Ngữ văn lớp 9 - Văn bản Thuý Kiều báo ân báo oán (trích: “Truyện Kiều”) Nguyễn Du

S:
G: Tiết :Văn bản
Thuý kiều báo ân báo oán
(Trích: “Truyện Kiều”)
 Nguyễn Du
A.Mục tiêu bài học:
 *KT:-Tấm lòng nhân nghĩa ,vị tha của Kiều
 -Tài xd tính cách nvật qua ngôn ngữ đối thoại,kể chuyện giàu kịch tính.
 *Kĩ năng :PT nv trong truyện thơ qua lời kể và qua đối thoại
 *Thái độ:có thái độ ĐG đúng với từng nv
B.Phương pháp:Quy nạp
C.Cbị:-G:SGK,G.A
 -H:SGK,cbb.
D.Tiến trình bài dạy:
 I.ổn định:
 II.KTBC:?Trong các đtrích:chị em Tkiều,MGS mua Kiều,Kiều ở lầu Ngưng Bích->NDu xd nv =những bp NT nào?qua đó có thể kqáat những nét chủ yếu về tính cách của Kiều là j?
TL:-NT:+Mtả chân dung->t.h tính cách
 +Mtả chân dung, cử chỉ, h.đ và ngôn ngữ, độc thoại nội tâm, tả cảnh ngụ tình
 -Kiều:xinh đẹp ,tài hoa, bất hạnh, giàu tình cảm và đức hi sinh.
 III.Bài mới:
D:
-Tóm tắt:+Mắc lừa Sở Khanh,mắc bẫy Tú Bà buộc tiếp khách
 	 +Đc Tsinh chuộc khỏi lầu xanh làm lẽ nhg bị HThư-vợ cả đánhghen
	 +Gặp anh hùng THải ,đc làm phu nhân tri kỉ.Từ dấy quân chống lại triều đình ->đại vương lừng lẫy giúp Kiều báo ân báo oán.
-Trong c/đ 15năm lưu lạc ,Kiều đã gặp và đc ko ít người tốt giúp cũng như bị bao kẻ làm nhục.Ân sâu oán nặng ,nhưng sm và uy quyền of người chồng mà nàng khâm phục ,kính yêu –THải , chỉ 1buổi đã rửa sạch. Đtrích sau kể lại 1phần phiên toà công lí ấy.
HĐ của GV-HS
Kết quả cần đạt
?Cho biết vị trí đtrích?
Đọc giọng phù hợp vơi từng nvật
Hs gthích 1số từ khó phần chú thích 
?Cho biết kiểu loại và PTBĐ?
?VB chia mấy phần?
-12câu đầu: Kiều báo ân
-Còn lại: Kiều báo oán
Hs đọc 2câu đầu: Hình dung cảnh Tsinh đến
?Tsao tgiả viết: Cho gươm mời đến Thúc lang ?Kết quả của lệnh ấy khiến Tsinh ntn?
-Kiều vốn trân trọng ,biết ơn và định trả ơn Thúc đã cứu mình khỏi lầu xanh,cho nàng hưởng những ngày bình yên ngắn ngủi
Nhưng nhớ lại sự kém cỏi nhu nhc thờ ơ phó mặc of chàng để cho HThư tác quái khiến nàng tủi nhục ê chề->nên Kiều doạ chơi cho anh này biết,cho hả nỗi tức bấy nay.Đó là ngnhân cái lệnh kì lạ: mời nhưng lại cho gươm.
-Kquả: chàng Thúc: mặt như chàm đổ,mình dường dẽ run: sợ hãi, run rẩy,luống cuống,nghĩ chắc phen này sẽ chết
?Qua đây có thể k.đ thêm tính cách of nv Tsinh ntn?Tính cách ấy đc tgiả t.h rõ qua hình ảnh NT nào?
-Dùng hình ảnh so sánh ẩn dụ: chim dẽ
->tư thế ,hình dáng và tính cách hèn nhát,nhu nhược vốn đã yếu hèn,trong cảnh này lại càng thêm hèn yếu.
?Tsao Kiều ko dùng Tình nặg nghìn non mà dùng Nghĩa nặng nghìn non?
-Với Tsinh,Kiều chỉ nhớ đến ơn nghĩa, ko có tình yêu nồng nàn, cháy bỏng như với Kim hay tri kỉ ,kíh yêu như với THải
->Ơn nghĩa Thúc đem lại cho nàng là sâu nặng, Kiều luôn nhớ
?Tại sao ở trên dùng người cũ ,dưới lại dùng Cố nhân ?Kiều đã trả ơn Thúc =j?Vsao?
-Trên gọi Thúc là Người cũ ,dưới là cố nhân ->t.h ý thức khiêm nhường và trân trọng
-Trả ơn cho Thúc gấm trăm cuốn ,bạc nghìn cân ->Thúc là 1lái buôn tiêu tiền như nc
?Trong câu nói of Kiều có từ Tại ai . Tại ai’ở đây ám chỉ ai?vsao đang nói với Thúc nàng chuyển sang nói về HThư?
-Tại ai ám chỉ HThư –vợ Thúc-người gây bao khổ cực cho nàng. Nàng mong gặp lại người này trong tư thế khác trc .Tâm trạng ấy khó kìm nén nên mới chen vào lời nói với chàng Thúc.
?E n/x j về giọng điệu của Kiều ?(nói với Thúc,nói với HThư)
-Với Thúc:khiêm nhường,trân trọng,t.h sự biết ơn
-Với HThư:Suồng sã. Những thành ngữ,tục ngữ sd->phần nào trút cơn giận, báo hiệu sự trả thù sẽ xra.
Hs đọc 6 câu
?Vsao Kiều nhìn thấy HThư đã vội chào trước?Tâm trạng của Kiều lúc này ntn?T.h qua những từ ngữ,giọng điệu nào của Kiều?
-Kiều vội chào trước vì: sốt ruột mong gặp kẻ thù, kẻ tình địch trong tư thế và h/c khác trước
Chủ động chào trước là chủ động đánh đòn phủ đầu xem thái độ HThư ra sao
-Tâm trạng: từng lời of Kiều đều t.h sự căm giận đòi đc trả thù luận tội, thực hiện công lý
-Giọng điệu: nhại đúng giọng điệu, lời lẽ HThư khi đắc thế: ngọt ngào ,khiêm cung, khách sáo:
 +Vẫn gọi HThư là tiểu thư-nhưng lại hỏi cũng có bây giờ đến đây :nghĩa là cũng có lúc thế này->giọng: rõ ràng mỉa mai, chì chiết, chứa đầy sự đe doạ những hình phạt đang đón chờ
 +Các từ ngữ: Đàn bà,dễ có;mấy tay,mấy mặt, mấy gan, thói hồng nhan, càng...càng...
->1người hiền như Kiều có lúc cũng có tâm trạng như thế
Hs đọc lời HThư
?Tư thế và thái độ HThư lúc này ntn?Vsao trong tư thế và tâm trạng ấy mà HThư vẫn có thể kêu ca?
-Tư thế và thái độ: hồn lạc phách xiêu :vô cùng sợ hãi.Vì nghe những lời luận tội và đe doạ of Kiều, nghĩ đến những việc mình đã làm với Kiều
-HThư là người bản lĩnh cơ trí:trong h/c và tâm trạng như vậy mà vẫn suy nghĩ nhanh mọi điều để liệu bề kêu ca -tự biện hộ cho mình, tự cứu mình
?Vậy trình tự và lôgic lí lẽ biện hộ of HThư ntn?
-HThư trc hết dựa vào chút phận đàn bà nhỏ bé tầm thường (lờ đi danh hiệu quý tộc of mình) HThư cho rằng là đàn bà thì sự ghen tuông là thường tình:
 ớt nào mà ớt chẳng cay 
 Gái nào mà gái chả hay ghen chồng
 -Chém cha cái kiếp lấy chồng chung
->Bằng 1câu HThư đã thoát khỏi địa vị tình địch.Bởi 2người là đàn bà nên thông cảm về tính ghen (trog khi HThư lờ đi những h.đ đánh ghen với Kiều trước kia)
-Khôn khéo nhắc lại những việc làm nhân nghĩa, mang ơn of y với Kiều:
 +Cho ra Quan Âm các chép kinh
 +Trốn khỏi nhà mang theo chuông vàng khánh bạc vẫn ko đuổi theo
(Thực chất:đi tu là để huỷ hoại dần c/đ mình; ko đuổi theo chẳng qua lòng ghen đã thoả)
-Vẫn nhận kính yêu tài tình of Kiều nhưng vì hphúc nên ko thể chung chồng nên mới gây tội
-Kêu gọi tình thương of Kiều
?Qua đây e thấy HThư là người ntn?
?Trước lí lẽ sắc bén của HThư,thái độ của Kiều t.h qua câu trả lời ra sao?
-Kiều bị thuyết phục và khâm phục tài trí ,miệng lưỡi of HThư->Lời khen of Kiều là thật lòng
?Qđịnh tha bổng of Kiều có hợp lôgic truyện ?có hợp tính cách Kiều?
-Lúc đầu: định trừng phạt
-Trước lĩ lẽ HThư: Kiều đứg trc lựa chọn phân vân lưỡng lự:
 +Trị tội : là người tàn nhẫn, nhỏ nhen, ko chút thể tình
 +Tha: số HThư thật là may
->Quyết định tha ngay, có lẽ Kiều ko dự tính trc. Nó chỉ có khi nghe lời kêu ca biết mình biết người của HThư.
Kiều tha ko htoàn bởi lí lẽ sắc bén của HThư mà sâu kín là tấm lòng nhân ái bao dung, ko đánh kẻ chạy lại của nàng
?N/x đặc sắc trong cách kể chuyện của tác giả?
?Tổng kết ND?
Hs đọc ghi nhớ
I.Đọc,chú thích 
1.Vị trí đtrích:Cuối phần 2-gia biến và lưu lạc.
2.Đọc
3.Gthích từ khó
II.PTVB
1.Kết cấu,bố cục
-Kiểu loại: thơ lục bát
-PTBĐ: mtả-bcảm
-Bố cục: 2phần
2.PT:
a)Thuý Kiều báo ân(ơn):
-Thúc Sinh: nhu nhược, hèn yếu.
-Kiều trả ơn Thúc Sinh –kẻ đã cứu nàng ra khỏi lầu xanh, cho nàg những tháng ngày bình yên ngắn ngủi
->Kiều là người luôn lấy cái tình làm trọng.
b)Thuý Kiều báo oán
-HThư: là người khôn ngoan nhất mực; bản lĩnh sắc sảo; thông minh linh hoạt, biến nguy thành an.
-Kiều: cao cả, nhân hậu, thấu tình đạt lý
III.Tổng kết
1.NT:
-Ngôn ngữ đối thoại đặc sắc->nổi bật tính cách nv
-Kịch tính bất ngờ,hợp lý
2.ND:T.h ước mơ công lý:con người bị áp bức sẽ vùng lên cầm cán cân công lý ;ở hiền gặp lành,ở ác gặp ác.
3.Ghi nhớ
 IV.Củng cố:Trọng tâm bài
	 V.HDVN
 E.RKN