Giáo án Ngữ văn lớp 9 - Tiết 124: Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

Ngày soạn: 06/3/06	 Tuần 25 - Tiết 124
Ngày dạy : 10/3/06 
 NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp HS . 
- Nắm được thế nào là nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ .
- Tích hợp với phần văn qua văn bản Sang thu, với Tiếng Việt ở bài Nghĩa tường minh và hàm ý.
Rèn kĩ năng viết bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
Giáo dục HS yêu thiên nhiên ,yêu cuộc sống ,sống có ích 
B.CHUẨN BỊ: * Thầy: Nghiên cứu SGK, SGV, soạn bài.
 *Trò: Đọc kĩ câu hỏi, soạn bài.
C.TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG: 
 1. Ổn định tổ chức: Gv nắm sĩ số.
 2. Kiểm tra bài cũ: 
a.Câu hỏi : Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) là gì ?
b.Đáp án : là trình bày những nhận xét, đánh giá của mình về nhân vật , sự kiện, chủ đề hay nghệ thuật của một tác phẩm cụ thể .
 	 3. Bài mới: Giới thiệu bài mới
Phương pháp
*Hoạt đông 1: Hình thành khái niệm về bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
- Giáo viên yêu cầu Hs đọc kĩ văn bản.
-GV chia lớp thành 4 nhóm ứng với 4 câu hỏi ở SGK để HS thảo luận . Sau đó đại diện từng nhóm trình bày . Lớp nhận xét . GV nhận xét và thống nhất.
- Vấn đề nghị luận của văn bản này là gì?
- Văn bản nêu lên những luận điểm gì về hình ảnh mùa xuân trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ? Người viết đã sử dụng những luận cứ nào để làm sáng tỏ các luận điểm đó.
- Gv cho Hs thảo luận câu hỏi trên và trình bày, cho Hs nhận xét bổ sung, Gv chốt lại.
-Chỉ ra các phần: Mở bài, thân bài, kết bài; Nhận xét bố cục của văn bản?
- Cách diễn đạt trong từng đoạn của văn bản có làm nổi bật được luận điểm không?
- Nghị luận về đoạn thơ, bài thơ là trình bày nhận xét, đánh giá của mình về những giá trị nào của doạn thơ, bài thơ ấy?
- Nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ được thể hiện như thế nao?
-Bố cục của bài viết, lời văn phải đảm bảo những yêu cầu gì?
 -Hs đọc ghi nhớ SGK
Hoạt động 2: Luyện tập
-Cho HS đọc bài tập và xác định yêu cầu bài tập .
- Gv hướng dẫn Hs làm bài tập ở SGK . 
 Nội dung
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
 1.Văn bản: Khát vọng hoà nhập dâng hiến cho đời.
 (Hà Vinh)
 2.Nhận xét:
 - Vấn đề nghị luận của văn bản: Hình ảnh mùa xuân và tình cảm thiết tha của Thanh Hải trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ .
 -Những luận điểm về hình ảnh mùa xuân trong bài thơ được bài viết nêu lên: 
+ Hình ảnh mùa xuân trong bài thơ của Thanh Hải mang nhiều tầng ý nghĩa. Trong đó, hình ảnh nào cũng thật gợi cảm, thật đáng yêu.
+ Hình ảnh mùa xuẩn rạo rực của thiên nhiên, đát nước trong cảm xúc thiết tha, trìu mến của nhà thơ.
+Trong bài thơ của Thanh Hải mang nhiều tầng ý nghĩa. 
+ Hình ảnh mùa xuân nho nhỏ thể hiện khát vọng hoà nhập dâng hiến được nối kết tự nhiên với hình ảnh mùa xuân thiên nhiên, đát nước ở trước.
 - Để chứng minh cho các luận điểm, người viết đã cọn gỉang bình các câu thơ, hình ảnh đặc sắc đã phân tích giọng điệu trữ tình, kết cấu của bài thơ.
 -Xác định các phần mở bài, thân bài, kết bài của văn bản, nhận xét về bố cục.
+Mở bài : Từ đầu ....đáng trân trọng.
+ Thân bài từ hình ảnh...mùa xuân đây là phần trình bayd sự cảm nhận, đánh giá cụ thể những đặc sắc nổi bật về nội dung, nghệ thuật của bài thơ, là sự triển khai các luận điểm.
+ Kết bài: Phần còn lại.
-> Giữa các phần của văn bản có sự liên kết tự nhiên về ý và về diễn đạt.
- Cách diễn đạt của bài văn: Ngưòi viết đã trình bày những cảm nghĩ, đánh giá của mình bằng thái độ tin yêu, bằng tình cảm thiết tha, trìu mến. Lời văn toát lên những rung động trước sự đặc sắc của hình ảnh, giọng điệu thơ, sự đồng cảm với nhà thơ Thanh Hải.
 *Ghi nhớ : SGK.
 II. Luyện tập.
 Ngoài các luận điểm đã nêu về hình ảnh đã nêu trong bài Mùa xuân nho nhỏ ở văn bản trên, hãy suy nghĩ và nêu thêm các luận điểm khác nữa về các hình ảnh đặc sắc này.
- Nhạc điệu của bài thơ.
-Bức tranh mùa xuân của bài thơ.
4. CỦNG CỐ: Cho Hs nhắc lại những nội dung chính ở phần ghi nhớ. 
5. DẶN DÒ: - Học nắm chắc phần ghi nhớ.
 -Soạn bài: Cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ, theo yêu cầu các câu hỏi trong SGK. -Mỗi nhóm chuẩn bị một đề SGK.
D.RÚT KINH NGHIỆM: