Tuần 20 - Tiết 91
BÀN VỀ ĐỌC SÁCH
Chu Quang Tiềm
I. Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức: Giúp HS thấy đợc t/g’ đoạn nghị luận văn học đã dùng biện pháp so sánh hai hình tợng con Cừu và con Chó sói trong thơ ngụ ngôn của La-phông-ten với những dòng viết của nhà động vật học Buy-phông cũng viết về hai con vật ấy nhằm làm nổi bật đặc trng sáng tác của văn chơng nghệ thuật: in đậm dấu ấn cách nhìn, cách nghĩ riêng của nghệ sĩ.
2. Kĩ năng: Đọc, phân tích luận điểm, luận chứng trong văn nghị luận.
3. Giáo dục: HS ý thức học tập bộ môn.
* Trọng tâm: Phân tích
* Tích hợp : Văn: Tiết 108 ; với TV: Tiết 109 và 110
II. Những kỹ năng sống đợc giáo dục cơ bản trong bài.
1. Kiến thức.
Giúp học sinh:
- Hiểu được sự cần thiết của việc đọc sách và phương pháp đọc sách
- Rèn luyện thêm cách viết văn nghị luận qua việc lĩnh hội bài nghị luận sâu sắc, sinh động, giàu tính thuyết phục của Chu Quang Tiềm.
*Trọng tâm: Tiết 1:Đọc, pt phần 1
*Tích hợp: TLV:Phép phân tích, tổng hợp
NGỮ VĂN 9 HỌC KỲ II Ngày soạn:15/12/2010 Ngày giảng: 3/1/2011 Tuần 20 - Tiết 91 BÀN VỀ ĐỌC SÁCH Chu Quang Tiềm I. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: Gióp HS thÊy ®îc t/g’ ®o¹n nghÞ luËn v¨n häc ®· dïng biÖn ph¸p so s¸nh hai h×nh tîng con Cõu vµ con Chã sãi trong th¬ ngô ng«n cña La-ph«ng-ten víi nh÷ng dßng viÕt cña nhµ ®éng vËt häc Buy-ph«ng còng viÕt vÒ hai con vËt Êy nh»m lµm næi bËt ®Æc trng s¸ng t¸c cña v¨n ch¬ng nghÖ thuËt: in ®Ëm dÊu Ên c¸ch nh×n, c¸ch nghÜ riªng cña nghÖ sÜ. 2. KÜ n¨ng: §äc, ph©n tÝch luËn ®iÓm, luËn chøng trong v¨n nghÞ luËn. 3. Gi¸o dôc: HS ý thøc häc tËp bé m«n. * Träng t©m: Ph©n tÝch * TÝch hîp : V¨n: TiÕt 108 ; víi TV: TiÕt 109 vµ 110 II. Nh÷ng kü n¨ng sèng ®îc gi¸o dôc c¬ b¶n trong bµi. 1. Kiến thức. Giúp học sinh: - Hiểu được sự cần thiết của việc đọc sách và phương pháp đọc sách - Rèn luyện thêm cách viết văn nghị luận qua việc lĩnh hội bài nghị luận sâu sắc, sinh động, giàu tính thuyết phục của Chu Quang Tiềm. *Trọng tâm: Tiết 1:Đọc, pt phần 1 *Tích hợp: TLV:Phép phân tích, tổng hợp 2. Kĩ năng. - Đọc, hiểu văn bản dịch, không sa đà vào phân tích ngôn từ. - Nhận ra bố cục chặt chẽ, hệ thống lập luận rõ ràng trong một văn bản nghị luận. - Rèn luyện thêm cách viết đoạn văn, bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội. 3. Thái độ. - Ý nghĩa và tầm quan trọng của việc đọc sách. - Giáo dục những thói quen đọc sách. II. Những kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài. - Kĩ năng giao tiếp: trình bày suy nghĩ về tầm quan trọng của sách trên con đường học vấn, tích lũy và nâng cao vốn tri thức. - Suy nghĩ sáng tạo: bày tỏ những nhận thức của mình về phương pháp đọc sách và tầm quan trọng của sách trên con đường học vấn. - Xác định giá trị bản thân: lựa chọn sách và phương pháp đọc sách đúng đắn. III. Các phương pháp/kĩ thuật dạy học tích cực có thể sử dụng. - Kĩ thuật động não: suy nghĩ, phân tích đánh giá về nội dung và nghệ thuật của văn bản, phân tích tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách. - Kĩ thuật đặt câu hỏi: gợi mở, dẫn dắt hs tìm hiểu khám phá kiến thức. - Thảo luận nhóm, trình bày về phương pháp đọc sách. IV. Phương tiện dạy học GV: Tư liệu về Chu Quang Tiềm. HS: Soạn bài theo yêu cầu V. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß néi dung * Ho¹t ®éng 1 : Khởi động – Giới thiệu bài ( 5’) 1.Ổn định: 2. Kiểm tra: - Vở soạn kì II - Giới thiệu chương trình SGK kì II lớp 9 + Văn: - Văn bản nhật dụng - Văn học hiện đại: thơ, truyện - Văn học nước ngoài - Kịch + TLV: - Nghị luận 1 vấn đề về tư tưởng, đạo lí. - Nghị luận văn học 3. Bài mới: - Học trò nho TQ, VN thuộc lòng giáo huấn của thánh hiền. "Thiên tử trong hiền hào Văn chương giáo nhỡ tào Vạn bạn giai hạ phẩm Duy hữu độc như cao". (Nghĩa: Vua coi trọng người hiền đức, văn chương giáo dục con người, trên đời, mọi nghề đều thấp kém, chỉ có đọc sách là cao quý nhất ® bao ý kiến về đọc sách: Macxim Gorky - học giả Chu Quang Tiềm là một minh chứng). * Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn t×m hiÓu văn bản(35’) - §äc chó thÝch. Giíi thiÖu vÒ nhµ lý luËn v¨n häc næi tiÕng cña Trung Quèc Chu Quang TiÒm ? §äc hiÓu chó thÝch GV híng dÉn c¸ch ®äc - GV ®äc 1 ®o¹n - HS ®äc - V¨n b¶n thuéc thÓ lo¹i nµo? - §äc chó thÝch mét sè tõ khã?Bµi nghÞ luËn bµn vÒ vÊn ®Ò g× ? + Bµi viÕt cã ®Ò tµi nghÞ luËn rÊt gÇn gòi víi c«ng viÖc häc tËp hµng ngµy. Bµn vÒ ý nghÜa cña viÖc ®äc s¸ch vµ ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch. - §©y lµ mét bµi nghÞ luËn. Nªu bè côc cña bµi ? + Kh¼ng ®Þnh tÇm quan träng, ý nghÜa cña viÖc ®äc s¸ch. + Nªu c¸c khã kh¨n, nguy h¹i dÔ gÆp trong thùc tÕ khi ®äc s¸ch. + Bµn vÒ ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch, lùa chän s¸ch vµ quy c¸ch ®äc s¸ch. - NhËn xÐt vÒ bè côc cña bµi theo yªu cÇu cña mét bµi v¨n nghÞ luËn ? - Dùa vµo bè côc h·y tãm t¾t c¸c luËn ®iÓm . Ho¹t ®éng nhãm . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi- nhãm kh¸c nhËn xÐt Ph©n tÝch tÇm quan träng vµ ý nghÜa cña viÖc ®äc s¸ch - HS ®äc phÇn ®Çu. Trong ®o¹n nµy c©u nµo lµ luËn ®iÓm mang tÝnh kh¸i qu¸t nhÊt? + 2 c©u ®Çu : “§äc s¸ch lµ mét con ®êng quan träng cña häc vÊn” vµ “Häc vÊn kh«ng chØ lµ viÖc c¸ nh©n mµ lµ viÖc cña toµn nh©n lo¹i”. + ý nghÜa c¶ ®o¹n : ý nghÜa cña s¸ch trªn con ®êng ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i. - Tõ luËn ®iÓm ®a ra t¸c gi¶ ®· nªu nh÷ng lý lÏ nµo ®Ó ph©n tÝch vµ kh¼ng ®Þnh luËn ®iÓm ? (gi¶i thÝch “häc thuËt” : hÖ thèng kiÕn thøc khoa häc). - Ngoµi luËn ®iÓm nµy ®o¹n v¨n cßn cã luËn ®iÓm kh¸i qu¸t nµo n÷a ? (®äc c©u : §äc s¸ch lµ muèn tr¶ nî ......... ®· khæ c«ng t×m kiÕm míi thu nhËn ®îc”) Gi¶i thÝch nghÜa cña c©u v¨n ®ã ? - Qua phÇn 1 t¸c gi¶ muèn nãi víi chóng ta ®iÒu g×? - GV n©ng cao : §äc s¸ch lµ con ®êng tÝch luü n©ng cao vèn tri thøc, víi mçi ngêi ®äc s¸ch chÝnh lµ sù chuÈn bÞ ®Ó lµm cuéc trêng chinh v¹n dÆm trªn con ®êng tÝch luü, kh«ng thÓ cã thµnh tùu míi trªn con ®êng v¨n hãa häc thuËt nÕu kh«ng biÕt kÕ thõa thµnh tùu thêi ®· qua. * Ho¹t ®éng 3 :Củng cố- Dặn dß 1. Cñng cè: ( 3phót) - Nªu tÇm quan träng vµ ý nghÜa cña viÖc ®äc s¸nh 2. Híng dÉn häc ë nhµ( 2 phót) - N¾m ch¾c néi dung phÇn 1 - Tr¶ lêi c©u hái cßn l¹i I- §oc hiÓu chó thÝch 1- T¸c gi¶ : Chu Quang TiÒm (1897-1986) Trung Quèc. 2. T¸c phÈm: - Bµi viÕt nµy lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tÝch lòy kinh nghiÖm dµy c«ng suy nghÜ cña ngêi ®i tríc víi thÕ hÖ sau. *. §äc: - ThÓ lo¹i: NghÞ luËn 3- Bè côc :- 3 phÇn - Bè côc hîp lý, chÆt chÏ : §i tõ nhËn thøc ý nghÜa qua liªn hÖ thùc tÕ vµ ®Ò ra gi¶i ph¸p. II- §ächiÓuv¨n b¶n 1- TÇm quan träng vµ ý nghÜa cña viÖc ®äc s¸ch - LuËn ®iÓm : ý nghÜa cña s¸ch trªn con ®êng ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i. - Lý lÏ : + Ghi chÐp, lu truyÒn tri thøc. + Kho tµng di s¶n tinh thÇn. + Lµ cét mèc trªn con ®êng tiÕn hãa häc thuËt. => S¸ch lµ kho tµng tri thøc cña nh©n lo¹i v× ®äc s¸ch lµ vÊn ®Ò v« cïng quan träng ®Ó tiÕp nhËn kiÕn thøc nh©n lo¹i ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ & ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ Ngày soạn:15/12/2010 Ngày giảng: 4/1/2011 Tuần 20 - Tiết 92 BÀN VỀ ĐỌC SÁCH ( Tiếp) Chu Quang Tiềm I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức. Giúp học sinh: - Hiểu được sự cần thiết của việc đọc sách và phương pháp đọc sách - Rèn luyện thêm cách viết văn nghị luận qua việc lĩnh hội bài nghị luận sâu sắc, sinh động, giàu tính thuyết phục của Chu Quang Tiềm. *Trọng tâm:Tiết 2:Phân tích phần 2,3,4 *Tích hợp: TLV:Phép phân tích, tổng hợp 2. Kĩ năng. - Đọc, hiểu văn bản dịch, không sa đà vào phân tích ngôn từ. - Nhận ra bố cục chặt chẽ, hệ thống lập luận rõ ràng trong một văn bản nghị luận. - Rèn luyện thêm cách viết đoạn văn, bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội. 3. Thái độ. - Ý nghĩa và tầm quan trọng của việc đọc sách. - Giáo dục những thói quen đọc sách. II. Những kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài. - Kĩ năng giao tiếp: trình bày suy nghĩ về tầm quan trọng của sách trên con đường học vấn, tích lũy và nâng cao vốn tri thức. - Suy nghĩ sáng tạo: bày tỏ những nhận thức của mình về phương pháp đọc sách và tầm quan trọng của sách trên con đường học vấn. - Xác định giá trị bản thân: lựa chọn sách và phương pháp đọc sách đúng đắn. III. Các phương pháp/kĩ thuật dạy học tích cực có thể sử dụng. - Kĩ thuật động não: suy nghĩ, phân tích đánh giá về nội dung và nghệ thuật của văn bản, phân tích tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách. - Kĩ thuật đặt câu hỏi: gợi mở, dẫn dắt hs tìm hiểu khám phá kiến thức. - Thảo luận nhóm, trình bày về phương pháp đọc sách. IV. Phương tiện dạy học GV: Tư liệu về Chu Quang Tiềm. HS: Soạn bài theo yêu cầu V. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học Ho¹t ®éng cña GV- HS Néi dung *Hoạt động 1: Khëi ®éng5’ 1.Ổn định: 2. Kiểm tra: - Vở soạn kì II - Tóm tắt văn bản. 3. Bài mới: * Ho¹t ®éng 2 :§äc hiÓu văn bản (30’) - §äc ®o¹n 2 SGK 4. T×m luËn ®iÓm chÝnh cña ®o¹n v¨n ? - T¸c gi¶ ®· nªu ra c¸c nguy h¹i nµo trong viÖc ®äc s¸ch hiÖn nay? C¸c luËn cø nªu ra g¾n víi nh÷ng h×nh ¶nh nµo ? Nªu t¸c dông ? - NhËn xÐt c¸ch lËp luËn cña phÇn 2 : + Nªu luËn ®iÓm -> dïng lü lÏ ph©n tÝch luËn ®iÓm (diÔn dÞch) - GV kh¸i qu¸t : Tõ viÖc nªu ý nghÜa, kh¼ng ®Þnh tÇm quan träng cña viÖc ®äc s¸ch, t¸c gi¶ ®· nªu ra nh÷ng nguy h¹i trong viÖc ®äc s¸ch hiÖn nay. Nh÷ng nguy h¹i ®ã ®Òu cã dÉn chøng b»ng c¸c h×nh ¶nh so s¸nh cô thÓ khiÕn chóng ta thÊy râ ®äc s¸ch cã hiÖu qu¶ lµ mét vÊn ®Ò cÇn quan t©m. - GV ®a ra mét sè dÉn chøng vÒ lo¹i s¸ch kh«ng cã lîi - HS ®äc ®o¹n 3 SGK 5. §o¹n 3 t×m hiÓu vÒ c¸ch chän s¸ch vµ ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch. Cô thÓ bµn nh thÕ nµo ? - Khi ®äc s¸ch chó ý mÊy lo¹i? - Em hiÓu thÕ nµo vÒ s¸ch phæ th«ng vµ s¸ch chuyªn s©u? +Ho¹t ®éng nhãm .§¹i diÖn nhãm tr¶ lêi . GV nhËn xÐt bæ xung. - §Ó cho ngêi ®äc dÔ hiÓu c¸ch chän vµ ®äc s¸ch còng nh Ých lîi vµ t¸c dông cña nã, t¸c gi¶ dïng c¸ch nãi nh thÕ nµo ? + TiÕp tôc dïng c¸ch lËp luËn diÔn dÞch : nªu luËn ®iÓm råi ph©n tÝch theo lý lÏ. Cô thÓ hãa lêi v¨n b»ng h×nh ¶nh : cìi ngùa qua chî, träc phó khoe cña, chuét chui vµo sõng tr©u ... vµ dïng sè liÖu ®Ó h¹n ®Þnh c¸ch chän s¸ch ... - Em h·y gi¶i nghÜa c¸c h×nh ¶nh vµ thµnh ng÷ ? - Lêi bµn cña Chu Quang TiÒm vÒ ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch khiÕn ngêi ®äc ph¶i suy nghÜ lµ g× ? * Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn tæng kÕt bµi häc ( 5 phót) - HS nh¾c l¹i bè côc cña v¨n b¶n ? NhËn xÐt bè côc ? + C¸ch lËp luËn ph©n tÝch diÔn dÞch ®îc dïng nhÊt qu¸n trong v¨n b¶n, c¸ch nªu lý lÏ g¾n víi so s¸nh, víi h×nh ¶nh, víi thµnh ng÷ quen thuéc. - Theo Chu Quang TiÒm ®äc s¸ch ®Ó lµm g× ? §äc s¸ch nh thÕ nµo ? Chän nh÷ng nµo ®Ó ®äc ph¸t huy hiÖu qu¶ ? - HS ®äc ghi nhí SGK (Trang7) * Ho¹t ®éng 4 :Củng cố- dÆn dß 1- Cñng cè : ( 3 phót) - TÝnh thuyÕt phôc, søc hÊp dÉn cña v¨n b¶n “Bµn vÒ ®äc s¸ch” ? - ý nghÜa cña viÖc ®äc s¸ch? 2- Híng dÉn vÒ nhµ : ( 2 phót) - ChuÈn bÞ bµi “Khëi ng÷” ? §äc c¸c vÝ dô vµ tr¶ lêi theo c©u hái. II. 2- Nh÷ng khã kh¨n khi ®äc s¸ch vµ nh÷ng nguy h¹i nÕu kh«ng biÕt c¸ch ®äc s¸ch - LuËn ®iÓm : §äc s¸ch kh«ng dÔ khi s¸ch ngµy cµng nhiÒu. - LuËn cø : + S¸ch nhiÒu khiÕn ngêi ta kh«ng chuyªn s©u. . So s¸nh víi ngêi xa . Gièng nh ¨n uèng nhiÒu kh«ng tiªu hao-> g©y h¹i -> Lèi ®äc v« bæ, l·ng phÝ thêi gian n«ng c¹n -> häc ®Ó khoe khoang. + S¸ch nhiÒu, dÔ bÞ l¹c híng g©y l·ng phÝ thêi gian. . So s¸nh víi ®¸nh trËn . §äc s¸ch cã ý nghÜa . Kh«ng ®äc nh¹t nhÏo, v« bæ. 3- C¸ch chän s¸ch vµ ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch - Kh«ng ®äc nhiÒu mµ chän cho tinh, ®äc cho kü. - §äc s¸ch phæ th«ng thuéc c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau ®Ó cã kiÕn thøc phæ th«ng vµ ®äc s¸ch chuyªn s©u. - C¸ch viÕt giµu h×nh ¶nh, vÝ von cô thÓ t¹o søc hÊp dÉn, lêi khuyªn rÊt thiÕt thùc. - §äc s¸ch kh«ng chØ lµ viÖc häc tËp tri thøc mµ ®ã lµ chuyÖn rÌn luyÖn tÝnh c¸ch, häc lµm ngêi. III- Tæng kÕt : 1. NghÖ thuËt - LËp luËn chÆt chÏ, giµu søc thuyÕt phôc. 2. Néi dung - Lêi khuyªn chän s¸ch vµ ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch. ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ & ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ Ngày soạn:15/12/20 ... t¸c phÈm truyÖn ( hoÆc ®o¹n trÝch) 2. KÜ n¨ng: NhËn diÖn chÝnh x¸c mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) vµ kü n¨ng lµm bµi nghÞ luËn thuéc d¹ng nµy. - § a ra nh÷ng nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ t¸c phÈm truyÖn( hoÆc ®o¹n trÝch) ®· häc trong ch¬ng tr×nh. 3. Gi¸o dôc: HS ý thøc häc tËp bé m«n. * Träng t©m: H×nh thµnh kiÕn thøc míi. II. ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: - ThÇy: Tµi liÖu tham kh¶o + BT mÉu - Trß : §äc + So¹n bµi. III. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung H§1: Khëi ®éng (5’) 1. æn ®Þnh tæ chøc 2. KiÓm tra GV y/c HS nh¾c l¹i k/n v¨n nghÞ luËn. 3. Giíi thiÖu GV gth tõ viÖc KTBC. H§2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi(20) A. T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) GV y/c HS ®äc VB (SGK/61 – 62) 1. §äc v¨n b¶n 2. NhËn xÐt GV: VÊn ®Ò nghÞ luËn cña v¨n b¶n nµy lµ g×? * V§NL: VÎ ®Ñp cña n/v anh Thanh niªn trong truyÖn ng¾n “LÆng lÏ Sa Pa “ cña NguyÔn Thµnh Long. HS th¶o luËn ® tr¶ lêi. * §Æt nhan ®Ò: GV: H·y ®Æt 1 nhan ®Ò thÝch hîp cho VB? - Sa Pa kh«ng lÆng lÏ - Con ngêi v« danh nhng lßng ngêi kh«ng v« danh HS béc lé. - Xao xuyÕn Sa Pa. GV: VÊn ®Ò nghÞ luËn ®îc ngêi viÕt triÓn khai th«ng qua nh÷ng luËn ®iÓm nµo? T×m nh÷ng c©u mang luËn ®iÓm cña v¨n b¶n? HS tr¶ lêi * C¸c c©u mang luËn ®iÓm §1: 2 c©u “Tríc tiªn cña m×nh”. §3: c©u “Nhng anh TN nµychu ®¸o” §4: c©u “C«ng viÖc vÊt v¶ rÊt khiªm tèn” §5: 2 c©u “Cuéc sèng thËt ®¸ng tin yªu? GV: NhËn xÐt vÒ viÖc lËp luËn vµ sö dông luËn cø cña ngêi viÕt? HS nhËn xÐt. ® Mçi luËn ®iÓm ®Òu ®îc ngêi viÕt pt, CM mét c¸ch thuyÕt phôc, cã søc hÊp dÉn ngêi ®äc. - C¸c luËn cø ®îc sö dông ®Òu x¸c ®¸ng, sinh ®éng bëi ®ã lµ nh÷ng chi tiÕt, h/¶ ®Æc s¾c cña t¸c phÈm. GV: Tõ viÖc t×m hiÓu v¨n b¶n trªn. Em hiÓu thÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) 3) Ghi nhí - NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) lµ tr×nh bµy nh÷ng nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cña m×nh vÒ nh©n vËt, sù kiÖn, chñ ®Ò hay NT cña 1 t¸c phÈm cô thÓ. - Nh÷ng nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ xuÊt ph¸t tõ ý nghÜa cña cèt truyÖn tÝnh c¸ch, sè phËn vµ nghÖ thuËt trong t¸c phÈm ®îc ngêi viÕt ph¸t hiÖn vµ kh¸i qu¸t. - C¸c nhËn xÐt ®¸nh gi¸ trong bµi NL ph¶i râ rµng, ®óng ®¾n, cã luËn cø vµ lËp luËn thuyÕt phôc. - Bµi NL vÒ tp’ truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) cÇn cã bè côc m¹ch l¹c, cã lêi v¨n c¶m xóc, gîi c¶m. H§3: LuyÖn tËp (15’) GV y/c HS ®äc ®o¹n v¨n. GV:VÊn ®Ò nghÞ luËn cña ®o¹n v¨n lµ g×? C©u v¨n mang luËn ®iÓm trong ®o¹n v¨n? B. LuyÖn tËp * §äc ®o¹n v¨n * V§LN: T×nh thÕ lùa chän sèng, chÕt vµ vÎ ®Ñp t©m hån cña nh©n vËt L·o H¹c. - C©u mang luËn ®iÓm: “Tõ viÖc miªu t¶. . . chuÈn bÞ ngay tõ ®Çu.” GV: T¸c gi¶ tËp trung vµo viÖc ph©n tÝch néi t©m hay ph©n tÝch hµnh ®éng cña nh©n vËt L·o H¹c? T¹i sao? - Ngêi viÕt tËp trung vµo ph©n tÝch nh÷ng diÔn biÕn néi t©m cña nh©n vËt L·o H¹c. V× ®ã lµ mét qu¸ tr×nh chuÈn bÞ cho c¸i chÕt d÷ déi cña nh©n vËt. HS th¶o luËn ® Tr¶ lêi GV nhËn xÐt, bæ sung H§4: Cñng cè – DÆn dß (5’) - GV hÖ thèng bµi - VÒ häc bµi, lµm l¹i BT + So¹n bµi míi. ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ & ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ TuÇn: 25 So¹n: 10/2/2011 Gi¶ng: 18/02/2011 TiÕt 119: C¸ch lµm bµi nghÞ luËn VÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) I. Môc tiªu bµi häc 1. KiÕn thøc: Gióp HS biÕt c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) - §Ò bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn ( hoÆc ®o¹n trÝch) - C¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn ( hoÆc ®o¹n trÝch) 2. RÌn kÜ n¨ng: Thùc hµnh c¸c bíc khi lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch), c¸ch tæ chøc, triÓn khai c¸c luËn ®iÓm. - X¸c ®Þnh yªu cÇu néi dung vµ h×nh thøc cña mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn ( hoÆc ®o¹n trÝch). - T×m hiÓu ®Ò, t×m ý, lËp dµn bµi, viÕt bµi, ®äc l¹i bµi viÕt vµ söa ch÷a cho bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn ( hoÆc ®o¹n trÝch) 3. Gi¸o dôc: HS ý thøc häc tËp bé m«n. * Träng t©m: H×nh thµnh KT míi. II. ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: - ThÇy: BT mÉu - Trß : T×m hiÓu bµi. III. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung H§1: Khëi ®éng (5’) 1. æn ®Þnh tæ chøc 2. KiÓm tra Kh¸i niÖm nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) GV: ThÕ nµo lµ kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch)? HS tr¶ lêi phÇn ghi nhí SGK/63. 3. Giíi thiÖu GV dÉn d¾t vµo bµi tõ viÖc KTBC. H§2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi (25’) I. §Ò bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) GV y/c HS ®äc 4 ®Ò bµi trong SGK GV: C¸c ®Ò bµi trªn yªu cÇu nghÞ luËn vÒ vÊn ®Ò g×? §Ò 1: NghÞ luËn vÒ th©n phËn ngêi phô n÷ trong XH cò. §Ò 2: NghÞ luËn vÒ dbiÕn cèt truyÖn §Ò 3: NghÞ luËn vÒ th©n phËn Thóy KiÒu HS tr¶ lêi. §Ò 4: NghÞ luËn vÒ ®/s t/c’ gia ®×nh trong chiÕn tranh. GV: C¸c tõ “suy nghÜ”, “ph©n tÝch” cho ta biÕt gi÷a c¸c ®Ò bµi cã sù gièng nhau vµ kh¸c nhau ntn? HS th¶o luËn ® Tr¶ lêi. * Gièng nhau: ®Òu lµ kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch). * Kh¸c nhau: - “Suy nghÜ lµ xuÊt ph¸t tõ sù c¶m, hiÓu cña m×nh ®Ó nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ t. phÈm. GV nhËn xÐt, bæ sung - “Ph©n tÝch” lµ xuÊt ph¸t tõ t¸c phÈm (cèt truyÖn, nh©n vËt, sù viÖc, t×nh tiÕt) ®Ó lËp luËn vµ sau ®ã nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ t¸c phÈm. GV chÐp ®Ò bµi lªn b¶ng. II. C¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch). §Ò bµi: Suy nghÜ vÒ n/v «ng Hai trong truyÖn ng¾n Lµng cña Kim L©n. 1. T×m hiÓu ®Ò vµ t×m ý * T×m hiÓu ®Ò GV: X¸c ®Þnh yªu cÇu cña ®Ò? - P2 xuÊt ph¸t tõ ®©u? - Y/c: NghÞ luËn vÒ N/v trong t¸c phÈm - Ph¬ng ph¸p: XuÊt ph¸t tõ sù c¶m hiÓu cña b¶n th©n. GV: X¸c ®Þnh c¸c ý mµ ta ®Þnh triÓn khai. * T×m ý: - P/chÊt ®iÓn h×nh cña n/c «ng Hai: T/y lµng g¾n bã hoµ quyÖn víi lßng yªu níc. (nÐt míi trong ®/s T2 cña ngêi n«ng d©n trong kh¸ng chiÕn). - C¸c biÓu hiÖn cña phÈm chÊt ®iÓn h×nh: + C¸c t×nh huèng béc lé t/y lµng, yªu níc cña n/c. + C¸c chi tiÕt nghÖ thuËt (t©m tr¹ng, lêi nãi, cö chØ, hµnh ®éng ) chøng tá t/y lµng, yªu níc cña n/vËt?. - ý nghÜa t/c’ míi mÎ Êy cña n/v «ng Hai. GV y/c HS lËp dµn bµi. - XD phÇn më bµi? 2. LËp dµn bµi * MB: Gth truyÖn vµ nh©n vËt, ®¸nh gi¸ ng¾n gän thµnh c«ng cña t/g’ trong viÖc XD n/v. - XD phÇn th©n bµi. * TB: Nªu suy nghÜ - XD phÇn KB. HS th¶o luËn ® XD ® tr×nh bµy. - T/yªu lµng g¾n bã, hoµ quyÖn víi lßng y/n: + ë n¬i t¶n c lu«n nghÜ ®Õn nh÷ng ngµy ho¹t ®éng kh¸ng chiÕn gi÷ lµng cïng anh em, ®ång ®éi GV y/c HS tr×nh bµy theo nhãm vµo b¶ng phô. HS nhËn xÐt. + Khi nghe tin lµng theo giÆc, «ng s÷ng sê, xÊu hæ. + Khi tin ®ån ®îc c¶i chÝnh «ng l¹i vui mõng, hµo høng kÓ chuyÖn lµng. GV nhËn xÐt, bæ sung ® trùc quan dµn ý. - NghÖ thuËt XD n/v: * C¸c chi tiÕt miªu t¶ hµnh ®éng nh©n vËt «ng Hai. Khi nãi chuyÖn lµng theo giÆc Khi nãi chuyÖn víi bµ Hai Khi tin ®ån ®îc c¶i chÝnh. + C¸c chi tiÕt miªu t¶ néi t©m n/v «ng Hai: * KB: K§ vÎ ®Ñp cña t©m hån v/v «ng Hai vµ thµnh c«ng cña t¸c gi¶ trong viÖc XD t×nh huèng truyÖn, XH n/v. GVy/c HS ®äc 2 c¸c MB trong SGK. 3. ViÕt bµi GV y/c HS viÕt phÇn MB hoÆc KB theo c¸ch cña m×nh - MB: (trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp) - TB tr×nh c¸c luËn ®iÓm. - KB: K§ gi¸ trÞ XD n/v vµ t×nh huèng truyÖn. 4. §äc l¹i bµi viÕt vµ söa ch÷a GV chèt l¹i phÇn ghi nhí SGK/68 * Ghi nhí HS ®äc phÇn ghi nhí H§3: LuyÖn tËp (10’) III. LuyÖn tËp Cho ®Ò bµi: Suy nghÜ cña em vÒ truyÖn ng¾n L·o H¹c cña Nam Cao. GV y/c HS viÕt phÇn MB ® §äc tríc líp. GV nhËn xÐt, söa ch÷a. H§4: Cñng cè – DÆn dß (5’) - GV hÖ thèng l¹i bµi - VÒ häc bµi, lµm BT + C. bÞ bµi míi. * ViÕt phÇn MB. ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ & ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ TuÇn: 25 So¹n: 10/02/2011 Gi¶ng: 18/02/2011 TiÕt 120: LuyÖn tËp vÒ c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch), viÕt bµi TLV sè 6 ë nhµ. I. Môc tiªu bµi häc 1. KiÕn thøc: Gióp HS «n l¹i kiÕn thøc nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) - §Æc ®iÓm, yªu cÇu vµ c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) 2. RÌn luyÖn: - X¸c ®Þnh c¸c bíc lµm bµi, viÕt bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch). 3. Gi¸o dôc: HS ý thøc häc tËp bé m«n. * Träng t©m: LËp dµn ý chi tiÕt. II. ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: - ThÇy: Tµi liÖu tham kh¶o - Trß: §äc + So¹n bµi. III. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung H§1: Khëi ®éng (5’) 1. æn ®Þnh tæ chøc 2. KiÓm tra GV KT xen kÏ trong giê häc. 3. Bµi míi: GV dÉn d¾t giíi thiÖu. H§2: ¤n tËp lý thuyÕt (7’) I. Lý thuyÕt GV y/c HS nh¾c l¹i: - ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch)? - C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) 1. Kh¸i niÖm nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) 2. C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ tp’ truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) H§3: LuyÖn tËp (28’) II. LuyÖn tËp GV chÐp ®Ò bµi lªn b¶ng. §Ò bµi: C¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n trÝch truyÖn “ChiÕc lîc ngµ” cña NguyÔn Quang S¸ng.( VÒ nhµ hoµn thµnh) 1. T×m hiÓu ®Ò – t×m ý GV: X¸c ®Þnh kiÓu ®Ò? VÊn ®Ò nghÞ luËn? H×nh thøc nghÞ luËn? a) T×m hiÓu ®Ò - KiÓu ®Ò: NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n trÝch t¸c phÈm truyÖn. - NghÞ luËn vÒ vÊn ®Ò: NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ ND vµ NT cña ®o¹n trÝch truyÖn. - HTNL: nªu c¶m nhËn vÒ ®o¹n trÝch truyÖn. HS x¸c ®Þnh. b) T×m ý GVHD HS t×m ý theo tõng n/v. * N/v bÐ Thu: - V/v bÐ thu: DB th¸i ®é, t/c’ + Th¸i ®é, t×nh c¶m trong 2 ngµy ®Çu? Trong 2 ngµy ®ªm tiÕp theo? Trong buæi chia tay? - Th¸i ®é, t/c’ bÐ Thu trong 2 ngµy ®Çu «ng S¸u vÒ th¨m nhµ: nhÊt ®Þnh kh«ng chÞu nhËn «ng S¸u lµ ba (.) - Th¸i ®é vµ hµnh ®éng cña bÐ Thu trong buæi chia tay: t/c cha con thËt c¶m ®éng. - N/v «ng S¸u: DB T2: + Trong ®ît nghØ phÐp? * N/v «ng S¸u: - Trong ®ît nghØ phÐp: + §Çu tiªn lµ sù hÉng hôt, buån khi thÊy con sî h·i vµ bá ch¹y. + TiÕp theo lµ kiªn nhÉn c¶m ho¸, vç vÒ ®Ó ®øa con nhËn cha. + §Õn phót chia tay cã c¶m nhËn bÊt lùc vµ buån. + Sau ®ît nghØ phÐp? + Khi ®øa con nhËn ba th× h¹nh phóc tét ®Ønh. - Sau ®ît nghØ phÐp (ra chiÕn trêng) + Say sa, tØ mÈn lµm chiÕc lîc ngµ trªn cã kh¾c dßng ch÷ “Yªu nhí tÆng Thu” con cña ba. + Tríc khi trót h¬i thë cuèi cïng kÞp trao c©y lîc nhê ngêi b¹n göi gióp tíi con g¸i. * NxÐt ®gi¸: - §gi¸ ND? NT? - VÒ ND : () - VÒ NT: + Cèt truyÖn? + Ng«i kÓ? + N/vËt? + Ng«n ng÷? Trªn c¬ së t×m ý. GV HD HS lËp dµn ý. 2.LËp dµn ý * MB: Gth ®o¹n trÝch trng¾n: “ChiÕc lîc ngµ”, nªu nhËn ®Þnh ®. gi¸ chung vÒ gi¸ trÞ cña ®.trÝch GV chia HS lµm 4 nhãm, lËp dµn ý ra b¶ng phô ® Tr×nh bµy ® n.xÐt. * TB: - Nªu c¶m nhËn - Nh©n vËt bÐ Thu (.) - Nh©n vËt «ng S¸u (..) ® §gi¸ ND + NT. * KB: NhËn ®Þnh ®¸nh gi¸ chung vÒ tp’. GV nxÐt, bæ sung ® trùc quan dµn ý. 3. ViÕt bµi. GVHD HS viÕt phÇn MB theo 2 c¸ch: - MB trùc tiÕp - MB gi¸n tiÕp. HS viÕt ® tr×nh bµy ® n.xÐt. GV nhËn xÐt , bæ sung GV ®äc phÇn MB mÉu. ® y/c HS viÕt phÇn KB, H§4. Cñng cè – DÆn dß (5’) - GV hÖ thèng bµi (5’) - VÒ häc bµi + Lµm bµi tËp .So¹n bµi míi. * ViÕt phÇn MB. * ViÕt phÇn KB. ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ & ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯
Tài liệu đính kèm: