PHIẾU SỐ 5: LUYỆN TẬP Dạng 1. Nhận biết về khái niệm hàm số Bài 1: Cho y là hàm số của x Trong các cách cho sau đây , cách nào là hàm số cho bởi bảng, cách nào là hàm số cho bởi công thức ? Cách 1: x -1 0 3 4 7 y 78 56 3 -5 8 2 8 Cách 2: y 2x ; y 2x 3 ; y x ; y = x 2 ; y x 1 Bài 2: Trong các bảng sau ghi các giá trị tương ứng của x và y . Bảng nào xác định y là hàm số của x ? Vì sao ? Bảng 1 x -2 -1 1 2 3 y 6 6 6 6 6 Bảng 2 x -2 -1 1 2 3 y 8 6 5 -5 7 Bảng 3 x -2 -1 1 2 2 y 8 6 5 -5 7 Dạng 2. Tính giá trị của hàm số, giá trị của biến số 1 3 Bài 3: Cho hàm số y f x 2x 3. Tính giá trị của hàm số khi x 2 ; ; . 2 2 Bài 4: Cho hàm số y f x 2x2 . Tính f 3 ; f 3 ; f 5 Bài 5: Cho hàm số y f x x 2 . Tìm x để hàm số đã cho có giá trị bằng 5. Bài 6: Cho hàm số y f x (m 1)x 4.. ( Với m là tham số). Tìm m biết f 7 f 1 . Dạng 3. Tìm điều kiện xác định của hàm số Bài 7: Tìm điều kiện của x để các hàm số sau xác định: 2x 10 2 1) y 2x 6 2) y 5 10x 3) y 4) y x 2x 1 5 Bài 8: Tìm điều kiện của x để các hàm số sau xác định: 5 5 5 1) y 2) y 3) y 2x 4 2x 5 x 2 Bài 9: Tìm điều kiện của x để các hàm số sau xác định: x 3 1) y 2) y (2x 3)(1 x) 3) y x2 4x 3 x 1 Dạng 4. Đồ thị hàm số Bài 10: Tìm giá trị của m để đồ thị hàm số y 3x m đi qua điểm A(1;2) . [TS10 Nghệ An, 2018- 2019] Bài 11: Tìm giá trị của tham số m để đồ thị hàm số y x m đi qua điểm A(0;3) .[TS10 Ninh Bình, 2018-2019] Bài 12: Vẽ đồ thị hàm số y x 4 4 x. Dạng 5. Toán thực tế Bài 13: Mối quan hệ giữa thang nhiệt độ F(Fahrenheit) và thang nhiệt độ C (Celsius) được cho bởi công thức TF 1,8TC 32 , trong đó TC là nhiệt độ tính theo độ C và TF là nhiệt độ tính theo độ F. Ví dụ TC 0 Ctương ứng với TF 32 F. a) Hỏi 25 C tương ứng với bao nhiêu độ F ? b) Các nhà khoa học đã tìm ra mối liên hệ giữa A là số tiếng kêu củamột con dế trong một phút và TF là nhiệt độ cơ thể của nó bởi công thức A 5,6TF 275 , trong đó nhiệt độ TF tính theo độ F . Hỏi nếu con dế kêu 106 tiếng trong một phút thì nhiệt độ của nó khoảng bao nhiêu độ C? (làm tròn đến hàng đơn vị). [TS10 Tp. Hồ Chí Minh, 2018-2019] Bài 14: Siêu thị A thực hiện chương trình giảm giá cho khách hàng mua loại túi bột giặt 4 kg như sau: + Nếu mua 1 túi thì được giảm 10 000 đồng so với giá niêm yết. + Nếu mua 2 túi thì túi thứ nhất được giảm 10 000 đồng và túi thứ hai được giảm 20 000 đồng so với giá niêm yết. + Nếu mua từ 3 túi trở lên thì ngoài 2 túi đầu được hưởng chương trình giảm giá như trên, từ túi thứ ba trở đi mỗi túi sẽ được giảm 20% so với giá niêm yết. a) Bà Tư mua 5 túi bột giặt loại 4kg ở siêu thị A thì phải trả số tiền là bao nhiêu, biết rằng loại túi bột giặt mà bà tư mua có giá niêm yết là 150 000 đồng/túi. b) Siêu thị B lại có hình thức giảm giá khác cho loại túi bột giặt nêu trên là: Nếu mua từ 3 túi trở lên thì sẽ giảm giá 15% cho mỗi túi. Nếu bà Tư mua 5 túi bột giặt thì bà Tư nên mua ở siêu thị nào để số tiền phải trả là ít hơn?Biết rằng giá niêm yết của hai siêu thị là như nhau. [TS10 Tp.Hồ Chí Minh, 2018-2019] Hướng dẫn giải Dạng 1. Nhận biết về khái niệm hàm số Bài 1: Cho y là hàm số của x Trong các cách cho sau đây , cách nào là hàm số cho bởi bảng, cách nào là hàm số cho bởi công thức ? Cách 1: x -1 0 3 4 7 y 78 56 3 -5 8 2 8 Cách 2: y 2x ; y 2x 3 ; y x ; y = x 2 ; y x 1 Lời giải Cách 1: là hàm số cho bởi bảng. Cách 2: là hàm số cho bởi công thức. Bài 2: Trong các bảng sau ghi các giá trị tương ứng của x và y . Bảng nào xác định y là hàm số của x ? Vì sao ? Bảng 1 x -2 -1 1 2 3 y 6 6 6 6 6 Bảng 2 x -2 -1 1 2 3 y 8 6 5 -5 7 Bảng 3 x -2 -1 1 2 2 y 8 6 5 -5 7 Lời giải + Bảng 1 và Bảng 2 xác định y là hàm số của x . Vì mỗi giá trị của x cho duy nhất một giá trị của y . (Bảng 1 gọi là hàm hằng) + Bảng 3 không xác định y là hàm số của x . Vì tại x 2 cho hai giá trị của y là y 5 ; y 7 . Dạng 2. Tính giá trị của hàm số, giá trị của biến số. 1 3 Bài 3: Cho hàm số y f x 2x 3. Tính giá trị của hàm số khi x 2 ; ; . 2 2 1 3 ( nên viết là x 2; x ; x . ) 2 2 Lời giải Xét hàm số y f x 2x 3. + Tại x 2 ta có: f 2 2.( 2) 3 1 1 1 1 + Tại x ta có: f 2. 3 1 3 2 2 2 2 3 3 3 + Tại x ta có: f 2. 3 3 3 2 2 2 1 3 Vậy giá trị của hàm số khi x 2 ; ; . lần lượt là 1 ; 2 ; 3 3 2 2 Bài 4: Cho hàm số y f x 2x2 . Tính f 3 ; f 3 ; f 5 Lời giải Xét hàm số y f x 2x2 . 2 2 2 + Ta có: f 3 2.3 18 ; f 3 2.( 3) 18 ; f 5 2.( 5) 10. Vậy f 3 18 ; f 3 18 ; f 5 10. Bài 5: Cho hàm số y f x x 2 . Tìm x để hàm số đã cho có giá trị bằng 5. Lời giải Xét hàm số y f x x 2 . ĐKXĐ x 2. Để hàm số đã cho có giá trị bằng 5 thì x 2 5 x 2 25 x 27 (Thỏa mãn x 2.) Vậy x 27 thì hàm số đã cho có giá trị bằng 5. Bài 6: Cho hàm số y f x (m 1)x 4. ( Với m là tham số). Tìm m biết f 7 f 1 . Lời giải Xét hàm số y f x (m 1)x 4. Theo bài ra ta có f 7 f 1 . Suy ra 7(m 1) 4 ( 1)(m 1) 4 8(m 1) 0 m 1. Vậy m 1 là giá trị cần tìm. Dạng 3. Tìm điều kiện xác định của hàm số Bài 7: Tìm điều kiện của x để các hàm số sau xác định: 2x 10 2 1) y 2x 6 2) y 5 10x 3) y 4) y x 2x 1 5 Lời giải: 1) Hàm số y 2x 6 xác định khi 2x 6 0 2x 6 x 3. Vậy x 3 thì hàm số y 2x 6 xác định. 1 2) Hàm số y 5 10x xác định khi 5 10x 0 10x 5 x 2 1 Vậy x thì hàm số y 5 10x xác định. 2 2x 10 2x 10 3) Hàm số y xác định khi 0 2x 10 0 x 5. 5 5 2x 10 Vậy x 5 thì hàm số y xác định. 5 2 4) Hàm số y x2 2x 1 xác định khi x 2 2x 1 0 (x 1) 0 (luôn đúng) Vậy hàm số y x2 2x 1 xác định với mọi x R.. Bài 8: Tìm điều kiện của x để các hàm số sau xác định: 5 5 5 1) y 2) y 3) y 2x 4 2x 5 x 2 Lời giải 5 2x 4 0 1) Hàm số y xác định khi 2x 4 0 2x 4 x 2 2x 4 2x 4 0 5 Vậy x 2. thì hàm số y xác định. 2x 4 5 5 0 5 2) Hàm số y xác định khi 2x 5 2x 5 0 x 2x 5 2 2x 5 0 5 5 Vậy x . thì hàm số y xác định. 2 2x 5 5 x 0 x 0 x 0 3) Hàm số y xác định khi x 2 x 2 0 x 2 x 4 5 Vậy x 0 và x 4 thì hàm số y xác định. x 2 Bài 9: Tìm điều kiện của x để các hàm số sau xác định: x 3 1) y 2) y (2x 3)(1 x) 3) y x2 4x 3 x 1 Lời giải x 3 0 x 3 x 3 x 3 0 x 1 0 x 1 x 1 y 1) Hàm số xác định khi x 1 x 1 x 3 0 x 3 x 3 x 1 0 x 1 0 x 1 x 3 Vậy x 3 hoặc x 1 thì hàm số y xác định. x 1 3 x 2x 3 0 2 1 0 1 2) Hàm số y (2x 3)(1 x) xác định khi (2x 3)(1 x) 0 x x 3 1 x 2x 3 0 3 2 x 1 x 0 2 x 1 3 Vậy 1 x thì hàm số y (2x 3)(1 x) xác định. 2 3) Hàm số y x2 4x 3 xác định khi x2 4x 3 0 (x 3)(x 1) 0 x 3 0 x 3 x 1 0 x 1 x 1 x 3 0 x 3 x 3 x 1 0 x 1 Vậy x 1hoặc x 3 thì hàm số y x2 4x 3 xác định. Dạng 4. Đồ thị hàm số Bài 10: Tìm giá trị của m để đồ thị hàm số y 3x m đi qua điểm A(1;2) . [TS10 Nghệ An, 2018- 2019] Lời giải Để đồ thị hàm số y 3x m đi qua điểm A(1;2) thì 2 31 m m 2 3 1. Vậy m 1. Bài 11: Tìm giá trị của tham số m để đồ thị hàm số y x m đi qua điểm A(0;3) .[TS10 Ninh Bình, 2018-2019] Lời giải Đồ thị hàm số y x m đi qua điểm A(0;3) nên ta có 3 0 m . Vậy m 3 là giá trị cần tìm. Bài 12: Vẽ đồ thị hàm số y x 4 4 x. Lời giải x 4 0 x 4 Hàm số y x 4 4 x xác định khi x 4 4 x 0 x 4 Với x 4 y 0 Suy ra đồ thị hàm số là điểm A(4;0). 12 10 8 6 4 A(4;0) 2 15 10 5 5 10 15 2 4 6 8 Dạng 5. Toán thực tế Bài 13: Mối quan hệ giữa thang nhiệt độ F(Fahrenheit) và thang nhiệt độ C (Celsius) được cho bởi công thức TF 1,8TC 32 , trong đó TC là nhiệt độ tính theo độ C và TF là nhiệt độ tính theo độ F. Ví dụ TC 0 Ctương ứng với TF 32 F. a) Hỏi 25 C tương ứng với bao nhiêu độ F ? b) Các nhà khoa học đã tìm ra mối liên hệ giữa A là số tiếng kêu củamột con dế trong một phút và TF là nhiệt độ cơ thể của nó bởi công thức A 5,6TF 275 , trong đó nhiệt độ TF tính theo độ F . Hỏi nếu con dế kêu 106 tiếng trong một phút thì nhiệt độ của nó khoảng bao nhiêu độ C? (làm tròn đến hàng đơn vị). [TS10 Tp. Hồ Chí Minh, 2018-2019] Lời giải a) 25 C tương ứng với độ F: TF 1,825 32 77( F). b) Ta có A 106 khi đó nhiệt độ cơ thể của con dế tính theo độ F là A 275 106 275 A 5,6T 275 T 68( F) F F 5,6 5,6 Nhiệt độ của con dế tính theo độ C: (68 32) :1,8 20 C. Bài 14: Siêu thị A thực hiện chương trình giảm giá cho khách hàng mua loại túi bột giặt 4 kg như sau: + Nếu mua 1 túi thì được giảm 10 000 đồng so với giá niêm yết. + Nếu mua 2 túi thì túi thứ nhất được giảm 10 000 đồng và túi thứ hai được giảm 20 000 đồng so với giá niêm yết. + Nếu mua từ 3 túi trở lên thì ngoài 2 túi đầu được hưởng chương trình giảm giá như trên, từ túi thứ ba trở đi mỗi túi sẽ được giảm 20% so với giá niêm yết. a) Bà Tư mua 5 túi bột giặt loại 4kg ở siêu thị A thì phải trả số tiền là bao nhiêu, biết rằng loại túi bột giặt mà bà tư mua có giá niêm yết là 150 000 đồng/túi. b) Siêu thị B lại có hình thức giảm giá khác cho loại túi bột giặt nêu trên là: Nếu mua từ 3 túi trở lên thì sẽ giảm giá 15% cho mỗi túi. Nếu bà Tư mua 5 túi bột giặt thì bà Tư nên mua ở siêu thị nào để số tiền phải trả là ít hơn? Biết rằng giá niêm yết của hai siêu thị là như nhau. [TS10 Tp.Hồ Chí Minh, 2018-2019] Lời giải a) Số tiền bà Tư phải trả khi mua bột giặt ở siêu thị A là 150 000 10 000 150 000 20 000 3 150 000 80% 630 000 (đồng) b) Số tiền bà Tư phải trả khi mua bột giặt ở siêu thị B là 5 150 000 85% 637 500 (đồng) Do đó, bà Tư nên mua ở siêu thị A để phải trả ít tiền hơn.
Tài liệu đính kèm: