Bài 18: Tiết: 91 BÀN VỀ ĐỌC SÁCH
Chu Quang Tiềm
A. Mục tiêu cần đạt: Giúp hs
1. Kiến thức
- ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đọc sách và phương pháp đọc sách.
- Phương pháp đọc sách có hiệu quả.
2. Kĩ năng:
- Biết cách đọc – hiểu một văn bản dịch ( không sa đà vào phân tích ngôn từ)
- Nhận ra bố cục chặt chẽ, hệ thống luận điểm rõ ràng trong một văn bản nghị luận.
- Rèn luyện thêm cách viết một văn bản nghị luận.
B. Chuẩn Bi: - Gv tìm tư liệu liên quan đến VB và tác giả
- Hs soạn bài.
TuÇn : 19 Ngµy so¹n : 06/01/2012 Bµi 18: TiÕt : 91 Bµn vÒ ®äc s¸ch Chu Quang TiÒm A. Môc tiªu cÇn ®¹t : Gióp hs 1. KiÕn thøc - ý nghÜa, tÇm quan träng cña viÖc ®äc s¸ch vµ ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch. - Ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch cã hiÖu qu¶. 2. KÜ n¨ng: - BiÕt c¸ch ®äc – hiÓu mét v¨n b¶n dÞch ( kh«ng sa ®µ vµo ph©n tÝch ng«n tõ) - NhËn ra bè côc chÆt chÏ, hÖ thèng luËn ®iÓm râ rµng trong mét v¨n b¶n nghÞ luËn. - RÌn luyÖn thªm c¸ch viÕt mét v¨n b¶n nghÞ luËn. B. ChuÈn Bi: - Gv t×m t liÖu liªn quan ®Õn VB vµ t¸c gi¶ - Hs so¹n bµi. C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng 1. Kiểm tra vở soạn của học sinh. (3’) 2. Giíi thiÖu bµi : - TÇm quan träng cña viÖc ®äc s¸ch vµ yªu cÇu ngµy cµng cao cña ho¹t ®éng nµy... Gi¸ trÞ cña VB “Bµn vÒ ®äc s¸ch” Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn - häc sinh Néi dung cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 1. (25’) Giíi thiÖu vÒ tg Chu Quang TiÒm dùa vµo sgk. - Chu Quang TiÒm (1897 – 1986) - Gv : ¤ng bµn vÒ ®äc s¸ch lÇn nµy k ph¶i lµ lÇn ®Çu. Bµi viÕt nµy lµ k/q cña qu¸ tr×nh tÝch luü k/n, dµy c«ng suy nghÜ, lµ nh÷ng lêi bµn t©m huyÕt cña ngêi ®i tríc muèn truyÒn l¹i cho thÕ hÖ sau. Hs ®äc VB. T×m hiÓu bè côc v¨n b¶n ? (Thùc chÊt ®o¹n trÝch chØ lµ phÇn th©n bµi cã 3 luËn ®iÓm) Ho¹t ®éng 2. (15’) P/t sù cÇn thiÕt vµ ý nghÜa cña viÖc ®äc s¸ch ? S¸ch cã ý nghÜa ntn trªn con ®êng # of nh©n lo¹i ? Hs dùa vµo VB tr¶ lêi. - S¸ch ®· ghi chÐp, c« ®óc vµ lu truyÒn mäi tri thøc, mäi thµnh tùu mµ loµi ngêi t×m tßi tÝch luü ®îc qua tõng thêi ®¹i. ? ~ cuèn s¸ch quÝ cã gi¸ trÞ ®c xem ntn ? Em cã thÓ lÊy VD vÒ ~ cuèn s¸ch quÝ mµ em biÕt k ? - S¸ch cã gi¸ trÞ cã thÓ xem lµ ~ cét mèc trªn con ®êng # häc thuËt cña nh©n lo¹i VD : B¸ch khoa toµn th §¹i ViÖt sö ký toµn th Nh÷ng nÒn v¨n minh nh©n lo¹i... ? S¸ch cã ý nghÜa nh vËy th× viÖc ®äc s¸ch cã ý nghÜa t¸c dông g× ? - §èi víi mçi con ngêi th× viÖc ®äc s¸ch chÝnh lµ sù chuÈn bÞ ®Ó cã thÓ lµm cuéc trêng chinh v¹n dÆm trªn con ®êng häc vÊn, nh»m ph¸t hiÖn thÕ giíi míi. ?VËy nÕu k biÕt ®äc s¸ch, k biÕt tiÕp thu c¸c thµnh tùu th× con ngêi sÏ ntn, t/g ®· lý gi¶i ra sao - NÕu kh«ng tiÕp thu : + Trë vÒ ®iÓm xuÊt ph¸t ban ®Çu. + KÎ l¹c hËu. * Gv : Muèn tiÕp thu c¸i míi th× ph¶i biÕt kÕ thõa c¸c thµnh tùu cña ~ c¸i ®· qua ? theo em ~ lý lÏ t¸c gi¶ ®a ra cã x¸c ®¸ng hay k? V× sao ? t/g ®a ra 2 lý lÏ ~ lý lÏ ®ã x¸c ®¸ng, rÊt ®óng víi thùc tÕ. ThÊu t×nh ®¹t lý vµ kÝn kÏ, s©u s¾c trªn con ®êng trau dåi häc vÊn cña con ngêi, ®äc s¸ch, lµ con ®êng quan träng trong nhiÒu con ®êng. Tuy nhiªn ngoµi ®äc s¸ch, ngµy nay ngêi ta cã thÓ ®äc in – t¬ - nÐt, xem phim ¶nh, ti vi... I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ : - Nhµ mü häc vµ lý luËn VH næi tiÕng Trung Quèc. 2. T¸c phÈm. - DÞch tõ “Bµn vÒ niÒm vui nçi buån cña viÖc ®äc s¸ch” - Bè côc : 3 phÇn + TÇm quan träng ý nghÜa of viÖc ®äc s¸ch + C¸c khã kh¨n, c¸c thiªn híng sai l¹c dÔ m¾c ph¶i of viÖc ®äc s¸ch trong t×nh h×nh hiÖn nay. + Bµn vÒ p2 ®äc s¸ch (c¸ch lùa chän vµ c¸ch ®äc) II. Ph©n tÝch. 1. Sù cÇn thiÕt vµ ý nghÜa cña viÖc ®äc s¸ch. §äc s¸ch lµ con ®êng tÝch luü n©ng cao vèn tri thøc. D. Cñng cè – dÆn dß: (2’) - chuÈn bÞ tiÕt 2 cña bµi: + Nh÷ng khã kh¨n nguy h¹i thêng gÆp khi ®äc s¸ch + Ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch *Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ........................................................................................................................................................................... ************************************************* Ngµy so¹n : 06/01/2012 Bµi 18: TiÕt : 92 Bµn vÒ ®äc s¸ch (TT) Chu Quang TiÒm A. Môc tiªu cÇn ®¹t : Gióp hs 1. KiÕn thøc - ý nghÜa, tÇm quan träng cña viÖc ®äc s¸ch vµ ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch. - Ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch cã hiÖu qu¶. 2. KÜ n¨ng: - BiÕt c¸ch ®äc – hiÓu mét v¨n b¶n dÞch ( kh«ng sa ®µ vµo ph©n tÝch ng«n tõ) - NhËn ra bè côc chÆt chÏ, hÖ thèng luËn ®iÓm râ rµng trong mét v¨n b¶n nghÞ luËn. - RÌn luyÖn thªm c¸ch viÕt mét v¨n b¶n nghÞ luËn. B. ChuÈn Bi:- Hs t×m hiÓu + Nh÷ng khã kh¨n nguy h¹i thêng gÆp khi ®äc s¸ch + Ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng KiÓm tra bµi cò: (5’)Sù cÇn thiÕt vµ ý nghÜa cña viÖc ®äc s¸ch? t/g ®· ®a ra sù cÇn thiÕt vµ ý nghÜa cña viÖc ®äc s¸ch nhng «ng k tuyÖt ®èi ho¸ viÖc ®äc s¸ch. ¤ng ®· chØ ra ~ khã kh¨n of viÖc ®äc s¸ch hiÖn nay. Ho¹t ®éng 1.(25p) ? C¸i h¹i ®Çu tiªn t/g ®a ra lµ g×? §Ó chøng minh cho t¸c h¹i ®ã t/g ®· so s¸nh biÖn thuyÕt ntn ? Em cã t¸n thµnh luËn chøng cña t/g hay k? ý kiÕn cña em vÒ ~ con mät s¸ch ? - S¸ch nhiÒu khiÕn ngêi ta ®äc k chuyªn s©u " T/g ®èi chiÕu so s¸nh: ngêi xa ®äc s¸ch: ®äc kü cµng, nghiÒn ngÉm tõng c©u, tõng ch÷-mét lý do s¸ch Ýt, t/g nhiÒu BÊy giê ngîc l¹i - l·ng phÝ t/gian c«ng søc t/g so s¸nh ®oc s¸ch gièng nh ¨n uèng v« téi v¹, ¨n t¬i nuèt sèng. C¸c thø kh«ng thÓ tiªu ho¸ ®îc dÔ sinh bÖnh " sinh thãi xÊu h danh, n«ng c¹n - Nh÷ng con mät s¸ch kh«ng ®¸ng yªu mµ ®¸ng chª khi chØ chói mòi vµo s¸ch vë, ch¼ng cßn chó ý g× ®Õn chuyÖn kh¸c thµnh xa rêi thùc tÕ. ? Ph©n tÝch t¸c h¹i thø hai? - S¸ch nhiÒu qu¸ nªn dÔ l¹c híng chän lÇm, chän sai ph¶i ~ cuèn s¸ch nh¹t nhÏo v« bæ thËm chÝ ~ cuèn s¸ch ®éc h¹i (mª tÝn dÞ ®oan, chia rÏ t«n gi¸o d©n téc, ph¶n ®éng b¹o lùc, kÝch ®éng t×nh dôc...) - So s¸nh ®äc s¸ch l¹c híng víi viÖc ®¸nh trËn thËt b¹i v× tiªu hao lùc lîng " tiÒn mÊt tËt mang, tù h¹i m×nh. ? T/g khuyªn chóng ta nªn chän s¸ch ntn? Em hiÓu ntn vÒ s¸ch phæ th«ng, s¸ch chuyªn m«n? cho VD. NÕu ®îc chän s¸ch chuyªn m«n em yªu thÝch vµ lùa chän lo¹i s¸ch chuyªn m«n nµo ? - Chän cho tinh, ko cèt lÊy nhiÒu. §äc nhiÒu k thÓ coi lµ vinh dù (nÕu nhiÒu mµ dèi), ®äc Ýt còng k ph¶i lµ xÊu hæ (nÕu Ýt mµ kü). T×m ®îc ~ cuèn s¸ch thËt cã gi¸ trÞ cÇn thiÕt ®/v b¶n th©n. Chän läc cã môc ®Ých, ®inh híng râ rµng k tuú høng - S¸ch phæ th«ng " s¸ch trang bÞ ~ kiÕn thøc phæ th«ng cÇn cho tÊt c¶ c¸c c«ng d©n trong thÕ giíi hiÖn t¹i s¸ch theo yªu cÇu cña c¸c m«n häc ë trung häc vµ n¨m ®Çu ®¹i häc, mçi m«n chän lÊy 3 – 5 quyÓn xem cho kü. - S¸ch chuyªn m«n"s¸ch trang bÞ ®i s©u vµo kiÕn thøc thuéc mét lÜnh vùc chuyªn m«n nµo ®ã. (“trªn ®êi k cã häc vÊn nµo lµ c« lËp, t¸ch rêi c¸c häc vÊn kh¸c” v× thÕ “k biÕt réng th× k thÓ chuyªn, k th«ng th¸i th× k thÓ n¾m gän” "sù tõng tr¶i cña mét häc gi¶ lín) ? C¸ch ®äc s¸ch ®óng ®¾n nªn ntn ? C¸i h¹i cña viÖc ®äc hêi hît. - Kh«ng nªn ®äc lít - Kh«ng nªn ®äc trµn lan §äc s¸ch lµ mét c«ng viÖc rÌn luyÖn, mét cuéc chuÈn bÞ ©m thÇm vµ gian khæ. - H¹i cña lèi ®äc hêi hît : nh ngêi cìi ngùa qua chî, m¾t hoa ý lo¹n, tay k mµ vÒ, nh träc phó khoe cña, lõa m×nh dèi ngêi thÓ hiÖn p/chÊt tÇm thêng thÊp kÐm. Ho¹t ®éng 2 (10p) ? Nªu ~ ng/n c¬ b¶n t¹o ra søc thuyÕt phôc of VB. C¸c ý kiÕn nhËn xÐt ®a ra thËt x¸c ®¸ng cã lÝ lÏ víi t c¸ch mét häc gi¶ lín, giäng chuyÖn trß t©m t×nh th©n ¸i ®Ó chia sÎ kinh nghiÖm. VÝ von nhiÒu : gièng nh chuyÖn ¨n uèng, nh ®¸nh trËn, nh cìi ngùa qua chî, nh con chuét chui vµo rõng tr©u. ? Em hiÓu g× vÒ t¸c gi¶ Chu Quang TiÒm qua VB - Lµ ngêi yªu quÝ s¸ch - Cã häc vÊn cao nhê biÕt c¸ch ®äc s¸ch - Cã kh¶ n¨ng híng dÉn viÖc ®äc s¸ch cho mäi ngêi. ?Em häc tËp g× trong c¸ch viÕt v¨n NL of t/g? ? NÕu ®îc chän mét lêi bµn vÒ ®äc s¸ch hay nhÊt ®Ó ghi lªn gi¸ s¸ch of m×nh, em sÏ chän c©u nµo trong bµi ? V× sao ? 2. Nh÷ng khã kh¨n nguy h¹i thêng gÆp khi ®äc s¸ch. - S¸ch nhiÒu khiÕn ngêi ta ®äc kh«ng chuyªn s©u. + l·ng phÝ thêi gian, c«ng søc + sinh thãi xÊu h danh, n«ng c¹n - S¸ch nhiÒu khiÕn ngêi ta ®äc l¹c híng 3. Ph¬ng ph¸p ®äc s¸ch a. C¸ch chän s¸ch. - Chän cho tinh, kh«ng cèt lÊy nhiÒu, chän ~ cuèn thùc sù cã gi¸ trÞ víi m×nh. - Chän ~ cuèn thuéc lÜnh vùc chuyªn m«n - Chän s¸ch thêng thøc gÇn gòi kÕ cËn víi chuyªn m«n cña m×nh. b. C¸ch ®äc s¸ch. - §äc kü, ®äc nhiÒu lÇn ®äc ph¶i suy nghÜ s©u xa, trÇm ng©m tÝch luü. - §äc cã kÕ ho¹ch, cã hÖ thèng. - KÕt hîp ®äc réng vµ ®äc s©u. III. Tæng kÕt 1. NT. - Bè côc chÆt chÏ, hîp lý c¸c ý kiÕn ®îc dÉn d¾t rÊt tù nhiªn - Néi dung c¸c lêi bµn vµ c¸ch tr×nh bµy cña t¸c gi¶ võa thÊu t×nh ®¹t lý - C¸ch viÕt giµu h×nh ¶nh. 2. ND - ý nghÜa cña viÖc ®äc s¸ch - P2 ®äc s¸ch. D.Cñng cè – dÆn dß : (5’) - BT (Tr 7sgk) - X¸c ®Þnh ng¾n gän hÖ thèng luËn ®iÓm trong bµi. - Su tÇm 10 danh ng«n vÒ viÖc ®äc s¸ch. - ChuÈn bÞ bµi “ Khëi ng÷ ” *Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ........................................................................................................................................................................... ************************************************* Ngµy so¹n : 06/01/2012 Bµi 18: TiÕt : 93 Khëi ng÷ A. Môc tiªu cÇn ®¹t : Gióp hs 1. KiÕn thøc : - §Æc ®iÓm cña khëi ng÷ . - C«ng dông cña khëi ng÷. 2. KÜ n¨ng : - NhËn diÖn khëi ng÷ ë trong c©u. - §Æt c©u cã khëi ng÷. B. ChuÈn Bi: 1- GV: Sgk, Sgv, Stk. So¹n gi¸o ¸n 2- HS: Sgk, ®äc, tr¶ lêi c©u hái Sgk. C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng * Gv giíi thiÖu thµnh phÇn ®øng tríc nßng cèt c©u : tr¹ng ng÷ häc ë líp 7. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn - häc sinh Néi dung cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 1. (20’) H×nh thµnh kiÕn thøc vÒ khëi ng÷. Hs ®äc bµi 1. Hs x¸c ®Þnh CN trong c¸c c©u a. b.c Ph©n biÖt c¸c tõ in ®Ëm víi chñ ng÷ ? - VÒ vÞ trÝ : C¸c tõ in ®Ëm ®øng tríc CN - VÒ quan hÖ víi vÞ ng÷ : C¸c tõ ng÷ in ®Ëm kh«ng cã quan hÖ chñ – vÞ víi VN - VÒ ý nghÜa : nªu ®Ò tµi cña c©u " C¸c tõ ng÷ ®îc gäi lµ khëi ng÷. ? ThÕ nµo lµ khëi ng÷ ? ? Trc ~ tõ ng÷ in ®Ëm, cã thÓ thªm ~ quan hÖ tõ nµo? Hs rót ra ghi nhí. §äc ghi nhí; Gv chèt l¹i khëi ng÷. Ho¹t ®éng 2. (20’) Hs ®äc bµi 1. Trao ®æi nhãm ®«i : 2/. Hs tr×nh bµy ý kiÕn. Gv cho c¸c hs kh¸c nhËn xÐt, chèt kÕt qu¶. Hs ®äc bµi 2. vµ thùc hiÖn yªu cÇu cña ®Ò bµi. I. §Æc ®iÓm vµ c«ng dông cña khëi ng÷ trong c©u 1. VD : a) Cßn anh, anh k0 gh×m næi CN b) Giµu, t«i còng giµu råi VN c) VÒ c¸c thÓ v¨n trong lÜnh vùc v¨n nghÖ, chóng ta cã thÓ tin CN VN 2.Tríc c¸c tõ in ®Ëm cã thÓ thªm c¸c tõ: vÒ, ®èi víi. 3. Ghi nhí.: *Khëi ng÷ lµ thµnh phÇn c©u, ®øng tríc CN, nªu lªn ®Ò tµi ®îc nãi ®Õn trong c©u. Tríc c¸c khëi ng÷ thêng cã thªm c¸c quan hÖ tõ. II. LuyÖn tËp. Bµi 1. Khëi ng÷. a. §iÒu nµy b. §èi víi chóng m×nh c. Mét m×nh d. Lµm khÝ tîng e. §èi víi ch¸u. Bµi 2. a. " Lµm bµi, anh Êy rÊt cÈn thËn. b. " HiÓu th× t«i hiÓu råi, nhng gi¶i th× t«i cha gi¶i ®îc. D. Cñng cè – dÆn dß: (5’) - Ph©n biÖt k/n víi tr¹ng ng÷. - X¸c ®Þnh nh÷ng c©u cã khëi ng÷ trong VB “ Bµn vÒ ®äc s¸ch ” - Häc bµi chuÈn bÞ tiÕt sau " PhÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp" *Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ........................................................................................................................................................................... ************************************************* Ngµy so¹n : 08/01/2012 Bµi 18: TuÇn : 20, TiÕt : 94 PhÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp A. Môc tiªu cÇn ®¹t : Gióp hs 1. KiÕn t ... nh phÇn n»m ngoµi cÊu tróc c©u " biÖt lËp Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn - häc sinh Néi dung cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 1. Gv cho HS ®äc vÝ dô trªn m¸y chiÕu Hs ®äc c©u a. b vµ hai c©u hái " NÕu kh«ng cã ~ tõ ng÷ in ®Ëm th× sù viÖc trong c©u kh«ng cã g× thay ®æi. Em hiÓu thÕ nµo lµ t/phÇn t×nh th¸i? Ho¹t ®éng 2. Gv cho HS ®äc vÝ dô trªn m¸y chiÕu Hs ®äc c©u a. b. vµ tr¶ lêi ba c©u hái nªu ë díi. VËy em hiÓu thµnh phÇn c¶m th¸n lµ g× ? Hs ®äc ghi nhí. Ho¹t ®éng 2. Hs lµm miÖng. Hs ®äc bµi 2. Hs lµm viÖc c¸ nh©n. Hs ®äc bµi 3. Th¶o luËn nhãm 4 b¹n : 3/. Hs tr×nh bµy ®¸p ¸n. NhËn xÐt. Gv chèt ®¸p ¸n. Gv híng dÉn hs thùc hiÖn yªu cÇu cña ®Ò bµi. I. Thµnh phÇn t×nh th¸i * VD : sgk * NhËn xÐt - Ch¾c " thÓ hiÖn ®é tin cËy cao cña ngêi nãi ®/víi sù viÖc - Cã lÏ " ®é tin cËy thÊp h¬n cña ngêi nãi ®/v sù viÖc II. Thµnh phÇn c¶m th¸n. * VD : a. b. * NhËn xÐt. - C¸c tõ å, trêi ¬i kh«ng chØ sù vËt, sù viÖc - Chóng ta hiÓu t¹i sao ngêi nãi kªu å, trêi ¬i lµ nhê phÇn c©u tiÕp theo sau nh÷ng tiÕng nµy. ChÝnh ~ phÇn c©u tiÕp theo sau c¸c tiÕng ®ã gi¶i thÝch t¹i sao ngêi nãi c¶m th¸n - C¸c tõ å, trêi ¬i dïng ®Ó ngêi nãi gi·i bµy nçi lßng cña m×nh. III. Ghi nhí. SGK TR. IV. LuyÖn tËp. Bµi 1. a. cã lÏ " t×nh th¸i. b. chao «i " c¶m th¸n c. h×nh nh " t×nh th¸i d. ch¶ nhÏ "t×nh th¸i. Bµi 2. S¸p xÕp theo tr×nh tù t¨ng dÇn ®é tin cËy. Dêng nh/ h×nh nh/ cã vÎ nh/ cã lÏ/ ch¾c lµ/ ch¾c h¼n/ ch¾c ch¾n Bµi 3. - Ch¾c ch¾n " ngêi nãi chÞu tr¸ch nhiÖm cao nhÊt vÒ ®é tin cËy cña sù viÖc do m×nh nãi ra. - H×nh nh "thÊp nhÊt - Ch¾c " NQS¸ng chon tõ “ch¾c” v× c©u v¨n thÓ hiÖn sù pháng ®o¸n cña t¸c gi¶ vÒ suy nghÜ diÔn ra trong lßng ¸nh S¸u nªn kh«ng thÓn thiªn vÒ phÝa qu¸ Ýt ch¾c ch¾n hay thiªn vÒ phÝa qu¸ ch¾c ch¾n. Bµi 4. ViÕt ®o¹n v¨n - Néi dung : c¶m xóc cña em khi ®îc thëng thøc 1 t¸c phÈm vh - H×nh thøc : ®/v cã c©u chøa t×nh th¸i hoÆc c¶m th¸n. D. Cñng cè – dÆn dß (5’) Môc tiªu:- Gióp hs n¾m ch¾c kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc. - N¾m ®îc nd sÏ häc trong tiÕt tíi. Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh, ®µm thoai. - N¾m ch¾c nd c¬ b¶n cña bµi häc. - §äc l¹i bµi, häc thuéc ghi nhí sgk. - Lµm bµi tËp 4. - So¹n bµi “ NghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng” - GV híng dÉn so¹n. + §äc kÜ bµi tríc khi so¹n. + Bµi so¹n ph¶i lµm râ ®îc h×nh thøc nghÞ luËn phæ biÕn trong ®êi sèng: ®ã lµ nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng. ? T×m nh÷ng c©u th¬, c©u v¨n dïng thµnh phÇn t×nh th¸i hay trong ch¬ng tr×nh Ng÷ V¨n. VD: 1- “S¬ng chïng ch×nh qua ngâ H×nh nh thu ®· vÒ” ( “sang thu”- H÷u ThØnh) 2- “LÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö ViÖt Nam vµ cã lÏ c¶ thÕ giíi, cã mét vÞ Chñ tÞch níc lÊy chiÕc nhµ sµn nhá b»ng gç bªn c¹nh chiÕc ao lµm “cung ®iÖn “ cña m×nh. “Phong c¸ch Hå ChÝ Minh”Lª Anh Trµ (GV diÔn gi¶ng thµnh phÇn t×nh th¸i trong c©u chia thµnh c¸c lo¹i: 1-Nh÷ng yÕu tè t×nh th¸i g¾n víi ®é tin cËy cña sù viÖc ®îc nãi ®Õn. 2-Nh÷ng yÕu tè t×nh th¸i g¾n víi ý kiÕn cña ngêi nãi(VD theo t«i, ý «ng Êy...) 3-Nh÷ng yÕu tè t×nh th¸i chØ th¸i ®é cña ngêi nãi ®èi víi ngêi nghe (VD µ, ¹, nhØ, nhÐ... ®øng cuèi c©u) ?T×m nh÷ng c©u th¬, c©u v¨n dïng thµnh phÇn c¶m th¸n hay trong ch¬ng tr×nh Ng÷ V¨n VD “¤i kú l¹ vµ thiªng liªng – bÕp löa” (“BÕp löa”- B»ng ViÖt) - ChuÈn bÞ bµi: “NghÞ luËn vÒ mét sù viÖc” ****************************************** Ngµy so¹n : 25/01/2012 Bµi 19: TuÇn : 20, TiÕt : 99 NghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng A. Môc tiªu cÇn ®¹t : Gióp hs 1. KiÕn thøc : - §Æc ®iÓm, yªu cÇu cña kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng. 1. KÜ n¨ng : - Lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng. B. ChuÈn Bi - So¹n bµi - ®äc tµi liÖu liªn quan - B¶ng phô ghi kÕt qu¶ th¶o luËn. C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng 1. KiÓm tra : (5’) - Kh¸i niÖm phÐp ph©n tÝch – tæng hîp. Vai trß cña chóng trong mét bµi nghÞ luËn. Mèi quan hÖ cña chóng. 2. Giíi thiÖu bµi : NghÞ luËn x· héi : + NghÞ luËn vÒ mét sùc viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng + NghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng ®¹o lý. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn - häc sinh Néi dung cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 1. Hs ®äc v¨n b¶n “ BÖnh lÒ mÒ ” Bµi v¨n cã mÊy ®o¹n, ý chÝnh cña tõng ®o¹n. Hs th¶o luËn c©u hái a. b. c. d. theo nhãm 4 : 5/. §¹i diÖn c¸c nhãm tr¶ lêi. C¸c nhãm nhËn xÐt, bæ sung. Gv chèt ®¸p ¸n Qua bt a. b. c. d h·y cho biÕt thÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc hiÖn tîng trong ®sèng xhéi ? Yªu cÇu vÒ néi dung vµ h×nh thøc cña bµi NL ? Hs dùa vµo ghi nhí tr¶ lêi Ho¹t ®éng 2 Hs ®äc bt1 . - G/v cho häc sinh ph¸t biÓu; ghi c¸c sù viÖc, hiÖn tîng lªn b¶ng. - Th¶o luËn sù viÖc, hiÖn tîng quan träng-> viÕt bµi bµy tá th¸i ®é. Hs ®äc bt2. I. T×m hiÓu bµi NL vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng. * V¨n b¶n “ BÖnh lÒ mÒ ” a. VB bµn luËn hiÖn tîng bÖnh lÒ mÒ BiÓu hiÖn : sai hÑn, ®i chËm, kh«ng coi träng. - T¸c gi¶ nªu râ vÊn ®Ò cña hiÖn tîng bÖnh lÒ mÒ. - B»ng c¸ch ph©n tÝch nguyªn nh©n, t¸c h¹i cña bÖnh. b. Nguyªn nh©n - Ých kû, v« tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc chung. - ThiÕu tù träng vµ thiÕu t«n träng ngêi kh¸c c. T¸c h¹i - Lµm mÊt thêi gian phiÒn ngêi kh¸c - Kh«ng bµn b¹c ®îc c«ng viÖc chung mét c¸ch thÊu ®¸o. - T¹o ra mét thãi quen kÐm v¨n ho¸ d. Bè côc - Nªu hiÖn tîng - Ph©n tÝch nguyªn nh©n, t¸c h¹i - §a ra gi¶i ph¸p kh¾c phôc * Ghi nhí II. LuyÖn tËp. Bµi 1. * C¸c sù viÖc hiÖn tîng tèt ®Ñp - Häc tËp tèt - Hs nghÌo vît khã - Tinh thÇn t¬ng trî lÉn nhau - Kh«ng tham lam - Lßng tù träng. * C¸c hiÖn tîng cha tèt. - Sai hÑn - K0 gi÷ lêi høa - Nãi tôc - ViÕt bËy - §ua ®ßi - Lêi biÕng, häc tñ, quay cãp. - Thãi û l¹i, ®i häc muén Bµi 2. HiÖn tîng hót thuèc l¸ vµ hËu qu¶ cña viÖc hót thuèc l¸ ®¸ng ®Ó viÕt mét bµi nghÞ luËn, v×: - Thø nhÊt: nã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò søc khoÎ cña mçi c¸ nh©n ngêi hót thuèc, ®Õn søc khoÎ céng ®ång vµ vÊn ®Ò nßi gièng. - Thø hai: nã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i trêng: khãi thuèc l¸ g©y bÖnh cho nh÷ng ngêi kh«ng hót ®ang sèng xung quanh ngêi hót. - Thø ba: g©y tèn kÐm tiÒn b¹c cho ngêi hót. D. Cñng cè – dÆn dß (5’) VÒ nhµ häc bµi lµm bµi tËp . ChuÈn bÞ tiÕt sau: C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ 1 sù viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng. ******************************************** Ngµy so¹n : 28/01/2012 Bµi 19: TuÇn : 20, TiÕt : 100 C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng A. Môc tiªu cÇn ®¹t : * Gióp häc sinh 1. KiÕn thøc: - §èi tîng cña kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng. - Yªu cÇu cô thÓ khi lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng. BiÕt c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc mét hiÖn tîng ®êi sèng. KÜ n¨ng: N¾m ®îc bè côc cña kiÓu bµi nghÞ luËn nµy. Quan s¸t c¸c hiÖn tîng cña ®êi sèng. Lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng. B. ChuÈn Bi 1- GV: Sgk, Sgv, Stk. So¹n gi¸o ¸n 2- HS: SGK, Häc bµi cò, xem bµi míi C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng KiÓm tra bµi cò: ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét sù vËt, hiÖn tîng trong ®êi sèng ? Yªu cÇu vÒ néi dung vµ h×nh thøc cña kiÓu v¨n b¶n nµy ? Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn - häc sinh Néi dung cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 1. T×m hiÓu c¸c ®Ò bµi - HS ®äc c¸c ®Ò ë SGK. - GV nªu c©u hái th¶o luËn. - Yªu cÇu t×m hiÓu ®Ò 1 vµ ®Ò 4. ?. Em h·y t×m ra ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a ®Ò 1 vµ ®Ò 4? ?. Em h·y ra mét ®Ò bµi t¬ng tù? HS tù ra ®Ò. GV nhËn xÐt c¸c ®Ò HS tù ra. Ho¹t ®éng 2T×m hiÓu c¸ch lµm bµi Hs ®äc ®Ò bµi sgk. ? Muèn lµm bµi NL ph¶i tr¶i qua ~ bíc nµo ? ? T×m hiÓu ®Ò cÇn lµm ~ g× ? T×m ý ý 2 : §¸nh gi¸ viÖc lµm cña PVN - ViÖc lµm tèt cÇn biÓu d¬ng vµ nh©n réng. - ViÖc nhá cã ý nghÜa lín ý 3 : §¸nh gi¸ viÖc ph¸t ®éng * V× sao ph¸t ®éng - V× viÖc Êy tèt, ai còng häc tËp ®îc - Häc tËp nghÜa lµ häc yªu cha mÑ,... * ViÖc ph¸t ®éng cã ý nghÜa g× ? - T¹o phong trµo thi ®ua häc tËp tèt, lao ®éng tèt. - T¹o nhiÒu con ngoan trß giái, ngêi tèt viÖc tèt Gv giíi thiÖu khung dµn ý trong sgk vµ yªu cÇu hs cô thÓ ho¸ c¸c môc nhá thµnh dµn ý chi tiÕt. HS nghiªn cøu SGK ( Bè côc) GV híng dÉn häc sinh viÕt ®o¹n 1vµ 2 cña phÇn th©n bµi. - Lu ý: + Häc sinh viÕt vµo vë -> gäi ®äc, nhËn xÐt. + G/v nhËn xÐt. Trong phÇn ®äc l¹i vµ söa ch÷a lçi chóng ta cÇn chó ý ®iÒu g× ? Em h·y cho biÕt c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ 1 sù viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng cÇn theo nh÷ng bíc nµo ? Häc sinh ®äc chËm, to, râ ba môc trong phÇn ghi nhí sgk tr 24. Gv híng dÉn hs viÕt 1 sè ®o¹n phÇn TBµi. TÊt c¶ hs viÕt ®o¹n vµo vë. Hs ®äc ®o¹n v¨n, c¸c b¹n nhËn xÐt. Gv chèt l¹i. Hs rót ra ghi nhí I. §Ò bµi NL VÒ MéT Sù VIÖC, HIÖN T¦îNG §êI SèNG. 1. VÝ dô : ®Ò bµi SGK:1. 2. 3. 4 sgk. 2. NhËn xÐt. So s¸nh hai ®Ò bµi (®Ò 1vµ ®Ò 4). a. Gièng nhau: - C¶ hai ®Ò ®Òu cã sù viÖc, hiÖn tîng tèt cÇn ca ngîi, biÓu d¬ng; ®ã lµ nh÷ng tÊm g¬ng vît khã, häc giái. - C¶ hai ®Ò ®Òu yªu cÇu ph¶i “ nªu suy nghÜ cña m×nh” hoÆc “ nªu nh÷ng nhËn xÐt, suy nghÜ cña em” vÒ c¸c sù viÖc, hiÖn tîng tèt ®îc ca ngîi, biÓu d¬ng. b. Kh¸c nhau: - §Ò 1 yªu cÇu ph¶i ph¸t hiÖn sù viÖc, hiÖn tîng tèt; tËp hîp t liÖu ( vèn sèng trùc tiÕp vµ vèn sèng gi¸n tiÕp) ®Ó bµn luËn vµ nªu suy nghÜ vÒ c¸c sù viÖc, hiÖn tîng ®ã. - §Ò 4 cung cÊp s½n sù viÖc, hiÖn tîng díi d¹ng mét truyÖn kÓ ®Ó ngêi viÕt ph©n tÝch, bµn luËn vµ nªu nh÷ng nhËn xÐt, suy nghÜ cña m×nh. - Ra ®Ò bµi (VD) 1) Nhµ trêng víi vÊn ®Ò giao th«ng. 2) Nhµ trêng víi vÊn ®Ò m«i trêng. 3) Nhµ trêng víi c¸c tÖ n¹n XH. II. C¸ch lµm bµi NL vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng. * §Ò bµi : sgk Bíc 1. T×m hiÓu ®Ó, t×m ý. - ThÓ lo¹i : NL. - Néi dung sù viÖc : Phong trµo häc tËp P.V¨n nghÜa. - Yªu cÇu : Suy nghÜ vÒ hiÖn tîng Êy + NghÜa lµ ng` thÕ nµo ? . BiÕt thg yªu gióp ®ì mÑ trong viÖc ®ång ¸ng . BiÕt kÕt hîp häc vµ hµnh . BiÕt s¸ng t¹o. + V× sao thµnh ®oµn ph¸t ®éng ptrµo häc tËp NghÜa. V× häc tËp NghÜa lµ häc yªu cha mÑ, häc lao ®éng, häc kÕt hîp víi hµnh, häc s¸ng t¹o – lµm ~ viÖc nhá mµ cã ý nghÜa lín. Bíc 2. LËp dµn bµi (SGK cã dµn bµi ®ñ bè côc ba phÇn). Bíc 3. ViÕt bµi. §o¹n 1 : Ph©n tÝch ý nghÜa viÖc lµm cña P.V.NghÜa. - BiÕt thg yªu gióp ®ì mÑ trong viÖc ®ång ¸ng. - BiÕt kÕt hîp häc vµ hµnh - BiÕt s¸ng t¹o lµm c¸i têi cho mÑ kÐo níc ®ì mÖt. 4. §äc bµi vµ söa ch÷a lçi. - Lçi chÝnh t¶, dïng tõ, c©u - Chó ý liªn kÕt, m¹ch l¹c * Ghi nhí . III.LuyÖn tËp: Em h·y lËp dµn bµi cho ®Ò 4, môc I SGK tr 22. G/v híng dÉn cho häc sinh ph¬ng híng lµm bµi: chó ý lµ lËp dµn bµi kh«ng qu¸ chi tiÕt. - Hoµn c¶nh cña HiÒn rÊt nghÌo, HiÒn ph¶i xin lµm chó tiÒu phu trong chïa ®Ó kiÕm sèng - HiÒn ham häc hái, t chÊt th«ng minh, mau hiÓu - Nguyªn nh©n dÉn ®Õn thµnh c«ng cña HiÒn: Tinh thÇn kiªn tr× vît khã D. Cñng cè – dÆn dß (5’) - N¾m ch¾c nd c¬ b¶n cña bµi häc. - §äc l¹i bµi, häc thuéc ghi nhí, n¾m ch¾c néi dung bµi häc. - ChuÈn bÞ viÕt bµi sè 5 ,V¨n nghÞ luËn. - Xem tríc bµi: Ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng
Tài liệu đính kèm: