TUẦN 7 – BÀI 7
TIẾT 31 :VĂN BẢN - KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH
(Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du)
A. Mục tiêu tiết dạy:
1.Kiến thức: Học sinh nắm được :
- Qua tâm trạng cô đơn , buồn tủi và nỗi niềm thương nhớ của Kiều cảm nhận được tấm lòng chung thủy, hiểu thảo của nàng.
- Thấy được nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật của Nguyễn Du : Miêu tả diễn biến tâm trạng nhân vật được thể hiện qua ngôn ngữ độc thoại và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình.
2.Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng đọc, phân tích, cảm thụ truyện thơ, đặc biệt kĩ năng phân tích bút pháp nghệ thuật tả cảnh ngụ tình và tả tâm trạng.
3.Thái độ: Bồi dưỡng tình yêu văn học, và yêu thương con người, trân trọng cuộc sống tốt đẹp hôm nay.
Ngµy so¹n : 15/9/ 2010. Ngµy d¹y:............................ TuÇn 7 – Bµi 7 TiÕt 31 :V¨n b¶n - KiÒu ë LÇu Ngng BÝch (TrÝch TruyÖn KiÒu – NguyÔn Du) A. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1.KiÕn thøc: Häc sinh n¾m ®îc : - Qua t©m tr¹ng c« ®¬n , buån tñi vµ nçi niÒm th¬ng nhí cña KiÒu c¶m nhËn ®îc tÊm lßng chung thñy, hiÓu th¶o cña nµng. - ThÊy ®îc nghÖ thuËt miªu t¶ néi t©m nh©n vËt cña NguyÔn Du : Miªu t¶ diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt ®îc thÓ hiÖn qua ng«n ng÷ ®éc tho¹i vµ nghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh. 2.KÜ n¨ng: RÌn luyÖn kÜ n¨ng ®äc, ph©n tÝch, c¶m thô truyÖn th¬, ®Æc biÖt kÜ n¨ng ph©n tÝch bót ph¸p nghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh vµ t¶ t©m tr¹ng. 3.Th¸i ®é: Båi dìng t×nh yªu v¨n häc, vµ yªu th¬ng con ngêi, tr©n träng cuéc sèng tèt ®Ñp h«m nay. B. ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß. 1.ThÇy: - TruyÖn KiÒu, tranh ¶nh - M¸y chiÕu . 2.Häc sinh: Su tÇm nhng bµi th¬ , ca dao nãi vÒ th©n phËn ngêi phô n÷ trong x· héi phong kiÕn. - §äc TruyÖn KiÒu. 3.TiÕn tr×nh d¹y häc. 1.án ®Þnh tæ chøc: 2.KiÓm tra bµi cò: -Môc tiªu: + §¸nh gi¸ tr×nh ®é n¾m kiÕn thøc cña häc sinh, ý thøc chuÈn bÞ bµi cña c¸c em. + RÌn luyÖn kÜ n¨ng c¶m thô v¨n häc vµ c¸ch diÔn ®¹t b»ng lêi. - Ph¬ng ph¸p : §µm tho¹i, thuyÕt tr×nh. - Thêi gian : 5 phót. -C©u hái : §äc thuéc ®o¹n trÝch “C¶nh ngµy xu©n” nªu nhËn xÐt vÒ bót ph¸p t¶ c¶nh cña NguyÔn Du? Ho¹t ®éng 1: T¹o t©m thÕ (Giíi thiÖu bµi) -Môc tiªu : Khëi ®éng tiÕt häc , t¹o kh«ng khÝ vui t¬I tríc khi b¾t ®Çu tiÕt häc. -Ph¬ng ph¸p : §µm tho¹i, thuyÕt tr×nh. -Thêi gian : 2 phót. ThÇy Trß ChuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng ChuyÓn ý: Trong tÕt thanh minh KiÒu gÆp Kim Träng , mèi t×nh ®Çu ®Ñp ®Ï võa chím në KiÒu ®· ph¶I trao duyªn cho em lµ Thóy V©n ®Ó b¸n m×nh chuéc cha. Trong nh÷ng th¸ng ngµy lu l¹c “Thanh y hai lît, thanh l©u hai lÇn” t©m trang cña KiÒu ®îc thÓ hiÖn thÕ nµo chóng ta cïng t×m ®o¹n trÝch “KiÒu ë lÇu Ngng BÝch” - L¾ng nghe. -ChuÈn bÞ häc bµi HOẠT ĐỘNG 2 : TRI GIÁC ( ĐỌC – CHÚ THÍCH ) - Mục tiêu : Giúp học sinh nắm được vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch, néi dung cña ®o¹n trÝch. - Phương pháp: Vấn đáp giải thích, minh hoạ; phân tích cắt nghĩa... - Kĩ thuật : Động não, Khăn trải bàn - Thời gian: 5 phút THẦY TRÒ CHUẨN KIẾN THỨC KĨ NĂNG GHI CHÚ I - Híng dÉn : §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch GV sö dông kĩ thuËt kh¨n tr¶i bµn : H.Nªu vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch? H. Dùa vµo chó thÝch nªu hiÓu biÕt cña em vÒ ®o¹n trÝch ”KiÒu ë lÇu Ngng BÝch”? H.Víi néi dung trªn ta nªn ®äc v¨n b¶n b»ng giäng ®äc ntn? Quan s¸t HS trao ®æi vµ lµm bµi I - §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch Trao ®æi cïng nhãm vµ ®a ra nh÷ng hiÓu biÕt cña b¶n th©n Ghi vµo phÇn giÊy cña m×nh I - §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch 1.VÞ trÝ ®o¹n trÝch -§o¹n trÝch thuéc phÇn thø 2(Gia biÕn vµ lu l¹c) -DiÔn t¶ t©m t cña KiÒu trong nh÷ng ngµy bÞ giam láng ë lÇu Ngng BÝch. -§äc víi giäng nhÑ nhµng, s©u l¾ng, diÔn t¶ nçi buån th¬ng, nhí nhung cña KiÒu §äc mÉu Giao cho häc sinh ®äc - V¨n b¶n cã bè côc gåm mÊy phÇn? Néi dung vµ giíi h¹n cña mçi phÇn? H.§o¹n th¬ nµo gîi c¶m xóc nhÊt ®èi víi ngêi ®äc? GV bæ sung vµ chuyÓn ý - Häc sinh ®äc v¨n b¶n T×m hiÓu bè côc 2. §äc - Bè côc: 1.S¸u dßng th¬ ®Çu : Khung c¶nh lÇu Ngng BÝch. 2.T¸m dßng tiÕp: nçi nhí th¬ng cña KiÒu. 3.T¸m dßng cuèi: Nçi buån cña KiÒu HOẠT ĐỘNG 3 : PHÂN TÍCH ( TÌM HIỂU VĂN BẢN ) - Mục tiêu : Häc sinh n¾m ®îc gi¸ trÞ ®Æc s¾c cña v¨n b¶n ( néi dung vµ nghÖ thuËt t¸c phÈm ) - Phương pháp: Vấn đáp giải thích, minh hoạ; phân tích cắt nghĩa... - Kĩ thuật : Động não, Khăn trải bàn - Thời gian: 20 phút THẦY TRÒ CHUẨN KIẾN THỨC KĨ NĂNG GHI CHÚ II – Hướng dẫn : §äc hiÓu v¨n b¶n 1.Khung c¶nh lÇu Ngng BÝch H.Khung c¶nh lÇu Ngng BÝch ®îc gîi lªn tõ nh÷ng h×nh ¶nh th¬ nµo? H.Dùa vµo chó thÝch em h·y c¾t nghÜa 4 dßng th¬ ®Çu cña ®o¹n trÝch? II - §äc hiÓu v¨n b¶n 1.Khung c¶nh lÇu Ngng BÝch. §äc thÇm vµ ph¸t biÓu ý kiÕn Dùa vµo chó thÝch tr¶ lêi II - §äc hiÓu v¨n b¶n 1.Khung c¶nh lÇu Ngng BÝch. -KiÒu bÞ giam láng ë lÇu Ngng BÝch .Trªn lÇu cao KiÒu nh×n thÊy d·y nói xa xa vµ m¶nh tr¨ng nh cïng mét vßm trêi, phÝa xa lµ cån c¸t vµng vµ nÎo ®êng bôi mê. Sö dông kÜ thuËt “Tia chíp” H : T¸c gi¶ ®· dïng biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo ®Ó diÔn t¶ c¶nh thiªn nhiªn lÇu Ngng BÝch? H.Víi viÖc sö dông rÊt nhiÒu tõ l¸y vµ c¸c tõ gîi h×nh, gîi c¶m ®· më ra tríc m¾t mét c¶nh tîng ntn? Tr¶ lêi nhanh -Suy nghÜ bµy tá ý kiÕn -Dïng tõ l¸y vµ c¸c tõ gîi t¶ , gîi c¶m -Thiªn nhiªn cao réng, hoang s¬ , l¹nh lÏo thiÕu v¾ng sù sèng cña con ngêi. H.C¶nh ®ã ®îc c¶m nhËn qua c¸i nh×n cña ai? H.Tõ c¸i nh×n ®Çy t©m tr¹ng nh vËy gióp em hiÓu g× vÒ th©n phËn cña KiÒu trong hoµn c¶nh nµy? H.Trong c¶nh Êy cuéc sèng cña KiÒu ntn?C©u th¬ nµo thÓ hiÖn ®iÒu ®ã? H.§o¹n th¬ ®· gîi lªn trong em c¶m xóc, suy nghÜ g×? GV b×nh: §óng lµ : C¶nh nµo c¶nh ch¼ng ®eo sÇu. Ngêi buån c¶nh cã vui ®©u bao giê. C¶nh rîn ngîp , hoang v¾ng gîi lªn bao sî h·I, ©u lo ,khiÔn cho ngêi ®äc kh«ng khái xãt th¬ng cho th©n phËn nhá bÐ c« ®éc cña KiÒu .Trong khung c¶nh Êy cµng lµm t¨ng nçi buån nçi nhí cña KiÒu.... HS th¶o luËn vµ tù tr×nh bµy Ph¸t hiÖn suy nghÜ tr×nh bµy. -Tù do béc lé Nghe -C¶nh tîng ®îc nh×n qua con m¾t cña KiÒu . -Th©n phËn KiÒu nhá bÐ, ®¬n ®éc, b¬ v¬ gi÷a mét thÕ giíi l¹nh lÏo, hoang v¾ng. -BÏ bµng m©y sím ®Ìn khuya... =>T©m t buån b· , l¹c lâng , b¬ v¬, cuéc sèng ch¸n chêng v« vÞ 2. Nçi nhí th¬ng cña KiÒu. H.§äc nh÷ng c©u th¬ diÔn t¶ nçi nhí th¬ng cña KiÒu? H.Trong nçi nhí th¬ng cña m×nh KiÒu ®· nhí vÒ nh÷ng ai? H.Nhí vÒ Kim Träng KiÒu nhí ®Õn nh÷ng kØ niÖm nµo? Sö dông kÜ thuËt ®éng n·o H.Theo em v× sao khi nhí vÒ Kim Träng KiÒu vÉn c¶m nhËn ®îc tÊm lßng son cña m×nh cho dï lóc nµy nµng vÉn b¬ v¬? H.Tõ ®ã cho em thÊy KiÒu nhí vÒ Kim Träng víi tÊm lßng nh thÕ nµo? H.Em c¶m nhËn ®îc t×nh c¶m, th¸I ®é g× cña t¸c gi¶ dµnh cho KiÒu ®îc göi g¾m qua ®o¹n th¬? GVchèt: B»ng tÊm lßng yªu th¬ng con ngêi nhÊt lµ víi ngêi phô n÷ ND ®· c¶m th«ng s©u s¾c víi hä, hiÓu ®îc kh¸t khao h¹nh phóc løa ®«i. §©y lµ t tëng tiÕn bé cña «ng. 2.Nçi nhí th¬ng cña KiÒu. §äc -Suy nghÜ tr¶ lêi Trao ®æi , tr×nh bµy y kiÕn. Suy nghÜ tr×nh bµy 2.Nçi nhí th¬ng cña KiÒu a.nhí vÒ Kim Träng. -Tëng ngêi díi nguyÖt chÐn ®ång. =>Tõ cã søc gîi khiÕn cho ta c¶m nhËn ®îc nçi lßng cña ®«I løa yªu nhau trong xa c¸ch -Dï kh«ng gi÷ tron lêi thÒ ®ªm tr¨ng víi Kim Träng nhng KiÒu vÉn nÆng lßng víi chµng -Thñy chung, s©u s¾c, khao kh¸t h¹nh phóc løa ®«i H.T¸c gi¶ ®· dïng nh÷ng tõ ng÷ nµo ®Ó lµm næi bËt nçi nhí cha mÑ cña KiÒu? H.NhËn xÐt vÒ c¸ch dïng tõ ng÷ cña t¸c gi¶ ? H.Em suy nghÜ g× vÒ t×nh c¶m cña KiÒu ®èi víi cha mÑ? Qua ®ã em thÊy KiÒu lµ ngêi con nh thÕ nµo? Sö dông ph¬ng ph¸p nªu vÊn ®Ò. H.Cã ngêi ®Æt v¸n ®Ò: t¹i sao KiÒu nhí Kim Träng tríc mµ kh«ng ph¶I lµ nhí cha mÑ tríc? Em suy nghÜ ntn? Phat hiÖn suy nghÜ Ph¸t biÓu ý kiÕn NhËn xÐt bµi cña b¹n Trao ®æi ý kiÕn trong nhãm, tr×nh bµy b.Nhí cha mÑ -Xãt ngêi tùa cña h«m mai =>Xãt th¬ng cha mÑ thiÕu ngêi ch¨m sãc. -T×nh c¶m ¬n s©u nghÜa nÆng víi cha mÑ =>Lßng hiÕu th¶o s©u nÆng -§©y chÝnh lµ sù tinh tÕ trong ngßi bót cña ND. Tríc tiªn lµ sù phï hîp trong t©m lÝ con ngêi nhÊt lµ ngêi ®ang yªu.MÆt kh¸c khi b¸n m×nh ®Ó cøu cha KiÒu ®· vÑn ch÷ hiÕu , cßn víi Kim Träng nµng lu«n bÞ day døt v× ®· phô t×nh chµng Kim, ph¶i lµm g¸i lÇu xanh bëi thÕ nµng lu«n cho r»ng m×nh kh«ng xøng ®¸ng víi Kim Trong . 3.Nçi buån cña KiÒu. GV sö dông kÜ thuËt häc theo gãc. - §o¹n th¬ miªu t¶ c¶nh g×? Nh÷ng h×nh ¶nh nµo hiÖn lªn qua c¸i nh×n cña KiÒu? 3.Nçi buån cña KiÒu. Trao ®æi viÕt ra giÊy ý kiÕn cña nhãm m×nh 3.Nçi buån cña KiÒu - C¶nh thiªn nhiªn: nh÷ng h×nh ¶nh c¸nh buåm, c¸nh hoa tr«i, b¸i coe, sãng vµ giã - T¸c gi¶ ®· sö dông bót ph¸p nghÖ thuËt nµo ®Ó diÔn t¶ t©m tr¹ng cña KiÒu?ph©n tÝch bót ph¸p nghÖ thuËt ®ã? - Dông ý nghÖ thuËt cña t¸c gi¶ ®îc thÓ hiÖn ë cum tõ ”Buån tr«ng”? -C¶nh ®îc miªu t¶ theo tr×nh tù nµo? -Tõ ®ã em c¶m nhËn ®îc nçi ®au nµo trong t©m hån vµ sè phËn cña KiÒu? H.Qua ®ã em hiÓu ®îc g× vÒ tµi n¨ng vµ tÊm lßng cña NguyÔn Du? GV b×nh: §óng lµ : C¶nh nµo c¶nh ch¼ng ®eo sÇu Ngêi buån c¶nh cã vui ®©u bao giê. T¸m c©u th¬ nh mét bøc tranh võa thùc võa h , võa lµ thùc c¶nh, võa lµ t©m c¶nh . Cµng ®äc cµng ®a ta ®Õn nh÷ng h×nh ¶nh cña sù v« väng, sù tr«i d¹t , sù bÕ t¾c vµ sù chao ®¶o , nghiªng ®æ nh chÝnh cuéc ®êi lu l¹c cña KiÒu. Ph¸t biÓu ý kiÕn NhËn xÐt bµi cña b¹n Suy nghÜ tr×nh bµy -Dïng nhiÒu tõ l¸y gîi t¶ vµ gîi c¶m, ®Æc biÖt nghÖ thuËt ®éc tho¹i néi t©m, biÖn ph¸p Èn dô : C¸nh buåm thÊp tho¸ng n¬I cuèi bÓ, hoa tr«I v« ®Þnh, cá hÐo óa kh«ng cã søc sèng, sãng giã Çm Çm nh b¸o hiÖu c¬n gi«ng tè s¾p næi lªn=> NghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh - §iÖp tõ “Buån tr«ng” diÔn t¶ nçi buån kÐo dµi , gîi lªn sù day døt vÒ nçi bÊt h¹nh trang t©m hån con ngêi. T¹o thµnh mét ca khóc néi t©m cã søc vang väng trong lßng ngêi ®äc. -Bèn c¶nh ®îc miªu t¶ theo tr×nh tù tõ xa ®Õn gÇn, h×nh ¶nh , mµu s¾c tõ mê nh¹t ®Õn râ ®Ëm, ©m thanh tõ tÜnh ®Õn ®éng ; T×nh tõ nçi buån man m¸c ®Õn kinh sî h¸I hïng. =>Nçi ®au ®ín buån tñi , b¬ v¬ l¹c lâng, v« vÞ, lo sî cho t¬ng lai v« ®Þnh. - Lµ nhµ v¨n bËc thÇy vÒ bót ph¸p nghÖ thu¹t t¶ c¶nh vµ tÊm lßng nh©n ®¹o cao c¶ cña nhµ th¬ ®íi víi kiÕp ngêi b¬ v¬. HOẠT ĐỘNG 4 : Tæng kÕt - Mục tiêu : Häc sinh khái quất được nội dung và nghệ thuật tác phẩm - Phương pháp: Vấn đáp giải thích, nêu và giải quyết vấn đề. - Kĩ thuật : C¸c m¶nh ghÐp ThÇy Trß ChuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng Ghi chó H.NÐt ®Æc s¾c nghÖ thuËt ®îc sö dông trong ®o¹n trÝch? H.§o¹n trÝch ®· kh¾c häa vÎ ®Ñp t©m hån nµo cña Thóy KiÒu? H.Cã ý kiÕn cho r»ng: V¨n b¶n giµu chÊt t¹o h×nh vµ nh mét khóc ®iÖp buån bëi nhµ th¬ sö dông ng«n ng÷ giµu nh¹c häa ...Tr×nh bµy ý kiÕn cña em vÒ vÊn ®Ò ®ã? Trao ®æi theo nhãm , ghi ra giÊy , tr×nh bµy. - NhËn xÐt bæ sung Th¶o luËn tr×nh bµy 1.NghÖ thuËt : -T¶ c¶nh ngô t×nh vµ ®éc tho¹i néi t©m. - Sö dông nhiÒu tõ ng÷ gîi h×nh , gîi c¶m. 2.Néi dung:B»ng tµi n¨ng vµ tr¸i tim chan chøa yªu th¬ng con ngêi nhÊt lµ ngêi phô n÷ NguyÔn Du cho ta thÊy tÊm lßng thñy chung, nh©n hËu vµ th©n phËn buån tñi, c« ®¬n, tr¬ träi cña KiÒu . Ho¹t ®éng 5: LuyÖn tËp, cñng cè kiÕn thøc bµi häc. -Môc tiªu : Häc sinh n¾m ®îc gi¸ trÞ cña t¸c phÈm vµ vËn dông gi¶I quyÕt c¸c bµi tËp . -Ph¬ng ph¸p : vÊn ®¸p , gi¶I thÝch, minh häa, ph©n tÝch c¾t nghÜa, nªu vµ gi¶I quyÕt vÊn ®Ò. -KÜ thuËt: §éng n·o, d¹y theo gãc. -Thêi gian: 5 phót. ThÇy Trß ChuÈn kiÕn thøc , kÜ n¨ng Ghi chó iV.Híng dÉn luyÖn tËp H.Mèi quan hÖ gi÷a thiªn nhiªn vµ con ngêi trong s¸u c©u th¬ ®µu cã g× kh¸c víi thiªn nhiªn trong t¸m c©u th¬ cuèi cña ®o¹n trÝch? IV.Híng dÉn luyÖn tËp Th¶o luËn nhãm, cö ®¹i diÖn tr×nh bµy IV.Híng dÉn luyÖn tËp. -Thiªn nhiªn trong s¸u c©u th¬ ®Çu lµ thiªn nhiªn réng lín, hoang v¾n ... i th¶m h¹i cña qu©n Thanh H: Qua ®ã, em rót ra nhËn xÐt g× vÒ vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù? GV dïng lÖnh yªu cÇu HS ®äc ghi nhí trong SGk trang 92. Suy nghÜ rót ra nhËn xÐt §äc ghi nhí - YÕu tè miªu t¶ cã t¸c dông lµm næi bËt c¶nh vËt, con ngêi vµ sù viÖc khiÕn cho lêi kÓ trë nªn hÊp dÉn, gîi c¶m *Ghi nhí (SGK/72) HOẠT ĐỘNG 5 : LuyÖn tËp vµ cñng cè - Môc tiªu :+Qua hÖ thèng bµi tËp cñng cè kiÕn thøc vÒ yÕu tè miªu t¶ trong van tù sù. + HS vËn dông kiÕn thøc vµo lµm bµi tËp thùc hµnh. -Ph¬ng ph¸p : §éng n·o, d¹y theo gãc, c¸c m¶nh ghÐp. -Thêi gian : 10 phót THẦY TRÒ ChuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng GHI CHÚ Híng dÉn HS luyÖn tËp. §a ng÷ liÖu trong SGK , ®Ó HS lµm bµi. §¸nh gi¸ cho ®iÓm D¹y theo kÜ thuËt kh¨n tr¶I bµn H.Nªu yªu cÇu cña bµi 2? §a ng÷ liÖu , chia nhãm yªu cÇu HS th¶o luËn II.LuyÖn tËp Lµm viÖc ®éc lËp, tr×nh bµy NhËn xÐt bæ sung. Nªu yªu cÇu cña bµi tËp. Th¶o luËn, thèng nhÊt ý kiÕn tr×nh bµy II.LuyÖn tËp 1.Bµi 1: T×m hiÓu c¸c yÕu tè t¶ c¶nh, t¶ ngêi trong hai ®o¹n trÝch a. T¶ ngêi: V©n xem trang träng kh¸c víi Khu«n tr¨ng ®Çy ®Æn, nÐt ngµi në nang Hoa cêi ngäc thèt, ®oan trang M©y thua níc tãc, tuyÕt nhêng mµu da KiÒu cµng s¾c s¶o m¹n mµ So bÒ tµi s¾c laÞ lµ phÇn h¬n Lµn thu thuû nÐt xu©n s¬n Hoa ghen thua th¾m, liÔu hên kÐm xanh. b. T¶ c¶nh: Cá non xanh tËn ch©n trêi Cµnh lª tr¾ng ®iÓm mét vµi b«ng hoa. Tµ tµ bãng ng¶ vÒ T©y DÞp cÇu nho nhá cuèi ghÒnh b¾c ngang. -> C¸c yÕu tè trªn gãp phÇn lµm cho c¶nh vËt nªn th¬, con ngêi t¬i t¾n, ®Ñp ®Ï=> gîi c¶m ®èi víi ngêi ®äc Bµi tËp 2: Chän nh©n vËt: chÞ em Thuý KiÒu. Sù viÖc: ChÞ em Thuý KiÒu ®i ch¬i trong tiÕt thanh minh. Dïng yÕu tè miªu t¶: t¶ c¶nh ngµy xu©n, c¶nh lÔ héi, c¶nh chÞ em ra vÒ. *Chó ý vËn dông c¸c yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n ®Ó lµm næi bËt nÐt c¶nh vµ ngêi trong ngµy xu©n vµ lÔ héi mïa xu©n. Ho¹t ®éng 6: Giao bµi vµ chuÈn bÞ bµi ë nhµ. - Thêi gian : 2 phót ThÇy Trß ChuÈn kiÕn thøc , kÜ n¨ng - Híng dÉn c¸c néi dung tù häc Ghi bµi vÒ nhµ -Häc thuéc lßngphÇn ghi nhí. - Lµm bµi tËp 3/92 *Híng dÉn : Giíi thiÖu vÎ ®Ñp cña chÞ em Thóy KiÒu b»ng lêi v¨n cña m×nh: Dïng c¸c yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n “ChÞ em Thóy KiÒu” chó ý tham kh¶o phÇn chó thÝch ®Ó tr¸nh lÆp ng«n ng÷ cña nhµ th¬ - ChuÈn bÞ tiÕt: trau dåi vèn tõ +§äc vµ t×m hiÓu c¸c vÝ dô trong phÇn t×m hiÓu bµi, «n l¹i tõ vµ cÊu t¹o tõ vµ sù ph¸t triÓn cña tõ vùng TiÕt 33: Trau dåi vèn tõ A. Môc tiªu tiÕt d¹y 1. KiÕn thøc:Gióp HS hiÓu ®ùîc tÇm quan träng cña viÖc trau dåi vèn tõ. Muèn trau dåi vèn tõ tríc hÕt cÇn ph¶i rÌn luyÖn ®Ó biÕt ®îc ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c nghÜa vµ c¸ch dïng tõ. Ngoµi ra muèn tra dåi vèn tõ cßn ph¶i biÕt c¸ch lµm t¨ng vèn tõ. 2. KÜ n¨ng: RÌn luyÖn kÜ n¨ng gi¶i thÝch tõ, kÜ n¨ng sö dông tõ 3. Th¸i ®é cã ý thøc trau dåi vèn tõ. B.ChuÈn bÞ d¹y häc: C. TiÕn tr×nh d¹y häc 1.¤n ®Þnh líp: KiÓm diÖn häc sinh(9A5) 2.KiÓm tra bµi cò: -Môc tiªu: + §¸nh gi¸ tr×nh ®é n¾m kiÕn thøc cña häc sinh, ý thøc chuÈn bÞ bµi cña c¸c em. + RÌn luyÖn kÜ n¨ng c¶m thô v¨n häc vµ c¸ch diÔn ®¹t b»ng lêi. - Ph¬ng ph¸p : §µm tho¹i, thuyÕt tr×nh. H: Ch÷a bµi 3 trang 92. H: Vai trß cña c¸c yÕu tè miªu tra trong v¨n b¶n tù sù? HOẠT ĐỘNG 1 : TẠO TÂM THẾ ( GIỚI THIỆU BÀI ) - Mục tiêu : Khởi động tiết học, tạo không khí vui tươi trước khi bắt đầu tiết học. Phát hiện và sửa lỗi sai trong diễn đạt, dùng từ - Phương pháp : Đàm thoại, thuyết trình. - Thời gian : 2 phút THẦY TRÒ N¤I DUNG CÇN §¹T TiÕng ViÖt cña chóng ta rÊt giµu vµ ®Ñp , ®Ó gãp phÇn lµm cho tiÕng nãi d©n téc ngµy cµng ph¸t triÓn vµ giµu ®Ñp h¬n chóng ta ph¶i thêng xuyªn trau dåi vèn tõ. VËy chóng ta cã thÓ trau dåi vèn tõ b»ng c¸ch nµo ? §ã lµ néi dung cña tiÕt häc h«m nay L¾ng nghe HOẠT ĐỘNG 2, 3, 4 : TRI GIÁC , PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP ( TÌM HIỂU BÀI ) - Mục tiêu : Gióp HS hiÓu ®îc tÇm quan träng cña viÖc trau dåi vèn tõ tríc tiªn ph¶i n¾m nghÜa cña tõ , ®ång thêi ph¶i häc hái ®Ó trau dåi vèn tõ. - Phương pháp: Vấn đáp giải thích, minh hoạ; phân tích cắt nghĩa; nêu và giải quyết vấn đề. - Kĩ thuật : Động não, Khăn trải bàn - Thời gian: 20 phút THẦY TRÒ néi dung cÇn ®¹t GHI CHÚ Híng dÉn HS t×m hiÓu rÌn luyÖn ®Ó n¾m v÷ng nghÜa cña tõ vµ c¸ch dïng tõ. GV dïng thiÕt bÞ ®a ng÷ liÖu 1 lªn mµn h×nh cho HS t×m hiÓu. H: Theo em, thñ tíng muèn nh¾c nhë chóng ta ®iÒu g×? Sö dông kÜ thuËt kh¨n tr¶I bµn GV nªu c©u hái cho HS th¶o luËn.: H: Em hiÓu g× vÒ ý kiÕn cña Ph¹m V¨n §ång? Gv ®a vÝ dô trong I-2. H: C¸c c©u trªn m¾c lçi g×? H: Theo em, nªn söa nh thÕ nµo? H: Nguyªn nh©n nµo dÉn tíi nh÷ng lçi dïng tõ ®ã? H: Qua lêi nh¾c nhë cña Thñ tíng Ph¹m V¨n §ång vµ söa lçi trong 2, em h·y nªu c¸ch trau dåi vèn tõ? GV dïng lÖnh yªu cÇu HS ®äc ghi nhí 1 trong SGK – 100. Gv ®a bµi tËp nhanh. II.Híng dÉn HS t×m hiÓu c¸ch rÌn luyÖn ®Ó lµm t¨ng vèn tõ. Gv dïng m¸y chiÕu cho HS t×m hiÓu ý kiÕn cña nhµ v¨n T« Hoµi. H: Nhµ v¨n T« Hoµi ®Ò cËp tíi vÊn ®Ò g×? I.RÌn luyÖn ®Ó n¾m v÷ng nghÜa cña tõ vµ c¸ch dïng tõ HS ®äc vµ nghiªn cøu ng÷ liÖu. Suy nghÜ vµ tr¶ lêi c©u hái Th¶o luËn , thèng nhÊt ý kiÕn tr×nh bµy. NhËn xÐt Th¶o luËn Tõ viÖc ph©n tÝch vÝ dô rót ra nhËn xÐt. §äc ghi nhí HS lµm bµi tËp II.RÌn luyÖn ®Ó lµm t¨ng vèn tõ. §äc ý kiÕn cña nhµ v¨n T« Hoµi I.RÌn luyÖn ®Ó n¾m v÷ng nghÜa cña tõ vµ c¸ch dïng tõ. 1.VÝ dô 1/99 - Trong TV, mét ch÷ cã thÓ diÔn t¶ rÊt nhiÒu ý vµ ngîc l¹i-> TV cã nh÷ng kh¶ n¨ng to lín ®Ó diÔn ®¹t t tëng, t×nh c¶m cho nªn kh«ng sî tiÕng ta nghÌo mµ chØ sî ta kh«ng biÕt dïng tiÕng ta. HS: - TiÕng ViÖt lµ ng«n ng÷ giµu ®Ñp, cã kh¶ n¨ng ®¸p øng mäi nhu cÇu nhËn thøc vµ giao tiÕp cña ngêi ViÖt. - Muèn ph¸t huy kh¶ n¨ng cña TV, mçi c¸ nh©n ph¶i trau dåi vèn tõ, biÕt vËn dông vèn tõ mét c¸ch nhuÇn nhuyÔn. *VÝ dô 2/100 - C¶ ba c©u ®Òu m¾c lçi dïng tõ. - C¸ch söa: a. bá tõ chóng ta vµ tõ ®Ñp. b. Thay tõ dù ®o¸n b»ng tõ pháng ®o¸n. c. Thay tõ thóc ®Èy b»ng tõ më réng - Ngêi dïng kh«ng hiÓu chÝnh x¸c nghÜa cña tõ. =>Muèn trau dåi vèn tõ tríc hÕt ph¶I rÌn luyÖn ®Ó n¾m ®îc ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c nghÜa cña tõ vµ c¸ch dïng tõ. .*Ghi nhí1(SGk/100) II.RÌn luyÖn ®Ó lµm t¨ng vèn tõ. 1.VÝ dô - Nhµ v¨n ph©n tÝch qu¸ tr×nh trau dåi vèn tõ cña NguyÔn Du. H: Em hiÓu g× vÒ ý kiÕn cña T« Hoµi ? H: Qua lêi cña nhµ v¨n T« Hoµi, em biÕt thªm g× vÒ viÖc trau dåi vèn tõ cña ®¹i thi hµo NguyÔn Du? Suy nghÜ tr¶ lêi - T« Hoµi ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh trau dåi vèn tõ cña NguyÔn Du. - NguyÔn Du trau dåi vèn tõ b»ng c¸ch häc lêi ¨n tiÕng nãi cña nh©n d©n H: NhËn xÐt g× vÒ c¸ch trau dåi vèn tõ ë môc I vµ c¸ch trau dåi cña ND? H: Nªu c¸c c¸ch trau dåi vèn tõ Th¶o luËn tr¶ lêi. (1) Trau dåi th«ng qua rÌn luyÖn ®Ó n¾m nghÜa vµ c¸ch dïng tõ chÝnh x¸c. (2) Trau dåi theo h×nh thøc häc hái ®Ó biÕt thªm nh÷ng tõ cha biÕt. HS tù tr×nh bµy. GV yªu cÇu HS ®äc ghi nhí Sgk/101 §äc ghi nhí 2.Ghi nhí(Sgk/101) HOẠT ĐỘNG 5 : LUYỆN TẬP CỦNG CỐ KIẾN THỨC BÀI HỌC - Mục tiêu : + Thông qua hệ thống bài tập củng cố kiến thøc trong bài cho HS + Luyện tập kĩ năng sử dụng và phân tích tác dụng của thuật ngữ - Phương pháp: Vấn đáp giải thích, minh hoạ; phân tích cắt nghĩa; nêu và giải quyết vấn đề. - Kĩ thuật : Động não, Dạy theo góc , các mảnh ghép - Thời gian: 10 phút THẦY TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT GHI CHÚ III. LuyÖn tËp 1. Bµi tËp 1: GV. Yªu cÇu hs ®äc bµi tËp 1 H.Chän c¸ch gi¶I thÝch ®óng? - GV chèt III. LuyÖn tËp 1. Bµi tËp 1: - HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi III. LuyÖn tËp 1. Bµi tËp 1: Chän c¸ch gi¶I thÝch ®óng -HËu qu¶ : kÕt qu¶ xÊu. -§o¹t: chiÕm ®îc phÇn th¾ng. -Tinh tó: sao trªn trêi(nãi kh¸I qu¸t) Sö dông kÜ thuËt d¹y theo gãc. GV. Gäi häc sinh ®äc bµi tËp vµ nªu yªu cÇu H. T×m hiÓu nghÜa cña c¸c yÕu tè H¸n ViÖt ? - GV chèt - Th¶o luËn tr×nh bµy 2. Bµi tËp 2 a. TuyÖt: - døt, kh«ng cßn g×: tuyÖt chñng( bÞ mÊt h¼n gièng nßi), tuyÖt gi¸o( c¾t ®øt giao thiÖp), tuyÖt tù( kh«ng cã ngêi nèi dâi), tuyÖt thùc( nhÞn ®ãi, kh«ng chÞu ¨n ®Ó ph¶n ®èi- mét h×nh thøc ®Êu tranh) - cùc k× , nhÊt: tuyÖt ®Ønh( ®iÓm cao nhÊt, møc cao nhÊt), tuyÖt mËt( cÇn ®îc gi÷ bÝ mËt), tuyÖt t¸c( t¸c phÈm v¨n häc, nghÖ thuËt hay, ®Ñp ®Õn møc kh«ng cßn cã c¸i h¬n), tuyÖt trÇn( nhÊt trªn ®êi, kh«ng cã g× s¸nh b»ng). b. §ång: - cïng nhau, gièng nhau: ®ång ©m( cã ©m gièng nhau), ®ång bµo( nh÷ng ngêi cïng gièng nßi, mét d©n téc, mét tæ quèc – quan hÖ th©n thiÕt nh ruét thÞt), ®ång bé( phèi hîp víi nhau ¨n ý nhÞp nhµng), ®ång chÝ( ngêi cïng chÝ híng chÝnh trÞ), ®ång d¹ng( cã cïng mét d¹ng nh nhau), ®ång khëi( cïng vïng dËy dïng b¹o lùc ®Ó ph¸ ¸ch k×m kÑp), ®ång m«n( ngêi cïng häc mét thÇy), ®ång niªn ( cïng mét tuæi), ®ång sù( cïng lµm viÖc ë mét c¬ quan- nãi vÒ nh÷ng ngêi ngang hµng) - trÎ em: ®ång Êu( trÎ em kho¶ng 6,7 tuæi), ®ång dao( lêi h¸t d©n gian cña trÎ em), ®ång tho¹i( truyÖn viÕt cho trÎ em). - (chÊt) ®ång: trèng ®ång( nh¹c gâ thêi cæ h×nh c¸i tr«ng, ®óc n»ng ®ång trªn mÆt cã ch¹m nh÷ng ho¹ tiÕt trang trÝ). GV. Gäi häc sinh ®äc bµi tËp vµ nªu yªu cÇu - GV chèt HS nªu yªu cÇu - Ho¹t ®éng nhãm bµn 3’ - Tr¶ lêi, nhËn xÐt. 3.Bµi tËp 3:Söa lçi dïng tõ trong c¸c c©u: a. “VÒ khuya, ®êng phè rÊt im lÆng”: dïng sai tõ “im lÆng”- thay b»ng tõ “yªn tÜnh”, “v¾ng lÆng”. - “§êng phè ¬i! h·y im lÆng ®Ó hai ngêi”->lµ lêi bµi h¸t, trong ®ã ®êng phè ®îc nh©n ho¸ b. Dïng sai tõ “thµnh lËp”-> nªn thay b»ng tõ thiÕt lËp c. Dïng sai tõ “c¶m xóc”-> xóc ®éng. HOẠT ĐỘNG 6 : GIAO BÀI VÀ CHUẨN BỊ BÀI Ở NHÀ Thời gian : 2 phút ThÇy Trß ChuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng Híng dÉn c¸c néi dung tù häc Ghi bµi vÒ nhµ - Häc thuéc ghi nhí trong SGK. - Hoµn thµnh c¸c bµi tËp cßn l¹i (Sgk/102,103) -¤n tËp yÕu tè miÓu t¶ trong v¨n b¶n tù sù ®Ó chuÈn bÞ viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 2. ------------------------------------------ TiÕt 34+35 ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 2- V¨n tù sù A. Môc tiªu cÇn ®¹t: 1 KiÕn thøc:Gióp HS:BiÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ó thùc hµnh viÕt mét bµi v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ c¶nh vËt, con ngêi, hµnh ®éng. 2.KÜ n¨ng:RÌn luyÖn kÜ n¨ng diÔn ®¹t, tr×nh bµy, 3. Th¸i ®é: Cã ý thøc lµm bµi nghiªm tóc. B.ChuÈn bÞ d¹y häc: 1.GV: 2.HS: ¤n tËp- giÊy bót. C. TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1. KiÓm diÖn häc sinh(9A5). 2. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS: -Môc tiªu: KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS ®Ó gióp c¸c em lµm bµi cã hiÖu qu¶ cao. -Ph¬ng ph¸p: §µm tho¹i. - Thêi gian : 1 phót Ho¹t ®éng 1: T¹o t©m thÕ. - Môc tiªu: T¹o t©m thÕ ®inh híng gióp c¸c em b×nh tÜnh , tho¶I m¸I bíc vµo kiÓm tra. - Ph¬ng ph¸p: Giíi thiÖu . - Thêi gian : 2 phót. Ho¹t ®éng 2 : ViÕt bµi Gi¸o viªn giao ®Ò cho HS – HS lµm bµi nghiªm tóc. Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn vÒ nhµ Thêi gian : 2 phót ThÇy Trß ChuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng Giao bµi vÒ nhµ cho HS Ghi bµi vÒ nhµ - So¹n bµi : M· Gi¸m Sinh mua KiÒu : +§äc kÜ ®o¹n trÝch. +Tr¶ lêi c©u hái trong phÇn ®äc hiÓu
Tài liệu đính kèm: