BÀI 6
THỰC HÀNH VẼ VÀ QUAN SÁT
ẢNH TẠO BỞI GƯƠNG PHẲNG
I- MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Luyện tập vẽ ảnh của vật có hình dạng khác nhau đặt trước gương phẳng
- Xác định được vùng nhìn thấy của gương phẳng.
- Tập quan sát được vùng nhìn thấy của gương ở mọi vị trí
2. Kỹ năng
- Biết nghiên cứu tài liệu
Bố trí thí nghiệm , quan sát thí nghiệm để rút ra kết luận
II - CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS
Mỗi nhóm:
- Một gương phẳng có giá đỡ.
- 1 cái bút chì, 1 thước đo độ, 1 thước thẳng.
Cá nhân:
Mẫu báo cáo.
III- TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DAY HỌC
Bµi 6 Thùc hµnh vÏ vµ quan s¸t ¶nh t¹o bëi g¬ng ph¼ng I- Môc tiªu 1. KiÕn thøc - LuyÖn tËp vÏ ¶nh cña vËt cã h×nh d¹ng kh¸c nhau ®Æt tríc g¬ng ph¼ng - X¸c ®Þnh ®îc vïng nh×n thÊy cña g¬ng ph¼ng. - TËp quan s¸t ®îc vïng nh×n thÊy cña g¬ng ë mäi vÞ trÝ 2. Kü n¨ng - BiÕt nghiªn cøu tµi liÖu Bè trÝ thÝ nghiÖm , quan s¸t thÝ nghiÖm ®Ó rót ra kÕt luËn II - ChuÈn bÞ cña GV vµ HS Mçi nhãm: - Mét g¬ng ph¼ng cã gi¸ ®ì. - 1 c¸i bót ch×, 1 thíc ®o ®é, 1 thíc th¼ng. C¸ nh©n: MÉu b¸o c¸o. III- Tæ chøc ho¹t ®éng day häc H§1: KiÓm tra (5 phót) HS1: Nªu tÝnh chÊt cña ¶nh qua g¬ng ph¼ng. HS 2: Gi¶i thÝch sù t¹o ¶nh qua g¬ng ph¼ng. GV kiÓm tra mÉu b¸o c¸o cña HS HS ®äc trong 2 phót 1 ®Õn 3 em nh¾c kiÕn thøc c¬ b¶n cña ch¬ng HS dù ®o¸n ch÷.... HS ®äc t×nh huèng Dù ®o¸n: H¶i sai: sè b¹n ..... Thanh sai: sè b¹n ..... H§2: Tæ chøc thùc hµnh: Chia nhãm( 5 phót) Yªu cÇu HS ®äc c©u C1 SGK HS lµm viÖc c¸ nh©n HS ®äc SGK ChuÈn bÞ dông cô Bè trÝ thÝ nghiÖm vÏ l¹i vÞ trÝ cña g¬ng vµ bót ch× a- ¶nh song song cïng chiÒu víi vËt ¶nh song song ngîc chiÒu víi vËt b) VÏ l¹i vµo vë ¶nh cña bót ch× H§3: X¸c ®Þnh vïng nh×n thÊy cña g¬ng ph¼ng (vïng quan s¸t) (30 phót) GV yªu cÇu HS ®äc SGK c©u C2 GV chÊn chØnh l¹i HS : x¸c ®Þnh vïng quan s¸t ®îc: + VÞ trÝ ngêi ngåi vµ vÞ trÝ g¬ng cè ®Þnh + m¾t cã thÓ nh× sang ph¶i , HS kh¸c ®¸nh dÊu. + m¾t nh×n sang tr¸i, HS kh¸c ®¸nh dÊu. Yªu cÇu HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo c©u hái C3 GV yªu cÇu HS cã thÓ gi¶i thÝch b»ng h×nh vÏ. + ¸nh s¸ng truyÒn th¼ng tõ vËt ®Õn g¬ng. + ¸nh s¸ng ph¶n x¹ tíi m¾t. + X¸c ®Þnh vïng nh×n thÊy cña g¬ng. Chôp l¹i h×nh 3 (tr.19 SGK ) GV híng dÉn HS + X¸c ®Þnh ¶nh cña N vµ M b»ng tÝnh chÊt ®èi xøng + Tia ph¶n x¹ tíi m¾t th× nh×n thÊy ¶nh. HS lµm thÝ nghiÖm theo sù hiÓu biÕt cña m×nh HS lµm thÝ nghiÖm sau khi ®îc GV híng dÉn HS ®¸nh dÊu vïng quan s¸t ®îc HS lµm thÝ nghiÖm + ®Ó g¬ng ra xa + §¸nh dÊu vïng quan s¸t (nh c¸ch x¸c ®Þnh trªn) + So s¸nh víi vïng quan s¸t ®îc Vïng nh×n thÊy trong g¬ng sÏ hÑp ®i. H§4: (5 phót) Thu b¸o c¸o thÝ nghiÖm NhËn xÐt chung vÒ th¸i ®é, ý thøc cña HS , tinh thÇn lµm viÖc gi÷a c¸c nhãm. HS dän dông cô thÝ nghiÖm , kiÓm tra l¹i dông cô. Bµi 7 G¬ng cÇu låi I- Môc tiªu 1. KiÕn thøc - Nªu ®îc tÝnh chÊt ¶nh cña vËt t¹o bëi g¬ng cÇu låi - NhËn biÕt ®îc vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi réng h¬n vïng nh×n thÊy cña g¬ng ph¼ng cã cïng kÝch thíc. - Gi¶i thÝch ®îc c¸c øng dông cña g¬ng cÇu låi. 2. Kü n¨ng Lµm thÝ nghiÖm ®Ó x¸c ®Þnh ®îc tÝnh chÊt ¶nh cña vËt qua g¬ng cÇu låi. 3. Th¸i ®é BiÕt vËn dông ®îc c¸c ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm ®· lµm -> t×m ra ph¬ng ¸n kiÓm tra tÝnh chÊt ¶nh cña vËt qua g¬ng cÇu låi. II - ChuÈn bÞ cña GV vµ HS Mçi nhãm: - 1 gwong cÇu låi, 1 g¬ng ph¼ng cã cïng kkÝch thíc - Mét miÕng kÝnh trong låi. - 1 c©y nÕn, diªm III- Tæ chøc ho¹t ®éng day häc H§1: KiÓm tra, Tæ chøc t×nh huèng häc tËp (10 phót) 1) KiÓm tra HS 1: - TÝnh chÊt cña g¬ng ph¼ng - V× sao biÕt ¶nh cña g¬ng ph¼ng lµ ¶nh ¶o? HS2: Ch÷a bµi tËp 5.4 SBT 2. Tæ chøc t×nh huèng häc tËp Ph¬ng ¸n 1: GV ®a cho HS mét sè vËt nh½n bãng nh th×a, mu«i móc canh, b×nh cÇu, g¬ng xe m¸y... HS quan s¸t ¶nh cña m×nh trong g¬ng vµ nhËn xÐt. Chó ý: HS cã thÓ quan s¸t ¶nh trong g¬ng c¶ ë mÆt trong vµ mÆt ngoµi c¸i th×a vµ c¸i mu«i. GV chØ yªu cÇu HS tr¶ lêi ¶nh cã gièng m×nh kh«ng? Sau ®ã GV th«ng b¸o mÆt ngoµi cña mu«i, th×a lµ g¬ng cÇu låi, mÆt trong g¬ng cÇu lâm. Bµi häc h«m nay xÐt ¶nh g¬ng cÇu låi. Ph¬ng ¸n 2: Nh SGK HS 1 t¶ lêi c©u hái, HS díi líp nhËn xÐt HS 2 ch÷a bµi trªn b¶ng I- ¶nh t¹o bëi g¬ng cÇu låi. HS quan s¸t ¶nh, nªu nhËn xÐt. H§2: ¶nh cña mét vËt t¹o bëi gong cÇu låi (15 phót) a) quan s¸t Yªu cÇu HS ®äc SGK vµ lµm thÝ nghiÖm nh h×nh 7.1 b) thÝ nghiÖm kiÓm tra C©u C1: Bè trÝ thÝ nghiÖm nh h×nh 7.2 GV nªu ph¬ng ¸n so s¸nh ¶nh cña vËt qua 2 g¬ng ¶nh thËt hay ¶nh ¶o? GV híng dÉn HS thay g¬ng c©u låi b»ng kÝnh låi. §Æt c©y nÕn ch¸y §a mµn ch¾n ra phÝa sau g¬ng ë c¸c vÞ trÝ. HS bè trÝ thÝ nghiÖm vµ cã thÓ dù ®o¸n + ¶nh nhá h¬n vËt + Cã thÓ lµ ¶nh ¶o. HS lµm thÝ nghiÖm : So s¸nh ¶nh cña 2 vËt gièng nhau tríc g¬ng ph¼ng vµ g¬ng cÇu låi. HS nhËn xÐt ®îc : + ¶nh nhá h¬n vËt + ¶nh ¶o kh«ng høng ®îc trªn mµn. H§3: X¸c ®Þnh vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi (10 phót) GV yªu cÇu HS nªu ph¬ng ¸n x¸c ®Þnh vïng nh×n thÊy cña g¬ng. Hái: Cã ph¬ng ¸n nµo kh¸c ®Ó x¸c ®Þnh vïngnh×n thÊy cña g¬ng? NÕu HS chØ nªu ®îc ph¬ng ¸n x¸c ®Þnh nh ë g¬ng ph¼ng, th× GV cã thÓ gîi ý HS ®Ó g¬ng tríc mÆt, ®Æt cao h¬n ®Çu, quan s¸t c¸c b¹n trong g¬ng, x¸c ®Þnh ®îc kho¶ng bao nhiªu b¹n. Råi t¹i vÞ trÝ ®ã ®Æt g¬ng cÇu låi sÏ thÊy sè b¹n quan s¸t ®îc nhiÒu h¬n hay Ýt h¬n. Thêi gian thùc hiÖn ph¬ng ¸n nµo nhanh h¬n? GV Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn II- Vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi. HS tr¶ lêi c©u hái cña GV Yªu cÇu 3 nhãm lµm ph¬ng ¸n 1, 3 nhãm lµm ph¬ng ¸n 2 HS nhËn xÐt, ghivë: Nh×n vµo g¬ng cÇu låi ta quan s¸t ®îc mét vïng réng h¬n so víi khi nh×n vµo g¬ng ph¼ng cã cïng kÝch thíc. H§4: Cñng cè - vËn dông - híng dÉn vÒ nhµ (10 phót) 1. VËn dông GV híng dÉn HS quan s¸t vïng nh×n ë chç khuÊt qua g¬ng ph¼ng vµ g¬ng cÇu låi. Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 7.4 tr¶ lêi c©u hái C4, gi¶i thÝch 2. Cã thÓ em cha biÕt: GV th«ng b¸o: G¬ng cÇu låi cã thÓ coi nh gåm nhiÒu g¬ng ph¼ng nhá ghÐp l¹i. V× thÕ cã thÓ x¸c ®Þnh tia ph¶n x¹ b»ng ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng cho g¬ng ph¼ng nhá t¹i mçi vÞ trÝ ®ã. 3. Híng dÉn vÒ nhµ -Lµm bµi tËp 7.1 ®Õn 7.4 (tr8 - SBT) - VÏ vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi: GV híng dÉn HS vÏ tia ph¶n x¹ cña 2 tia tíi ®Õn 2 mÐp g¬ng b»ng ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng HS nhËn xÐt ®îc : G¬ng cÇu låi ë xe « t« vµ xe m¸y gióp ngêi laÝ xe quan s¸t ®îc vïng réng h¬n ë phÝa sau. HS gi¶i thÝch ®îc chç ®êng gÊp khóc cã g¬ng cÇu låi lín ®· gióp cho ngêi l¸i xe nh×n thÊy ngêi, xe cé... bÞ c¸c vËt c¶n ë bªn ®êng che khuÊt, tr¸nh ®îc tai n¹n. HS vÏ tiÕp tia ph¶n x¹ Bµi 8 G¬ng cÇu lâm I- Môc tiªu 1. KiÕn thøc - NhËn biÕt ®îc ¶nh t¹o bëi g¬ng cÇu lâm - Nªu ®îc tÝnh chÊt cña ¶nh ¶o t¹o bëi g¬ng cÇu lâm. Nªu ®îc t¸c dông cña g¬ng cÇu lâm trong cuéc sèng vµ kÜ thuËt 2. Kü n¨ng - Bè trÝ ®îc thÝ nghiÖm ®Ó quan s¸t ¶nh ¶o cña mét vËt t¹o bíi g¬ng cÇu lßm. - Quan s¸t ®îc tia s¸ng ®i qua g¬ng cÇu lâm. II - ChuÈn bÞ cña GV vµ HS Mçi nhãm: - 1 g¬ng cÇu lâm cã gi¸ ®ì th¼ng ®øng. - 1 g¬ng cÇu lâm trong - 1 g¬ng ph¼ng - 1 c©y nÕn - 1 mµn ch¾n cã gi¸ ®ì. III- Tæ chøc ho¹t ®éng day häc H§1: KiÓm tra, Tæ chøc t×nh huèng häc tËp (10 phót) 1. KiÓm tra tiÕn hµnh kiÓm tra song song 2 HS HS 1: H·y nªu ®Æc ®iÓm cña ¶nh t¹o bëi g¬ng cÇu låi HS2: VÏ vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi (tr×nh bµy c¸ch vÏ) 2. Tæ chøc t×nh huèng häc tËp Ph¬ng ¸n 1: nh SGK Ph¬ng ¸n 2: trong thùc tÕ, KHKT ®· gióp con ngêi sö dông n¨ng lîng ¸nh s¸ng mÆt trêi vµo viÖcch¹y « t«, ®un bÕp, lµm pin... b»ng c¸ch sö dông g¬ng cÇu lâm. VËy g¬ng cÇu lâm lµ g×? G¬ng cÇu lâm cã tÝnh chÊt g× mµ cã thÓ “thu” ®îc n¨ng lîng mÆt trêi. H§2: Nghiªn cøu ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng cÇu lâm GV gݬi thiÖu g¬ng cÇu lâm lµ g¬ng cã mÆt ph¶n x¹ lµ mÆt trong cña mét phÇn mÆt cÇu. GV yªu cÇu HS ®äc thÝ nghiÖm vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm Yªu cÇu HS nhËn xÐt thÊy ¶nh khi ®Ó vËt gÇn g¬ng vµ xa g¬ng cã thÓ nªu ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm GV yªu cÇu HS nªu ph¬ng ¸n kiÓm tra ¶nh khi vËt ®Ó gÇn g¬ng v× c¸c bµi tríc HS ®· tiÕn hµnh. Yªu cÇu HS nªu ph¬ng ¸n kiÓm tra kÝch thíc cña ¶nh ¶o. GV lµm thÝ nghiÖm thu ®îc ¶nh thËt b»ng c¸ch ®Ó vËt ë xa tÊm kÝnh lâm, thu ®îc ¶nh trªn mµn. HS ghi kÕt qu¶. I- ¶nh t¹o bëi g¬ng cÇu lâm C©u C1 VËt ®Æt ë mäi vÞ trÝ tríc g¬ng: + GÇn g¬ng: ¶nh lín h¬n vËt + Xa g¬ng: ¶nh nhá h¬n vËt 9ngîc chiÒu) + KiÓm tra ¶nh ¶o. HS thay g¬ng b»ng tÊm kÝnh trong lâm. §Æt vËt gÇn g¬ng ®Æt mµn h×nh ë mäi vÞ trÝ vµ kh«ng thÊy ¶nh -> ¶nh nh×n thÊy lµ ¶nh ¶o, lín h¬n vËt. C©u C2: + So s¸nh ¶nh cña c©y nÕn trong g¬ng ph¼ng vµ g¬ng cÇu lâm. H§3: Nghiªn cøu sù ph¶n x¹ ¸nh s¸ng trªn g¬ng cÇu lâm (15 phót) Hs ®äc Yªu cÇu thÝ nghiÖm vµ nªu ph¬ng ¸n GV cã thÓ thay 2 lç thñng b»ng 2 khe kÑp sÏ thu ®îc 2 tia s¸ng dÔ h¬n. HoÆc ®Æt 2 bót lade song song trªn gi¸ ®ì ®Ó t¹o 2 tia song song (GV lµm) GV cã thÓ m« t¶ qua c¸c chi tiÕt cña hÖ thèng. GV Yªu cÇu HS ®äc thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi: Môc ®Ých nghiªn cøu hiÖn tîng g×? GV cã thÓ gióp cho HS tù ®iÒu khiÓn ®Ìn ®Ó thu ®îc chïm ph¶n x¹ lµ chïm song song. II - Ph¶n x¹ ¸nh s¸ng trªn g¬ng cÇu lâm. 1) §èi víi chïm tia song song c©u C3: HS lµm thÝ nghiÖm kÕt qu¶ : ChiÕu mét chïm tia tíi song song lªn mét g¬ng cÇu lâm ta thu ®îc mét chïm tia ph¶n x¹ héi tô t¹i mét ®iÓm tríc g¬ng. C©u C4: HS nghiªn cøu vµ gi¶i thÝch ®îc V× mÆt trêi ë xa: chïm tia tíi g¬ng lµ chuïm s¸ng song song do ®ã chïm s¸ng ph¶n x¹ héi tô t¹i vËt -> vËt nãng lªn. 2) §èi víi chïm s¸ng ph©n k×: a) Chïm s¸ng ph©n k× ë mét vÞ trÝ thÝch hîp tíi g¬ng -> hiÖn tîng chïm ph¶n x¹ song song. b) thÝ nghiÖm : HS tù lµm thÝ nghiÖm theo c©u C5 Chïm s¸ng ra khái ®Ìn héi tô t¹i 1 ®iÓm -> ®Õn g¬ng cÇu lâm th× ph¶n x¹ song song. H§4: Cñng cè - vËn dông - híng dÉn vÒ nhµ (10 phót) 1. VËn dông Yªu cÇu HS t×m hiÓu ®Ìn pin Yªu cÇu HS tr¶ lêi Híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm (nÕu cã thêi gian) Thêi gian cã h¹n th× GV lµm thÝ nghiÖm - HS quan s¸t - HS nhËn xÐt kÕt qu¶ 2. Cñng cè GV híng dÉn HS tr¶ lêi lÇn lît c¸c c©u hái: + ¶nh ¶o cña vËt tríc g¬ng cÇu lßm cã tÝnh chÊt g×? + ®Ó vËt ë vÞ trÝ nµo tríc g¬ng cÇu lâm th× cã ¶nh ¶o? + GV th«ng b¸o: khi ®Æt vËt nh thÕ nµo th× cã ¶nh thËt vµ ¶nh thËt cã tÝnh chÊt g×? vËt ®Æt tríc g¬ng cÇu lâm cã khi nµo kh«ng t¹o ®îc ¶nh kh«ng? ¸nh s¸ng chiÕu tíi g¬ng cÇu lâm ph¶n x¹ cã tÝnh chÊt g×? Cã nªn dõng g¬ng cÇu lâm ë phÝa tríc ngêi l¸i xe ®Ó quan s¸t vËt phÝa sau kh«ng? Gi¶i thÝch GV ®ÆtvËt s¸ng tríc g¬ng cÇu lâm ë mét vÞ trÝ sao cho kh«ng cã ¶nh, HS quan s¸t ®Ó tr¶ lêi c©u hái. 3. Híng dÉn vÒ nhµ - Nghiªn cøu tÝnh chÊt cña g¬ng cÇu lâm - Lµm bµi tËp 8.1 ®Õn 8.3 (tr9 - SBT) - HS chuÈn bÞ bµi tæng kÕt ch¬ng I HS nªu ®îc : Pha ®Ìn gièng g¬ng cÇu lâm Bãng ®Ìn pin ®Æt tríc g¬ng cã thÓ di chuyÓn vÞ trÝ C©u C6: Bãng ®Ìn pin ë vÞ trÝ t¹o chïm tia ph©n k× têi g¬ng -> chïm ph¶n x¹ song song - tËp trung ¸nh s¸ng ®i xa. C©u C7: Bãng ®Ìn ra xa - t¹o chïm tia tíi g¬ng lµ chïm song song- > chïm s¸ng ph¶n x¹ tËp trung ¸nh s¸ng t¹i mét ®iÓm. + Môc Cã thÓ em cha biÕt ¶nh ¶o lín h¬n vËt Khi ®Æt vËt gÇn g¬ng VËt ®Æt xa g¬ng, ¶nh ngîc chiÒu vµ nhá h¬n vËt Ngêi l¸i xe kh«ng dïng g¬ng cÇu lâm quan s¸t phÝa sau v× kh«ng cÇn quan s¸t vËt to mµ quan s¸t vïng réng + Cã 1 vÞ trÝ ngêi l¸i xe kh«ng quan s¸t ®îc vËt phÝa sau - kh«ng tr¸nh ®îc chíng ng¹i vËt. Bµi 9 Tæng kÕt ch¬ng I - quang häc I- Môc tiªu 1. KiÕn thøc Cïng «n l¹i, cñng cè l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cã liªn quan ®Õn sù nh×n thÊy vËt s¸ng, sù truyÒn ¸nh s¸ng, sù ph¶n x¹ ¸nh s¸ng, tÝnh chÊt ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng, g¬ng cÇu låi, g¬ng cÇu lâm. X¸c ®Þnh vïng nh×n thÊy cña g¬ng ph¼ng. So s¸nh víi vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi. 2. Kü n¨ng VÏ ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng vµ vïng quan s¸t ®îc trong g¬ng ph¼ng. II - ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV vÏ s½n trß ch¬i « ch÷ do GV chuÈn bÞ hoÆc trß ch¬i « ch÷ h×nh 9.3 SGK III- Tæ chøc ho¹t ®éng day häc H§1: ¤n l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n (15 phót) Yc HS tr¶ lêi lÇn lît tõng cau hái mµ GV ®· chuÈn bÞ GV híng dÉn HS th¶o luËn -> kÕt qu¶ ®óng, Yªu cÇu söa ch÷a nÕu cÇn 1.Tù kiÓm tra HS tr¶ lêi lÇn lît c¸c c©u hái phÇn Tù kiÓm tra - HS kh¸c bæ sung Tù söa ch÷a nÕu sai H§2: VËn dông (20 phót) Yc HS tr¶ lêi c©u C1 b»ng c¸ch vÏ vµo vë, gäi 1 HS lªn b¶ng vÏ trªn b¶ng Sau khi kiÓm tra , cã thÓ híng dÉn HS c¸ch vÏ dùa trªn tÝnh chÊt ¶nh. NÕu HS lóng tóng, GV híng dÉn cho 1 HS trªn b¶ng vµ HS díi líp lµm theo c¸c bíc nh GV híng dÉn -> kh¾c s©u ®îc kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÏ. Yªu cÇu HS trar lêi c©u hái C2 GV kh¾c s©u cho HS : NÕu ngêi ®øng gÇn 3 g¬ng: g¬ng låi, lâm, ph¼ng cã ®êng kÝnh b»ng nhau mµ t¹o ra ¶nh ¶o. h·y so s¸nh ®é lín cña c¸c ¶nh ®ã. Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái C3: Tríc hÕt Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái muèn nh×n thÊy b¹n, nguyªn t¾c ph¶i nh thÕ nµo? Yªu cÇu HS kÎ tia s¸ng, GV chó ý söa cho HS c¸ch ®¸nh mòi tªn chØ ®êng chuyÓn ®éng cña ¸nh s¸ng II- VËn dông HS lµm viÖc c¸ nh©n tr¶ lêi c©u C1 Víi phÇn a - vÏ ¶nh cña ®iÓm S1, S2 t¹o bëi g¬ng ph¼ng cã thÓ vÏ theo 2 c¸ch: + LÊy S’ 1 ®èi xøng S1 qua g¬ng. + LÊy S’2 ®èi xøng S2 qua g¬ng b- LÊy 2 tia tíi ®Õn 2 mÐp g¬ng, t×m tia ph¶n x¹ t¬ng øng S2 t¬ng tù c- §Æt m¾t trong vïng g¹ch chÐp nh×n thÊy ¶nh cña S1 vµ S2 HS th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u hái C2 Gièng nhau.... Kh¸c nhau.... + ¶nh ¶o ë g¬ng ph¼ng b»ng kÝch thíc ngêi. + ¶nh ¶o ë g¬ng cÇu låi nhá h¬n kÝch thíc ngêi + ¶nh ë g¬ng cÇu lâm lín h¬n kÝch thíc ngêi. HS nªu ®îc : Muèn nh×n thÊy b¹n th× ¸nh s¸ng tõ b¹n ph¶i tíi m¾t m×nh. vÝ dô : ¸nh s¸ng tõ An, H¶i tíi Thanh H§3: Tæ chøc trß ch¬i « ch÷ (10 phót) Cã thÓ híng dÉn HS tæ chøc trß ch¬i « ch÷ theo ph¬ng ¸n SGK. HS thêng ®· chuÈn bÞ s½n tríc v× vËy Ýt hÊp dÉn HS nªn cã thÓ gîi ý ph¬ng ¸n 2 nh sau: 1- Bøc tranh m« t¶ thiªn nhiªn lµ t¶ (7 «) 2- VËt tù ph¸t ra ¸nh s¸ng (9«) 3 - G¬ng cho ¶nh b¼ng kÝch thøc vËt (10 «) 4- ¶nh nhá h¬n vËt t¹o bëi g¬ng cÇu lâm (7 «) 5 - TÝnh chÊt hïng vÜ cña th¸p Ðp phen lµ (3 «) III- Trß ch¬i « ch÷ Cña 1 HS lªn ®iÒu khiÓn: Gäi c¸c b¹n lªn ®iÒn « ch÷. Yªu cÇu ®iÒn ®îc H§4: Híng dÉn vÒ nhµ ¤n tËp toµn bé ch¬ng 1 chuÈn bÞ cho bµi kiÓm tra. Bµi 5 ¶nh cña métvËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng I- Môc tiªu 1. KiÕn thøc Nªu ®îc tÝnh chÊt cña ¶nh t¹o bëi g¬ng ph¼ng VÏ ®îc ¶nh cña mét vËt ®Æt tríc g¬ng ph¼ng 2. Kü n¨ng Lµm thÝ nghiÖm : T¹o ra ®îc ¶nh cña vËt qua g¬ng ph¼ng vµ x¸c ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña ¶nh ®Ó nghiªn cøu tÝnh chÊt cña gu¬ng ph¼ng 3. Th¸i ®é: RÌn luyÖn th¸i ®é nghiªm tóc khi nghiªn cøu mét hiÖn tîng nh×n thÊy mµ kh«ng cÇn thÊy thÊy ®îc (hiÖn tîng trõu tîng) II - ChuÈn bÞ cña GV vµ HS Mçi nhãm: - 1 g¬ng ph¼ng cã gi¸ ®ì - 1 tÊm kÝnh trong cã gi¸ ®ì - 2 c©y nÕn - 1 tê giÊy - 2 vËt bÊt kú gièng nhau III- Tæ chøc ho¹t ®éng day häc H§1: KiÓm tra, Tæ chøc t×nh huèng häc tËp (10 phót) 1. KiÓm tra HS 1: Ph¸t biÓu ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng X¸c ®Þnh tia tíi SI HS2: Ch÷a bµi tËp 4,2 vµ vÏ trêng hîp A HS 3: Ch÷a bµi tËp 4.4 2. Tæ chøc t×nh huèng häc tËp a)Ph¬ng ¸n 1: nh SGK b) Ph¬ng ¸n 2: Cã thÓ kÓ cho HS khi trêi n¾ng ®i trªn ®êng nhùa, c¶m gi¸c phÝa ®»ng tríc h×nh nh cã ma v× nh×n thÊy bãng c©y trªn ®êng, nhng ®Õn níi ®êng vÉn kh«. VËy t¹i sao l¹i nh vËy? Hs 1: Tr¶ lêi, tr×nh bµy trªn b¶ng HS2 , HS3 ch÷a bµi trªn b¶ng HS díi líp nhËn xÐt, ch÷a bµi vµo vë nÕu sai H§2: Nghiªn cøu tÝnh chÊt cña ¶nh t¹o bëi g¬ng ph¼ng (20 phót) Yªu cÇu HS bè trÝ thÝ nghiÖm nh h×nh 5.2 SGK vµ quan s¸t trong g¬ng. Lµm thÕ nµo ®Ó kiÓm tra ®îc dù ®o¸n? Cã thÓ HS sÏ nªu lªn: Ph¬ng ¸n lÊy mµn ch¾n høng ¶nh. trêng hîp ®ã GV cø ®Ó HS lµm vµ thÊy kh«ng høng ®îc ¶nh. Gi¶ thiÕt: HS nªu ®îc kh«ng høng ®îc ¶nh trªn mµn ch¾n -> ¶nh ¶o. GV gîi ý ¸nh s¸ng cã truyÒn qua g¬ng ph¼ng ®ã ®îc kh«ng ?-> GV cã thÓ giíi thiÖu mÆt sau cña g¬ng.-> HS nhËn xÐt ¸nh s¸ng kh«ng truyÒn qua g¬ng ®îc -> NhËn xÐt trªn cha ®ñ ®Ó rót ra tÝnh chÊt. GV gîi ý thay g¬ng b»ng tÊm kÝnh ph¼ng trong -> Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm GV híng dÉn HS ®a mµn ch¾n ®Õn mäi vÞ trÝ ®Ó kh¼ng ®Þnh kh«ng høng ®îc ¶nh. Yªu cÇu HS ®iÒn vµo kÕt luËn Ph¬ng ¸n 1: H¬ng dÉn HS thay pin b»ng 1 c©y nÕn ®ang ch¸y. (kh«ng cã giãi - ¶nh râ) V× c©y nÕn ch¸y cho ¶nh râ h¬n. Ph¬ng ¸n 2: dïng 2 vËt gièng nhau - C¸c bíc lµm GV cã thÓ ghi vµo phiÕu giao viÖc - C©y nÕn 2 nh ®ang ch¸y -> kÝch thíc cña c©y nÕn 2 vµ ¶nh c©y nÕn 1 nh thÕ nµo? Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn Yªu cÇu HS nªu ph¬ng ¸n so s¸nh + GV dÓ líp th¶o luËn -> c¸ch ®o? §¸nh dÊu vÞ trÝ ¶nh (cÊy nÕn 2) c©ynÕn 1, g¬ng. HS cã thÓ m¾c lçi ®o kho¶ng c¸ch tõ vËt ®Õn g¬ng kh«ng theo tÝnh chÊt: kÎ ®êng vu«ng gãc qua vËt, g¬ng råi míi ®o. GV còng cã thÓ ®Ó HS ph¸t biÓu theo kÕt qu¶ thÝ nghiÖm : Kho¶ng c¸ch tõ ¶nh ®Õn g¬ng b»ng kho¶ng c¸ch tõ vËt ®Õn g¬ng. I- TÝnh chÊt cña ¶nh t¹o bëi g¬ng ph¼ng HS bè trÝ thÝ nghiÖm Quan s¸t : ThÊy ¶nh gièng vËt Dù ®o¸n: + KÝch thíc ¶nh so víi vËt + So s¸nh kho¶ng c¸ch tõ ¶nh ®Õn g¬ng víi kho¶ng c¸ch tõ vËt ®Õn g¬ng. HS nªu ph¬ng ¸n HS lµm thÝ nghiÖm TÝnh chÊt 1: ¶nh cã høng ®îc trªn mµn ch¾n kh«ng ? + Nh×n bµo kÝnh: Cã ¶nh + Nh×n vµo mµn ch¾n: kh«ng cã ¶nh HS tr¶ lêi c©u hái C1: kh«ng høng ®îc ¶nh . HS tr¶ lêi vµ ghi. KÕt luËn 1: ¶nh cñamét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng kh«ng høng ®îc trªn mµn ch¾n gäi lµ ¶nh ¶o. TÝnh chÊt 2: §é lín cña ¶nh cã b»ng ®é lín cña vËt kh«ng ? Ho¹t ®éng nhãm - §èt nÕn - Nh×n vµo tÊm kÝnh -> thÊy ¶nh §a c©y nÕn thø 2 vµo vÞ trÝ c©y nÕn 2 ®ang ch¸y. - §¸nh dÊu vÞ trÝ c©y nÕn 2 Yªu cÇu tr¶ lêi: KÝch thíc c©y nÕn 2 b»ng kÝch thíc c©y nÕn 1 -> ¶nh cña c©y nÕn 1 b»ng c©y nÕn 1. kÕt luËn 2: §é lín ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng b»ng ®é lín cña vËt TÝnh chÊt 3: So s¸nh kho¶ng c¸h tõ 1 ®iÓm cña v©th ®Õn g¬ng vµ kho¶ng c¸ch tõ ¶nh cña ®iÓm ®ã ®Õn g¬ng. §o kho¶ng c¸ch: ®Æt thíc qua vËt (¶nh) ®Õn g¬ng mét kho¶ng c¸ch b»ng nhau KÕt luËn 3: §iÓm s¸ng vµ ¶nh cña nã t¹o bëi g¬ng ph¼ng c¸ch g¬ng mét kho¶ng b»ng nhau. H§3: Gi¶i thÝch sù t¹o thµnh bëi g¬ng ph¼ng(5 phót) Yªu cÇu HS lµm theo yªu cÇu c©u C4 §iÓm giao nhau cña 2 tia ph¶n x¹ cã xuÊt hiÖn trªn mµn ch¾n kh«ng? Yªu cÇu HS ®äc th«ng b¸o II- Gi¶i thÝch sù t¹o thµnh ¶nh bëi g¬ng ph¼ng C©u C4: + VÏ ¶nh S’ dùa vµo tÝnh chÊt cña ¶nh qua g¬ng ph¼ng (¶nh ®èi xøng) + VÏ 2 tia ph¶n x¹ IR vµ KM øng víi 2 tia tíi IR vµ SK theo ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng + KÐo dµi 2 tia ph¶n x¹: GÆp nhau t¹i S’ + M¾t ®Æt trong kho¶ng IR vµ KM sÏnh×n thÊy S’ + kh«ng høng ®îc ¶nh trªn mµn ch¾n lµ v× c¸c tia ph¶n x¹ lät vµo m¾t cã ®êng kÐo dµi qua S’. H§4: Cñng cè - vËn dông - híng dÉn vÒ nhµ (10 phót) Yªu cÇu HS nh¾c l¹i kiÕn thøc ®· häc trong bµi Yªu cÇu HS lªn b¶ng vÏ ¶nh cña AB t¹o bëi g¬ng theo yªu c©u C5 Cßn thêi gian cã thÓ cho HS ®äc môc Cã thÓ em cha biÕt Yªu cÊuh kh¸ chøng minh: SH = S’H; SS’ vu«ng gãc víi g¬ng + TÊm kÝnh ph¼ng dµy: cã mÆt ph¶n x¹ -> 2 ¶nh + G¬ng: 1 mÆt tr¸ng b¹c - > ph¶n x¹ tèt - > ¶nh tèt. GV còng cã thÓ gi¶i thÝch cho HS hiÓu v× sao tëng tîng ®êng ph¸i tríc cã níc , mÆc dï ë ®ã trêi kh«ng ma. * Híng dÉn vÒ nhµ - Häc thuéc phÇn ghi nhí - Tr¶ lêi c©u hái C1 ®Õn C6 - Lµm bµi tËp tõ 5.1 ®Õn 5.4 (SBT) - ChuÈn bÞ mÉu b¸o c¸o thùc hµnh HS nh¾c l¹i kiÕn thøc -> ghi l¹i kiÕn thøc vµo vë C©u C5: HS vÏ vµo vë b»ng bót ch× (nÕu sai cßn sña) -> nhËn xÐt c¸ch vÏ. C©u C6: Gi¶i ®¸p th¾c m¾c cña bÐ Lan.
Tài liệu đính kèm: