Giáo án Ngữ văn 9 - Tuần 5, 6, - Hái Văn Ban - Trường THCS Nguyễn Huệ

Ngày soạn: 20/9/2010
Ngày dạy: 21/9/2010 Tuần 5 - Tiết 21 
Tiếng Việt:
SÖÏ PHAÙT TRIEÅN CUÛA TÖØ VÖÏNG
A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
- Nắm được một trong những cách quan trọng để phát triển của từ vựng tiếng Việt là biến đổi và phát triển nghĩa của từ ngữ trên cô sở nghĩa gốc.
 TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG:
1. Kiến thức: 
- Sự biến và phát triển nghĩa của từ ngữ.
- Hai phương thức phát triển nghĩa của từ ngữ.
2. Kĩ năng:
- Nhận biết ý nghĩa của từ ngữ trong các cụm từ và trong văn bản.
- Phân biệt các phương thức tạo nghĩa mới của từ ngữ với các tu từ ẩn dụ, hoán dụ.
3. Thái độ: 
- Có ý thức tìm tòi để tăng thêm vốn từ.
 - Tích hôïp giaùo duïc baûo veä moâi tröôøng: Sự biến đổi và phát triển nghĩa của các từ ngữ liên quan đến môi trường, mượn từ ngữ nước ngoài về môi trường.
B.CHUẨN BỊ :
	1. Giáo viên :
Giáo án, SGK.
Bảng phụ.
	2. Học sinh :
	- Soạn bài .
C.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP :
 I/ Ổn định lớp: - 9/1:
	 - 9/2:
 II/ Kiểm tra bài cũ:
H - Em hiểu thế nào là cách dẫn trực tiếp ? Em hiểu thế nào là cách dẫn gián tiếp ?
( Bài học ) 6 điểm.
	 H – Cho hai ví dụ về hai cách dẫn này?
	( Cho ví dụ đúng) 1 ví dụ 2 điểm.
 III/ Bài mới :
*Giời thiệu bài : Chùng ta biết rằng từ ngữ Việt Nam rất phong phú, đa dạng, nghĩa của từ cũng rất đa dạng và cũng tùy theo từng thời điểm, trong từng ngữ cảnh cụ thể. Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn điều này.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS 
NỘI DUNG BÀI HỌC
Hoạt động 1 : Tìm hiểu sự biến đổi nghĩa của từ
* GV cho HS đọc phần I trong SGK.
H - 1. Trong bài thơ “Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác” của Phan Bội Châu (NV 8, tập 1) có câu “Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế.” 
H - Cho biết từ “kinh tế” trong bài thơ này có ý nghĩa gì ? Ngày nay chúng ta có hiểu từ này theo nghĩa như Phan Bội Châu đã dùng hay không ? 
H - Qua đó em rút ra nhận xét gì về nghĩa của từ ?
 (HS thảo luận trả lời )
Hoạt động 2 : Tìm hiểu sự phát triển nghĩa của từ
2. Đọc kĩ các câu sau (Trích từ Truyện Kiều của Nguyễn Du), chú ý những từ gạch chân.
a)- Gần xa nô nức yến anh
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân
 -	Ngày xuân em hãy còn dài
Xót tình máu mủ, thay lời nước non
b)-	Được lời như cởi tấm lòng
Giở kim thoa với khăn hồng trao tay.
 -	Cũng nhà hành viện xưa nay
Cũng phường bán thịt cũng tay buôn người.
H - Cho biết nghĩa của từ “xuân”, từ “tay” trong các câu trên? Cho biết nghĩa nào là nghĩa gốc, nghĩa nào là nghĩa chuyển. Trong trường hợp có nghĩa chuyển thì nghĩa chuyển đó được hình thành theo phương thức chuyển nghĩa nào ?
(HS thảo luận trả lời)
( Xuân1 : mùa đầu tiên của năm [nghĩa gốc]
 Xuân2 : tuổi trẻ [nghĩa chuyển - theo pt ẩn dụ]
 Tay1 : một bộ phận của cơ thể người. [nghĩa gốc]
 Tay2 : người giỏi về một lĩnh vực nào đó. [nghĩa chuyển –theo phương thức hoán dụ]
 H à Em hiểu thế nào là phát triển nghĩa của từ ? Có mấy phương thức phát triển nghĩa?
Hoạt động 3 : Bài tập 
* GV nêu định hướng và yêu cầu của mỗi bài tập. Sau đó cho HS tiến hành làm bài, các HS khác nhận xét. GV đúc kết , cho điểm.
 H - 1. Từ chân trong các câu sau là từ nhiều nghĩa. Hãy xác định :
- Ở câu nào từ chân được dùng với nghĩa gốc.
- Ở câu nào từ chân được dùng với nghĩa chuyển theo phương thức ẩn dụ.
- Ở câu nào từ chân được dùng với nghĩa chuyển theo phương thức hoán dụ.
	a. 	Đề huề lưng túi gió trăng
Sau chân theo một vài thằng con con.
(Nguyễn Du, Truyện Kiều)
b. Năm em học sinh lớp 9A có chân trong đội tuyển của trường đi dự “Hội khỏe Phù Đổng”.
c.	Dù ai nói ngã nói nghiêng
Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân
	(Ca dao)
d.	Buồn trông nội cỏ rầu rầu
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh
	(Nguyễn Du, Truyện Kiều)
H - 2. 	Trà : búp hoặc lá cây chè đã sao, đã chế biến, đểû pha nước uống. Pha trà. Ấm trà ngon. Hết tuần trà.
	Từ định nghĩa trên hãy nêu nhận xét về nghĩa của từ trà trong những cách dùng như :
	Trà a-ti-sô, trà hà thủ ô, trà sâm, trà linh chi, trà tâm sen, trà khổ qua
H - 3.	Định nghĩa về từ đồng hồ: dụng cụ đo giờ phút một cách chính xác. (Đồng hồ đeo tay, Đồng hồ báo thức)
	Nêu nghĩa chuyển của từ đồng hồ trong các cách dùng sau :
	Đồng hồ điện, đồng hồ nước, đồng hồ xăng,...
H - 4. Hãy tìm ví dụ để chứng minh rằng các từ hội chứng, ngân hàng, sốt, vua là từ nhiều nghĩa.
+ Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường: Sự biến đổi và phát triển nghĩa của từ ngữ liên quan tới môi trường qua phần bài tập 4.
H - 5. Từ mặt trời trong câu thơ thứ hai được sử dụng theo phép tu từ từ vựng nào ? Có thể coi đây là hiện tượng một nghĩa gốc của từ phát triển thành nhiều nghĩa được không ? Vì sao ?
 Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
 Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
I/ BÀI HỌC :
1. Sự biến đổi nghĩa của từ
Từ “ kinh tế ” :
- Thời xưa có nghĩa là : kinh bang tế thế.
- Ngày nay có nghĩa là : hoạt động lao động tạo ra và phân phối của cải vật chất.
à Nghĩa của từ không phải là bất biến. Nó có thể thay đổi theo thời gian, nghĩa cũ mất đi và nghĩa mới được hình thành, nó không ngừng bổ sung và phát triển. 
2. Sự phát triển nghĩa của từ
à Một trong những cách phát triển từ vựng Tiếng Việt là biến đổi và phát triển nghĩa của từ ngữ trên cơ sở của nghĩa gốc của chúng.
à Có hai phương thức chủ yếu biến đổi và phát triển nghĩa của từ ngữ: phương thức ẩn dụ và phương thức hoán dụ.
II/ BÀI TẬP :
1. Xác định nghĩa.
Câu
Nghĩa gốc
Nghĩa chuyển
Ẩn dụ
Hoán dụ
a
X
b
X
c
X
d
X
2. Cách dùng từ trà trong những trường hợp đã nêu được dùng theo nghĩa chuyển (phương thức ẩn dụ) : sản phẩm từ thực vật, chế khô, dùng pha nước uống.
3. Cách dùng từ đồng hồ trong những trường hợp đã nêu được dùng theo nghĩa chuyển (phương thức ẩn dụ) : dụng cụ dùng để đo lường một loại gì đó.
4. Từ nhiều nghĩa :
a. hội chứng :
+ Hội chứng viêm đường hô hấp rất nguy hiểm.
+ Thất nghiệp là hội chứng của tình trạng suy thoái kinh tế.
b. ngân hàng :
+ Ngân hàng cho người nghèo vay tiền để tăng gia sản xuất.
+ Ngân hàng máu không nhận những loại máu không an toàn.
c. sốt :
+ Em bé bị sốt mấy ngày qua.
+ Cơn sốt xăng dầu hình như vẫn chưa chấm dứt.
d. vua :
+ Ngày xưa, vua là đại diện cho một nước.
+ Vua bóng đá Pêlê là người Brasil.
5. Từ “mặt trời” được dùng theo phép tu từ ẩn dụ. Tuy vậy không thể coi đây là hiện tượng một nghĩa gốc của từ phát triển thành nhiều nghĩa được. Bởi vì nếu đặt ra ngoài câu thơ, từ “mặt trời” không có nghĩa chuyển là Bác Hồ như ở trong câu thơ ấy.
IV/Cuûng coá: Cho hoïc sinh ñoïc laïi phaàn baøi hoïc ghi.
V/ Daën doø:
	- Ñoïc moät soá muïc töø trong töø ñieån vaø xaùc ñònh nghóa goác, nghóa chuyeån cuûa töø ñoù. Chæ ra trình töï trình baøy nghóa goácvaø nghóa chuyeån cuûa töø trong töø ñieån
	- Chuaån bò: Chuyeän cuõ trong phuû Chuùa Trònh SGK trang 60.
_______________________________________
Ngày soạn: 20/9/2010
Ngày dạy: 21/9/2010 Tuần 5 - Tiết 22 
Văn bản:
CHUYEÄN CUÕ TRONG PHUÛ CHUÙA TRÒNH
 ( Vuõ trung tuøy buùt – Phaïm Ñình Hoå)
A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT :
- Bước đầu làm quen với thể loại tùy bút thời kì trung đại.
- Cảm nhận được nội dung phản ánh xã hội cuả tùy bút trong Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh.
- Thấy được đặc điểm nghệ thuật của truyện.
 TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG :
1. Kiến thức:
- Sơ giản về thể văn tùy bút thời trung đại.
- Cuộc sống xa hoa của vua chúa, sự những nhiễu của bọn quan lại thời Lê Trịnh.
- Những đặc điểm nghệ thuật của một văn bản viêt theo thể tùy bút thời kì trung đại truyện “Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh”.
2. Kĩ năng
- Đọc, hiểu một văn bản tùy bút thời trung đại.
- Tự tìm hiểu một số địa danh, chức sắc, nghi lễ thời Lê – Trịnh.
3. Thái độ: 
- Giáo dục cho học sinh thái độ phê phán chế độ xã hội, giai cấp thống trị, xa hoa, nhũng nhiễu.
B.CHUAÅN BÒ :
	1.Giaùo vieân :
Giaùo aùn, SGK.
Tranh aûnh minh hoïa.
	2. Hoïc sinh :
	- Soaïn baøi .
C.TIEÁN TRÌNH LEÂN LÔÙP :
 I/ OÅn ñònh lôùp: - 9/1:
	 - 9/2:
 II/ Kieåm tra baøi cuõ:
 H - Haõy neâu vaøi neùt cô baûn veà taùc phaåm “Truyeàn kyø maïn luïc” cuûa Nguyeãn Döõ ?
( Bài học) 4 ñieåm.
H - Ñoïc thuoäc loøng moät trong caùc lôøi thoaïi cuûa Vuõ Nöông. Phaân tích veû ñeïp cuûa nhaân vaät qua lôøi thoaïi aáy ?
	( SGK trang 44, 45 ), coù phaân tích theo vôû ghi 6 ñieåm.
 III/ Baøi môùi:
 * Giôùi thieäu baøi :
	Lòch söû Vieät Nam ñaõ traûi qua thôøi kyø phong kieán, ñen toái nhaát laø giai ñoaïn Vua Leâ, Chuùa Trònh. Vua chuùa trong thôøi kyø naøy ñaõ soáng moät cuoäc nhö theá naøo? Cuoäc soáng cuûa Chuùa Trònh noåi tieáng veà ñieàu gì? Ñeå hieåu roõ veà nhöõng vaán ñeà naøy, chuùng ta seõ tìm hieåu vaên baûn “Chuyeän cuõ trong phuû Chuùa Trònh”.
	HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV & HS 
NOÄI DUNG BAØI HOÏC
Hoaït ñoäng 1 : Giôùi thieäu taùc giaû, taùc phaåm
H - Döïa vaøo chuù thích trong SGK, em haõy neâu nhöõng neùt cô baûn veà taùc giaû Phaïm Ñình Hoå ?
H – Em bieát gì veà taùc phaåm Chuyeän cuõ trong phuû Chuùa Trònh ?
Hoaït ñoäng 2 : Ñoïc-hieåu vaên baûn
H - Em haõy neâu boá cuïc cuûa VB naøy: ( 2 phaàn )
a. Töø ñaàu -> baát thöôøng=> Thoùi xa hoa cuûa Chuùa Trònh.
b. Phaàn coøn laïi => Caùch Chuùa vaø boïn haàu caän vô veùt cuûa caûi cuûa daân chuùng.
* GV ñoïc maãu moät laàn toaøn baøi, höôùng daãn caùch ñoïc, yeâu caàu 2-3 HS luyeän ñoïc, cho caùc hs khaùc nhaän xeùt.
H - Neâu chuû ñeà cuûa taùc phaåm.
 * Löu yù HS chuù yù kyõ caùc chuù thích 3,13,14.
Hoaït ñoäng 3 : Phaân tích
* GV cho HS ñoïc vaên baûn SGK ñoaïn vaên 1, 2.
H - Thoùi aên chôi cuûa Chuùa Trònh ñöôïc mieâu taû qua nhöõng söï vieäc naøo ?
+ Thích ñi chôi ngaém caûnh ñeïp
+ Xaây nhieàu cung ñieän ñeàn ñaøi ( toán tieàn cuûa ) 
+ Nhöõng cuoäc daïo chôi giaûi trí loá laêng, toán keùm .
H - Qua caùch keå laïi nhöõng haønh ñoäng vaø vieäc laøm cuûa Chuùa Trònh em hieåu ñöôïc cuoäc soáng cuûa Chuùa Trònh nhö theá naøo ? 
“ Caû trôøi Nam sang nhaát laø ñaây ”( Leâ Höõu Traùc )
H - Coøn boïn quan laïi ñöôïc mieâu taû nhö theá naøo ?
 - Nhuõng nhieãu daân chuùng.	
 - Tìm thu maø thöïc chaát laø cöôùp ñoaït nhöõng cuûa quùy trong thieân haï (chim quyù, thuù laï , caây coå thuï), laïi ñöôïc tieáng laù maãn caùn . 
H - Em coù nhaän xeùt nhö theá naøo veà nhöõng thuû ñoaïn cuûa boïn quan laïi haàu caän Chuùa?
- Taøn nhaãn, vöøøa aên cöôùp, vöøøa la laøng, chuùng yû theá ñöôïc haàu caän Chuùa neân tha hoà taùc oai, taùc quaùi . 
H - Tröôùc tình hình nhö vaäy ngöøôi daân phaûi laøm gì ñeå traùnh tai vaï ?
- Phaûi boû cuûa ra ñeå keâu oan.
- Phaûi ñaäp boû nuùi non boä, phaù caây caûnh.
=> Thaät laø voâ lyù.
H - Em coù nhaän xeùt nhö theá naøo veà daãn chöùng maø taùc giaû ñöa ra?
- Cuï theå, khaùch quan, khoâng lôøi bình.
GV cho HS ñoïc vaên baûn trong SGK ñoaïn vaên 3 “Buoåi aáy trieäu baát töôøng”
H - Taùc giaû coøn ñöa ra daãn chöùng naøo khaùc nöõa khoâng?
- Caây leâ, caây löïu traéng, caây löïu ñoû ñeàu bò chaët boû => ñeå traùnh tai vaï.
H - Taùc giaû keå laïi caâu chuyeän gia ñình mình nhaèm muïc ñích gì?
- Taêng theâm söùc thuyeát phu ... oàng vôùi noù.
 Phaân soá thaäp phaân: laø phaân soá maø maãu laø luõy thöøa cuûa 10.
H - Em ñaõ hoïc caùc ñònh nghiaõ naøy ôû nhöõng boä moân naøo ?
H - Nhöõng töø ngöõ ñöôïc ñònh nghóa (gaïch chaân) chuû yeáu ñöôïc duøng trong loaïi vaên baûn naøo ?
H - Em hieåu theá naøo laø thuaät ngöõ ?
*Tích hôïp giaùo duïc baûo veä moâi tröôøng : Cho HS tìm ví dụ về các thuật ngữ có liên quan đến môi trường à Thuật ngữ gắn với đời sống
?H·y nªu tªn c¸c thuËt ng÷ chØ m«i trưêng , ®Æt c©u víi c¸c tõ ng÷ nµy?
+Ô nhiễm vi sinh , nhiễm kim loại nặng, phenol, làng ung thư, dịch tiêu chảy cấp, ô nhiễm 
Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu ñaëc ñieåm cuûa thuaät ngöõ
* GV cho HS ñoïc phaàn II trong SGK.
1. H - Thöû tìm xem trong caùc thuaät ngöõ daãn trong muïc I2 ôû treân coøn coù nghóa naøo khaùc khoâng. 
 [ Khoâng. Chuùng chæ coù moät nghóa ]
2. H - Cho bieát trong hai ví duï sau, ôû ví duï naøo töø muoái coù saéc thaùi bieåu caûm.
a) Muoái laø moät hôïp chaát coù theå hoaø tan trong nöôùc.
b)	Tay naâng cheùn muoái ñóa göøng
	Göøng cay muoái maën xin ñöøng queân nhau.
 [ ÔÛ (b) coù saéc thaùi bieåu caûm, ôû (a) khoâng ]
H à Em coù nhaän xeùt gì veà ñaëc ñieåm cuûa thuaät ngöõ ?
Hoaït ñoäng 3 : Baøi taäp 
* GV neâu ñònh höôùng vaø yeâu caàu cuûa moãi baøi taäp. Sau ñoù cho HS tieán haønh laøm baøi, caùc HS khaùc nhaän xeùt.GV ñuùc keát , cho ñieåm.
 1/ H -	Ñieàn thuaät ngöõ thích hôïp vaøo choã troáng - Cho bieát noù thuoäc lónh vöïc khoa hoïc naøo.
- /..1./ laø taùc duïng ñaåy, keùo cuûa vaät naøy leân vaät khaùc.
- /.2../ laø laøm huûy hoaïi daàn daàn lôùp ñaát ñaù phuû leân maët ñaát do caùc taùc nhaân gioù, baêng haø, nöôùc chaûy
- /.3../ laø hieän töôïng trong ñoù coù sinh ra chaát môùi.
- /..4./ laø taäp hôïp nhöõng töø coù ít nhaát moät neùt chung veà nghóa.
- /..5./ laø nôi coù daáu veát cö truù vaø sinh soáng cuûa ngöôøi xöa.
- /..6./ laø hieän töôïng haït phaán tieáp xuùc vôùi ñaàu nhuïy.
- /.7../ laø löôïng nöôùc chaûy qua maët caét ngang loøng soâng ôø moät ñieåm naøo ñoù trong moät giaây hoaït ñoäng. 
- /.8../ laø löïc huùt cuûa Traùi Ñaát.
- /..9./ laø söùc eùp cuûa khí quyeån leân beà maët Traùi Ñaát
- /..10./ laø nhöõng chaát do moät nguyeân toá hoùa hoïc caáu taïo neân.
- /.11../ laø thò toäc theo doøng hoï ngöôøi cha, trong ñoù nam coù quyeàn hôn nöõ.
- /..12./laø ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi moät ñoaïn thaúng taïi ñieåm giöõa cuûa ñoaïn aáy.
2. Ñoïc ñoaïn thô sau:	
 Neáu ñöôïc laøm haït gioáng ñeå muøa sau
 Neáu lòch söû choïn ta laøm ñieåm töïa
 Vui gì hôn laøm ngöôøi lính ñi ñaàu
 Trong ñeâm toái tim ta laøm ngoïn löûa !
H - Töø “ñieåm töïa” coù ñöôïc duøng nhö moät thuaät ngöõ vaät lyù khoâng ? Theo em, ôû ñaây, noù coù yù nghóa gì ?
3. Trong hoaù hoïc, thuaät ngöõ “hoãn hôïp” ñöôïc ñònh nghóa laø : “nhieàu chaát troän laãn vaøo nhau maø khoâng hoùa hôïp thaønh moät chaát khaùc”, coøn töø hoãn hôïp hieåu theo nghóa thoâng thöôøng laø “goàm coù nhieàu thaønh phaàn trong ñoù moãi thaønh phaàn vaãn khoâng maát tính chaát rieâng cuûa mình.”
H - Cho bieát töøng tröôøng hôïp sau, töø hoãn hôïp ñöôïc duøng theo caùch naøo?
Nöôùc töï nhieân ôû ao, hoà, soâng, bieån,... laø moät hoãn hôïp.
Ñoù laø moät chöông trình bieåu dieãn hoãn hôïp nhieàu tieát muïc.
H - Haõy ñaët caâu vôùi töø hoãn hôïp duøng theo nghóa thoâng thöôøng?
4. Trong sinh hoïc, caù voi, caù heo ñöôïc xeáp vaøo lôùp thuù, vì tuy nhöõng ñoäng vaät naøy coù xöông soáng, ôû döôùi nöôùc, bôi baèng vaây nhöng khoâng thôû baèng mang maø thôû baèng phoåi.
	Caên cöù vaøo caùc xaùc ñònh cuûa sinh hoïc, haõy ñònh nghóa thuaät ngöõ caù. Coù gì khaùc nhau giöõa nghóa cuûa thuaät ngöõ naøy vôùi nghóa cuûa töø caù theo caùch hieåu thoâng thöôøng cuûa ngöôøi Vieät (theå hieän qua caùch goïi caù voi, caù heo.)
5. Trong kinh teá hoïc, thuaät ngöõ thò tröôøng (thò : chôï – yeáu toá Haùn Vieät) chæ nôi thöôøng xuyeân tieâu thuï haøng hoaù, coøn trong quang hoïc (phaân ngaønh vaät lyù nghieân cöùu veà aùnh saùng vaø töông taùc cuûa aùnh saùng vôùi vaät chaát), thuaät ngöõ thò tröôøng (thò: thaáy - yeáu toá Haùn Vieät) chæ phaàn khoâng gian maø maét coù theå troâng thaáùy ñöôïc.
H - Hieän töôïng ñoàng aâm naøy coù vi phaïm nguyeân taéc moät thuaät ngöõ- moät khaùi nieäm ñaõ neâu ôû phaàn baøi hoïc khoâng ? Vì sao?
Thuaät ngöõ
Thuoäc boä moân
Thaïch nhuõ
Ñòa lyù
Bazô
Hoùa hoïc
AÅn duï
Ngöõ vaên
Phaân soá thaäp phaân
Toaùn hoïc
Nhöõng töø ngöõ naøy chuû yeáu ñöôïc duøng trong caùc vaên baûn khoa hoïc.
à Thuaät ngöõ laø nhöõng töø ngöõ bieåu thò khaùi nieäm khoa hoïc, coâng ngheä thöôøng ñöôïc duøng trong caùc vaên baûn khoa hoïc, coâng ngheä.
2. Ñaëc ñieåm cuûa thuaät ngöõ
a.Muoái-> 1 thuaät ngöõ khoâng coù saéc thaùi bieåu caûm, chính xaùc ñaëc ñieåm cuûa muoái.
b. Ca dao coù saéc thaùi bieåu caûm.
Ñaëc ñieåm quan troïng nhaát cuûa thuaät ngöõ laø tính chính xaùc vôùi caùc bieåu hieän deã nhaän thaáy:
- Veà nguyeân taéc, trong moät lònh vöïc khoa hoïc, coâng ngheä nhaát ñònh, moãi thuaät ngöõ chæ töông öùng vôùi moät khaùi nieäm. 
- Thuaät ngöõ khoâng coù tính bieåu caûm.
II/ BAØI TAÄP :
1. Ñieàn thuaät ngöõ thích hôïp :
- ( 1 ) : löïc.
- ( 2 ) : xaâm thöïc
- ( 3 ) : hieän töôïng hoùa hoïc
- ( 4 ) : tröôøng töø vöïng
- ( 5 ) : di chæ
- ( 6 ) : thuï phaán
- ( 7 ) : löu löôïng
- ( 8 ) : troïng löïc
- ( 9 ) : khí aùp
- ( 10 ) : ñôn chaát
- ( 11) : thò toäc phuï heä
- ( 12) : ñöôøng trung tröïc
2. - Töø “ ñieåm töïa” hieåu theo thuaät ngöõ vaät lyù thì coù nghóa laø : ñieåm coá ñònh cuûa moät ñoøn baåy, thoâng qua ñoù löïc taùc ñoäng ñöôïc truyeàn tôùi löïc caûn. 
- Do vaäy, töø “ñieåm töïa” trong caâu thô ñaõ cho khoâng duøng theo nghóa cuûa thuaät ngöõ vaät lyù. Noù chæ coù nghóa laø “nôi laøm choã döïa chính”
3. Xaùc ñònh khaùi nieäm “hoãn hôïp” :
- Tröôøng hôïp (a) laø thuaät ngöõ.
- Tröôøng hôïp (b) laø moät töø thoâng thöôøng.
Ñaët caâu : 
Ngöôøi ta nuoâi gia suùc baèng thöùc aên hoãn hôïp.
4. - Thuaät ngöõ “caù” : ñoäng vaät coù xöông soáng, ôû döôùi nöôùc, bôi baèng vaây, thôû baèng mang.
- Ngöôøi Vieät duøng töø “caù” theo caùch hieåu thoâng thöôøng, khoâng nhaát thieát phaûi thôû baèng mang ( caù voi, caù heo, caù saáu)
5. Hieän töôïng naøy khoâng heà vi phaïm nguyeân taéc moät thuaät ngöõ moät khaùi nieäm. Bôûi vì ñaây laø hai thuaät ngöõ khaùc nhau vaø ñöôïc duøng trong hai lónh vöïc khaùc nhau. Chuùng chæ tình côø ñoàng aâm vôùi nhau maø thoâi.
IV Cuûng coá :
	- Cho HS ñoïc laïi phaàn baøi ghi.
V/ Daën doø : - Hoïc baøi, tìm vaø söûa loãi do söû duïng thuaät ngöõ khoâng ñuùng trong moät vaên baûn cuï theå.
	 - Ñaët caâu coù söû duïng thuaät ngöõ.
	 - Chuaån bò : Traû baøi vieát soá 1. 
____________________________________
Ngày soạn: 29/9/2010
Ngày dạy: 01/10/2010 Tuần 6 - Tiết 30 
Tập làm văn:
TRAÛ BAØI TLV SOÁ 1
A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Các kiến thức về văn thuyết minh
- Ñaùnh giaù chung veà baøi laøm cuûa học sinh.
 TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG:
- Giuùp học sinh nhaän ra öu ñieåm, khuyeát ñieåm cuûa mình trong baøi vaên thuyeát minh.
- Höôùng daãn caùc em laäp daøn yù vaø töï söûa loãi chính taû, loãi duøng töø, loãi ñaët caâu coøn sai trong quaù trình laøm baøi.
-Thoáng keâ chaát löôïng vaø baøi laøm hay cuûa học sinh cho caû lôùp nghe.
B.CHUAÅN BÒ :
	1.Giaùo vieân: - Giaùo aùn.
 - Baøi ñaõ chaám.
	2. Hoïc sinh : Daøn yù baøi TLV cuûa mình.
C.TIEÁN TRÌNH TRAÛ BAØI :
I/ OÅn ñònh lôùp: - 9/1:
	 - 9/2:
II/ Kieåm tra baøi cuõ: Kiểm tra sự chuẩn bị của HS.
III/ Baøi môùi:
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV & HS 
NOÄI DUNG BAØI HOÏC
Hoaït ñoäng 1 : Xaùc ñònh yeâu caàu cuûa ñeà
H - Haõy nhaéc laïi ñeà baøi TLV ñaõ kieåm tra ?
H - Cho bieát theå loaïi chính cuûa baøi vieát naøy?
 (vaên thuyeát minh )
H - Noäi dung baøi thuyeát minh naøy phaûi laøm roõ nhöõng vaán ñeà gì ?
[Phaûi thuyeát minh ñöôïc nguoàn goác, ñaëc ñieåm sinh tröôûng, caùc loaïi luùa, vò trí caây quế trong ñôøi soáng daân toäc vaø treân tröôøng quoác teá.]
H - Ñeå baøi thuyeát minh coù giaù trò thuyeát phuïc, ngöôøi vieát caàn coù theâm nhöõng yeáu toá naøo nöõa ? 
 (mieâu taû, bieåu caûm )
H - Em loàng yeáu toá mieâu taû vaøo choã naøo ? Loàng yeáu toá bieåu caûm vaøo choã naøo ? 
 (GV goïi moät vaøi HS traû lôøi caâu hoûi naøy)
H - Em ñaõ aùp duïng bieän phaùp ngheä thuaät naøo ? 
 ( nhaân hoùa hay töï thuaät )
H - Ñoái chieáu vôùi baøi cuûa em, em ñaõ laøm ñöôïc vaø chöa laøm ñöôïc nhöõng gì ? 
 (GV goïi moät vaøi HS traû lôøi caâu hoûi naøy)
H - Baøi vieát cuûa em ñaõ hoaøn chænh veà boá cuïc chöa ? Phaàn Môû baøi cuûa em ñöôïc baét ñaàu nhö theá naøo ?
H - Phaàn Thaân baøi em ñaõ saép xeáp caùc yù nhö theá naøo, theo trình töï naøo ?
H - Caùc ñoaïn vaên trong phaàn Thaân baøi ñaõ ñöôïc em chuù yù ñeán vieäc lieân keát ñoaïn chöa ?
H - Em keát thuùc baøi vieát cuûa mình baèng chi tieát gì ? Em coù yù ñònh ngaàm noùi vôùi ngöôøi ñoïc ñieàu gì khoâng khi keát thuùc baèng chi tieát aáy ?
H - Ngoaøi ra, trong toaøn baøi, em coù chuù yù ñeán caùch duøng töø sao cho hình aûnh, gôïi caûm vaø coù chuù yù vieäc chaám caâu cho ñuùng ngöõ phaùp chöa ?Hoaït ñoäng 2 : Nhaän xeùt baøi vieát cuûa hs trong lôùp
a. Öu ñieåm :
- Baøi vieát hoaøn chænh boá cuïc ba phaàn.
- Cô baûn ñaõ thuyeát minh ñöôïc veà caây quế.
- Baøi vieát böôùc ñaàu ñaõ bieát keát hôïp vôùi mieâu taû vaø bieåu caûm.
b. Khuyeát ñieåm :
- Coøn khaù vuïng veà trong vieäc duøng bieän phaùp ngheä thuaät nhaân hoùa trong baøi thuyeát minh.
- Loãi duøng töø, chính taû, taùch ñoaïn, lieân keát ñoaïn coøn phoå bieán.
- Naêng löïc vieát vaên cuûa nhieàu hoïc sinh coøn yeáu.
Hoaït ñoäng 3 : Traû baøi 
GV traû baøi cho HS. Cho moät vaøi HS coù baøi ñaït ñieåm cao ñoïc baøi vieát tröôùc lôùp. 
I/ Ñeà baøi :
 Thuyeát minh veà caây quế ở quê em.
II/ Ñaùp aùn:
* Nhaän xeùt :
a . Öu ñieåm :
-Naém ñöôïc ñaëc tröng söû duïng yếu toá mieâu taû trongvaên baûn thuyeát minh .
- Boá cuïc ba phaàn roõ raøng .
- Neâu ñöôïc caùc ñaëc ñieåm cuûa caây quế .
- Dieãn ñaït coù tính ngheä thuaät, caûm xuùc .
- Saép xeáp caùc yù thuyeát minh theo trình töï veà caùc ñaëc ñieåm cuûa caây quế.
b . Nhöôïc ñieåm :
-Dieãn ñaït coøn yeáu, caâu vaên vieát chöa roõ raøng, coøn maéc loãi chính taû.
-Noäi dung moät soá em laøm coøn sô saøi, chöa saâu, söï quan saùt veà caây quế trong ñôøi soáng cuûa ngöôøi Vieät Nam chöa thaät kyõ.
III . Chöõa loãi chung :
1 .Loãi dieãn ñaït : Saép xeáp töø ngöõ chöa hôïp lí .
2 .Loãi duøng töø : Duøng töø hay truøng laëp ( Ngheøo naøn veà voán töø ). 
Ví duï :
3. Loãi vieát caâu : Caâu chöa chính xaùc ñuùng caùc thaønh phaàn caâu .
4. Traû baøi : HS söûa loãi trong baøi (10 )
IV/ Cuûng coá : Cho HS coù ñieåm cao nhaát ñoïc baøi laøm cuûa mình.
V/ Daën doø : - OÂn laïi lí thuyeát vaên thuyeát minh.
	 - Chuaån bò : Maõ Giaùm Sinh Mua Kieàu.
__________________________________________________