Giáo án thảo giảng Ngữ văn 9 - Tiết 30 Bài 8: Văn bản Chiếc lá cuối cùng ( O Hen Ri )

Trường THCS Tam Hiệp
GIÁO ÁN THAO GIẢNG 
Ngày soạn: 8-10 - 2010
Ngày dạy: 14 -10 - 2010
Người soạn: Nguyễn Thị Thanh Nhung
Tuần 8
Tiết: 30 Bài 8. Văn bản
CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG
( O Hen ri )
A. Mục tiêu bài học
Giúp học sinh hiểu nội dung nhân đạo của tác phẩm và nghệ thuật đặc sắc được nhà văn sử dụng trong tác phẩm này.
Giáo dục bài học về lòng yêu thương con người, có tinh thần giúp đỡ lẫn nhau trong cuộcsống
B. Chuẩn bị của thầy và trò
GV : Bảng phụ, hình ảnh minh hoạ, giáo án chu đáo
HS: Soạn bài
C. Tiến trình lên lớp.
1. Bài cũ: 
Câu hỏi
Đáp án
? Hãy nêu diễn biến tâm trạng của Giôn xy 
( 8 đ )
? Qua nhân vật này em rút ra điều gì cho bản thân ( 2đ )
- Nhân vật Giôn xy từ tâm trạng bi quan, chán nản, tuyệt vọng, không còn niềm tin vào cuộc sống. Nhưng nhờ vào chiếc lá vẫn còn bám trên tường mà cô lấy lại niềm tin vào cuộc sống, khát khao được sáng tạo nghệ thuật
- Không nên bi quan chán nản, khi đau ốm bệnh tật hay gặp khó khăn. phải lạc quan yêu đời, sống có nghị lực, niềm tin vào cuộc sống.
2. Giời thiệu 
Ở tiết 1 các em đã tìm hiểu tâm trạng của Giôn Xy. Vậy khi đau ốm bệnh tật, Giôn xy có cô đơn chống lại bệnh tật không? Ai là người kề cận chăm sóc cho cô, ( Xiu )
Xiu là người như thế nào, chúng ta cùng nhau tìm hiểu tiếp phần còn lại 
3. Bài mới 
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung bài học
Hoạt động 1 Theo dõi truyện
? Hãy nêu một vài nét về nhân vật Xiu
Là một hoạ sĩ trẻ, nghèo, từ miền California dến. Gắp Giôn xy họ cùng ở chung một căn gác xép, cùng làm việc để kiếm sống 
Mùa đông năm ấy, Giôn xy vì sức khoẻ yếu đuối đã bị căn bệnh viêm phổi quật ngã.Và Xiu đã làm gì.
? Tìm chi tiết thể hiện thái độ, hành động việc làm của Xiu với Giôn xy ( HS trả lời GV ghi vào bảng phụ )
GV gợi ý: 
? Khi lên thăm Giônxy, Xiu đã có thái độ gì
Sợ sệt nhìn cây thường xuân, nhìn nhau, chẳng nói gì
? Khi Giôn xy yêu cầu kéo mành lên Xiu đã hành động ntn
Làm theo một cách chán nản
? Sau đó cô đã có hành động lời nói gì với Giôn Xy
Cúi khuôn mặt hốc hác
“ Em hãy nghĩ đến chị, nếu em không còn nghĩ đến mình nữagì đây”
? Xiu còn làm gì cho Giôn xy
Mời bác sĩ, làm thêm , nấu cháo, pha sữa
GV cùng học sinh phân tích chi tiết trên 
? Tại sao Xiu lại sợ sệt nhìn cây thường xuân, chẳng nói gì ( Xiu lo lắng cho sức khoẻ của giôn xy đang từng phút cản kiệt. Chính vì vậy khi nghe GX thều thào ra lệnh cô kéo mành lên, cô đã làm theo một cách chán nản, bất lực, tuyệt vọng trước những suy nghĩ vẩn vơ của GX
? Câu nói của Xiu có ý gì ( Mất giôn xy là mất một nửa cuộc sống của cô à GX có vai trò quan trọng đối với cô
? Những việc làm của cô nói lên điều gì (Sự chăm sóc chu đáo, nhiệt tình, tận tuỵ )
? Hai người có mối quan hệ gì ( bạn bè ) là những người không máu mủ ruột rà
? Nhưng họ đối xử với nhau ntn ( như chị em ruột thịt )
? Qua đó em có nhận xét gì về tình cảm Xiu giành cho GX
Tình cảm chân thành, cao quý, lòng nhân ái bao la à Tình bạn cao cả
GV: Thật vậy, Cô Xiu đang trong tâm trạng lo âu nặng trĩu vì chứng kiến sức khoẻ của GX ngày càng suy sụp mà mình thì không biết làm cách nào để giúp cho GX. Mặc dù cô cũng tìm mọi cách như mời bác sĩ đến chữa trị, tìm việc làm để kiếm thêm tiến mua thuốc cho GX, rồi chăm sóc rất chu đáo nhiệt tình, chiều chuộng hết lòng thậm chí Xiu có thể hy sinh cả bản thân mình để cứu GX. à qua đây ta có thể thấy được tình cảm bạn bè vô cùng sâu sắc và cao đẹp hơn thế nữa là tình đồng nghiệp giữa những con người nghèo khổ, họ biết nương tựa vào nhau để vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống (Ghi bài )
Hoạt động 2 Ngoài Xiu ra còn có một người bạn thân thiết không thể bỏ qua. Đó là cụ Bơ men
? Hãy nêu một vài nét về cụ Bơ men
- Là hoạ sĩ già, ngoài 60,kiếm sống bằng nghề ngồi làm mẫu cho các hoạ sĩ trẻ. Ông rất yêu quý 2 cô hoạ sĩ trẻ
- Luôn khát khao có một kiệt tác nghệ thuật. nhưng hơn 40 năm qua cụ vẫn chưa thực hiện đượcà điều đó cho thấy cụ là người rất say mê nghệ thuật.
? Khi nghe Xiu kể về GX cụ đã đến thăm và có thái độ gì
( HS tìm chi tiết gv ghi bảng phụ )
Sợ sệt nhìn cây thường xuân, nhìn nhau chẳng nói gì
? Em có nhận xét gì về thái độ của cụ Bơ Men
- Sợ sệt: lo lắng cho số mệnh của GX,khi nhìn những chiếc lá thường xuân cuối cùng từ từ rụng hết. Cụ hiểu rất rõ tình trạng sức khoẻ và tâm hồn yếu đuối của GX . Vậy mà mình không biết giúp đỡ bằng cách nào
? Thái độ im lặng của cụ thực ra trong thâm tâm cụ đang suy nghĩ điều gì ( Cụ đang nung nấu, quyết định một việc hệ trọng nào đó. Cụ nghĩ, nếu còn chiếc lá cuối cùng thì GX còn hy vọng sống. Vậy thì phải bằng cách nào đó để giữ lại chiếc lá đó trên cành, để cứu sống GX )
? Và điều kì diệu gì đã xảy ra ( chiếc lá thường xuân vẫn còn đó )
? Theo em chiếc lá thường xuân vẫn bám trên cành sau trận mưa to gió lớn và cái chết của cụ Bơ men có liên quan gì với nhau ( có )
? Chi tiết nào thể hiện điều đó (GV ghi bảng phụ)
Giày, quần áo ướt sũng và lạnh buốt
Một chiếc đèn bão còn thắp sáng
Một chiếc thang đã bị lôi ra khỏi chỗ của nó
Vài chiếc bút lông rơi vãibảng pha màu
? Các hình ảnh trên nói lên điều gì ( Cụ đã vẽ chiếc lá một cách âm thầm trong hoàn cảnh thiên nhiên khắc nghiệt mà cụ vẫn không quản ngai,mục dích là cứu sống GX với tuổi cao sức yếu cụ đã không chịu đượcsự khắc nghiệt của thiên nhiên nên cuối cùng cụ chết vì căn bệnh viêm phổi nặng )
? Qua đó em có nhận xét gì về hành dộng và tâm hồn của cụ
Hành động gan dạ, dũng cảm, tâm hồn cao thượng, sự hy sinh quên mình vì người khác. cụ lẳng lặng mà làm không hề hé răng cho người nào biết việc làm của mình, ngay cả cô Xiu
Thật vây từ suy nghĩ cụ đã biến thành hành động với mục dích cứu sống GX. Cụ quả thật là người có tấm lòng yêu thương vô bờ bến. luôn lo lắng cho người khác mà không nghĩ đến bản thân mìnhà đó là phẩm chất cao đẹp của cụ ( ghi bài )
- GV chuyển ý Còn hình ảnh chiếc lá thì sao
Hoạt động 3
? Em có nhận xét gì về hình ảnh chiếc lá bám trên tường
Giống lá thật, rất đẹp ( chi tiết ) đã đánh lừa được 2 con mắt nhà nghề của hai hoạ sĩ trẻ. họ cứ tưởng đó là lá thật
Câu hỏi thảo luận ( hai bàn 1 )
1. Tai sao người kể chuyện bỏ qua chi tiết tả cụ Bơ men vẽ chiếc là mà phải đợi đến cuối cùng mới cho bạn đọc biết qua lời kể của X.iu
2. Xiu cho rằng “Đây là một tác phẩm kiệt tác”, em có đồng ý không, tại sao?
GV diễn giảng sau khi các nhóm trình bày
-Đồng ý vì đây là tác phẩm hội hoạ, đẹp, giống như thật, rất tinh vi mới đánh lừa được GX và Xiu. Tuy nhiên NT không phải là sự sao chép, chụp ảnh, điều quan trong là nó được tạo nên từ tình yêu thương bao la và sự hy sinh cao cảà cụ đã hy sinh tính mạng của mình để giành lại sự sống cho GXà Kiệt tác chính là ở chỗ đó ( ghi bài )
Học sinh thảo luân trên phiếu học tập
? Qua toàn bộ đoạn trích, em thấy nhân vật GX và cụ Bơ men có điểm nào tương đồng và điểm nào khác nhau. Từ đó rút ra nghệ thuật và tác dụng của nó ( bảng phụ)
- Giống: Đều bị bệnh viêm phổi
 Đều liên quan đến chiếc lá, chính nhờ chiếc lá mà GX sống lại. Còn cụ cũng vì chiếc lá mà ra đi vĩnh viễn
- Khác: + GX từ chỗ bị bênh ( chỉ còn một phần sống )à Thành người khoẻ mạnh
 + Cụ Bơ men từ người khoẻ mạnhà chết vì bị viêm phổi
- Đây là nghệ thuật đảo ngược tình huống hai lần
- Tác dụng: Tạo bất ngờ, độc đáo, sự lôi cuốn lý thú trong lòng người đọc
? Qua chuyện tác giả muốn gửi gắm điều gì với chúng ta
Đề cao giá trị của sự sống, đề cao tình người và đặc biệt ông đưa ra một thông điệp về nghệ thuật:TP nghệ thuật chỉ được coi là kiệt tác khi nó ra đời bởi tài năng và tấm lòng của người làm nghệ thuật. Nghệ thuật là phục vụ con người chứ không phải nghệ thuật vị đồng tiền
? Theo em giá trị nhân đạo của truyện là ở chỗ nào. Viết về những hoạ sĩ nghèo, lên tiếng bênh vực họ những người nghệ sĩ tài năng bị xã hội TB chạy theo đồng tiền vùi dập họ, thể hiện tấm lòng ưu ái, yêu thương
? Đọc ghi nhớ
Hoạt động 4
? Qua truyện, em rút ra được bài học lý thú nào trong cuộc sống
Người ta có thể tự chữa bệnh cho mình bằng nghị lực, bằng tình yêu cuộc sống, bằng sự đấu tranh và chiến thắng bệnh tật
? Hãy thay cách kết thúc truyện bằng cách kết thúc khác nhẹ nhàng hơn
I. Giới thiệu chung
II. Đọc hiểu văn bản.
III. Phân tích văn bản
1. Nhân vật Giôn xy.
2. Nhân vật Xiu
Luôn quan tâm, chăm sóc, yêu thương, lo lắng cho bạn hết lòng. Đó là tình bạn chân thành cao quý
3. Nhân vật cụ Bơ men
Hành động dũng cảm, tâm hồn cao thượng, sẵn sàng hy sinh quên mình vì người khác. Đó là phẩm chất cao đẹp trong con người cụ
*. Hình ảnh chiếc lá cuối cùng
Là một kiệt tác, vì nó được vẽ bằng tình yêu thương và sự hy sinh cao cả.
IV. Tổng kết
1. Nghệ thuật
Truyện được xây dựng theo kiểu có nhiều tình tiết hấp dẫn, sắp xếp chặt chẽ, khoé léo, kết cấu đảo ngược tình huống hai lần
2. Nội dung
Ca ngợi tình yêu thương cao cả giữa những con người nghèo khổ.
V. Luyện tập
4. Củng cố và dặn dò
Học bài, tóm tắt truyện, vẽ tranh chiếc lá
Soạn bài hai cây phong: Đọc tác phẩm, tóm tắt văn bản, trả lời câu hỏi
D. Rút kinh nghiệm