Ôn tập viết bài văn nghị luận xã hội lớp 9

ÔN TẬP VIẾT BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI LỚP 9
DẠNG 1: CHỦ ĐỀ VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ
	1/ Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận 
	2/ Thân bài: lần lượt trình bày những ý sau
a- Giải thích ý nghĩa vấn đề. (Thường đặt câu hỏi là gì?)
b- Biểu hiện:
c- Khẳng định vai trò, ý nghĩa của vấn đề đang nghị luận (Thường đặt câu hỏi tại sao?). HS lấy dẫn chứng trong lịch sử, văn học, cuộc sốngđể minh hoạ, góp phần làm sáng tỏ vấn đề.
d- Bàn bạc, mở rộng vấn đề: thường chỉ ra mặt trái của vấn đề đang nghị luận (Phê phán)
e-Phương hướng hành động: (thường đặt câu hỏi làm gì? Làm thế nào?). 
	+ Mọi người
	+ Là học sinh..
	3/ Kết bài: 
 - Khẳng định lại ý nghĩa vấn đề: Tóm lại,.
- Bản thân sẽ làm gì?
DẠNG 2: CHỦ ĐỀ VỀ MỘT VẤN ĐỀ SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
	1/ Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận 
	2/ Thân bài: lần lượt trình bày những ý sau
a- Trình bày biểu hiện hay thực trạng của vấn đề đang nghị luận. 
b- Nguyên nhân của vấn đề đang nghị luận. 
c- Hậu quả (tác hại) của vấn đề đang nghị luận.
d-Biện pháp khắc phục. (Thường đặt câu hỏi làm gì? Làm như thế nào?) 
	+ Mọi người
	+ Là học sinh..
	3/ Kết bài: 
 - Khẳng định lại ý nghĩa vấn đề: Tóm lại,.
- Bản thân sẽ làm gì?
v Một số lưu ý khi làm bài:
- Mở bài và kết bài cần làm ngắn gọn, chính xác.
- Lí lẽ phải phù hợp với chủ đề đang nghị luận.
- Dẫn chứng phải tiêu biểu, chính xác.
- Tránh viết lan man, dài dòng, đi xa vấn đề đang nghị luận.
- Cân nhắc, tính toán thời gian để làm bài.
- Bài viết ngắn gọn trong khoảng một trang giấy thi
MỘT SỐ ĐỀ BÀI THAM KHẢO
Đề 1: Viết một bài văn nghị luận (khoảng một trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của em về đức hy sinh.
Đề 2: Người xưa có câu:
“Lời nói không mất tiền mua 
 Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”. Từ lời dạy của cha ông, em hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng một trang giấy thi) trình bày những suy nghĩ của mình về ý nghĩa, giá trị của lời nói trong cuộc sống. 
Đề 3: Viết một bài văn nghị luận (khoảng một trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của em về đức tính trung thực. 
Đề 4: Viết một bài văn nghị luận (khoảng một trang giấy thi) về chủ đề quê hương.
Đề 5: Viết một bài văn nghị luận (khoảng một trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của em về lòng khoan dung. 
Đề 6: ĐỪNG SỢ VẤP NGÃ
Đã bao lần bạn vấp ngã mà không hề nhớ. Lần đầu tiên chập chững bước đi, bạn đã vị ngã. Lần đầu tiên tập bơi, bạn uống nước và suýt chết đuối phải không? Lần đầu tiên chơi bóng bàn, bạn có đánh trúng bóng không? Không sao đâu vì
	HÃy viết một bài văn ngắn (khoảng một trang giấy thi) trình bày lí do vì sao chúng ta không nên sợ vấp ngã.
Đề 7: Viết một bài văn nghị luận (khoảng một trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của em lòng tự trong của con người trong cuộc sống.
Đề 8: Hiện nay học sinh luôn có nhu cầu được thể hiện bản thân mình. Em có suy nghĩ gì về vấn đề trên. Hãy viết một bài văn trình bày những suy nghĩ ấy.
Đề 9: Bác Hồ đã từng nói: “Đoàn kết là một sức mạnh vô địch”. Hãy viết một bài văn ngắn (khoảng một trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của em về lời nói trên.
Đề 10: Em có suy nghĩ gì về đạo đức của hoc sinh hiện nay. Hãy trình bày những suy nghĩ ấy bằng một bài văn ngắn khoảng một trang giấy thi.
Đề 11: Tự học là con đường ngắn nhất để chiếm lĩnh tri thức. Viết một bài văn ngắn (khoảng một trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của em về vấn đề tự học.
Đề 12: “Tình thương là ngọn lửa hồng trong mùa đông giá lạnh”. Từ câu nói trên, em hãy viết một bài văn ngắn trình bày những suy nghĩ về chủ đề tình yêu thương trong cuộc sống.
Đề 13: Em có suy nghĩ gì về hiện tượng học sinh nói chuyện trong giờ học. Hãy trình bày suy nghĩ của mình bằng một bài văn ngắn khoảng một trang giấy thi.
Đề 14: Viết một bài văn ngắn (khoảng một trang giấy thi) với chủ đề: không được đánh mất niềm tin vào bản thân.
Đề 15: Bài thơ “Aùnh trăng” của Nguyễn Duy gợi nhắc thái độ sống “Uống nước nhớ nguồn”. Đó chính là đạo lí, lẽ sống của dân tộc ta. Bản thân em có suy nghĩ gì về đạo lí ấy. Hãy trình bày ý kiến của mình trong một văn bản ngắn (khoảng một trang giấy thi).
Đề 16: Theo em vì sao trong cuộc sống chúng ta cần phải biết tha thứ? Hãy trình bày những suy nghĩ của mình trong một bài văn ngắn khoảng một trang giấy thi.
Đề 17: Một số lượng không ít học sinh ngày nay có cách ứng xử, giao tiếp không tốt với bạn bè, với thầy cô, với cha mẹ, với những người xung quanh. Em hãy trình bày những suy nghĩ của mình về hiện tượng trên bằng một văn bản ngắn.
Đề 18: Việt Nam đang bước vào thế kỉ XXI – thế kỉ của sự tiến bộ không ngừng về khoa học công nghệ, về giao lưu quốc tế. Trong điều kiện đó, chúng ta phải xây dựng một đất nước Việt Nam tiên tiến và đậm đà bản sắc dân tộc. Theo em vì sao lại thế? Trình bày suy nghĩ của em bằng một bài văn ngắn khoảng một trang giấy thi.
Đề 19: Viết một bài văn ngắn trả lời cho câu hỏi sau: Điều em cần ở cuộc sống là gì?
Đề 20: Viết bài văn ngắn với chủ đề sau: “Những con người không chịu thua số phận”.
Đề 21: Viết bài văn ngắn trình bày những suy nghĩ của em về công ơn cha mẹ được gợi lên từ câu ca dao sau: 
“Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”.
Đề 22: Có lẽ tình bạn là một tình cảm rất đẹp trong cuộc sống của mỗi con người. Em nghĩ thế nào về tình bạn?
Đề 23: Hãy viết một bài văn ngắn trình bày những suy nghĩ của em về truyền thống “Tôn sư trọng đạo” của dân tộc ta.
Đề 24: Trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta hay nói “lời xin lỗi”. Theo em vì sao chúng ta phải nói lời xin lỗi. Trình bày suy nghĩ của mình bằng một bài văn ngắn khoảng một trang giấy thi.
Đề 25: Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan trong bài “Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới” đã viết: “Có lẽ sự chuẩn bị bản thân con người là quan trọng nhất”. Hãy viết một bài văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về ý kiến trên.
Đề 26: Theo em điều đáng quý nhất của con người là gì? Hãy trình bày suy nghĩ trong một bài văn ngắn (khoảng một trang giấy thi).
Đề 27: NHỮNG BÀN TAY CÓNG
Hôm ấy tôi đang dọn cho sạch mấy ngăn túi trong áo rét của con gái sáu tuổi thì phát hiện ra ở mỗi túi là một đôi găng tay. Nghĩ rằng một đôi thôi cũng đủ giữ ấm tay rồi, tôi hỏi con vì sao mang tới hai đôi trong túi áo. Con tôi trả lời: “Con làm như vậy từ lâu rồi, mẹ”. Mẹ biết mà, có nhiều bạn đi học mà không có găng. Nếu con mang thêm một đôi, con có thể cho bạn mượn và tay bạn sẽ không bị lạnh.
(Theo Tuổi mới lớn, NXB Trẻ)
Câu chuyện trên gợi cho em những suy nghĩ gì về cách sống của con người?
Đề 28: Bàn về vai trò của tri thức, Lê nin cho rằng: “Ai có tri thức thì người đó có được sức mạnh”. Còn quan điểm của em về vấn đề này như thế nào? 
Đề 29: Theo em điều đáng quý nhất của con người là gì? Hãy trình bày suy nghĩ trong một bài văn ngắn (khoảng một trang giấy thi).
Đề 30: Có nhận định như sau: “Một quyển sách tốt là một người bạn hiền”. Em suy nghĩ gì về nhận trên. Viết những suy nghĩ của mình thành một bài văn ngắn khoảng một trang giấy thi.
Đề 31: Dựa vào ý chủ đề bài “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải, hãy viết một văn bản nghị luận ngắn (khoảng một trang giấy thi) bàn về lẽ sống cao đẹp của con người.
Đề 32: Cho chủ đề: Sống có ích. Em hiểu chủ đề ấy như thế nào? Hãy trình bày suy nghĩ của mình trong một văn bản ngắn khoảng một trang giấy thi.
Đề 33: Viết một bài văn ngắn bàn về một thói quen xấu cần phải được thay đổi trong giới trẻ ngày nay.
Đề 34: Môi trường sống đang lên tiếng kêu cứu. Hãy viết một bài văn ngắn về thực trạng trên.
Đề 35: Nếu đề bài cho em chủ đề: “Xin mẹ hãy yên lòng” thì em sẽ viết những suy nghĩ gì của mình trong một trang giấy thi?
Đề 36: Một số bạn trẻ ngày nay đang nghiệm internet. Đó là hiện tượng nhức nhối của xã hội. Cũng là một bạn trẻ, em có suy nghĩ gì? Hãy trình bày suy nghĩ của mình trong một văn bản ngắn khoảng một trang giấy thi.
Đề 37: Hiện nay, nhiều học sinh có lối học đối phó, học tủ. Em có suy nghĩ gì về hiện tượng trên. Viết bài văn ngắn trình bày những suy nghĩ của mình.
Đề 38: Suy nghĩ về hành trang của thanh niên trong thời đại ngày nay.
Đề 39: Viết một bài văn nghị luận ngắn trình bày những suy nghĩ của em về chủ đề: tranh giành và nhường nhịn.
Đề 40: Xưa các cụ đã dạy “Lời chào cao hơn mâm cỗ”, vậy mà nay dường như việc chào hỏi ít được mọi người quan tâm, đặc biệt là thế hệ trẻ. Hãy viết bài văn ngắn bàn về hiện tượng trên.
Đề 41: Hiện nay, nhiều bạn học sinh đua đòi ăn mặc thiếu văn hoá. Em nghĩ gì về hiện tượng này.
Đề 42: Suy nghĩ về hiện tượng vứt rác bừa bãi nơi công cộng.
Đề 43: Suy nghĩ về việc chưa tuân thủ an toàn giao thông của một số học sinh hiện nay.
Đề 44: Hãy viết một bài văn nghị luận ngắn với chủ đề: “Lí tưởng sống của tuổi trẻ”.
Đề 45: Nói dối có hại cho bản thân và cho mọi người. Nhưng có lúc nói dối lại tạo niềm tin cho người khác trong cuộc sống. Hãy viết bài văn nghị luận ngắn trình bày suy nghĩ của em về chủ đề “lời nói dối”.
Đề 46: Suy nghĩ của em về một hiện tượng đang được đông đảo giới trẻ quan tâm.
Đề 47: Ý nghĩa của việc học trong cuộc sống.
Đề 48: Đọc hai câu thơ sau:
“Con dù lớn vẫn là con của mẹ
Đi hết đời lòng mẹ vẫn theo con” (Con cò – Chế Lan Viên)
Từ ý thơ của Chế Lan Viên, hãy viết một bài văn nghị luận ngắn trình bày suy nghĩ của em về tình mẫu tử.
Đề 49: “Cuộc sống đã cho em bao ước mơ hồng, cho em bao khát khao và tình yêu mênh mông”. Cuộc sống mang lại cho ta nhiều điều thú vị. Từ những ý tưởng đó, em hãy trình bày suy nghĩ của mình về ý nghĩa cuộc sống đối với mỗi con người.
Đề 50: Được cắp sách đến trường là một niềm hạnh phúc. Em có suy nghĩ gì về ý kiến trên.
Đề 51: Viết một bài văn trình bày “Điều em mong ước”.
Đề 52: Em hiểu như thế nào về lối sống giản dị. Hãy trình bày những suy nghĩ của em trong một bài văn ngắn khoảng một trang giấy thi.
Đề 53: Hãy viết một bài văn ngắn bàn về “lời ăn tiếng nói của một học sinh văn minh, thanh lịch”.
Đề 54: Đồng cảm và sẻ chia đang là nếp sống đẹp của xã hội hiện nay. Em nghĩ gì về quan niệm trên.
Đề 55: Bạo lực học đường đang là một hiện tượng được xã hội rất quan tâm. Là một học sinh, em nghĩ gì về hiện tượng này.