LẶNG LẼ SAPA
(Nguyễn Thành Long)
MỤC TIÊU CẦN ĐẠT.
Giúp học sinh :
- Cảm nhận được vẻ đẹp của các nhân vật trong truyện, chủ yếu là nhân vật anh thanh niên trong công việc thầm lặng, trong cách sống và suy nghĩ, tình cảm, trong quan hệ đối với mọi người.
- Phát hiện đúng và hiểu được chủ đề của câu chuyện, từ đó hiểu được niềm hạnh phúc của con người trong lao động.
- Rèn luyện kỹ năng cảm thụ và phân tích các yếu tố của tác phẩm truyện : miêu tả nhân vật, những bức tranh thiên nhiên.
CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ
- Giáo viên : Soạn giáo án, sưu tầm tranh ảnh về Sa Pa, tìm hiểu thêm về SaPa và Nguyễn Thành Long.
- Học sinh : Chuẩn bị bài và soạn câu hỏi trong SGK trang 159
CÁC BƯỚC LÊN LỚP.
1. ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra bài cũ :
? Nhân vật ông Hai trong truyện làng của Kim Lân gợi cho em những suy nghĩ gì về người nông dân Việt Nam trong kháng chiến ? Tìm một số chi tiết chứng minh điều đó? ( Người nông dân yêu làng, yêu nước).
1. Bài mới :
I - Hoạt động 1: Giới thiệu bài.
- SaPa, một địa danh thắng cảnh nổi tiếng mà ai cũng đã từng nghe đến, nhưng không chỉ nổi tiếng về thắng cảnh mà nơi đây còn có những con người nổi tiếng bời họ hết sức tận tình và có trách nhiệm trong công việc, một trong số họ đã được nhà văn Nguyễn Thành Long khắc hoạ thật rõ nét trong văn bản Lặng Lẽ SaPa mà ngày hôm nay thầy trò chúng ta cùng tìm hiểu.
Ngµy so¹n: 14 th¸ng 11 N¨m 2009 Ngµy d¹y: 17 th¸ng 11 n¨m 2009 TiÕt: 66,67 V¨n b¶n LÆng lÏ sapa (NguyÔn Thµnh Long) Môc tiªu cÇn ®¹t. Gióp häc sinh : - C¶m nhËn ®îc vÎ ®Ñp cña c¸c nh©n vËt trong truyÖn, chñ yÕu lµ nh©n vËt anh thanh niªn trong c«ng viÖc thÇm lÆng, trong c¸ch sèng vµ suy nghÜ, t×nh c¶m, trong quan hÖ ®èi víi mäi ngêi. - Ph¸t hiÖn ®óng vµ hiÓu ®îc chñ ®Ò cña c©u chuyÖn, tõ ®ã hiÓu ®îc niÒm h¹nh phóc cña con ngêi trong lao ®éng. - RÌn luyÖn kü n¨ng c¶m thô vµ ph©n tÝch c¸c yÕu tè cña t¸c phÈm truyÖn : miªu t¶ nh©n vËt, nh÷ng bøc tranh thiªn nhiªn. ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß - Gi¸o viªn : So¹n gi¸o ¸n, su tÇm tranh ¶nh vÒ Sa Pa, t×m hiÓu thªm vÒ SaPa vµ NguyÔn Thµnh Long. - Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi vµ so¹n c©u hái trong SGK trang 159 C¸c bíc lªn líp. 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. KiÓm tra bµi cò : ? Nh©n vËt «ng Hai trong truyÖn lµng cña Kim L©n gîi cho em nh÷ng suy nghÜ g× vÒ ngêi n«ng d©n ViÖt Nam trong kh¸ng chiÕn ? T×m mét sè chi tiÕt chøng minh ®iÒu ®ã? ( Ngêi n«ng d©n yªu lµng, yªu níc). Bµi míi : I - Ho¹t ®éng 1: Giíi thiÖu bµi. - SaPa, mét ®Þa danh th¾ng c¶nh næi tiÕng mµ ai còng ®· tõng nghe ®Õn, nhng kh«ng chØ næi tiÕng vÒ th¾ng c¶nh mµ n¬i ®©y cßn cã nh÷ng con ngêi næi tiÕng bêi hä hÕt søc tËn t×nh vµ cã tr¸ch nhiÖm trong c«ng viÖc, mét trong sè hä ®· ®îc nhµ v¨n NguyÔn Thµnh Long kh¾c ho¹ thËt râ nÐt trong v¨n b¶n LÆng LÏ SaPa mµ ngµy h«m nay thÇy trß chóng ta cïng t×m hiÓu. II - Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn HS ®äc – hiÓu chó thÝch. Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Néi dung ho¹t ®éng - Yªu cÇu ®äc phÇn t¸c gi¶ sgk/188. Þ Gi¸o viªn nhÊn m¹nh vµ chèt ý. ? Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña t¸c phÈm ? - Gv cho hai häc sinh t×m hiÓu c¸c tõ khã trong SGK. - Híng dÉn c¸ch ®äc : ChËm c¶m xóc l¾ng s©u Þ kÕt hîp tãm t¾t t¸c phÈm. ? TruyÖn ®îc kÓ ë ng«i thø mÊy? §iÓm nh×n trÇn thuËt ®îc ®Æt vµo nh©n vËt nµo ? T¸c dông cña lèi kÓ nµy ? Þ §Ó häa sÜ xng t«i khi kÓ chuyÖn, trõ mét ®o¹n nhá t¸c gi¶ chuyÓn ®iÓm nh×n sang c« kü s. Þ s¸ng t¹o cña t¸c gi¶. - V¨n b¶n chia lµm ? ®o¹n. Nªu ý cña mçi ®o¹n ? - Gi¸o viªn dïng b¶ng phô ®Ó chèt ý. §äc s¸ch gi¸o khoa trang 188. - Häc sinh tr¶ lêi. - Hai em t×m hiÓu tõ khã theo h×nh thøc hái - ®¸p. - Häc sinh ®äc v¨n b¶n - KÓ tãm t¾t c©u chuyÖn. - Häc sinh th¶o luËn vµ tr¶ lêi, nhËn xÐt, bæ xung. - Häc sinh tr¶ lêi: Ba ®o¹n. - Quan s¸t, nghe vµ ghi chÐp. I) §äc – hiÓu chó thÝch. 1) T¸c gi¶. - NguyÔn Thµnh Long (1925 – 1991), quª Qu¶ng Nam. - Lµ nhµ v¨n chuyªn viÕt truyÖn ng¾n vµ ký Þ Híng vµo cuéc sèng ®êi thêng. Trëng thµnh tõ kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. 2) T¸c phÈm. - ViÕt 1970 trong mét chuyÕn ®i c«ng t¸c ë Lµo Cai Þ In trong tËp “ Gi÷a trong xanh ” ( 1972 ). 3) Tõ Khã. - Trang 188. 1) §äc - Ng«i kÓ ë ng«i thø ba; ®iÓm nh×n trÇn thuËt vµo nh©n vËt «ng häa sÜ giµ mÆc dï kh«ng dïng ng«i thø nhÊt Þ VÎ ®Ñp ch©n thùc vµ kh¸ch quan, næi chÊt tr÷ t×nh, ®µo s©u suy t cña nh©n vËt. 2) Bè côc : Ba ®o¹n. §o¹n 1 : Tõ ®Çu Þ anh ta kia. (181) Þ Giíi thiÖu cuéc gÆp gì t×nh cê. §o¹n 2 : TiÕp “ Nh÷ng lêi giíi thiÖu Þ kh«ng cã vËt g× nh thÕ.” (187) Þ DiÔn biÕn cuéc gÆp gì. §o¹n 3 : Cßn l¹i. Þ Cuéc chia tay c¶m ®éng gi÷a anh thanh niªn vµ ®oµn kh¸ch. III - Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn HS ®äc – hiÓu néi dung v¨n b¶n. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ t×nh huèng truyÖn ? Vai trß cña t×nh huèng nµy trong viÖc giíi thiÖu nh©n vËt chÝnh ? Þ Gi¸o viªn gîi : Þ cèt truyÖn ®¬n gi¶n víi mét t×nh huèng ®éc ®¸o Þ cuéc gÆp gì t×nh cê, ng¾n ngñi gi÷a anh thanh niªn vµ ®oµn kh¸ch trªn ®Ønh Yªn S¬n. - H·y kÓ tªn nh©n vËt phô trong truyÖn vµ ph©n lo¹i nh÷ng nh©n vËt nµy - NÕu thiÕu c¸c nh©n vËt ®ã c©u chuyÖn cã ®îc ®Çy ®ñ chñ ®Ò kh«ng ? V× sao ? Þ «ng häa sÜ cã vÞ trÝ quan träng trong truyÖn. - Híng dÉn ph©n tÝch nh©n vËt anh thanh niªn - VÞ trÝ cña nh©n vËt anh thanh niªn trong truyÖn ? H·y nhËn xÐt c¸ch miªu t¶ cña t¸c gi¶ vÒ nh©n vËt nµy ? ( dông ý nh thÕ nµo ?) Gîi ý : cã hai c¸ch t×m hiÓu + Lêi gi¶i thÝch cña b¸c l¸i xe + Phót gÆp gì gia anh thanh niªn vµ «ng häa sÜ, c« kü s - Theo lêi kÓ cña anh thanh niªn ta biÕt ®îc anh lµm c«ng viÖc g× ? trong hoµn c¶nh nh thÕ nµo ? Em hiÓu g× vÒ nh©n vËt nµy ? Gi¸o viªn gîi : N¬i sèng, lµm viÖc giê giÊc. - Anh ®èi víi c«ng viÖc nh thÕ nµo ? (Say mª lµm viÖc cã Ých cho ®Êt níc) - V× sao anh cã thÓ vît qua nh÷ng khã kh¨n thö th¸ch ®ã ? Vµ anh cßn cã nh÷ng phÈm chÊt g× khi gÆp gì víi ngêi häa sÜ giµ vµ c« kü s trÎ ? - Ên tîng cña em vÒ nh©n vËt anh thanh niªn ? ( Gi÷a thiªn nhiªn lÆng lÏ cña Sa Pa vÉn vang lªn nh÷ng s¾c mµu lung linh, lan táa h¬i Êm t×nh ngêi vµ sù sèng cña con ngêi lao ®éng Þ Gi¶n dÞ, thiªng liªng, kh¸t väng .) ChuyÓn ý. - Cã nh÷ng nh©n vËt phô nµo ? Vai trß cña tõng nh©n vËt ? ¤ng häa sÜ ®ãng vai trß g× ? ( Quan träng sau nh©n vËt anh thanh niªn, lµ ngêi thÓ hiÖn nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m cho t¸c gi¶. ) Em hiÓu g× vÒ nh©n vËt c« kü s trÎ ? T¸c gi¶ ®a nh©n vËt nµy cã dông ý g× ? ( Tho¸t khái sù hiÕu kú th× cã d¸ng dÊp mét c©u chuyÖn t×nh yªu nhng ë ®©y t¸c gi¶ muèn nãi ®Õn sù ®ång c¶m, lý tëng cña thÕ hÖ thanh niªn ViÖt Nam thêi chèng Mü. ) B¸c l¸i xe cã vai trß g×? (Næi bËt phÈm chÊt lµ chó ý quan t©m ®Õn ngêi kh¸c) Ngoµi nh÷ng nh©n vËt trªn cßn cã nh÷ng nh©n vËt nµo v¾ng mÆt ®îc nh¾c ®Õn ? ( ¤ng kü s vên rau, anh b¹n ë tr¹m khÝ tîng Phan xi p¨ng, anh kü s lËp b¶n ®å sÐt. ) ChuyÓn ho¹t ®éng sang tæng kÕt. TruyÖn hÊp dÉn ngêi ®äc ë nh÷ng thµnh c«ng nghÖ thuËt nµo ? ( Cã nhiÒu chi tiÕt thùc, kÕt hîp gi÷a tù sù vµ miªu t¶ vµ biÓu c¶m, c¸ch thÓ hiÖn néi t©m nh©n vËt. ) V× sao c¸c nh©n vËt l¹i kh«ng cã tªn ? (§ã lµ nh÷ng con ngêi v« danh, lao ®éng b×nh thêng vµ thêng gÆp trong quÇn chóng nh©n d©n trªn mäi nÎo ®êng ®Êt níc lµm viÖc vµ cèng hiÕn) Em c¶m nhËn g× vÒ vai trß c«ng viÖc ®èi víi ®êi sèng ? Gäi häc sinh ®äc ghi nhí trang 189. ChuyÓn sang luyÖn tËp. Híng dÉn häc sinh luyÖn tËp s¸ch gi¸o khoa trang 190. Häc sinh th¶o luËn - Cèt truyÖn ®¬n gi¶n, t×nh huèng ®éc ®¸o, cuéc gÆp gì t×nh cê... Häc sinh tr¶ lêi ®îc c¸c nh©n vËt phô ( ¤ng häa sÜ, c« g¸i, b¸c l¸i xe... ) Häc sinh th¶o luËn - Lµ nh©n vËt chÝnh: TÇm vãc nhá bÐ, nÐt mÆt r¹ng rì, mõng ®îc tÆng s¸ch, pha trµ mêi kh¸ch, tÆng hoa cho c« g¸i... Häc sinh th¶o luËn - Trªn ®Ønh Yªn S¬n, lµm nghÒ khÝ tîng ... Häc sinh th¶o luËn - Anh x¸c ®Þnh râ môc ®Ých cña c«ng viÖc, chñ ®éng trong cuéc sèng. Häc sinh tr¶ lêi: Nh©n vËt tù béc b¹ch Häc sinh th¶o luËn - Lßng kh©m phôc, kÝnh träng. Häc sinh tr¶ lêi : Häa sÜ, c« g¸i, b¸c l¸i xe. Häc sinh tr¶ lêi : Ýt nãi, ngì ngµng, lµm quen víi anh thanh niªn. Häc sinh th¶o luËn. §äc ghi nhí tr 189. Häc sinh lµm vµo phiÕu häc tËp. II. §äc – hiÓu néi dug v¨n b¶n. 1) T×nh huèng truyÖn vµ nghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt. - T×nh huèng ®¬n gi¶n Þ T¹o thuËn lîi cho nh©n vËt chÝnh xuÊt hiªn tù nhiªn Þ Anh thanh niªn ®îc hiÖn ra qua c¸i nh×n vµ Ên tîng cña c¸c nh©n vËt kh¸c. - Nh©n vËt phô : ¤ng häa sÜ, c« g¸i, b¸c l¸i xe Þ Nh×n vÒ nh©n vËt chÝnh Þ T¹o sù phong phó ®Çy ®ñ, râ nÐt vÒ nh©n vËt chÝnh. - ¤ng kü s, anh c¸n bé kü thuËt nghiªn cøu vÒ sÐt v¾ng mÆt Þ Bæ sung ý nghÜa t×nh tiÕt cña truyÖn Þ ThÓ hiÖn chñ ®Ò t tëng cña t¸c phÈm. 2) Nh©n vËt anh thanh niªn a) VÞ trÝ cña nh©n vËt vµ c¸ch miªu t¶ - Anh lµ nh©n vËt chÝnh ®îc miªu t¶ xuÊt hiÖn trong cuéc gÆp gì chèc l¸t, ®ñ ®Ó c¸c nh©n vËt kh¸c kÞp thêi ghi nhËn vÒ con ngêi vµ ®Êt Sa Pa : Cã nh÷ng con ngêi lµm viÖc vµ lo nghÜ v× ®Êt níc. b) Nh÷ng nÐt ®Ñp vÒ nh©n vËt anh thanh niªn : - Mét m×nh trªn ®Ønh cao Yªn S¬n 2600 m Þ C« ®¬n. - C«ng t¸c khÝ tîng kiªm vËt lÝ ®Þa cÇu ngµy ®ªm 4 lÇn : 1g, 4g, 11g, 19g Þ C« ®¬n, c«ng viÖc cÇn tØ mØ, chÝnh x¸c Þ anh vÉn hoµn thµnh nhiÖm vô vµ sèng vui vÎ. - Say mª nghÒ, hiÓu ®îc ý nghÜa c«ng viÖc anh lµm lµ gãp phÇn vµo c«ng viÖc chung cña ®Êt níc. - Anh s¾p xÕp cuéc sèng ng¨n n¾p, thÝch ®äc s¸ch quan t©m ®Õn ngêi kh¸c. - Cëi më, hiÕu kh¸ch khiªm tèn. - X¸c ®Þnh môc ®Ých c«ng viÖc Þ t×m niÒm vui trong cuéc sèng Þ T×nh tiÕt diÔn biÕn cuéc gÆp gì ng¾n ngñi Þ nh©n vËt tù béc b¹ch tù nhiªn, ch©n thµnh nh÷ng nÐt ®Ñp tÝnh c¸ch, t©m hån, t×nh c¶m Þ Anh thanh niªn hiÖn lªn râ nÐt víi nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp, trong s¸ng vÒ tinh thÇn, t/c, c¸ch sèng vµ suy nghÜ vÒ ngh ngh vµ c¸ch sèng Þ c«ng viÖc b×nh thêng lÆng lÏ Þ cã Ých cho nh©n d©n, ®Êt níc. 3) C¸c nh©n vËt kh¸c : a) Nh©n vËt «ng häa sÜ : - Lµ nh©n vËt trong truyÖn võa lµ ®iÓm nh×n trÇn thuËt cña t¸c gi¶. - Xóc ®éng vµ bèi rèi khi nghe anh thanh niªn kÓ chuyÖn. - Suy t s©u s¾c vÒ nghÒ nghiÖp, vÒ cuéc sèng con ngêi. b) C¸c nh©n vËt kh¸c : - C« kÜ s : Xóc ®éng, bµng hoµng, kh¸m ph¸ cuéc sèng cña anh thanh niªn. - B¸c l¸i xe Þ Vui nhén Þ Sinh ®éng, hÊp dÉn Þ gãp phÇn lµm næi bËt nh©n vËt anh thanh niªn thªm sinh ®éng. IV) Tæng kÕt – Ghi nhí : 1) NghÖ thuËt : - Cèt truyÖn ®¬n gi¶n, t¹o t×nh huèng tù nhiªn, chän ng«i kÓ vµ ®iÓm nh×n trÇn thuËt hîp lÝ. - Kh¾c häa râ nÐt tÝnh c¸ch cña nh©n vËt : + Qua lêi nãi, cö chØ qua viÖc lµm, qua c¸c mÆt 2) Ghi nhí / sgk /189. V) LuyÖn tËp : sgk/190. 4. cñng cè vµ dÆn dß : ( kÓ tãm t¾t t¸c phÈm. ( t×m nh÷ng chi tiªt miªu t¶ anh thanh niªn ? ( häc bµi vµ chuÈn bÞ lµm bµi viÕt sè 3. Ngµy so¹n : 16/11/2008 Ngµy gi¶ng : 22/11 TiÕt 64 : §èi tho¹i, ®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù. A. môc tiªu cÇn ®¹t. Gióp HS : - HiÓu ®îc t¸c dông cña yÕu tè ®èi tho¹i, ®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù. - RÌn kÜ n¨ng nhËn diÖn vµ tËp kÕt c¸c yÕu tè nµy trong khi ®äc còng nh khi viÕt v¨n. - Gi¸o dôc HS ý thøc s¸ng t¹o khi lµm bµi. B. c¸c bíc lªn líp. æn ®Þnh tæ chøc. KTBC : - Nªu vai trß cña yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n tù sù ? - Ch÷a bµi tËp 2 / 161 ? 3. Bµi míi : * Giíi thiÖu bµi. * TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc. Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Néi dung cÇn ®¹t. Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn HS t×m hiÓu yÕu tè ®èi tho¹i, ®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù. I. T×m hiÓu yÕu tè ®èi tho¹i, ®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù. * Treo b¶ng phô, y/c HS ®äc - §äc VD 1. VÝ dô H: Trong 3 c©u ®Çu cña ®o¹n trÝch, ai nãi víi ai ? Tham gia c©u chuyÖn cã Ýt nhÊt mÊy ngêi ? H: DÊu hiÖu nµo cho ta thÊy ®ã lµ 1 cuéc trß chuyÖn trao ®æi qua l¹i ? * §ã lµ lêi ®èi tho¹i. -> 2 ngêi ®i t¶n c nãi chuyÖn víi nhau. - Ph¸t hiÖn -> cã 2 lît ngêi qua l¹i ( néi dung nãi cña mçi ngêi ®Òu híng tíi ngêi tiÕp chuyÖn vµ h×nh thøc thÓ hiÖn trong ®o¹n v¨n b»ng 2 g¹ch ®Çu dßng. 2. NhËn xÐt. H: Em hiÓu thÕ nµo lµ ®èi tho¹i ? H: C©u “ Hµ, n¾ng gím, vÒ nµo”, ®©y cã ph¶i lµ 1 c©u ®èi tho¹i kh«ng ? V× sao ? H: Trong ®o¹n trÝch cßn cã c©u nµo kiÓu nµy kh«ng ? H·y dÉn ra c¸c c©u ®ã ? * §ã lµ nh÷ng lêi ®éc tho¹i. H: Em hiÓu thÕ nµo lµ ®éc tho¹i ? H: Nh÷ng c©u : “ Chóng nã lµ trÎ con lµng ViÖt gian ®Êy ?b»ng Êy tuæi ®Çu” lµ nh÷ng ... n" So¹n: Gi¶ng: TiÕt 145:Biªn b¶n A - Môc tiªu cÇn ®¹t - Gióp häc sinh - HiÓu c¸c yªu cÇu cña biªn b¶n vµ c¸c lo¹i biªn b¶n thêng gÆp trong thùc tÕ cuéc sèng. - N¾m ®îc c¸ch viÕt 1 biªn b¶n B - ChuÈn bÞ ®å dïng - Mét sè biªn b¶n C - C¸c bíc lªn líp I - æn ®Þnh tæ chøc II - KiÓm tra bµi cò III - Néi dung bµi míi 1/. Vµo bµi 2/. TiÕn tr×nh tæ chøc ho¹t ®éng Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Néi dung *H§1: Híng dÉn häc sinh t×m hiÓu ®Æc ®iÓm cña biªn b¶n I - §Æc ®iÓm cña biªn b¶n H: Yªu cÇu häc sinh ®äc 2 biªn b¶n trong SGK/123,124 H: Môc ®Ých cña 2 biªn b¶n nµy lµ g×? (ViÕt biªn b¶n trªn ®Ó lµm g×?) H: Theo em biªn b¶n ph¶i ®¹t nh÷ng yªu cÇu g×? vÒ h×nh thøc? VÒ néi dung (sè lu, sù kiÖn, ghi chÐp nh thÕ nµo? cã suy diÔn chñ quan kh«ng? Lêi v¨n) - Häc sinh ®äc - Ghi l¹i nh÷ng sù viÖc ®ang x¶y ra hoÆc ®· x¶y ra. + Biªn b¶n sinh ho¹t dµi + Biªn b¶n tr¶ l¹i giÊy tê - Ghi chÐp ph¶i trung thùc, chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ sù viÖc, kh«ng suy diÔn chñ quan, lêi v¨n ph¶i ng¾n gän, chÝnh x¸c. - H×nh thøc: Tuú néi dung cña tõng viÖc mµ cã nhiÒu lo¹i biªn b¶n kh¸c nhau. - Biªn b¶n héi nghÞ, sù vô 1/. §äc biªn b¶n 2/. NhËn xÐt H: Biªn b¶n lµ g×? Em ®· gÆp nh÷ng biªn b¶n nµo? - Häc sinh tr¶ lêi ghi nhí sgk 3/. Ghi nhí sgk *H§1: Híng dÉn häc sinh c¸ch viÕt biªn b¶n. H: §äc l¹i c¸c biªn b¶n ë phÇn I vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái - Häc sinh ®äc II - C¸ch viÕt biªn b¶n H: Nh÷ng biªn b¶n trªn nhÊt thiÕt ph¶i cã nh÷ng phÇn nµo? H: PhÇn më ®Çu cña biªn b¶n gåm nh÷ng môc g×? Tªn biªn b¶n ®îc viÕt nh thÕ nµo? H: PhÇn néi dung biªn b¶n gåm nh÷ng néi dung nµo? NhËn xÐt c¸ch ghi nh÷ng néi dung trong biªn b¶n - Bè côc: + PhÇn më ®Çu + PhÇn néi dung + PhÇn kÕt thóc - PhÇn më ®Çu: Ghi tªn quèc hiÖu, tiªu ng÷, tªn biªn b¶n, ®Þa ®iÓm, thêi gian, thµnh phÇn tham dù vµ chøc tr¸ch cña hä. - PhÇn th©n bµi (Néi dung). - DiÔn biÕn vµ kÕt qu¶ cña sù viÖc, ghi mét c¸ch ng¾n gän chÝnh x¸c. H: PhÇn kÕt thóc biªn b¶n cã nh÷ng môc nµo? - PhÇn kÕt thóc - Thêi gian kÕt thóc, hä tªn vµ ch÷ ký cña c¸c thµnh viªn cã tr¸ch nhiÖm chÝnh v¨n b¶n hoÆc hiÖn vËt kÌm theo (NÕu cã) H: Lêi v¨n ghi biªn b¶n ph¶i nh thÕ nµo? - Ng¾n gän, chÝnh x¸c * Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn häc sinh luyÖn tËp H: Theo em, em sÏ lùa chän trêng hîp nµo? (T¹i sao l¹i lµ nh÷ng trêng hîp Êy) H: H·y ghi l¹i phÇn më ®Çu c¸c môc lín trong phÇn néi dung, phÇn kÕt thóc cña biªn b¶n cuéc häp giíi thiÖu ®éi viªn u tó cña chi ®éi cho §oµn TNCS HCM (Häc sinh tù lµm). III - LuyÖn tËp. 1/. Bµi tËp 1: H·y lùa chän nh÷ng t×nh huèng cÇn viÕt biªn b¶n trong c¸c trêng hîp a, b, c. 2/. Bµi tËp 2. C - Cñng cè híng dÉn vÒ nhµ. - ThÕ nµo lµ biªn b¶n? Néi dung cña biªn b¶n? C¸c phÇn cña biªn b¶n? - Lµm bµi tËp 2 - So¹n bµi: R« - Bin - X¬n ngoµi ®¶o hoang. TuÇn 30 Bµi 29 Môc tiªu chung - H×nh dung ®îc cuéc sèng gian khæ vµ tinh thÇn l¹c quan cña R« - Bin - X¬n ngoµi ®¶o hoang qua bøc ch©n dung tù ho¹ cña nh©n vËt. - HÖ thèng ho¸ ®îc c¸c kiÕn thøc vÒ tõ lo¹i vµ côm tõ. - N¾m ch¾c lÝ thuyÕt vµ biÕt c¸ch viÕt biªn b¶n. - N¾m ®îc môc ®Ých, yªu cÇu, néi dung vµ c¸ch lµm hîp ®ång. So¹n: Gi¶ng: V¨n b¶n: TiÕt 146 R« - Bin - X¬n ngoµi ®¶o hoang (TrÝch R« - Bin - X¬n Cru - X«). A - Môc tiªu cÇn ®¹t - Gióp häc sinh: HiÓu s©u, h×nh dung ®îc cuéc sèng gian khæ vµ tinh thÇn l¹c quan cña R« - Bin - X¬n mét m×nh ngoµi ®¶o hoangbéc lé gi¸n tiÕp qua bøc ch©n dung tù ho¹ cña nh©n vËt. B - C¸c bíc lªn líp I - æn ®Þnh tæ chøc II - KiÓm tra bµi cò Häc sinh 1: Tãm t¾t néi dung mét sè truyÖn ng¾n mµ em ®· häc. Häc sinh 2: ë nh÷ng t¸c phÈm nµo t¸c gi¶ ®· s¸ng t¹o ®îc t×nh huèng truyÖn ®Æc s¾c? III - C¸c bíc lªn líp 1/. Vµo bµi 2/. TiÕn tr×nh tæ chøc ho¹t ®éng Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Néi dung * Ho¹t ®éng 1: Híng dÉn häc sinh ®äc chó thÝch - GV híng dÉn häc sinh ®äc H: H·y tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶? H: Nªu hoµn c¶nh xuÊt xø cña v¨n b¶n? (V¨n b¶n trÝch trong tiÓu thuyÕt R« - Bin - X¬n, tiÓu thuyÕt díi h×nh thøc truyÖn) - GV giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm - 2 häc sinh ®äc, häc sinh nhËn xÐt. - Häc sinh tr¶ lêi - Häc sinh nhËn xÐt, bæ xung I - §äc, t×m hiÓu chó thÝch. 1/. §äc 2/. Chó thÝch a) T¸c gi¶ b) T¸c phÈm c) Tõ ng÷ * Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn häc sinh t×m hiÓu v¨n b¶n: H: Nªu bè côc cña v¨n b¶n? - 4 ®o¹n: + §o¹n 1,2: Trang phôc cña R« - Bin - X¬n + §o¹n 3: Trang bÞ cña R« Bin - X¬n + §o¹n 4: DiÖn m¹o cña R« - Bin - X¬n II - T×m hiÓu v¨n b¶n H: T¸c gi¶ giíi thiÖu víi ®éc gi¶ bøc ch©n dung R« - Bin - X¬n theo tr×nh tù nµo? - KÓ vÒ trang phôc (Mò, quÇn ¸o, giÇy dÐp) theo trËt tù tõ trªn xuèng díi, sau ®ã ®Õn nh÷ng vËt dông mang theo råi ®Õn bøc ho¹ g¬ng mÆt. 1/. DiÖn m¹o cña R« - Bin - X¬n H: Trang phôc cña R« - Bin - X¬n ®îc t¸c gi¶ miªu t¶ nh thÕ nµo? Em h·y t×m nh÷ng chi tiÕt ®ã? Ph©n tÝch? H: Em cã nhËn xÐt vÒ c¸ch t¶ khu«n mÆt cña t¸c gi¶? - T«i ®éi 1 chiÕc mò to tíng ... sau g¸y - T«i mÆc mét chiÕc ¸o ... - Quanh ngêi t«i ... cña t«i - Trªn bé mÆt ngoµi 1 c©u nãi tho¸ng qua vÒ níc da, R« Bin - X¬n chØ ®Æc t¶ vÒ bé ria mÐp cña chµng, ta kh«ng biÕt g× vÒ c¸c bé phËn kh¸c trªn khu«n mÆt nh m¾t, mòi, måm, tãc tai a) Trang phôc - TÊt c¶ b»ng da dª do ngêi mÆc tù t¹o rÊt kú côc vµ ngé nghÜnh ® mang d¸ng dÊp cña ngêi rõng cæ xa GV: §iÒu nµy mét phÇn do R« Bin - X¬n muèn giíi thiÖu víi ®éc gi¶ c¸ch ¨n mÆc kú kh«i vµ nh÷ng ®å nghÒ lØnh kØnh mang theo ngêi chµng lµ chÝnh vµ 1 phÇn chÝnh lµ do truyÖn kÓ ë ng«i thø nhÊt R« Bin - X¬n chØ kÓ nh÷ng g× chµng nh×n thÊy ®îc H: Cã g× kh¸c thêng trong nh÷ng trang phôc nµy? Em h×nh dung mét d¸ng vÎ nh thÕ nµo? - Trang phôc ®Òu b»ng da dª vµ do ngêi mÆc tù t¹o rÊt kú côc vµ ngé nghÜnh ® bÒ ngoµi kh«ng gièng ngêi thêng, mang d¸ng dÊp cña ngêi rõng cæ xa H: V× sao R« - Bin - X¬n ph¶i tù t¹o trang phôc cho m×nh? ViÖc nµy cho thÊy R« - Bin - X¬n lµ ngêi nh thÕ nµo? vµ cuéc sèng cña R« - Bin - X¬n ra sao? - V× R« - Bin - X¬n sèng sãt sau ®¾m tµu, mét m×nh hµng chôc n¨m trªn ®¶o v× vËy R« - Bin - X¬n ph¶i lao ®éng s¸ng t¹o vµ lµ ngêi kh«ng khuÊt phôc tríc hoµn c¶nh: Cã cuéc sèng gian khæ, khã kh¨n. H: Khi miªu t¶ diÖn m¹o cña R« - Bin - X¬n t¸c gi¶ tËp trung vµo nh÷ng chi tiÕt nµo? h·y ph©n tÝch? Níc da - r©u: - Níc da ®en 1 c¸ch kh«ng b×nh thêng. - Cã lóc t«i ®Ó mÆc cho nã dµi ®Õn h¬n 1 gang tay, nhng v× t«i cã c¶ kÐo vµ dao c¹o dñ ®óng nªn t«i c¾t ®i kh¸ gän gµng b) DiÖn m¹o H: Níc da kh«ng nçi ®en ch¸y lµ níc da nh thÕ nµo? H: V× sao R« - Bin - X¬n l¹i cã níc da ®ã? - §en mét c¸ch kh«ng b×nh thêng - V× cuéc sèng R«BinX¬n ngoµi ®¶o hoang rÊt kh¾c nghiÖt vµ gian khæ GV: R«BinX¬n vèn lµ ngêi Anh, da tr¾ng. Nhng sau nh÷ng n¨m th¸ng ë ngoµi vïng x®, R«BinX¬n ®· mang mµu da kh¸c H: V× sao cã lóc R«BinX¬n kh«ng c¾t r©u? Nhng cã lóc l¹i c¾t r©u cho m×nh v× lÏ g×? - Cã lóc bi quan, cã thÓ lµ ch¸n cuéc sèng nhng cã lóc vÉn cßn hi väng sèng vµ muèn sèng cho ®µng hoµng. H: Em h·y t×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ R«BinX¬n tù ch¨m sãc hµng ria cña m×nh? §iÒu ®ã cho thÊy c¸ch sèng cña R«Bin - X¬n nh thÕ nµo? H: Qua diÖn m¹o em hiÓu g× vÒ cué sèng vµ con ngêi cña R«Bin - X¬n ngoµi ®¶o hoang? H: NhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu trÇn thuËt vµ miªu t¶ trong v¨n b¶n nµy? - XÐn tØa thµnh mét cÆp ria mÐp to tíng ... ph¶i khiÕp sî - L¹c quan kh«ng ®¸nh mÊt hi väng sèng trë vÒ - HÕt søc thiÕu thè, khã kh¨n gian khæ ®èi víi mét con ngêi ®¬n ®éc, chÊp nhËn vµ c¶i tiÕn hoµn c¶nh, l¹c quan kh«ng tuyÖt väng cã ý chÝ sèng m·nh liÖt - DÝ dám, l¹c quan, kh«i hµi * Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn tæng kÕt H: NghÖ thuËt kÓ chuyÖn cã g× ®Æc biÖt? T¸c dông cña c¸ch kÓ chuyÖn nµy? - KÓ b»ng miªu t¶ kÕt hîp víi biÓu c¶m - Giäng nhÑ nhµng, hãm hØnh, kh«i hµi T¸c dông: Võa vÏ ch©n dung nh©n vËt võa gîi hiÖn thùc cuéc sèng vµ béc lé c¶m xóc, th¸i ®é cña ngêi kÓ III - Tæng kÕt 1/. NghÖ thuËt H: Nªu néi dung cña v¨n b¶n? - Cuéc sèng v« cïng khã kh¨n gian khæ vµ c¶ tinh thÇn l¹c quan cña nh©n vËt khi chØ cã 1 m×nh n¬i ®¶o hoang vïng x® suèt mêi mÊy n¨m rßng r·. 2/. Néi dung H: Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ nh©n vËt R«Bin - X¬n IV- LuyÖn tËp C - Cñng cè híng dÉn vÒ nhµ - Lµm tiÕp phÇn bµi tËp - ChuÈn bÞ bµi "Tæng kÕt ng÷ ph¸p" So¹n: Gi¶ng: TiÕt 147 + 148 Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p A - Môc tiªu cÇn ®¹t - Gióp häc sinh - HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ tõ lo¹i bao gåm trong c¸c viÖc cô thÓ sau ®©y: + Thùc hµnh nhËn diÖn 3 tõ lo¹i lín lµ: Danh tõ, ®éng tõ, tÝnh tõ. + RÌn luyÖn kü n¨ng vËn dông c¸c kiÕn thøc ng÷ ph¸p vµo viÖc nãi, viÕt trong giao tiÕp x· héi vµ trong viÖc viÕt bµi tËp lµm v¨n. B - C¸c bíc lªn líp. I - æn ®Þn tæ chøc II - KiÓm tra bµi cò: KiÕn thøc sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh III - Néi dung bµi häc 1/. Vµo bµi 2/. TiÕn tr×nh tæ chøc ho¹t ®éng. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Néi dung * Híng dÉn häc sinh hÖ thèng l¹i kiÕn thøc vÒ 3 tõ lo¹i: Danh tõ, ®éng tõ, tÝnh tõ. H: Nh¾c l¹i kh¸i niÖm DT, §T, TT H: Yªu cÇu häc sinh ®äc vÝ dô SGK/130 - 3 häc sinh tr¶ lêi - Häc sinh ®äc I - Tõ lo¹i 1/. X¸c ®inh DT, §T, TT Chó ý c¸c tõ in ®Ëm H: X¸c ®Þnh Danh tõ, ®éng tõ, tÝnh tõ trong c¸c vÝ dô? Danh tõ §éng tõ TÝnh tõ a. LÇn b. c. C¸i l¨ng l¨ng d. e. ¤ng gi¸o §äc NghÜ ngîi Phôc dÞch §Ëp Hay §ét ngét Ph¶i, sung síng H: Danh tõ, ®éng tõ, tÝnh tõ cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi nh÷ng tõ nµo? GV chia líp thµnh 2 nhãm + Nhãm 1: Cét 1 + Nhãm 2: Cét 2 + Nhãm 3: Cét 3 H: VËy DT, §T, TT cã thÓ ®øng sau nh÷ng tõ nµo? Häc sinh chia lµm 3 nhãm Nhãm 1: Danh tõ cã thÓ kÕt hîp víi c¸c tõ nh÷ng, c¸c, mét. Nhãm 2: §éng tõ cã thÓ kÕt hîp víi hay, ®·, võa Nhãm 3: TÝnh tõ cã thÓ kÕt hîp víi rÊt, hái, qu¸. - Häc sinh tr¶ lêi 2/. Kh¶ n¨ng kÕt hîp KÕt hîp phÝa tríc Tõ lo¹i KÕt hîp phÝa sau Mét, nh÷ng, c¸c §·, rÊt, võa, hay RÊt, qu¸, hái DT §T TT Kia, k×a, ®ã H: Quan s¸t, ®äc b¶ng phô bµi tËp 4 - HiÖn tîng chuyÓn lo¹i tõ - Häc sinh vÒ nhµ lµm 3/. HiÖn tîng chuyÓn lo¹i tõ H: C¸c tõ in ®Ëm vèn thuéc tõ lo¹i nµo? §îc dïng tõ lo¹i nµo? a) Tõ trßn: TÝnh tõ ® ®éng tõ b) Tõ lý tëng: Danh tõ ® TT c) Tõ b¨n kho¨n: TT ® DT * Ho¹t ®éng 2: «n tËp vÒ c¸c tõ lo¹i kh¸c H: Ngoµi 3 tõ lo¹i chÝnh DT, §T, TT. VËy trong TiÕng ViÖt cßn cã c¸c tõ lo¹i nµo kh¸c n÷a? H: §äc vÝ dô SGK, chó ý c¸c tõ in ®Ëm? H: Em h·y x¸c ®Þnh c¸c tõ lo¹i trªn vµ b¶ng sau? - Sè tõ, ®¹i tõ, lîng tõ, chØ tõ, phã tõ, quan hÖ tõ, trî tõ, t×nh th¸i tõ, th¸n tõ. - Häc sinh ®äc - Häc sinh x¸c ®Þnh II - C¸c tõ lo¹i kh¸c. Sè tõ §¹i tõ Lîng tõ ChØ tõ Phã tõ QHT Trî tõ T×nh TT Th¸n tõ Ba N¨m T«i Bao nhiªu BÊy nhiªu Bao giê BÊy giê Nh÷ng Êy §©u §· Míi §· Mang ë Cña Nhng Nh ChØ C¶ Ngay Chi H¶ Trêi ¬i H: T×m nh÷ng tõ chuyªn dïng ë cuèi c©u ®Ó t¹o c©u nghi vÊn? Cho biÕt c¸c tõ Êy thuéc tõ lo¹i nµo? Tõ "H×nh ¶nh", "Bao nhiªu". C¸c tõ nµy thuéc th¸n tõ, ®¹i tõ
Tài liệu đính kèm: