Giáo án Ngữ văn 9 - Tuần 24 Tiết 117: Viếng lăng Bác (Viễn Phương)

Tuần 24 - tiết 117
 Viếng lăng Bác
 ( Viễn Phương )
A. Chuẩn bị :
1. GV sọan bài 
2. HS sọan bài : câu 2, 3
B. Đồ dùng : 
_Ảnh ( chân dung ) Nhà thơ Viễn Phương
_Ảnh lăng Bác
Lên lớp : 
1. Ổn định tổ chức
2. Bài cũ : Cảm nhận của em về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải ? ( 2 HS )
3. Bài mới : 
 Năm 1976 đất nước thống nhất, lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh khánh thành, nhà thơ miền Nam Viễn Phương ra thăm miền Bắc vào lăng viếng Bác Hồ. Xúc động trước lăng Người, tác giả đã sáng thành công bài thơ viếng lăng Bác 
Họat động của thầy-trò
Họat động của thầy 
Trò
Ghi bảng
HĐ1.
Hướng dẫn cách đọc - GV đọc mẫu
Hướng dẫn HS đọc. Giọng đọc vừa trang nghiêm vừa tha thiết sâu lắng. Hơi nhanh và cao giọng ở khổ cuối
HS đọc chú thích
? Nêu những nét chính về tác giả Viễn Phương?
Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào?
Hs xem ảnh nhà thơ và ảnh lăng Bác
Cảm hứng bao trùm toàn bài thơ là gì?(Niềm xúc động thiêng liêng,thành kính ,biết ơn pha lẫn nỗi xót đau khi tác giả ra viếng lăng Bác)
Tâm trạng của tác giả được diễn tả theotrình tự thời gian và không gian nào?
HĐ2. HS đọc khổ đầu 
?cách xưng con của tác giả ở đầu bài thơ có ý nghĩa gì?
?Người con đã cảm nhận những gì đang diễn ra trước lăng Bác?
? Vì sao cảm nhận đầu tiên với con lại là hàng tre nơi lăng Bác?
Tác giả đã phát hiện và ca ngợi vẻ đẹp nào của cây tre? phân tích nghệ thuâït ẩn dụ tr ong khổ thơ?
?ý nghĩa của từ cảm thán ôi trong câu thơ?
Gv CHÓT -BÌNH :hình ảnh hàng tre bên lăng Bác ,thân thuộc đã trở thành à sức sống bền bỉ kiên cường của dân tộc 
HS liên hệ với bài thơ tre Việt Nam của Nguyễn Duy
Hs đọc khổ 2
? Có những mặt trời nào xuất hiện?
Ý nghĩa ẩn dụ của mặt trời thứ hai là gì?
Vì sao có thể tạo một ẩn dụ như thế 
? Điều đó nói lên tình cảm nào của nhà thơ ? 
Lời thơ ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ-Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân gợi lên một cảnh tượng như thế nào?
?Phần sáng tạo ở đây là gì ? (tạo hình tượng thơ bằng trí tưởng tượng)
Qua đó cảm xúc nào của nhà thơ được bộc lộ ?
? Câu hỏi chốt ý : phần đầu bài thơ làm hiện lên quang cảnh lăng Bác như thế nào ? 
HS đọc khổ ba
Khổ thơ diễn tả cảm xúc suy nghĩ của tác giả khi ở trong lăng.
? Hai cầu đâu của khổ thơ gợi lên cho em cảm xúc gì ? 
Giấc nghủ bình yên của Bác là một giấc ngủ như thế nào ?
Hình ảnh vầng trăng dịu hiền là hình ảnh ẩn dụ. Em hãy phân tích ý nghĩa của hình ảnh đó ?
Hướng dẫn THẢO LUẬN nhóm
? Hình ảnh nào trong khổ thơ có sức biểu cảm trực tiếp tâm trạng xúc động cao độ của tác giả khi ngắm Bác ngủ ? 
Cảm nhận của em về lời thơ này qua từ biểu cảm trực tiếp đó ?
Các nhóm trình bày-nhận xét chéo-GV bổ sung đánh giá 
Những lời thơ viếng lăng Bác đã bộc lộ nỗi niềm nào của tác giả ?
CHỐT-BÌNH (âm nhạc)
Học sinh đọc khổ cuối
?Cùng với nước mắt tuôn trào khi rời lăng ,người con đã nguyện ước những gì?
? Phân tích tác dụng của phép điệp ngữ :muốùn làm trong khổ thơ ?
GV CHỐT-BÌNH
HĐ 3 Tổng kết 
Đọc diễn cảm bài thơ
?Em có nhận xét gì về giọng điệu của bài thơ?những yếu tố nghệ thuật chính nào góp phần thể hiện giọng điệu đó ?
Liên hệ :Bài thơ viếng lăng Bác đã nói hộ lòng ta những tình cảm nào với Bác Hồ ?(ngưỡng vọng ,xót thương và ơn nghĩa )
HĐ 4 Luyện tập 
Chia lớp làm 2 nhóm .Nhóm 1viết doạn văn bình khổ 2 .nhóm 2 ,khổ 3
HĐ 5 Dặn dò:thuộc ghi nhớ 
Soạn bài nghị luận về tác phẩm truyện /63 
Nghe
Đọc 
Trả lời
Xem
Trả lời 
Đọc
Trả lời 
Ghi 
Nghe 
Đọc
Trả lời 
Ghi
Trả lời 
Nghe
 Đọc 
Trả lời 
Suy nghĩ
Nhóm THẢO LUẬN 
TRÌNH BÀY 
Nghe 
Ghi
Trả lời 
Đọc 
Đọc ghi nhớ 
Viết bài 
Ghi
I. Đọc hiểu chú thích
1. Tác giả:
 GK/ 59
2. Hoàn cảnh sáng tác 
 GK/ 59
3. Từ khó 
 Chú thích: 1, 2, 3/ 60 
II. Đọc - hiểu văn bản 
 1. Cảm xúc trước lăng Bác 
 Con ở miền Nam ra thăm
 thấy hàng tre bát ngát
 Bão táp mưa sathẳng hàng
(Nghệ thuật ẩn dụ) -> tượng trưng cho dân tộc Việt Nam -> tự hào đối với đất nước, dân tộc
Mặt trời đi qua trên lăng
Mặt trời trong lăng rất đỏ
(hình ảnh sóng đôi ->ẩn dụ )
->sự tôn kính 
dòng người đi trong thương nhớ 
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân
(điệp ngư,õ hình ảnh ẩn dụ sáng tạo) 
->Tấm lòng thành kính
2. Cảm xúc trong lăng
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền 
trời xanh mãi mãi
nhói trong tim
(hình ảnh ẩn dụ) ->giấc ngủ bình yên ,trong thương nhớ ->Bác sống mãi trong với non sông đất nước .Nhưng đau xót tận cùng khi Bác vĩnh viễn ra đi 
3 .Cảm xúc khi rời lăng
Muốn làm chim hót 
Muốn làm đóa hoa 
Muốn làm cây tre
(điệp ngữ )->ước nguyện được ở bên Bác ,hóa thân hòa nhập vào cảnh vật để bước tiếp lí tưởng của Người 
III. TỔNG KẾT (Ghi nhớ)
 SGK/60
IV LUYỆN TẬP
 Viết bài