Một số biện pháp giúp học sinh khắc phục lỗi chính tả trong tiếng Việt

A. NHẬN ĐỊNH VẤN ĐỀ
Chữ viết là hệ thống ký hiệu đồ hoạ đã được sử dụng để cố định hoá ngôn ngữ âm thanh . Chức năng của chữ viết là đại diện cho lời nói . So với lời nói thì chữ viết xuất hiện sau . Vì vậy , chữ viết phải phụ thuộc vào lời nói . Khi chữ viết và lời nói không có sự phù hợp nữa thì phải cải tiến chữ viết .
 Chữ quốc ngữ của người Việt ( Tiếng Việt ) là hệ thống chữ viết ghi âm . Trong đó chính tả là sự chuẩn hoá hình thức của ngôn ngữ tiếng Việt . Đó là một hệ thống các quy tắc về cách viết các âm vị , âm tiết , từ , cách dùng các dấu câu , lối viết hoa . Từ đó , chính tả có vai trũ rất lớn trong việc thể hiện thông tin của chữ viết . Viết đúng chính tả sẽ làm cho việc truyền tin một cách chính xác đến người nhận ,người nghe . Ngược lại , trong một số trường hợp sai chính tả sẽ dẫn đến nhiều cách hiểu trái ngược đến thông tin định chuyển tải , có khi dẫn đến sự hiểu nhầm tai hại.
Trong nhà trường , vai trò của chính tả rất quan trọng . Một văn bản viết đúng chính tả thể hiện một nhận thức đúng đắn về tiếng Việt . Viết đúng chính tả cũng là một phần góp cho sự trong sáng của ngôn ngữ tiếng Việt.
Qua thực tế giảng dạy và chấm chữa bài cho học sinh , tôi nhận thấy rằng tình trạng viết sai chính tả là rất nhiều . Các em học yếu , kém viết sai chính tả là một lẽ , ngay cả các em học sinh khá , thậm chí cả học sinh giỏi cũng viết sai chính tả . Khi hỏi các em tại sao thì bản thân các em đó không lý giải được hoặc có chăng một phần là do cách phát âm bị ảnh hưởng của tiếng địa phương. Bởi vì bản thân các em không hiểu được là sai hay đúng . Việc viết sai chính tả của học sinh hiện nay chúng ta có thể bắt gặp bất cứ ở văn bản nào , bất cứ ở môn học gì dù đó là môn xã hội hay môn tự nhiên . Đây là một thực trạng chung của nhiều trường Trung học cơ sở .
 Cụ thể ở trường Trung học cơ sở Lõm Kiết , nơi tôi đang công tác , việc học sinh mắc lỗi chính tả là nỗi băn khoăn , trăn trở của nhiều thầy , cô giáo , nhiều phụ huynh học sinh . Trong đó , bản thân tôi là một giáo viên dạy Văn , đã hết sức coi trọng việc sửa lỗi chính tả cho học sinh và bước đầu thấy được kết quả khả quan. YÙ thức được điều đó , tôi đã mạnh dạn áp dụng việc vừa dạy kiến thức văn học vừa kết hợp việc rèn chữ cho học sinh qua từng bài dạy , tiết dạy , thông qua việc chấm , chữa bài cho các em học sinh . Tất cả những gì tôi đã thể hiện là để chuẩn chính tả cho các em học sinh trong trường trung học cơ sở . Đó chính là những gì tôi đã thể hiện thông qua đề tài sáng kiến kinh nghiệm : “Một số biện pháp giúp học sinh khắc phục lỗi chính tả trong tiếng Việt".
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Nguyên nhân dẫn đến việc viết sai chính tả ở học sinh
1 . Lỗi chính tả do sai nguyên tắc chính tả hiện hành
a . Lỗi do đánh sai vị trí dấu thanh điệu: 
Ví dụ : “ hoá “ thì viết là “ hóa “; “ quý “ thì viết là “ qúy “
b . Lỗi do không nắm được quy tắc phân bố các ký hiệu cùng biểu thị một âm
Ví dụ : nghành ( ngh không đi trước a ) ; kách ( k không đi trước a trừ kali )
c . Lỗi do không nắm được quy tắc viết hoa:
Ví dụ : Trần bình trọng ; Nam định .v.v.
F Để khắc phục lỗi này , chỉ cần cho học sinh ghi nhớ và tuân thủ những đặc điểm và nguyên tắc kết hợp , quy tắc viết hoa của chữ viết .
2 . Lỗi chính tả do giáo viên đôi lúc phát âm chưa chuẩn so với âm chuẩn của tiếng Việt:
 Đặc điểm phát âm đặc trưng cho từng vùng, miền khác với phát âm chuẩn là nguyên nhân dẫn đến những cách viết sai chính tả. Có thể quy những lỗi loại này thành ba dạng chủ yếu :
a . Lỗi phát âm sai phụ âm đầu: 
- Lỗi do phát âm không phân biệt được tr và ch : Do cách phát âm của học sinh không phân biệt được tr – ch . Có thể giúp các em nhớ một số quy tắc nhỏ để phân biệt tr – ch :
+ Tr không kết hợp với những vần bắt đầu bằng : oa , oă , oe , uê ( choáng , choai .v.v.)
+ Từ láy phụ âm đầu phần lớn là ch ( Những từ láy phụ âm đầu là tr rất ít : trơ trọi , trống trãi .v.v.)
- Lỗi do phát âm không phân biệt s và x
+ Hiện tượng này cũng là do đặc điểm phát âm không phân biệt . ở lỗi này cần cho học sinh hiểu và nhớ một soó quy tắc phân biệt giữa s và x như sau :
+ S không kết hợp với các vần : oa , oe , uê ( xuề xoà , xoay xở , xoen xoét .v.v.)
( Từ láy phụ âm đầu có cả s và x ) Từ láy bộ phận vẫn thường là x : loăn xoăn , loà xoà ..
+ Về nghĩa : Tên thức ăn thường viết là x : xôi , xúc xích , lạp xường .v.v.
+ Những từ chỉ hơi ra : xì , xỉu , xọp , xẹp .v.v.
+ Những từ chỉ sụp xuống viết với s : sục , sụp , sẩy .v.v
+ Những từ chỉ quan hệ ngữ pháp phần lớn là đi với s : sự , sẽ , sắp , sao .v.v.
- Lỗi phát âm do không phân biệt r , gi với d : Giúp học sinh nhớ một số quy tắc để phân biệt r , gi với d như sau :
+ R và gi không kết hợp với những vần : oa , oă , uâ , oe , uê , uy .
+ Xét về nguồn gốc , không có từ Hán Việt đi với r ; Trong Hán Viẹt , D đi với thanh ngã và nặng , Gi đi với thanh hỏi và sắc .
+ Trong từ láy bộ phận vần : R láy với B và C , còn Gi và D không láy : bứt rứt , bủn rủn .v.v. R và D láy với L , còn Gi không láy : liu điu , lim dim .v.v.
Nếu một số từ có hai hình thức viết , một trong hai hình thức đó viết với tr thì từ đó cũng viết với gi : Giăng – trăng ; giầu – trầu ; giai – trai .v.v.
b . Lỗi phát âm sai phần vần ( Viết sai âm cuối hoặc âm chính )
Ví dụ : yêu / iêu ; ươu/iêu .v.v.
c . Lỗi phát âm sai thanh điệu 
 Lỗi viết sai thanh điệu do sự phát âm không phân biệt giữa thanh hỏi và thanh ngã . Để khắc phục lỗi này có thể giúp học sinh nhớ hai quy tắc : 
 Các chữ khởi đầu bằng nguyên âm chỉ mang dấu hỏi , không mang dấu ngã : ả , ỷ lại , ảnh .v.v.( Trừ 5 từ ngoại lệ : ẵm , ễ mình , ễnh bụng , ễnh ương , ưỡn ngực )
 Các chữ Hán Việt bắt đầu bằng các phụ âm m , n , nh , l , v , d , ng chỉ mang dấu ngã không mang dấu hỏi : mã lực , lãnh tụ , vĩ nhân .v.v.( chỉ có một trường hợp ngoại lệ : cây ngải )
 Phần lớn từ láy điệp vần mang thanh hỏi.
3. Trong nhà trường, học sinh học nhiều môn học: Tiếng Anh, Khmer, tiếng Việt. Điều này cũng đã ảnh hưởng đến việc viết không đúng chính tả ở học sinh.
4. Ngoài ra, việc sai nhiều lỗi chính tả ở học sinh một phần là do lỗi của giáo viên không thường xuyên kiểm tra học sinh khi viết.
II. Biện pháp khắc phục: 
Từ những nguyên nhân dẫn đến lỗi viết sai chính tả trên, tôi xin trình bày một số biện pháp để khắc phục tình trạng này bằng cách:
 1. Thông báo cho các em biết: Một số quy định về chuẩn chính tả ( Theo UB khoa học xã hội và Bộ Giáo dục ) ( năm 1980 – Hà Nội)
Đặc điểm đầu tiên của chuẩn chính tả là tính chất bắt buộc gần như tuyệt đối của nó . Đặc điểm này đòi hỏi người viết bao giờ cũng phải viết đúng chính tả . Chữ viết có thể chưa hợp lý , nhưng khi đã được thừa nhận thì người cầm bút không được tự ý viết khác đi . Ai cũng biết rằng viết “ghế” , “ghen” không hợp lý và tiết kiệm bằng “gế”,“gen” nhưng chỉ có cách viết thứ nhất mới được coi là đúng chính tả . 
Do chuẩn chính tả có tính chất bắt buộc gần như tuyệt đối , cho nên nó ít bị thay đổi như các chuẩn mực khác của ngôn ngữ . Nói cách khác , chuẩn chính tả có tính chất ổn định , tính chất cố hữu khá rõ như sau:
a . Thống nhất viết nguyên âm 
( Âm chính ) / i / bằng chữ cái i – Ví dụ : Lí luận , kĩ thuật , thẩm mĩ .v.v.
- Khi cần phân biệt “ uy “ với “ ui” như “ tuý “ với “ túi “ thì vần uy vẫn viết như cũ . Hoặc uy trong quy luật , quy tắc ....
 + i hoặc y đứng một mình hoặc đứng đầu âm tiết vẫn viết theo thói quen cũ . Ví dụ : ý kiến , ỉ eo .v.v.
b . Khi trong thực tế đang tồn tại hai hình thức chính tả mà chưa xác định được một chuẩn mực duy nhất thì chấp nhận cả hai hình thức ấy . 
 Ví dụ : eo sèo / eo xèo ; sứ mạng / sứ mệnh .v.v.
c . Về cách viết hoa tên riêng tiếng Việt
@ Tên người và tên nơi chốn: Viết hoa tất cả các chữ cái đầu của từ mà không dùng gạch nối: 
Ví dụ : Trần Quốc Toản ; Bình Trị Thiên .v.v.
@ Tên tổ chức , cơ quan : Viết hoa chữ cái đầu trong tổ hợp từ dùng làm tên :
Ví dụ : Đảng cộng sản Việt Nam ; Trường Đại học Bách khoa .v.v.
d . Về cách viết tên riêng không phải tiếng Việt:
@ Nếu chữ nguyên ngữ dùng chữ cái La tinh thì giữ nguyên chữ viết như nguyên ngữ 
Ví dụ : Paris 
@ Nếu chữ nguyên ngữ dùng một hệ thống chữ cái khác thì áp dụng lối chuyển từ chính thức sang chữ La tinh
Ví dụ : Lomonoxov , Moskow .
@ Nếu chữ viết nguyên ngữ không phải là chữ ghi âm bằng chữ cái ( ghi từng âm 0 thì dùng một cách phiên âm chính thức bằng chữ cái Latin
Ví dụ : Tokyo
@ Những tên riêng đã có hình thức quen thuộc thì nói chung không cần thay đổi 
Ví dụ : Pháp ; Anh ; Hi lạp ; Lỗ Tấn .v.v.
@ Chỉ viết hoa âm tiết đầu
Ví dụ : Puskin
e. Về việc dùng dấu nối
@ Dùng dấu nối trong các liên doanh như : Khoa học – kĩ thuật ; Môn hoá - dược ; Quảng Nam - Đà Nẵng .v.v.
@ Dùng dấu nối khi chỉ giới hạn về không gian , thời gian , số lượng
Ví dụ : Chuyến tàu Hà Nội – Huế ; Thời kỳ 1945 – 1954 ; Sản lượng 5 – 7 tấn .v.v.
@ Khi phân biệt ngày , tháng , năm
Ví dụ : 02-9-1945 ; 30-4-1975 .v.v.
2 . Những việc làm cụ thể
- Khi giảng dạy, chú ý cách phát âm.
- Thường xuyên kiểm tra vở ghi và vở bài tập của học sinh. Khuyến khích việc viết đúng , viết đẹp của học sinh .
- Khi chấm bài kiểm tra , ngoài việc nhận xét nội dung bài làm , phải luôn chú trọng đến việc phát hiện ra lỗi chính tả và sửa cho các em, đồng thời ghi rõ yêu cầu học sinh phải sửa chữa ngay những lỗi trên.
- Cần có điểm thưởng , điểm phạt ở các bài kiểm tra về vấn đề trình bày và chuẩn chính tả . Đây cũng là một trong những việc làm để khuyến khích học sinh viết đúng chính tả.
- Khuyến khích học sinh đọc tham khảo nhiều trên sách báo, đặc biệt là sách Từ điển Tiếng Việt.
- Ở các giờ thực hành tập nói ( Phân môn Tập làm văn ) tôi đã rất chú ý rèn và sửa chữa cách phát õm cho đúng giữa s và x , tr và ch , d và r và phân biệt giữa thanh hỏi với thanh ngã .
- Ra thêm các dạng bài tập rèn chính tả để học sinh có thể tự làm ở nhà . 
- Kết hợp với các giáo viên bộ môn để cùng giúp học sinh viết cho đúng hoặc tạo điều kiện để các em tự giúp nhau viết cho đúng chính tả.
III. Kết quả đạt được:
Từ việc làm trên , việc làm mà tôi luôn luôn áp dụng đối với học sinh ở bất cứ lúc nào có thời gian và có cơ hội để sửa lỗi chính tả mà các em mắc phải . Bản thân tôi nhận thấy có kết quả tương đối khả quan .
 Kết quả cụ thể là :
 Đầu năm học 2008 – 2009: Lớp 7 có 50 /64 em thường viết sai chính tả
 Trong đó : 	1 em học lực giỏi
4 em học lực khá
 	10 em học lực trung bình
 	35 em học lực yếu
 Đến thời điểm này : Số em học sinh viết sai lỗi chính tả đã giảm đáng kể : chỉ còn 3 em có học lực trung bình, 8 em có học lực yếu.
C. KẾT THÚC VẤN ĐỀ
Trong chữ viết của chúng ta ( chữ Quốc ngữ ) là chữ theo nguyên tắc ghi âm . Âm thanh và hình thức cấu tạo của từ được ghi bằng các chữ cái . Cho nên khi viết văn bản cần ghi lại đúng âm thanh và hình thức cấu tạo của chữ viết . Nếu viết sai sẽ không hiểu được chính xác và không làm cho người đọc văn bản lĩnh hội được nội dung , ý nghĩa . Như thế sẽ làm cho sự giao tiếp không đạt được hiệu quả mong muốn .
 	Từ lý do trên , tôi thấy việc nhắc nhở và giúp các em học sinh bậc trung học cơ sở viết đúng chính tả là việc làm cấp bách và cần thiết . Giúp cho các em hiểu và sử dụng đúng ngôn ngữ tiếng Việt – thứ ngôn ngữ giàu đẹp của dân tộc ta .
Nói tóm lại : Học sinh viết được đúng chính tả điều quan trọng là : 
 	- Nhớ được nghĩa của từ ở mặt chữ viết 
 	- Được viết nhiều , tiếp cận nhiều với văn bản đúng
Trên đây là kinh nghiệm nhỏ của tôi rút ra từ thực tế của bản thân trong quá trình giảng dạy. Kính mong sự góp ý của các quý thầy, cô đồng nghiệp để chuyên đề này hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Lâm Kiết, ngày 15 tháng 3 năm 2009
 Duyệt của lãnh đạo	Người thực hiện
	 Tăng Ngọc Thuỷ