t¶ Thuý V©n
 -Dïng V©n lµm næi bËt KiÒu
 -T¶ v©n cã ®­êng nÐt râ rµng
 -T¶ KiÒu chØ ph¸c ho¹
 -T¶ dù ®o¸n 2 cuéc ®êi
 +Thua, nh­êng ªm ®Òm, may m¾n
 +Ghen hêntai ­¬ng, bÊt h¹nh
? Nh÷ng chi tiÕt trªn nh­ dù b¸o sè phËn cña 2 ng­êi theo em cã ®óng kh«ng?
 -§óng, ®©y chÝnh lµ dông ý cña NguyÔn Du
?Bªn c¹nh vÎ ®Ñp h×nh thøc t¸c gi¶ cßn miªu t¶ vÎ ®Ñp nµo ë Thuý KiÒu?
 -VÎ ®Ñp tµi hoa
? Em hiÓu c©u: S¾c ®µnh ®ßi mét,tµi ®µnh ho¹ hai lµ nh­ thÕ nµo?
 2 Hs ph¸t biÓu, Gv chèt
 -S¾c: chØ cã 1 ng­êi ®Ñp ®Õn nh­ vËy
 -Tµi: mang ho¹ c¶ 2 ng­êi
? Thuý KiÒu cã nh÷ng tµi g×? nhËn xÐt?
 -Thi: th¬
 -Ho¹: vÏ
 -CÇm: ®µn
 -Ca: h¸t
 -S¸ng t¸c khóc ca: b¹c mÖnh
 ®Òu giái, tµi n¨ng
? Em hiÓu c©u th¬: Thiªn b¹c mÖnh l¹i cµng n·o nh©n” lµ g×? cã b¸o tr­íc g× vÒ t­¬ng lai cña KiÒu kh«ng?
 -Khóc nh¹c do KiÒu so¹n: buån b·, sÇu th­¬ng, l©m li, n·o nïng, quyÕn rò
 nh­ ®Þnh mÖnh dai d¼ng b¸m lÊy ®êi KiÒu
? Qua nÐt vÏ cña NguyÔn Du em thÊy KiÒu lµ ng­êi nh­ thÕ nµo?
 2- 3 Hs ph¸t biÓu, Gv chèt
 Gv: Víi vÎ ®Ñp tuyÖt mÜ giai nh©n vµ tµi n¨ng thiªn bÈm, KiÒu lµ mÉu ng­êi phô n÷ hoµn h¶o tuyÖt thÕ mµ NguyÔn Du ®· lùa chän ®Ó ca ngîi
? 4 c©u th¬ cuèi giíi thiÖu ®iÒu g×?
 2 Hs ph¸t biÓu, Gv chèt
 -§øc h¹nh, nÒ nÕp vµ phong th¸i cña 2 chÞ em Thuý KiÒu
Gv chuyÓn ý
Ho¹t ®éng 3: (5 phót)
? Qua viÖc miªu t¶ ch©n dung 2 chÞ em Thuý KiÒu. NguyÔn Du muèn göi g¾m ®iÒu g×?
 Th¶o luËn nhãm tæ 3, tæ 4
 §¹i diÖn ph¸t biÓu, Gv chèt
? NguyÔn Du ®· diÔn t¶ néi dung ®ã qua nÐt nghÖ thuËt nµo?
 Th¶o luËn nhãm tæ 1, tæ 2
 §¹i diÖn ph¸t biÓu, Gv chèt
 Gv: ®©y chÝnh lµ néi dung phÇn ghi nhí SGK
 Gv gäi 2 Hs ®äc ghi nhí
 (3 phót)
Ghi b¶ng
I- Giíi thiÖu ®o¹n trÝch
 1. VÞ trÝ
 -Thuéc phÇn ®Çu cña t¸c phÈm tõ c©u 15 ®Õn c©u 38
 -§o¹n trÝch giíi thiÖu ch©n dung 2 chÞ em Thuý KiÒu
 2. §äc, chó thÝch
II- Ph©n tÝch v¨n b¶n
 1. Bè côc: 4 phÇn
2. Ph©n tÝch
 a. Giíi thiÖu chung hai chÞ em Thuý KiÒu
Víi nghÖ thuËt miªu t¶ khÐo lÐo t¸c gi¶ lµm næi bËt vÎ ®Ñp chung cña hai chÞ em Thuý KiÒu rÊt hoµn h¶o c¶ vÒ h×nh d¸ng vµ t©m hån.
 b. VÎ ®Ñp cña Thuý V©n 
 - §Ñp vÎ ®Ñp ®oan trang, phóc hËu nh­ dù b¸o cuéc ®êi b×nh yªn, may m¾n
c. VÎ ®Ñp cña Thuý KiÒu
 - §Ñp s¾c s¶o, mÆn mµ, vÎ ®Ñp cña tuyÖt thÕ giai nh©n vµ cã tµi n¨ng thiªn bÈm nh­ dù b¸o bi kÞch hång nhan b¹c mÖnh
c. PhÈm chÊt, ®øc h¹nh cña hai chÞ em:
Hai phô n÷ ®Ñp cã ®øc h¹nh trong tr¾ng vµ mÉu mùc.
III-Tæng kÕt
1.Néi dung: Bøc ch©n dung tuyÖt mü vÒ tµi s¾c, ®øc h¹nh cña hai chÞ em Thuý KiÒu, Thuý V©n.
2.NghÖ thuËt: 
- Kh¾c häa nh©n vËt, thñ ph¸p nghÖ thuËt cæ ®iÓn: ­íc lÖ, so s¸nh t­îng tr­ng, ng«n ng÷ ®éc ®¸o, gîi t¶. 
 - Miªu t¶ ®Ó dù b¸o sè phËn cuéc ®êi nh©n vËt
IV-LuyÖn tËp
 1.§äc thªm/ 84
 2.NÕu vÏ 2 nh©n vËt em thÊy vÏ nh©n vËt nµo dÔ h¬n? v× sao?
 IV-Cñng cè: (1 phót)
 -Tr¶ lêi c©u hái SGK
 H­íng dÉn vÒ nhµ: (1 phót)
 -Häc thuéc ghi nhí
 -Häc thuéc ®o¹n th¬
 -So¹n: C¶nh ngµy xu©n/ 84. Chia ®o¹n
V-Rót kinh nghiÖm