Ngữ văn 9 - Truyện kiều: Một thế giới bằng hoa

Truyện Kiều :
MỘT THẾ GIỚI BẰNG HOA
Có thể nỏi Truyện Kiều là thế giới của hoa, một thế giới hoa lập thể . Kiều là bóng hoa, là cành hoa, là xác hoa . Kiếu sống trong hoa, nép vào hoa, bị vây giữa hoa, bị hoa ám ảnh, bị hoa đe doạ, bị hoa thẩm thấu. Chín, mười tầng hoa lớp lớp phủ lên Kiều . Hoa luôn luôn là một thường trực ám ảnh nhất, một tín hiệu nghệ thuật mang những thông điệp quan trọng nhất của cuộc đời Kiều .
 Trong Truyện Kiều có hơn một trăm lần Nguyễn Du nhắc đến chữ hoa, mỗi lần hình tượng hoa mang một sứ mệnh khác nhau . Hoa hoá thân thành vẻ đẹp thân thể và tâm hồn người phụ nữ trở thành “gót sen”, “tiếng sen”, “nét hoa”, “tay hoa”. Và khi đã cộng sinh với người , trở thành vẻ đẹp của con người thì hoa trở nên lộng lẫy hơn, nó phải ghen với chính hình ảnh nhân hoá của nó :
Hoa ghen thua thắm , liễu hờn kém xanh
 Hoa hoá thân thành người phụ nữ và thông qua sức ám ảnh của người phụ nữ , nó ám ảnh khắp mọi nơi, hoá thân vào từng không gian, từng đồ vật như một dấu vết kép, trở thành “tiên hoa”, “trướng hoa”, “trướng hồng”,”buồng đào”,”thềm hoa”,”sân hoa”, “sân đào”, “sân mai”,”kiệu hoa”Gọi là dấu vết kép vì trong đó vừa có bóng hoa, vừa có bóng phụ nữ . Hoa và phụ nữ lồng vào nhau, thẩm thấu vào nhau . Người phụ nữ hoa đó lại sống trong một vũ trụ hoa . Không gian của Truyện Kiều là một thế giới đầy hoa . Hoa trải đầy mặt đất :
“Bóng hoa đầy đất vẻ ngân ngang trời”
“Hoa trôi dạt thắm liễu xơ xác vàng”
“Hoa trôi man mác biết là về đâu”
 Cuộc sống của Kiều luôn luôn là cuộc sống gần hoa, trong hoa, bị vây hãm bởi hoa :
“ Hai Kiều e lệ nép vào dưới hao”
“Nàng từ lánh gót vườn hao”
“Vội về giữa chốn vườn hoa”
“Cung cầm trong nguyệt, nước cờ dưới hoa”
“Băng mình qua dãy tường hoa”
 Hoa cũng trở thành nơi ẩn nấp của các thế lực hắc ám sẵn sàng hiện diện :
“Dưới hoa dậy lũ ác nhân”
“Tiểu thư đâu đã rẽ hoa bước vào”
 Hoa không chỉ là vẻ đẹp, là phẩm cách , không chỉ là sự ám ảnh, sự bao vây,hoa còn nuốt chửng người phụ nữ . Ta thấy hiện lên cái hành trình êm ả mà tàn khốc của những loài hoa ăn thịt người trong Truyện Kiều , nó bao vây những Kiều, những Đạm Tiên, nó ngả bóng vào trong thịt da và tâm trí để dần dần biến những con người tài sắc đó thành những bông hoa trôi dạt, tàn úa, xác xơ . Kể từ khi Kiều tự ví mình như bông hoa rã cánh :
“ Hoa dù rã cánh, lá còn xanh cây”
Thì số phận Kiều đã thành số phận của hoa “cái sổ hoa đào”. Từ đó mọi buồn vui yêu thương hạnh phúc và bất hạnh của Kiều bị giam trong số phận một cành hoa :
Xót nàng chút phận thuyền quyên
Cành hoa đem bán cho thuyền lái buôn
 Hoa trong Truyện Kiều vừa là con người vừa là thế giới , vừa là biểu trưng của người phụ nữ , vừa là hiện thân của hạnh phúc, vừa là dấu vết của bất hạnh vừa là kẻ tòng phạm của tình yêu và tội lỗi . Hoa trôi nổi,đàng điếm trong nội dung hình thức và cốt cách, y như đời Kiều vậy, nhưng sau hết thảy những biến ảo phù du ấy, hoa là bản thể của người phụ nữ, là dấu vết của người phụ nữ hằn rõ trên mọi nẻo tâm tư và mọi miển thế giới , trở nên một ám ảnh nghệ thuật vừa day dứt hằn sâu như vết hằn của định mệnh , vừa chập chờn bất định mong menh như hạnh phúc , tình yêu trong cõi thế nhục nhằn này.