Giáo án Ngữ văn lớp 9 - Tôi và chúng ta

Tuần 36	Ngày soạn: 23/04/2011
Tiết 175+176	Ngày dạy: 25/04/2011
Văn bản TÔI VÀ CHÚNG TA
 (Lưu Quang Vũ)
I. Mục tiêu: Giúp HS:
1.Kiến thức :
-Tính cách của các nhân vật tiêu biểu (Hoàng Việt,Nguyễn Chính) và cuộc đấu tranh gay gắt giữa cái mới và cái cũ ,giữa tư tưởng tiến bộ ,và tư tưởng lạc hậu bảo thủ.
-Nghệ thuật xây duw3ngj tình huống tạo mâu thuẫn kịch.
2.Kĩ năng :
-Đọc –hiểu một văn bản kịch.
3.Thái độ 
-Giáo dục HS có ý thức tư tưởng, luôn tìm tòi đổi mới tránh thói bảo thủ.
 II. Chuẩn bị
- GV: Nghiên cứu kĩ văn bản ở sách chuẩn kiến thức,SGK + SGV để soạn bài
 - HS: Đọc kĩ bài học và trả lời câu hỏi . 
III. Tiến trình tổ chức các hoạt động:
1.Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ:
?Hãy trình bày đặc điểm của kịch. Mối xung đột tình huống trong hồi bốn kịch “Bắc Sơn”là gì?
3. Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG 
Hoạt động 1: Khởi động:Phương pháp thuyết trình.
Hoạt động 2: Phương pháp vấn đáp tái hiện ,giải thích –minh họa,đọc phân vai.
- HS đọc chú thích về tác giả (trang 179).
- GV giới thiệu chung về chân dung tác giả, thơ và kịch của Lưu Quang Vũ.
GV giới thiệu về vở kịch về bối cảnh hiện thực đất nước sau năm 1975-1980
H:Em hãy cho biết nội dung của cảnh ba là gì?
HS xác định các nhân vật chính, phụ.
Đọc phân vai.
GV giới thiệu về bối cảnh hiện thực, nội dung cảnh 3.
GV giới thiệu về khung cảnh trước đó của xí nghiệp Thắng Lợi để HS hiểu tình huống kịch ở cảnh 3. 
GV:hướng dẫn đọc: Phân công Hs theo các vai:
-Hoàng Việt:Tự tin, cương quyế bình tĩnh
-Lê Sơn:Rụt rè,lúng túng,sau chắc chắn,tự tin
-Ng.Chính:Ngọt nhạt thủ đoạn,có vẻ đe dọa
-Quản đốc Trương:Ngạc nhiên, hoảng sợ
-Trưởng phòng TCLĐ:Cứng nhắc, bảo thủ
GV:giải thích thêm cho h/s một số từ: Quản đốc phân xưởng,Phòng tài vụ
Hoạt động 3: Phương pháp vấn đáp tái hiện ,giải thích –minh họa,nêu và giải quyết vấn đề,kĩ thuật động não ,thuyết trình .
?Qua phần đọc, em thấy hiện trạng của xí nghiệp Thắng Lợi ntn?
-Học sinh trả lời ,lớp nhận xét ,bổ sung 
-GV nhận xét ,bổ sung ,giảng giải minh họa thêm
Chuyển sang tiết 2
GV: Trong kịch có 2 tuyến nhân vật, hãy chỉ ra những tuyến nhân vật đó? Mỗi tuyến đại diện cho những tư tưởng nào?
GV: Chỉ rõ mâu thuẫn cơ bản giữa 2 tuyến ở những mặt nào trong mối quan hệ công việc điều hành tổ chức sản xuất và quản lý trong xí nghiệp?
GV: Sự xung đột đó là biểu tượng mối quan hệ giữa những tư tưởng khác.
H:Đọc cảnh kịch ấn tượng của em về những nhân vật nào?
-GV gợi ý qua những lời nói cử chỉ của nhân vật để thấy thái độ, tính cách
-Học sinh trả lời ,lớp nhận xét ,bổ sung 
-GV nhận xét ,bổ sung ,giảng giải 
thêm
GV: Thực tế cái mới chưa được thử thách có dễ chấp nhận không?
Dự đoán về kết quả, cảm nhận của em?
-Học sinh động não suy nghĩ trong 1’
-Học sinh trả lời ,lớp nhận xét ,bổ sung 
-GV nhận xét ,bổ sung ,giảng giải và bình: Vì nó phù hợp với yêu cầu thực tế đời sống, thúc đẩy sự đi lên của xã hội. Họ không đơn độc mà được sự ủng hộ của số đông trong xã hội.
Hoạt động 4:Phương pháp khái quát 
H:Em có nhận xét gì về nghệ thuật viết kịch của tác giả 
H:Thành công của kịch Bắc Sơn về nội dung là gì?
HS đọc ghi nhớ /sgk 
I. Tìm hiểu chung về văn bản
1. Tác giả
- Nhà thơ, nhà sáng tác kịch trưởng thành từ quân đội.
- Đặc điểm kịch: Đề cập đến thời sự nóng hỏi trong cuộc sống đương thời -> xã hội đang đổi mới mạnh mẽ.
2. Tác phẩm: 9 cảnh.
- Trích trong “Tuyển tập kịch”.
- Cảnh 3.
3. Đọc, tìm hiểu chú thích
a. Đọc
b.Tìm hiểu một số chú thích
II. Phân tích 
1. Tình huống kịch và những mâu thuẫn cơ bản.
- Tình trạng ngưng trệ sản xuất ở xí nghiệp đòi hỏi có cách giải quyết tào bạo ->Giám đốc Hoàng Việt quyết định công bố kế hoạch sản xuất mở rộng và phương án làm ăn mới.
Tuyên chiến với cơ chế quản lý phương thức tổ chức lỗi thời mà Nguyễn Chính và Trương là tiêu biểu.
- Xung đột (mâu thuẫn) cơ bản giữa 2 tuyến.
Hoàng Việt (giám đốc) và Sơn (kĩ sư).
Tư tưởng tiên tiến dám nghĩ, dám làm
Phòng tổ chức lao động, tài vụ (biên chế, tiền lương) quản đốc phân xưởng (hiệu quả tổ chức).
Bảo thủ, máy móc
Mở rộng quy mô sản xuất phải có nhiều đổi thay mạnh mẽ, đồng bộ.
2.Những nhân vật tiêu biểu
a. Giám đốc Hoàng Việt
+ Người lãnh đạo có tinh thần trách nhiệm cao, năng động, dám nghĩ, dám làm.
+ Thẳng thắn, trung thực kiên quyết đấu tranh với niềm tin vào chân lý.
b. Kĩ sư Lê Sơn
+ Có năng lực, trình độ chuyên môn giỏi, gắn bó nhiều năm cùng xí nghiệp.
+ Sẵn sàng cùng Hoàng Việt cái tiến toàn diện hoạt động xí nghiệp.
d.Phó Giám đốc Chính
+ Máy móc, bảo thủ, gian ngoan, nhiều mánh khoé.
+ Vịnh vào cơ chế nguyên tắc chống lại sự đổi mới, khéo luồn lọt, xu nịnh.
d. Giám đốc phân xưởng Trương
3. Ý nghĩa của mâu thuẫn kịch và cách kết thúc tình huống
- Cuộc đấu tranh giữa 2 phái: đổi mới và bảo thủ
=> Phản ánh tính tất yếu và gay gắt những tình huống xung đột kịch nêu lên là vấn đề nóng bỏng của thức tế đời sống sinh động.
- Cuộc đấu tranh gay go nhưng cái mới sẽ thắng.
III. Tổng kết
- Nghệ thuật Kịch với nhân vật tính cách rõ nét.
- Nội dung: Vấn đề đổi mới trong sản xuất.
4. Củng cố 
-gv củng cố lại bài 
5. Dặn dò:
-Về nhà học bài ,tóm tắt được văn bản kịch 
-Nhớ được đặc trưng cơ bản của kịch 
-Chuẩn bị bài Tổng kết Văn học.
IV. Rút kinh nghiệm: