Giáo án Ngữ văn lớp 9 - Tiết học 20: Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự (tự học có hướng dẫn)

Tuần :4
Bài :4
Tiết:20
LUYỆN TẬP TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ
 (TỰ HỌC CĨ HƯỚNG DẪN)
1. Mục tiêu:
 1.1.Kiến thức: Giúp học sinh ôn tập củng cố hệ thống hoá kiến thức về tóm tắt văn bản tự sự đãû được học HKI lớp 8 và nâng cao ở lớp 9.
 1.2.Kĩ năng: Rèn kĩ năng tóm tắt văn bản tự sự theo các yêu cầu khác nhau.
 1. 3. Thái độ: Giáo dục HS ý thức trình bày ngắn gọn, đầy đủ, rõ ràng ,mạch lạc.
2.Trong tâm :
 2.1.Kiến thức : Các yếu tố của thể loại tự sự (nhân vật, sự việc , cốt truyện .) ; Yêu cầu cần đạt của một văn bản tĩm tắt tác phẩm tự sự .
 2.2 Kĩ năng :tĩm tắt một văn bản tự sự theo mục đích khác nhau .
3.Chuẩn bị:
 3.1Giáo viên: Các văn bản tự sự đã học ở lớp 8, 9 (tóm tắt)
 3.2Học sinh: Đọc trước bài. Tìm hiểu sự cần thiết của việc tóm tắt văn bản tự sự.
4. Tiến trình dạy học:
 4.1.Ổn định tổ chức và kiểm diện : 9A3: / ; 9A4: / 
 4.2.Kiểm tra miệng:
 _Kiểm tra việc chuẩn bị bài của HS 
 - Cho HS nhắc lại cách tĩm tắt một văn bản tự sự.
 4 3 Bài mới:
Hoạt động của GV và HS
Nội dung bài học 
 — Hoạt động 1: Vào bài Để giúp các em nắm vững hơn về cách tóm tắt văn bản tự sự, tiết học này, chúng ta sẽ “Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự”.
 — Hoạt động 2;Hướng dẫn tìm hiểu sự cần thiết của việc tóm tắt văn bản tự sự.
 _Gọi HS đọc tình huống a, b, c, SGK trang 58.
 _Để thực hiện được những tình huống trên, ta phải tóm tắt văn bản. Vậy, theo em tóm tắt văn bản là làm như thế nào?
 _Nêu đầy đủ nhân vật, sự việc chiùnh một cách ngắn gọn.
 _Vậy theo em tóm tắt văn bản giúp gì cho người đọc, người nghe?
 _Nêu một vài tình huống trong cuộc sống mà ta cần phải vận dụng kĩ năng tóm tắt văn bản.
 - Kể lại một câu chuyện đời thường trong một thời gian ngắn.
- Mẹ yêu cầu em kể lại nội dung một bộ phim mà em đã xem.
 _Vậy khi muốn kể văn bản với đầy đủ nội dung và ngắn gọn thì em phải làm như thế nào?
 _Đọc kĩ văn bản, xác định nội dung cần tóm tắt, chọn sự việc, nhận vật, sắp xếp các ý theo một trình tự hợp lí, sau đó có thể kể lại bằng lời văn của mình.
Hoạt động 3: Hướng dẫn HS thực hành tóm tắt văn bản tự sự.
 _Gọi HS đọc bài tập 1 SGK trang 58.
 _Các sự việc chính trong bài tập 1 đã được nêu đầy đủ chưa? Tại sao?
 _Cho HS thảo luận trong 4 phút.
 Gọi đại diện nhóm trình bày 
 Nhận xét, sửa chữa.
 _Còn thiếu một sự việc quan trọng bởi nó có tác dụng giải oan cho Vũ Nương. Đó là về đứa con nói về chiêác bóng vào đêm sau khi Vũ Nương chết.
 _Như vậy chúng ta cần phải bổ sung ý đó sau ý nào cho hợp lí?
 _Vào sau ý 4: Trương Sinh hiểu được nỗi oan của vợ.
 _Cho HS làm câu 2, 3 vào vở bài tập.
 Gọi HS trình bày. Nhận xét.
 _Qua việc tìm hiểu những bài tập trên, em hãy cho biết việc tóm tắt văn bản tự sự có tác dụng gì?
Ghi nhớ SGK trang 59.
_Gọi HS đọc ghi nhớ.
 Å Hoạt động3 -GV hướng dẫn HS luyện tập 
 - GV gọi HS đọc bài tâp 1 ở SGK
 - Tóm tắt lại văn bản “Lão Hạc” của Nam Cao.
 - Hãy nhớ và ghi lại những nhân vật, sự việc chính của văn bản trước khi tóm tắt.
 - Gọi HS tóm tắt.
 - Nhận xét chấm điểm
I/ Sự cần thiết của việc tóm tắt văn bản tự sự.
- Giúp người đọc người nghe nắm được nội dung chính.
- Làm nổi bật yếu tố tự sự và nhân vật chính.
 - Ngắn gọn, dễ nhớ.
II/ Thực hành tóm tắt một số văn bản tự sư:
* Ghi nhớ: SGK trang 59.
III.Luyện tập: 
 *Bài 1: + Lão Hạc có một đứa con trai một mảnh vườn và một con chó.
 + Vì nghèo, con trai lão không lấy được vợ, bỏ đi làm xa.
 + Lão làm thuê, dành dụm tiền gửi ông giáo và cả mảnh vườn cho con.
 + Sau trận ốm, lão không kiếm được việc làm.
 + Lão bán cậu vàng, kiếm được gì ăn nấy. 
 + Lão xin Binh Tư ít bả chó.
 + Lão đột ngột qua đời không hiểu vì sao.
 + Chỉ có Binh Tư và ông giáo hiểu.
 4.4/Câu hỏi, bài tập củng cố:
 _ Dòng nào không phải là mục đích của việc tóm tắt văn bản tự sự?
 A. Để dễ ghi nhớ nội dung của văn bản.
 B.Để giới thiệu cho người nghe biết nội dung của văn bản.
 C.Giúp người đọc và người nghe nắm được nội dung chính của văn bản.
 D. Thể hiện trình độ hiểu biết sâu rộng của người đọc.
 _ Dòng nào nói đúng nhất những yêu cầu của việc tóm tắt văn bản tự sự?
 A. Ngắn gọn nhưng đầy đủ.
 B. Nêu được các nhân vật và sự việc chính của tác phẩm.
 C. Không thêm vào văn bản tóm tắt những suy nghĩ chủ quan của người tóm tắt.
 D. Cả ba nội dung trên.
 4.5/ Hướng dẫn tự học:
 - Học thuộc phần ghi nhớ trong sách giáo khoa trang 59.
 - Tập tóm tắt lại những văn bản tự sự đã học.
 - Chuẩn bị bài tiết sau: “Sự phát triển của từ vựng “.
 + Ơn lại các biện pháp tu từ ẩn dụ, hốn dụ.
 + Tra từ điển tìm hiểu nghịa một số từ nhiều nghĩa.
 + Tìm một số VD về từ nhiều nghĩa
5. Rút kinh nghiệm 
........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................