Giáo án Ngữ văn lớp 9 - Văn bản: Làng

Tuần 13 Ngày soạn : 13/11/2011
Tiết 61,62 Ngày dạy : 15/11/2011
Văn bản : LÀNG
	 (Kim Lân)
I Mục tiêu: Giúp HS:
1. Kiến thức:
-Nhân vật,sự việc cốt truyện trong một tác phẩm hiện đại .
-Đối thoại ,độc thoại và độc thoại nội tâm ;sự kết hợp các yếu tố miêu tả ,biểu cảm trong
 văn bản tự sự hiện đại .
-Tình yêu làng ,yêu nước,tinh thần kháng chiến của người nông dân Việt Nam trong thời 
kì kháng chiến chống thực dân Pháp.
 2. Kĩ năng:
-Đọc –hiểu văn bản truyện Việt Nam hiện đại được sáng tác trong thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp.
-Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm truyện để cảm nhận một văn bản tự sự hiện đại .
 3. Thái độ: 
 - Giáo dục lòng yêu nước cho học sinh bằng cách ra sức học tập và rèn luyện để trở thành người tốt sau này góp phần phục vụ đất nước.
II. Chuẩn bị :
 -GV: Nghiên cứu kĩ văn bản ở sách chuẩn kiến thức,SGK + SGV để soạn bài.
 - HS: Đọc kĩ văn bản, tìm hiểu chú thích, trả lời câu hỏi trong bài
III. Tiến trình tổ chức các hoạt động:
 1.Ổn định lớp:
 2. Kiểm tra bài cũ:
 - ?Đọc thuộc lòng bài ánh trăng . Nêu nghệ thuật bài thơ?
 3. Bài mới: 
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung
HĐ 1: Khởi động:Phương pháp thuyết trình.
HĐ 2:Phương pháp vấn đáp
- HS đọc chú thích sgk
-? Nêu hiểu biết của em về Kim Lân?
- ? Nêu vài nét về tác phẩm?
-GV nhấn mạnh những nét cơ bản về tác giả, tác phẩm.
- GV hướng dẫn cách đọc, đọc mẫu , gọi học sinh đọc .
- HS tìm hiểu phần chú thích trong sgk.
-?Hãy tóm tắt phần trích ở sgk 
-GV tóm tắt phần đầu truyện mà sgk đã lượt bớt không đưa vào
HĐ 3:Phương pháp vấn đáp,kĩ thuật động não,phương pháp thuyết trình 
- ?Truyện đã xây dựng một tình huống làm bộc lộ sâu sắc tình yêu làng và yêu nước của ông Hai, đó là tình huống nào?
-? Vai trò của tình huống đó là gì?
- HS thảo luận theo cặp (2 phút) 
-Đại diện các cặp trả lời.
- GV nhận xét,thuyết trình và chốt ý. 
(Chuyển tiết 62)
- ? Ở nơi tản cư ông Hai thường nhớ về điều gì? Đó là nõi nhớ như thế nào?
- ? Khi ở phòng thông tin ông đã nghe được những gì? Tâm trạng ông lúc đó ra sao?
- ? Qua tâm trạng của ông Hai, em có nhận xét gì về những người nông dân trong thời kì này? Đó có phải là bằng chứng về tình yêu làng hay không? Vì sao?
- HS thảo luận theo cặp (2 phút) 
-Đại diện các cặp trả lời ,lớp nhận xét.
- GV nhận xét và chốt lại
- GV chuyển ý.
- ? Cái tin làng theo Tây đến với ông Hai như thế nào? 
-?Tâm trạng nhân vật ông Hai khi nghe làn theo Tây như thế nào? 
-HS trả lời ,lớp nhận xét.
- GV nhận xét và bổ sung.
- ? Có phải ông không yêu làng của mình?
-HS trả lời ,lớp nhận xét.
- GV nhận xét và bổ sung
- ? Trước sự bế tắt đó ông Hai đã làm gì?
- ? Qua đó ta thấy ông Hai là người như thế nào?
-HS trả lời ,lớp nhận xét.
- GV nhận xét và bổ sung.chốt ý.
- ? Khi nghe tin xấu được cải chính tâm trạng ông Hai ra sao? 
-HS trả lời ,lớp nhận xét.
- GV nhận xét và chốt lại
-?Qua đó chứng tỏ điều gì?
HĐ 3:Phương pháp vấn đáp,khái quát
- ? Nghệ thuật đặc sắc góp phần tạo nên thành công của tác phẩm là gì?
-HS trả lời ,lớp nhận xét.
- GV nhận xét và bổ sung.
-?Cho biết nội dung của văn bản?
-HS trả lời ,lớp nhận xét.
-GV nhận xét và bổ sung và giáo dục học sinh 
- HS đọc ghi nhớ sgk.
I.Tìm hiểu chung:
1. Tác giả - tác phẩm:
 -Tác giả : 
+Kim Lân(1920-2007) là nhà văn có sở trường về truyện ngắn.
+Những cảnh ngộ của người nông dân và sinh hoạt làng quê là đề tài sáng tác của ông.
-Tác phẩm: 
+Viết vào thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp.
2. Đọc và tìm hiểu chú thích.
-Đọc:
-Chú thích:
3. Tóm tắt văn bản:
II. Phân tích:
1.Tình huống độc đáo:
- Ông Hai nghe tin làng Chợ Dầu theo Tây >< tình huống đối nghịch với tình cảm tự hào mãnh của ông về làng Chợ Dầu có “tinh thần cách mạng lắm”
=> Tạo ra diễn biến tâm lí gay gắt trong nhân vật. Qua đó bộc lộ tính cách, bản chất nhân vật.
2. Diễn biến tâm lí ông Hai:
a. Trước khi nghe tin xấu về làng.
- Nghĩ đến những ngày làm việc cùng anh em  nhớ làng quá → nhớ làng da diết
- Nghe được nhiều tin haynhững tin chiến thắng→ Ruột gan ông múa lên, vui quá
=> Niềm vui, tự hào của người nông dân trước thành quả của cách mạng, của làng quê → Biểu hiện của tình yêu làng.
b. Khi nghe tin làng theo Tây:
- Tin đến với ông đột ngột, bất ngờ làm ông sững sờ, bàng hoàng:
+Nỗi đau đớn,bẽ bàng “Cổ nghẹn ắng, da mặt tê rân rân,nước mắt ông lão giàn ra.”
+Dáng vẻ ,cử chỉ ,điệu bộ :cúi gằm mặt,chột dạ ,nơm nớp,trống ngực ông lão đập thình thịch .
+Nỗi băn khoăn khi ông kiểm điểm từng người tại trụ sở làng ,ông trằn trọc không ngủ được.
- “Làng thì yêu thật, ...phải thù” →Tình yêu nước rộng lớn hơn tình cảm với làng quê → càng đau xót hơn.
 - “về làng tức là..nô lệ cho thằng Tây”
 → mâu thuẫn nội tâm, sự bế tắc cần được giải quyết 
- Tâm sự với con:
=>Tình yêu làng sâu nặng, tấm lòng thủy chung với kháng chiến, với cách mạng mà biểu tượng là Cụ Hồ
3. Khi nghe tin Chợ Dầu theo giặc được cải chính xấu được cải chính:
-Ông Hai tươi vui ,rạng rỡ hẳn lên,chia quà cho con 
-Ông Hai đi khoe nhà ông bị giặc đốt cháy.
=>Minh chứng cho lòng ông trong sạch ,biểu hiện cho tình yêu đất nước 
III. Tổng kết.
1. Nghệ thuật
2. Nội dung:
 * Ghi nhớ (SGK)
4 .Củng cố: 
-Giáo viên củng cố lại bài
5.Dặn dò:
-Học bài cũ 
-Chuẩn bị bài :Chương trình địa phương.
IV.Rút kinh nghiệm
 - Qua hai tiết học em cảm nhận được những gì về nội dung và nghệ thuật ?
 - Em học tập được những gì ở cách viết văn của tác giả?
 * HS làm bài tập trắc nghiệm ở bảng phụ
 1. Truyện Làng viết về điều gì?
 a. Người nông dân	b. Người tri thức
 c. Người lính	d. Người phụ nữ
 2. Ở nhân vật ông Hai, niềm vui và nỗi buồn, lòng tự hào và sự tủi hổ  gắn liền với chuyện làng.
 a. Đúng	b. Sai
 - Về nhà học bài và tập phân tích làm nổi rõ lòng yêu làng và yêu nước của nhân vật ông Hai .
 - Chuẩn bị “Chương trình địa phương – Phần tiếng Việt”
 * Đáp án: Câu 1 – a; câu 2 – a.
D. Rút kinh nghiệm: .