Giáo án Vật lý lớp 9 - Tiết 5 - Bài 5: Đoạn mạch song song

So¹n: 4/9
Gi¶ng:
TiÕt:5
Bµi 5: ĐOẠN MẠCH SONG SONG.
I.Môc tiªu:
-Suy luận để xây dựng được công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song: và hệ thức từ các kiến thức đã học.
-Mô tả được cách bố trí TN kiểm tra lại các hệ thức suy ra từ lí thuyết.
-Vận dụng được những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng và giải bài tập về đoạn mạch song song.
-Vận dụng kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng đơn giản có liên quan trong thực tế.
II.ChuÈn bÞ: 
 Đối với mỗi nhóm HS:
-3 điện trở mẫu: R1=15Ω; R2=10Ω; R3=6Ω.
-1 ampe kế có GHĐ 1A. -1 vônkế có GHĐ 6V.
-1 công tắc. -1 nguồn điện 6V. -Các đoạn dây nối.
III.TiÕn tr×nh lªn líp:
 1.æn ®Þnh líp: 9A: 9B:
 2. KiÓm tra bµi cò: Trong đoạn mạch gồm 2 ®iÖn trë m¾c nèi 
 tiÕp, hiệu điện thế và cường độ dòng điện
 của đoạn mạch ®­îc tÝnh ntn.
 3.Bµi míi
Trî gióp cña thÇy
Ho¹t ®éng cña trß
?
?
H§1:¤n l¹i kiÕn thøc cã liªn quan ®Õn bµi häc.
C­êng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua 2 bãng ®Ìn m¾c song song quan hÖ ntn víi c­êng ®é dßng ®iÖn qua m¹ch chÝnh.
HiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu mçi ®Ìn quan hÖ ntn víi hiÖu ®iÖn thÕ cña m¹ch.
I.C­êng ®é dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ trong ®o¹n m¹ch song song
 1.Nhí l¹i kiÕn thøc ë líp 7.
 I = I1 + I2 (1)
 U = U1 = U2 (2)
?
-
-
?
HĐ2:NhËn biÕt ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c song song.
Yêu cầu HS quan sát sơ đồ mạch điện hình 5.1 và cho biết điện trở R1 và R2 được mắc với nhau như thế nào? Nêu vai trò của vôn kế, ampe kế trong sơ đồ?
GV thông báo các hệ thức về mối quan hệ giữa U, I 
Hướng dẫn HS thảo luận C2.
Có thể đưa ra nhiều cách chứng minh→GV nhận xét bổ sung.
Từ biểu thức (3), hãy phát biểu thành lời mối quan hệ giữa cường độ dòng điện qua các mạch rẽ và điện trở thành phần. 
 2. §o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c song song.
-Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch song song.
-Hình 5.1: R1//R2
UAB = U1 = U2 (1)
IAB = I1 + I2 (2)
C2: Tóm tắt: R1//R2
 C/m: 
Giải: Áp dụng biểu thức định luật Ôm cho mỗi đoạn mạch nhánh, ta có:
. Vì R1//R2 nên U1=U2→ (3)
?
?
-
?
-
H§3:X©y dùng c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë t­¬ng ®­¬ng cña ®o¹n m¹ch gåm hai ®iÖn trë m¾c song song.
Yêu cầu cá nhân HS hoàn thành câu C3.
Gọi 1 HS lên bảng trình bày, GV kiểm tra phần trình bày của một số HS dưới lớp. 
gọi HS nhận xét bài làm của bạn trên bảng, nêu cách chứng minh khác→GV nhận xét, sửa chữa.
Hãy nêu cách tiến hành TN kiểm tra công thức (4)-Tiến hành kiểm tra→Kết luận. 
Thông báo: Người ta thường dùng các dụng cụ điện có cùng HĐT định mức và mắc chúng song song vào mạch điện. Khi đó chúng đều hoạt động bình thường và có thể sử dụng độc lập với nhau, nếu HĐT của mạch điện bằng HĐT định mứccủa các dụng cụ.
II. §iÖn trë t­¬ng ®­¬ng cña ®o¹n m¹ch song song.
1.Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc song song.
C3: Tóm tắt: R1//R2
 C/m 
Giải: Vì R1//R2→I=I1+I2 → mà (4)
→ (4’).
 2.Thí nghiệm kiểm tra. 
Mắc mạch điện theo sơ đồ hình 5.1:
+Lần 1: Mắc R1//R2 vào U=6V, đọc I1=?, R1=15Ω; R2=10Ω.
+Lần 2: Mắc R3 vào U=6V, R3=6Ω, đọc I2=?
+So sánh I1 với I2.
 3. Kết luận: 
 (SGK)
?
-
?
-
H§4:Cñng cè – vËn dông.
Yêu cầu HS phát biểu thành lời mối quan hệ giữa U, I, R trong đoạn mạch song song.
Yêu cầu HS thảo luận nhóm nhỏ trả lời câu C4.
Yêu cầu cá nhân hoàn thành câu C5.
Mở rộng:
+Trong đoạn mạch có 3 điện trở mắc song song thì điện trở tương đương:
+Nếu có n điện trở giống nhau mắc song song thì 
II.VËn dông.
C4: +Vì quạt trần và đèn dây tóc có cùng HĐT định mức là 220V→Đèn và quạt được mắc song song vào nguồn 220V để chúng hoạt động bình thường.
+Sơ đồ mạch điện:
M
+Nếu đèn không hoạt động thì quạt vẫn hoạt động và quạt vẫn được mắc vào HĐT đã cho (chúng hoạt động độc lập nhau).
C5: +Vì R1//R2 do đó điện trở tương đương R12 là: 
+Khi mắc thêm điện trở R3 thì điện trở tương đương RAC của đoạn mạch mới là:
RAC nhỏ hơn mỗi điện trở thành phần.