Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 66 đến 71 - Lê Thị Hương - Trường PTCS Hướng Việt

Tiết 66
Ngày soạn:. 
Ngày dạy: 
LẶNG LẼ SA PA (T1)
 Nguyễn Thành Long
A/ MỤC TIÊU :
I. Chuẩn
1. Kiến thức:
.
2. Kĩ năng:
	.
	3. Thái độ:
Giáo dục thái độ tích cực tự giác trong học tập
II. Mở rộng và nâng cao:
........................................................................................................................................
B/ PHƯƠNG PHÁP :
	Vấn đáp.
C/ CHUẨN BỊ :
	GV : Soạn giáo án, chân dung tác giả
HS : Tóm tắt văn bản
D/ TIẾN TRÌNH BÀI DẠY : 
I.Ổn định và kiểm tra bài cũ :
	Phân tích diễn biến tâm lí ông Hai trong truyện ngắn “làng” 
II.Bài mới :
1.ĐVĐ:
2.Triển khai bài
Hoạt động của thầy, trò
Nội dung kiến thức
 Hoạt động 1
Dựa vào chú thích trong SGK. Nêu vài hiểu biết của em về tác giả ?
Hs : 
Tác phẩm ra đời trong thời gian nào ?
Hs : 
Hoạt động 2
Gv hướng dẫn cách đọc , sau đó gọi hs đọc
Gv nhận xét , sữa sai 
Gv hướng dẫn từ khó, tìm hiểu chú thích 1,2,4,5 SGK
Hãy tóm tắt ngắn gọn văn bản ?
Hs : 1em
Cả lớp nhận xét bổ sung
Em có nhận xét gì về cốt truyện của văn bản này ?
Hs : 
GV : Cốt truyện tuy đơn giản nhưng mang ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống, về con người lao động
Hoạt động 3
 Trong văn bản có những nhân vật nào ? Ai là nhân vật chính ?
Hs : 
Tác giả miêu tả anh thanh niên bằng cách nào ?
Hs :
Cách miêu tả đó có tác dụng gì ?
Hs : Câu chuyện khách quan , bức chân dung đa dạng , phong phú
I/ Tác giả , tác phẩm :
Tác giả : 
- Nguyễn Thành Long (1925-1991)
- Quê : Quảng Nam
- Chuyên viết truyện ngắn , kí, hướng vào cuộc sống đời thường
- Trưởng thành trong kháng chiến chống Pháp
Tác phẩm : 
1970 .Sau chuyến đi thực tế ở Lào Cai
II/ Đọc , chú thích, tóm tắt 
Đọc :
Chú thích :
Tóm tắt :
 4 . Cốt truyện : 
Đơn giản : Cuộc gặp gỡ tình cờ của mấy người khách trên chuyến xe với anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu 
III/ Tìm hiểu chi tiết 
1.Vị trí của nhân vật và cách miêu tả của tác giả
- Nhân vật chính : Anh thanh niên 
- Bức chân dung của anh hiện lên qua sự nhìn nhận, suy nghĩ đánh giá của những nguời đã gặp anh
→ Bức chân dung nhiều vẻ, nhiều khía cạnh , câu chuyện trở nên khách quan hơn
3. Củng cố : 
	Gv nhắc lại cốt truyện.
4. Hướng dẫn học bài : 
	 Tóm tắt văn bản , nắm cốt truyện
 Trả lời câu hỏi ở SGK.
5. Rút kinh nghiệm:
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
Tiết 67
Ngày soạn:. 
Ngày dạy: 
LẶNG LẼ SA PA (T2)
 	 Nguyễn Thành Long
A/ MỤC TIÊU :
I. Chuẩn
1. Kiến thức:
.
2. Kĩ năng:
	.
	3. Thái độ:
Giáo dục thái độ sống nghiêm túc , yêu nghề , yêu cuộc sống hoà nhã với mọi người xung quanh
II. Mở rộng và nâng cao:
........................................................................................................................................
B/ PHƯƠNG PHÁP :
	Vấn đáp , thảo luận nhóm.
C/ CHUẨN BỊ :
	1. GV : Soạn giáo án , bảng phụ
	2. HS : Trả lời câu hỏi ở sgk
D/ TIẾN TRÌNH BÀI DẠY : 
I.Ổn định và kiểm tra bài cũ :
	Tóm tắt văn bản “Lặng lẽ sapa” ? 
II.Bài mới :
1.ĐVĐ:
2.Triển khai bài
Hoạt động của thầy , trò
Nội dung kiến thức
Hoạt động 1
Anh thanh niên sống và làm việc trong hoàn cảnh nào ?
Hs : 
Làm công việc gì ? Nhận xét của em về công việc này ?
Hs :
Trong hoàn cảnh và công việc đó theo em khó khăn lớn nhất của anh là gì ?
Hs : Sự cô đơn , vắng vẽ
Điều gì đã giúp anh thanh niên vượt qua hoàn cảnh đó ?
Hs : Thảo luận nhóm , sau 5p đại diện các nhóm trình bày
Gv Nhận xét , chốt ý bằng bảng phụ
Trong cuộc trò chuyện với mọi người, anh còn toát lên những vẻ đẹp nào ?
Hs :
Để thoả mãn khao khát thèm người anh đã làm gì ?
Hs : Chặt cây ngán đường
Qua đây em có nhận xét gì về chân dung của anh thanh niên ?
Hs : 
Hoạt động 2 
Nhân vật ông hoạ sĩ già đóng vai trò gì trong truyện ?
Hs : 
Khi gặp anh thanh niên, tâm trạng của ông như thế nào ?
Hs : Bối rối , xúc động , muốn vẽ về anh
Ý nghĩa của việc xây dựng nhân vật này ?
Hs : Làm nỗi bật nhân vật chính
Qua cuộc gặp gỡ với anh thanh niên , cô kỉ sư trẻ đã hiểu thêm điều gì ? 
Hs :
Bác lái xe có vai trò gì trong truyện ?
Hs :
Việc xây dựng nhân vật phụ có tác dụng gì ?
Hs : 
Chất trữ tình của văn bản thể hiện ở đâu ?
Hs : Phong cảnh Sapa, vẻ đẹp của anh thanh niên
Hoạt động 3
Em có nhận xét gì về nghệ thuật kể chuyện ?
Hs :
Qua văn bản em hiểu thêm điều gì ?
Hs : 
Gọi hs đọc ghi nhớ ở SGK
Hs : Đọc
2. Nhân vật anh thanh niên
- Hoàn cảnh : Sống một mình trên đỉnh Yên Sơn , bốn bề vắng vẽ, làm bạn với cỏ cây, mây mù
- Công việc:Công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu → đòi hỏi phải tỉ mỉ, chính xác và có tinh thần trách nhiệm cao
 Bảng phụ
- Ý thức được công việc mình làm
- Tìm đến sách như một người bạn thân thiết 
- Biết tổ chức sắp xếp cuộc sống ngăn nắp , chủ động : Trồng hoa , nuôi gà , đọc sách
- Tính cách : khiêm tốn , cởi mở, chân thành, quý trọng tình cảm , ân cần , chu đáo , quan tâm đến mọi người xung quanh
→ Sống có lí tưởng, hạnh phúc khi được cống hiến sức lực của mình cho cuộc đời 
3. Các nhân vật khác 
a. Ông hoạ sĩ : 
- Là điểm nhìn cho người đọc quan sát , hiểu về anh thanh niên
- Khi gặp anh thanh niên : Bắt gặp đối tượng , cơ hội hãn hữu cho sáng tác nghệ thuật
b. Cô kỉ sư trẻ :
- Hiểu thêm về cuộc sống một mình , dũng cảm tuyệt đẹp của anh thanh niên
- Biết tự làm cho cuộc sống của mình thêm thi vị , ý nghĩa : Đánh giá đúng con đường mà cô đã lựa chọn
c. Bác lái xe : 
- Là cầu nối giữa anh thanh niên và mọi người xung quanh
- Kích thích sự chú ý tò mò của mọi người về anh thanh niên
→ Qua những cảm xúc , thái độ , suy nghĩ của các nhân vật phụ hình ảnh anh thanh niên hiện lên rỏ nét hơn, đẹp hơn , chủ đề câu chuyện được gợi mở , mang nhiều ý nghĩa hơn
* Tổng kết : 
1. Nghệ thuật : Cách kể chuyện tự nhiên
- Tự sự kết hợp với trữ tình và bình luận
2. Nội dung : Ghi nhớ (SGK ) 
 3. Củng cố : 
	Tìm những câu văn mang tính bình luận trong văn bản ?
 HS: + Trong cái im lặng của Sapacho đất nước
 + Khi ta làm việc ta với công việc là đôi
 ? Em cảm nhận như thế nào về nhan đề của bài văn ?
 HS : Những con người âm thầm lao động , lặng lẽ cống hiến cho đất nước
 Tại sao các nhân vật trong truyện đều không có tên ?
 HS : Tự bộc lộ.
4. Hướng dẫn học bài : 
	 Phân tích vẻ đẹp nhân vật anh thanh niên
 Chuẩn bị “Bài viết số 3”
 + Ôn tập văn tự sự
 + Tham khảo dàn ý các đề ở SGK.
5. Rút kinh nghiệm:
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
Tiết 68,69
Ngày soạn:. 
Ngày dạy: 
VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 3
A/ MỤC TIÊU :
I. Chuẩn
1. Kiến thức:
Giúp hs củng cố ,vận dụng kiến thức về yếu tố nghị luận, miêu tả nội tâm , đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm trong văn tự sự.
2. Kĩ năng:
	Rèn kỉ năng kể chuyện , kỉ năng vận dụng lí thuyết vào thực hành viết văn
	3. Thái độ:
Giáo dục hs thái độ kính trọng biết ơn mẹ, biết sữa chữa lỗi lầm khi phạm phải
II. Mở rộng và nâng cao:
........................................................................................................................................
B/ PHƯƠNG PHÁP :
	Gợi mở.
C/ CHUẨN BỊ :
	GV : Soạn giáo án , ra đề
HS : Giấy kiểm tra , ôn tập các dạng đề 
D/ TIẾN TRÌNH BÀI DẠY : 
I.Ổn định và kiểm tra bài cũ : 
II.Bài mới :
1.ĐVĐ:
2.Triển khai bài
 Hoạt động 1 : Giáo viên nêu yêu cầu
 - Đọc kỉ đề , lập dàn bài trước khi viết
 - Thái độ nghiêm túc tự giác
 - Vận dụng các kiến thức bài học vào bài viết
 - Nộp bài theo bàn , đúng thời gian quy định
 Hoạt động 2 : Làm bài 
 - Gv ghi đề bài lên bảng
 - Đề ra : Kể lại một lần em mắc lỗi với mẹ 
 - Hs chép đề , làm bài
 - Gv theo dõi , nhắc nhở học sinh
 Hoạt động 3 Thu bài 
 - Học sinh nộp bài theo bàn
 - Lớp trưởng thu bài , kiểm tra số lượng nộp cho giáo viên
 3. Củng cố : 
	GV nhận xét thái độ làm bài của học sinh.
4. Hướng dẫn học bài : 
	Ôn tập văn tự sự và các yếu tố trong văn tự sự
 Soạn “ Người kể trong văn bản tự sự”.
5. Rút kinh nghiệm:
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
 - Đề ra : Kể lại một lần em mắc lỗi với mẹ 
* ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM :
1. Yêu cầu chung : 
 - Bài làm đúng thể loại , có vận dụng các yếu tố nghị luận , miêu tả nội tâm, đối thoại , độc thoại trong khi kể chuyện 
 - Bố cục rỏ ràng , đúng chính tả , có cảm xúc
2 . Dàn bài : 
 a. Mở bài : (1,5đ ) 
 - Giới thiệu chung về mẹ , tình cảm mẹ con
 - Giới thiệu khái quát câu chuyện sẽ kể 
 b. Thân bài : (7đ)
 - Thời gian địa điểm xảy ra câu chuyện (0,5đ) 
 - Diễn biến câu chuyện , có đối thoại (2,5đ )
 - Thái độ tình cảm của mẹ , có miêu tả nội tâm ( 1đ )
 - Suy nghĩ thái độ tình cảm của em khi phạm lỗi , có miêu tả nội tâm 
 độc thoại ( 2đ )
 - Việc làm để sữa chữa lỗi lầm ( 1đ )
 c. Kết bài : (1,5đ )
 - Suy nghĩ về công lao tình cảm của mẹ , có nghị luận (0,75đ)
 - Tình cảm của em đối với mẹ ( 0,75đ )
Tiết 70 
Ngày soạn:. 
Ngày dạy: 
NGƯỜI KỂ CHUYỆN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
A/ MỤC TIÊU :
I. Chuẩn
1. Kiến thức:
	............................................................................
2. Kĩ năng:
	............................................................................
	3. Thái độ:
Giáo dục hs thái độ tích cực tự giác trong học tập
II. Mở rộng và nâng cao:
........................................................................................................................................
B/ PHƯƠNG PHÁP :
	Vấn đáp , thảo luận.
C/ CHUẨN BỊ :
	GV : Soạn giáo án , phiếu học tập
HS : Trả lời câu hỏi sgk
D/ TIẾN TRÌNH BÀI DẠY : 
I.Ổn định và kiểm tra bài cũ : 
Thế nào là đối thoại , độc thoại , độc thoại nội tâm ?
II.Bài mới :
1.ĐVĐ:
2.Triển khai bài
Hoạt động của thầy , trò
Nội dung kiến thức
Hoạt động 1
Gọi hs đọc ví dụ ở SGK. Hs thảo luận nhóm vào phiếu học tập
Sau 5p đại diện các nhóm trình bày 
Các nhóm khác nhận xét , bổ sung
N1 : Câu a
N2 : Câu b
N3 : Câu c
N4 : Câu d
Gv chốt ý
Qua ví dụ trên em hiểu thế nào là kể chuyện theo ngôi thứ 3 ?
Hs : người kể giấu mặt nhưng có mặt ở mọi nơi
Người kể này có vai trò gì ?
 Hs : Dẫn dắt câu chuyện , giới thiệu nhân vật và tình huống , nhận xét đánh giá các nhân vật
GV gọi hs đọc ghi nhớ ở SGK
Hs : Đọc
Hoạt động 2
Gọi hs đọc đoạn trích SGK
Trong đoạn trích trên ai là người kể chuyện ? 
Hs : 
Kể theo ngôi này có ưu điểm và hạn chế gì so với ngôi kể thứ 3 ? 
Hs : 
Chọn 1 trong 3 nhân vật ở đoạn trích mục I là người kể chuyện lại đoạn văn ?
Hs : Làm vào giấy nháp 
Sau 8p gv gọi 2 em đọc, và nhận xét sự thay đổi đã phù hợp chưa 
I/ Vai trò của người kể chuyện trong văn tự sự
Ví dụ : SGK
Nhận xét : 
a. Kể về anh thanh niên , ông hoạ sĩ , cô kỉ sư
- Sự việc : Giây phút chia tay
b. Người kể không phải là một trong ba nhân vật mà giấu mặt , không có dại từ nhận xưng → Ngôi thứ 3
c. Người kể nhận xét về anh thanh niên và suy nghĩ của anh ta
d. Người kể thấy hết và biết tất cả mọi việc , mọi hành động, tâm tư tình cảm của các nhân vật
 * Ghi nhớ : SGK
II/ Luyện tập : 
BT
a. Người kể :Chú bé Hồng ,xưng “Tôi”
 → Ngôi thứ 1
- Ưu điểm : Thể hiện tinh tế diễn biến tâm lí tình cảm trong tâm hồn của nhân vật Tôi 
- Hạn chế : 
+ Văn bản đơn điệu một chiều 
+ Không thể hiện được tâm lí tình cảm của người mẹ
b. Chọn nhân vật chuyển ngôi kể
 Hs tự làm
 3. Củng cố : 
	Gv gọi hs đọc ghi nhớ.
4. Hướng dẫn học bài : 
	 Học thuộc ghi nhớ
 Làm tiếp BTb
 Soạn “Chiếc lược ngà ” 
 + Tác giả , tác phẩm 
 + Tóm tắt tác phẩm.
5. Rút kinh nghiệm:
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
Tiết 71
Ngày soạn:. 
Ngày dạy: 
CHIẾC LƯỢC NGÀ(T1)
A/ MỤC TIÊU :
I. Chuẩn
1. Kiến thức:
	............................................................................
2. Kĩ năng:
	............................................................................
	3. Thái độ:
Giáo dục hs thái độ tình cảm gia đình.
II. Mở rộng và nâng cao:
........................................................................................................................................
B/ PHƯƠNG PHÁP :
	Vấn đáp.
C/ CHUẨN BỊ :
	GV : Soạn giáo án , chân dung Nguyễn Quang Sáng
HS : Tóm tắt tác phẩm 
D/ TIẾN TRÌNH BÀI DẠY : 
I.Ổn định và kiểm tra bài cũ : 
Phân tích vẻ đẹp anh thanh niên trong “Lặng lẽ sapa” ?
II.Bài mới :
1.ĐVĐ:
2.Triển khai bài
Hoạt động của thầy , trò
Nội dung kiến thức
Hoạt động 1
Dựa vào chú thích ở SGK.Nêu một vài nét về tác giả ?
Hs :
Truyện ngắn ra đời khi nào ?
Hs :
Hoạt động 2 :
Gv hướng dẫn cách đọc cho hs: Cần đọc với giọng điệu của người dân Nam Bộ
Gọi 1-2 em đọc , gv nhận xét
Hs : Đọc
Yêu cầu hs tóm tắt văn bản
Hs : tóm tắt
Gv bổ sung , chốt ý cơ bản
Anh Sáu gặp bé Thu
Những ngày anh Sáu ở nhà
Lúc anh Sáu ra đi
Anh Sáu làm lược , hi sinh
Câu chuyện được xây dựng trong tình huống nào ?
Hs : 
Người kể chuyện trong văn bản này là ai ? Ngôi thứ mấy ?
Hs : Bác Ba , ngôi thứ 1
Nhân vật chính thể hiện chủ đề là ai ?
Hs : Anh Sáu , bé Thu
Vậy điểm nhìn của người kể chuyện có tác dụng gì ?
Hs : bạn của anh Sáu , gần gũi , hiểu ASáu , chứng kiến cảnh 2 cha con gặp nhau , câu chuyện khách quan , nhiều chiều hơn
GV: Đây cũng là một sáng tạo của tác giả
I/ Tác giả , tác phẩm :
Tác giả : Nguyễn Quang Sáng sinh 1932, quê ở An Giang
1954 bắt đầu viết văn
Nhà văn quân đội trưởng thành trong 2 cuộc kháng chiến
Đề tài : cuộc sống , con người Nam Bộ
Tác phẩm :
 Trích giữa phần truyện, năm 1966
II/ Đọc , tóm tắt , tình huống truyện
Đọc :
Tóm tắt :
Tình huống truyện :
Hai cha con gặp nhau , sau 8 năm con không nhận cha, đến khi nhận ra thì cha phải lên đường 
Ở căn cứ người cha dồn tất cả tình yêu thương vào cây lược, nhưng lại hi sinh khi chưa kịp trao nó cho con gái
Người kể chuyện :
- Bác Ba là ngưòi bạn của anh Sáu
→ Là người chứng kiến,câu chuyện trở nên đáng tin cậy, trần thuật thể hiện được tâm lí của cả 2 nhân vật
3. Củng cố : 
	Nhắc lại tình huống truyện ?
4. Hướng dẫn học bài : 
	 Tóm tắt tác phẩm, trả lời câu hỏi SGK
 Nắm tình huống truyện
 Tìm hiểu diễn biến tâm lí của 2 cha con.
5. Rút kinh nghiệm:
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................