Giáo án Ngữ văn khối 9 - Tuần 19 năm 2010

HỌC KỲ II :
 Ngày soạn: 26/12/2010 
. Ngày dạy: 27/12/2010
TUẦN 19 
Tiết 96,97: BÀN VỀ ĐỌC SÁCH 
 ( Chu Quang Tiềm ) 
A. Mục tiêu cần đạt : 
Giúp học sinh :
 1. Kiến thức
Hiểu được ý nghĩa, tầm quan trọng của đọc sách và phương pháp đọc sách .
 2.Kĩ năng.
 -biết cách đọc - hiểu một văn ản dịch ( không quá sa đà vào phân tích ngôn từ- bố cục chặt chẽ, hệ thống luận điểm rõ ràng trong một văn bản nghị luận.
Rèn luyện thêm cách viết văn nghị luận .
3. Thái độ.
Giáo dục ý thức đúng đắn với việc đọc sách và phương pháp đọc có hiệu quả .
 B.Chuẩn bị : 
 GV: Đọc văn bản sgk , tài liệu liên quan .
 HS: Đọc văn bản , soạn câu hỏi tìm hiểu theo hướng dẫn .
 C. Tiến trình lên lớp :
 1.Ổn định lớp : 
 2. Kiểm tra vở soạn
 3. Khởi động: PPTT
Hoạt động 1
Đọc sách có cần không? Tại sao phải bàn về cách đọc? và đọc sách như thế nào cho có hiểu qủa bài học hôm nay sẽ giải đáp giúp các em.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG
* Hoạt động2 : Tiếp xúc văn bản 
 ? Em hiểu gì về tác giả Chu Quang Tiềm ?
GV: g/thiệu thêm 
 ? Đoạn trích có xuất xứ từ đâu , được viết bằng PTBĐ gì? 
 GV: Hướng dẫn đọc: rõ ràng mạch lạc 
GV: đọc đoạn đầu – 2 h/s đọc phần còn lại 
? Từ tiêu đề, em hãy xác định thể loại của VB này? 
? Vấn đề trong VB triển khai theo bố cục ntn ?
 HS: 3 phần:
Phần 1: Từ đầu .... “ Phát hiện TG mới” -> Sau khi vào bài t/giả khẳng định tầm quan trọng của việc đọc sách .
Phần 2 : Tiếp .....Tiêu hao lực lượng -> Những khó khăn thiên hướng sai lệch dễ mắc phải của việc đọc sách trong tình hình hiện nay .
Phần 3 : Đoạn còn lại -> Bàn về phương pháp đọc sách (Bao gồm cách lựa chọn sách cần đọc và cách đọc ntn cho có hiệu quả ).
? Em có nhận xét gì về dung lượng và n/dung của bố cục trên ?
( Hợp lý : Hai phần đầu ngắn, phần sau dài là phần t tâm .Đi từ n thức ý nghĩa qua liên hệ thực tế để tìm ra giải pháp và cách suy luận có tính lôgích khi khảo sát đánh giá một h tượng về T/M ph/pháp ).
*Hoạt động 3 : Tìm hiểu ý nghĩa ,tầm quan trọng của việc đọc sách 
HS: đọc lại đoạn đầu và tìm câu mang luận điểm khái quát của đoạn
? Khi cho rằng:“Học vấn không phải là chuyện đọc sách nhưng đọc sách vẫn là con đường quan trọng của học vấn” – T/giả muốn ta nhận thức điều gì về học vấn và mối quan hệ giữa học vấn với đọc sách ? 
? Luận điểm ấy đựoc t/giả phân tích rõ trong trình tự các lý lẽ nào ? 
? Theo em vì sao tác giả lại nói “ Sách là kho tàng quý báu cất giữ di sản tinh thần của nhân loại” ? 
? Những cuốn SGK các em đang học có phải là di sản tinh thần của nhân loại không? Vì sao?
? Nếu xem thường sách không đọc sách thì sao ? 
( Là kẻ xoá bỏ quá khứ, thụt lùi, lạc hậu)
? Vậy đọc sách sẽ có ý nghĩa như thế nào ?
? Theo t/giả “ Đọc sách là hưởng thụthế giới mới” . Em hiểu câu nói này ntn? 
? Em đã được hưởng thụ những gì từ việc đọc sách ngữ văn để chuẩn bị cho học vấn của mình?
( Tri thức về văn bản, Tiếng Việt, kĩ năng sử dụng đúng, hay ngôn ngữ của dân tộc trong nghe- nói-đọc- viết )
? Em có nhận xét gì về cách lập luận trong đoạn văn trên ? 
? Từ cách lập luận sâu sắc đó em hiểu gì về sách và ý nghĩa của việc đọc sách ? 
GV: chuyển ý sang mục 2 
 TIẾT 2
* Hoạt động 4 :Tìm hiểu các khuynh hướng nguy hại của việc đọc sách hiện nay :
 HS: đọc đoạn 2 
? Theo em đọc sách có dễ không? Vì sao ? 
? Chính vì sách nhiều nên dẫn đến nguy hại gì trong việc đọc sách ? 
? Tác giả đã lý giải ntn về cách đọc chuyên sâu và không chuyên sâu ? 
? Em thấy được thái độ gì của t/giả qua hai cách đọc này ? 
 ( Coi trọng cách đọc chuyên sâu, xem thường cách đọc không chuyên sâu)
? Vì sao sách nhiều khiến người ta đọc không chuyên sâu, lạc hướng?
( - Dễ sa vào lối” ăn tươi nuốt sống”, không kịp tiêu hoá, không kịp nghiền ngẫm
- Sách nhiều khiến người đọc khó chọn lựa, lãng phí thời gian , sức lực đối với những cuốn không thực sự có ích) 
HS: đọc chú giải “ Vô thưởng vô phạt” /sgk 
? Có gì đặc biệt trong cách nêu các luận cứ trên ? 
 ( So sánh hai cách đọc: Bây giờ, ngày xưa)
? Hãy tìm những hình ảnh so sánh gắn với những luận cứ trên và tác dụng của chúng trong việc diễn đạt ?
.? Tác giả muốn báo động về tình trạng gì về khuynh hướng đọc sách ngày nay?
? Em nhận ra được lời khuyên gì của tác giả qua luận điểm trên?
? Liên hệ thực tế, em thấy khuynh hướng đọc sách đang tồn tại trong giới trẻ, nhất là học sinh- sinh viên ntn và nó gây ra tác hại gì?
( - Đọc nhiều mà không hiểu hết ý nghĩa, nhất là truyện tranh nhiều tập, tiểu thuyết, báo chí..
- Chọn nhầm những sách vô bổ, độc hại: Kích động bạo lực, tình dục, phẩn động, mê tín dị doan, Sách tham khảo các loại 
 -> Lãng phí thời gian, tiền bạc, sức lực, tự hại mình)
GV: chuyển ý :
* Hoạt động 5:Tìm hiểu phương pháp đọc sách :
HS: theo dõi phần 3 :
 ? Theo lời khuyên của t/giả thì chúng ta lựa chọn sách đọc ntn ? 
? Thế nào là chọn tinh?
? Liên hệ thực tế, bản thân em và các bạn học sinh phải đọc thêm những sách gì để bổ trợ thêm cho môn văn của mình? Vì sao lại phải đọc thêm những sách ấy?
 ( Đọc thêm những sách: Sử, địa, sinh vật, GĐC.-> Vì chúng cung cấp kiến thức để ta hiểu văn bản chính xác hơn
 VD: Học những tác phẩm thời kì trung đại VN phải nẵm vứng đặc điểm lịch sử giai đoạn ấy để hiểu thêm nội dung, đề tài
 -Tả- thuyết minh về loại cây, con vật.->-. Phải nẵm vững kiến thức về sinh học
 Là bài tư tửởng đạo lí..->-. Dựa vào kiến thức môn Gd cd)
 ? Tác giả lý giải như thế nào về cách đọc kỹ ? Và đọc kỹ những cuốn sách nào ? 
? Bên cạnh việc đề cao cách “chọn tinh, đọc kỹ”t/giả phủ nhận cách đọc gì?
? Học sinh chúng ta phải đọc kĩ ntn?
(- Đọc, suy ngẫm, nhất là những VB trong SGK, những STK, -> Không phải đọc để cắm cúi chép vào vở soạn, vở bài tập mà phải hiểu kĩ càng, sâu sắc kiến thức
 -Đọc có kế hoạch, có hệ thống:
 + Phân chia hợp lí thời gian đọc các loại sách: Giải trí, môn học đảm bảo thời gian để không bị bội thực”
+Đọc những cuốn sách cung cấp tri thức từ thấp đến cao )
? Nếu đọc sách không đúng sẽ mang lại hậu quả ra sao ? 
 (Thực tế, nhiều học sinh đọc xong một VB nhưng không tóm tắt được ý chính, không hiểu nội dung của VB đó, soạn bài, làm bài dầy đủ nhưng không trả lời dược những câu hỏi đơn giản, không làm được những bài tập đã làm trong vở)
? Ở phần 3 , tác giả lặp lại cách lập luận gì ?
 ( Diễn dịch ) 
? Cách phân tích lý lẽ ở đây có gì khác đoạn 2 ? 
? Từ đó em rút ra phương pháp đọc sách ntn cho có hiệu quả?
* Hoạt động 6 : Hướng dẫn tổng kết :
 ? Theo em những yếu tố cơ bản nào tạo nên sức thuyết phục, hấp dẫn của VB?
 ( Gợi ý : Ngôn ngữ , giọng điệu , bố cục ,cách PT lý lẽ ) 
GV: nhấn mạnh một số nét nghệ thuật :
Cách trình bày nội dung vừa thấu tình đạt lý . Những ý kiến, nhận xét đưa ra thật xác đáng, có lý lẽ với tư cách là một học giả có uy tín, từng trải qua cách nghiên cứu, tích lũy , nghiền ngẫm lâu dài . Đồng thời cách p/tích cụ thể bằng giọng trò chuyện , tâm tình thân thiện để chia những thành công , thất bại trong thực tế .
Bố cục chặt chẽ, hợp lý, ý kiến được dẫn dắt tự nhiên .
Cách viết giàu hình ảnh , ví von cụ thể ,thú vị )
? Văn bản giúp em nhận thức được gì về sách và cách đọc sách ? 
HS: đọc ghi nhớ /sgk 
 ? Em hiểu gì về tác giả qua văn bản này 
 ( Là người yêu quý sách , có học vấn cao, nhờ biết cách đọc sách, là nhà khoa học, có khả năng hướng dẫn việc đọc sách cho mọi người ).
? Em đã đọc những cuốn sách hay, bổ ích nào? Với nội dun g gì?
 -> Gv hướng cho h/s lựa chon những đầu sách hay, thú vị
? Em học tập được gì về cách viết văn nghị luận của t/g?
( Có thái độ khen chê rõ ràng, lí lẽ được phân tích cụ thể, liên hệ thực tế gần gũi, thuyết phục)
I. ìm hiểu chung.
1.Tác giả : Chu Quang Tiềm 
( 1897 – 1986 ) là nhà mĩ học lý luận VH nổi tiếng của TQ .
2. Tác phẩm : 
- Xuất xứ: Trích trong “ Danh nhân bàn về niềm vui , nỗi buồn của việc đọc sách” 
- Thể loại: Nghị luận 
-Bố cục : 3 phần
III. Tìm hiểu văn bản : 
1.Tầm quan trọng , ý nghĩa của việc đọc sách :
 - Đọc sách là yếu tố quan trọng của học vấn .
+ Sách là kho tàng di sản tinh thần ... của nhân loại
 + Đọc sách là trả nợ quá khứ , ôn lại kinh nghiệm, hưởng thụ kiến thức và chuẩn bị hành trang trên con đường học vấn khám phá thế giới mới .
-> Lập luận sâu sắc , thấu tình đạt lý theo quan hệ tổng-phân -hợp.
 => Sách là vốn quý của nhân loại. Muốn tiến lên con đường học vấn không thể không đọc sách .
2. Các khuynh hướng nguy hại của đọc sách :
 Sách nhiều khiến người đọc: 
 +không chuyên sâu 
 + lạc hướng 
->Phân tích qua so sánh , đối chiếu,dẫn chứng cụ thể qua liên hệ thực tế .
=>. Báo động về cách đọc tràn lan, thiếu hiệu quả, thiếu mục đích
3.Phương pháp đọc sách :
-Chọn cho tinh: Những quyển thực sự có giá trị , có lợi cho mình 
 +Sách có kiến thức phổ thông 
 + Sách chuyên sâu 
- Đọc cho kỹ : Vừa đọc vừa suy ngẫm ,có kế hoạch ,có hệ thống 
=> Cụ thể hóa lời ăn bằng hình ảnh , thành ngữ tạo tính gợi cảm , dùng số liệu .
=>Chọn kĩ sách để đọc, đọc kĩ, có hệ thống, có kế hoạch
IV. Tổng kết : 
-Nghệ thuật :
-Nội dung :
 => Ghi nhớ /sgk
 4. Củng cố 
 5. Dặn dò- Học bài 
 - Làm câu luyện tập 
 - Làm BT thêm: Em tâm đắc nhất với câu nói nào trong VB? Vì sao?
 - Soạn bài khởi ngữ 
D *.Rút kinh nghiệm:
 Ngày soạn:3/1/2011
Tuần 20 Ngày dạy: 5/1/2011
Tiết 98: KHỞI NGỮ 
A.Mục tiêu cần đạt :Giúp học sinh 
 1. Kiến thức 
Nhận biết đặc điểm của khởi ngữ .( phân biệt khởi ngữ với chủ ngữ trong câu ).
 2. Kĩ năng.
Nhận biết vai trò của khởi ngữ .
Rèn kỹ năng biết đặt những câu có khởi ngữ .
 3. Thái độ.
-Sử dụng có hiệu quả câu có khởi ngữ khi nói và viết.
 B. Chuẩn bị :
 GV: Đọc sgk , sgv , tài liệu liên quan , bảng phụ .
 HS: Soạn bài theo hướng dẫn 
 C. Tiến trình lên lớp :
 1.Ổn định lớp:
 2. Kiểm tra bài cũ
 3.Khởi động: PPTT
Hoạt động 1
.Bài mới :
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG
* Hoạt động 1 : Hình thành kiến thức về khởi ngữ :PPVĐ
 HS: đọc ví dụ a,b,c (sgk/bảng phụ) 
? Xác định chủ ngữ trong những ví dụ trên ? 
 Hs lên bảng xác định
? Phân biệt từ ngữ in đậm với CN về vị trí , quan hệ với VN trong câu ? 
 ? Trước những khởi ngữ có ( hoặc có thể thêm ) những QHT nào ? ( với , về , còn , đối với ....) 
? Những từ in đậm có vai trò gì trong câu ? 
GV: chốt ý : Những từ in đậm là khởi ngữ .
HS: đọc ghi nhớ /sgk 
HS: lấy ví dụ :
GV: lưu ý h/s 2 điểm tách rời của ghi nhớ 
HS: lấy ví dụ có khởi ngữ nói về đọc sách ? 
** Hoạt động 3 : Hướng dẫn luyện tập : PPVĐ
 HS: đọc yêu cầu và làm miệng BT 1 :
 ? Tìm khởi ngữ ở các câu ? Có thể thêm quan hệ từ nào ?
HS: đọc yêu cầu BT 2 
GV: gọi 2 h/s lên bảng làm GVnhận xét, kết luận
 cho bài tập thêm : ( Bảng phụ ) 
1) - Xác định khởi ngữ trong 2 câu sau :
+ Câu a : Thầy thì thầy không bỏ qua chuyện phạt những h/s lười học .
 + Câu b : Thầy thì sờ vòi ,thầy thì sờ ngà , thầy thì sờ chân , thầy thì sờ tai ,....
 ? Từ thầy trong c ... ạn bài phép phân tích và tổng hợp 
 ( Làm bảng phụ : Tổ 1 : ( bài 1 ) Tổ3 ( bài 3 )
 Tổ2 ( Bài 2 ) Tổ 4 ( bài 4 ) 
 D.Rút kinh nghiệm:
 Ngày soạn: 27/12/2010 
 Ngày dạy: 29/12/2010
Tiết 99,100: 
 PHÉP PHÂN TÍCH VÀ PHÉP TỔNG HỢP 
A. Mục đích yêu cầu : 
Giúp hs :
 1. Kiến thức
Nắm được đặc điểm của phép phân tích ,tổng hợp .
 - Sự khác nhau của phép phân tích và tổng hợp . Tác dụng của chúng trong văn nghị luận.
 2. Kĩ năng.
 - Rèn luyện kỹ năng vận dụng phép phân tích, tổng hợp khi làm văn nghị luận và đọc hiểu vb .
 3. Thái độ: 
Có ý thức sử dụng đúng hiệu quả 2 phép trên.
B. Chuẩn bị:
GV: Đọc sgk,sgv, tài liệu, bảng phụ (Sơ đồ phép phân tích tổng hợp của văn bản)
HS: Soạn bài và làm bài tập theo yêu cầu tiết 93 .
C. Tiến trình lên lớp:
 1, Ổn định lớp:
 2, Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG
*Hoạt động1: Đọc văn bản/sgk .Tìm hiểu phép phân tích ( PPVĐ)/ KT 
 2 h/s đọc văn bản
? Văn bản trên thuộc kiểu văn bản gì? Vì sao em xác định như vậy ? 
(VB nghị luận: bàn về vấn đề trang phục (ăn mặc) của con người như thế nào cho đẹp)
? Vấn đề đó được thể hiện qua mấy luận điểm – Là những luận điểm nào ?
? Hãy xác định luận điểm chính và câu văn thể hiện luận điểm chính đó ?
? Nhờ đâu mà em biết được luận điểm: “Ăn mặc phải đồng bộ, chỉnh tề” ?
(2 giả thiết về 2 hiện tượng : không ai mặc quần áo chỉnh tề mà lại đi chân đất – đi qiày có bít tất đầy đủ nhưng phanh hết cúc áo lộ cả da thịt ) => Vấn đề ăn mặc phải chỉnh tề, đồng bộ là sự hài hòa giữa quần áo, giày tất . Nếu chúng ta cho đoạn 1 là mở bài thì đây là cách mở bài phản đề : nghĩa là từ những hiện tượng ăn mặc không chỉnh tề dẫn đến vấn đề cần bàn luận là ăn mặc ntn cho đẹp (nhưng đây là một đoạn của phần thân bài). Cách hiểu luận điểm 1 là suy luận ra từ 2 hiện tượng giả thiết được tác giả nêu ra còn 2 luận điểm 2,3 được thể hiện ở 2 câu danh ngôn )
? Cách triển khai luận điểm 2 của tác giả như thế nào ?
(Tác giả đưa ra những giả thiết về cách ăn mặc trong từng hoàn cảnh cụ thể :
-Trong hang sâu : chắc không váy xòe, váy ngắn, mắt xanh, môi đỏ, tô móng tay móng chân 
-Đi tát nước, câu cá ngoài ruộng không chải đầu mượt sáp thơm, là quần áo thẳng tắp .
-Đi đám cưới: không thể lôi thôi lếch thếch, mặt nhọ nhem, chân lấm bùn .
-Đi đám tang: không mặc áo quần lòe loẹt, cười nói oang oang )
? Còn luận điểm 3 được lý giải ra sao ?
( Bằng những lý lẽ giải thích và dẫn chứng :
Dù mặc đẹp, sang mà không hợp thời thì làm trò cười cho thiên hạ, tự làm xấu mình .
Cái đẹp đi với giản dị, phù hợp môi trường )
? Vì sao không ai làm cái điều phi lý như tác giả đã nêu ?
? Việc không làm như vậy cho thấy trong cách ăn mặc phải tuân thủ những nguyên tắc nào? 
( Nguyên tắc phải hợp hoàn cảnh và hợp đạo đức )
? Có 1 quy tắc ngầm chi phối trang phục của con người, đó là quy tắc nào ?
( Quy tắc ngầm của VHXH : ăn mặc chỉnh tề, phù hợp hoàn cảnh chung, riêng, phù hợp đạo đức, giản dị, hòa mình vào cộng đồng. Việc tác giả tách riêng từng hiện tượng trên đã cho thấy sự chi phối của quy tắc ngầm trong cách ăn mặc của con người) .
? Hai luận điểm chính 
(2 nguyên tắc của trang phục) được tác giả triến khai theo phép lập luận nào ? 
? Vậy em hiểu thế nào là phép phân tích ?
? Trong phép phân tích, ta có thể vận dụng các biện pháp nào ? (nêu giả thiết, so sánh, đối chiếu ... cả phép lập luận giải thiùch, chứng minh ) 
*Hoạt động 2: Tìm hiểu phép tổng hợp :
? Câu “Ăn mặc ra sao cũng phải phù hợp với hoàn cảnh riêng của mình và hoàn cảnh chung nơi công cộng hay toàn XH” . Có phải là câu tổng hợp các ý ở trên không ? Vì sao ? 
 Câu nào là câu chốt lại vấn đề của toàn bài văn? Nó thường đứng ở vị trí nào trong văn bản ?
? Để chốt lại vấn đề, tác giả dùng phép lập luận gì ? 
? Phép tổng hợp được hiểu như thế nào ?
*Hoạt động3: Tìm hiểu vai trò của phép phân tích và tổng hợp trong văn bản . PPVĐ
? Theo em, phép phân tích và tổng hợp có vai trò ntn trong văn bản ?
( - Phân tích : Giúp ta hiểu sâu sắc các khía cạnh khác nhau của 1 vấn đề, thể hiện nội dung sâu kín của vấn đề .
 - Tổng hợp : Rút ra những cái chung từ những điều đã phân tích (Vd:Văn bản giúp ta hiểu được ý nghĩa văn hóa đạo đức của cách ăn mặc :không nên tùy tiện, cẩu thả như 1 số người cho rằng đó là sở thích là “quyền” bất khả xâm phạm của mình)
 -> Phân tích và tổng hợp là 2 thao tác tưởng như đối lập nhau nhưng lại luôn gắn chặt với nhau . Bất cứ sự phân tích nào cũng cần dẫn đến sự tổng hợp . Đây là 2 thao tác tư duy cơ bản nhất của nghị luận .
GV: chốt lại kiến thức 
HS: đọc ghi nhớ SGK
*Hoạt động5: Luyện tập :
HS: đọc yêu cầu BT/sgk
Trên cơ sở chuẩn bị bài ở nhà các tổ lần lượt lên bảng trình bày bài của mình .
 Tổ 1 – bài 1
 Tổ 2 – bài 2 
 Tổ 3 – bài 3
 -> Tổ khác theo dõi, nhận xét, bổ sung, gv chốt lại, tuyên dương .
Tổ 4 làm miệng bài tập 4
Bài 4 : Vai trò của phân tích trong lập luận .
Trong nghị luận phân tích là 1 thao tác bắt buộc để làm sáng tỏ luận điểm, giúp người đọc, người nghe hiểu được các khía cạnh khác nhau của vấn đề .
I.Tìm hiểu phép lập luận phân tích và tổng hợp : 
 1) Ví dụ : Văn bản “ Trang phục” 
 a. Phép phân tích : 
* Luận điểm chính
- Ăn mặc phải đồng bộ ,chỉnh tề .
-Ăn mặc phải hợp hoàn cảnh ( chính ) 
( ăn cho mình mặc cho người ) 
- Ăn mặc hợp đạo đức ( chính ) 
( y phục xứng kỳ đức ) 
Ý 2 / Ghi nhớ :
b. Phép tổng hợp :
- “ Trang phục hợp văn hóa , hợp đạo đức , hợp môi trường mới là trang phục đẹp” 
-> Đứng cuối đoạn ( bài )
Ý 3 : Ghi nhớ /sgk 
2, Ghi nhớ/sgk
III. Luyện tập :
Kỹ Năng phân tích trong văn bản “Bàn về đọc sách”
Bài 1: Luận điểm: “Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách nhưng đọc sách lại là con đường quan trọng của học vấn” được phân tích .
- Học vấn là thành quả tích lũy của nhân loại được lưu giữ và truyền lại cho đời sau .
- Bất kỳ ai, muốn phát triển học thuật cũng phải bắt đầu từ “kho tàng quý báu” được lưu giữ trong sách .
- Đọc sách là hưởng thụ thành quả về tri thức và kinh nghiệm hàng nghìn năm của nhân loại, là tiền đề cho sự phát triển học thuật của mỗi người .
Bài 2: Phân tích lý do phải chọn sách mà đọc :
- Sách nhiều nên dễ bị không chuyên sâu 
- sách nhiều nên dễ bị lạc hướng cần chọn sách cơ bản , cần thiết cho cuộc sống, công việc của mình .
Bài 3 : Phân tích cách đọc sách :
- Không tham đọc nhiều
- Đọc ít mà đọc kỹõ tạo thành nếp nghĩ sâu sa, tích lũy dần tri thức .
- Đọc cả 2 loại sách thường thức phổ thông và sách chuyên môn đó là 2 bình diện rộng và sâu của kiến thức .
 3. Củng cố
Thế nào là phép phân tích, tổng hợp? Đặc điểm? Tác dụng?
 4. Dặn dò
 - Học bài
 - Soạn bài Luyện tập phép phân tích, tổng hợp ( Nhóm 1,2 – Bài 2a; nhóm 3,4 - Bài 3; nhóm 5,6 - Bài 2b)
D *.Rút kinh nghiệm:
 Tuần 21 Ngày soạn: 2/1/2011 
 Ngày dạy: 3/1/2011
Tiết 101, 102 LUYỆN TẬP PHÉP PHÂN TÍCH, TỔNG HỢP
A.Mục đích yêu cầu : Giúp Hs :
 1. Kiến thức.
 - Mục đích, đặc điểm, chức năng của việc sử dụng phép phân tích và phép tổng hợp.
 2. Kĩ năng.
Rèn luyện kỹ năng nhận diện rõ hơn phép phân tích, tổng hợp trong văn bản .
Biết sử dụng phép phân tích, tổng hợp thuần thục hơn khi đọc- hiểu và tạo lập văn bản .
 3. Thái độ.
 -Có ý thức sử dụng 2 phép phân tích, tổng hợp trên khi tạo lập văn bản.
B. Chuẩn bị:
 GV: Đọc sgk, sgv, tài liệu
 HS: Soạn bài, chuẩn bị BT bảng phụ
C.Tiến trình lên lớp:
 1. Ổn định lớp.
 2. Kiểm tra bài cũ: Thế nào là phép phân tích trong văn bản nghị luận ?
 Vì sao bất kỳ sự phân tích nào cũng cần đến sự tổng hợp ?
 3. Khởi động: PPTT
Hoạt động1
Để cho vb nghị luận được sâu sắc, thuyết phục ta cần s/d . Tiết luyện tập này sẽ giúp các em nắm kĩ hơn đặc điểm, vai trò của chúng .
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG
Hoạt động 2: Nhận diện phép phân tích, tổng hợp trong 2 đoạn văn :KT động não.
HS: đọc 2 đoạn văn a và b
HS: thảo luận :
 Nhóm 1,2,3 (đoạn a)
 Nhóm 4,5,6 (đoạn b)
 Với câu hỏi (phiếu học tập:
a Đoạn văn trình bày vấn đề gì ? Vấn đề đó được thể hiện ở câu nào trong đoạn văn ?
b tác giả đã vận dụng phép lập luận nào để trình bày vấn đề và vận dụng ra sao ? 
->Đại diện nhóm trình bày kết quả thảo luận, nhóm khác bổ sung, 
GV: kết luận .
*Hoạt động3: Thực hành phép phân tích :PPVĐ/KT động não
GV:dẫn dắt vào BT 2? Vậy theo em thực chất của cách học qua loa đối phó là gì?
HS: nhóm 1,2 trình bày ( đã chuẩn bị ở nhà ) 
HS: đọc yêu cầu BT 3 
- Nhóm 3,4 lên bảng trình bày phần chuẩn bị ở nhà . Cả lớp theo dõi, nhận xét , bổ sung .
* Hoạt động4 : Thực hành phép tổng hợp : 
GV:Nêu yêu cầu của BT 2.b .Nhóm 5,6 trình bày phần đã chuẩn bị
HS: đọc yêu cầu bài 4 và làm miệng:
Bài 1: Tìm phép lập luận :
* Đoạn văn a:
Vấn đề: Thơ hay “Thơ hay là hay cả hồn lẫn xác, hay cả bài”
- Phép phân tích : 
Hay ở + Màu sắc (các điệu xanh)
 + Cử động (thuyền, sóng, lá...)
 + Vần thơ kết hợp với từ, nghĩa, chữ...
* Đoạn văn b:
Vấn đề: Mấu chốt của sự thành đạt “Mấu chốt của sự thành đạt là ở đâu ?”
- Phép phân tích : 
 + Ng. nhân k.quan :	gặp thời
 hoàn cảnh
 ĐK htập thuận lợi
 Tài năng trời phú
 + Phản bác nguyên nhân khách quan
 + Nhấn mạnh, khẳng định nguyên nhân chủ quan : tinh thần kiên trì, phấn đấu htập, trau dồi phẩm chất đạo đức (-> mở rộng tiêu chuẩn sự thành đạt)
Bài 2a: Phân tích bản chất của cách học đối phó-Học đối phó là học mà không lấy việc học làm mục đích, xem học là việc phụ .
- Học bị động cốt đối phó với yêu cầu đòi hỏi của thầy cô, cha mẹ, thi cử ...
- Là cách học hình thức cũng đến lớp , cũng đọc sách , cũng có điểm, có bài, nhưng không đi sâu vào thực chất kiến thức .
 Bài 3 : Phân tích các lý do bắt buộc mọi người phải đọc sách :
 - Sách là kho trí thức của nhân loại được đúc kết tích lũy từ hàng nghìn năm nay .
- Muốn tiến bộ , phát triển phải đọc sách để tiếp thu những tri thức khoa học và kinh nghiệm thực tiễn đã đúc kết , nếu không sẽ bị lạc hậu , giật lùi .
- Đọc sách thì ta thấy kiến thức nhân loại là mênh mông như đại dương còn sự hiểu biết của ta nhỏ bé như giọt nước -> Có thái độ khiêm tốn , ý chí cao trong học tập .
 Bài 2 /b. Tổng hợp tác hại của lối học đối phó :
Chính vì học bị động , hình thức , không lấy việc học là mục đích chính nên lối học đối phó không những làm cho người học mệt mỏi , đầu óc rỗng tuếch mà còn không tạo ra được những nhân tài đích thực cho đất nước .
 Bài 4 : Tổng hợp những điều đã phân tích về đọc sách :
 Tóm lại , trong quá trình học tập tất yếu phải đọc sách , cho nên phải biết chọn sách mà đọc và phải biết cách đọc để tiếp thu có hiệu quả những tri thức và kinh nghiệm của nhân loại . Đó chính là hành trang để làm cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn của mỗi người .
 4. Củng cố: Hs nêu đặc điểm và tác dụng của phép phân tích và tổng hợp.
 5. Dặn dò 
 - Học bài .
 - Hoàn thành các bài tập 
 - Soạn bài:Tiếng nói của văn nghệ 
 ( Đọc văn bản , trả lời câu hỏi theo yêu cầu sgk )
 D *.Rút kinh nghiệm: