Bài kiểm tra học sinh giỏi huyện đợt VI môn Ngữ văn lớp 9

PHÒNG GD &ĐT BÌNH SƠN BÀI KIỂM TRA HS GIỎI HUYỆN ĐỢT VI
 ******************* MÔN NGỮ VĂN LỚP 9 (thời gian 120 phút)
Câu 1: (2 điểm) 
Nguyên Phó thủ tướng Vũ Khoan trong bài “Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới” đã viết : “ Có lẽ sự chuẩn bị bản thân con người là quan trọng nhất”. 
 Hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng một trang giấy thi ) trình bày suy nghĩ của em về ý kiến trên .
Câu 2 : (6 điểm)
Phân tích vẻ đẹp của ngôn ngữ nghệ thuật trong đoạn thơ sau:
 “Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa 
 Mấy chục năm rồi ,đến tận bây giờ 
	 Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm 
	 Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm 
	 Nhóm niềm yêu thương,khoai sắn ngọt bùi
	 Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui 
	 Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ 
	 Ôi kỳ lạ và thiêng liêng- bếp lửa !
	(Trích Bếp lửa –Bằng Việt)
Câu 3: (12điểm)
Một truyện ngắn đã học trong chương trình trung học cơ sở để lại trong em ấn tượng sâu sắc nhất .
----------------------------------------------------------------------------------------------------
PHÒNG GD &ĐT BÌNH SƠN BÀI KIỂM TRA HS GIỎI HUYỆN ĐỢT VI
 ******************* MÔN NGỮ VĂN LỚP 9 (thời gian 120 phút)
Câu 1: (2 điểm)
Nguyên Phó thủ tướng Vũ Khoan trong bài “Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới” đã viết : “ Có lẽ sự chuẩn bị bản thân con người là quan trọng nhất”. 
 Hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng một trang giấy thi ) trình bày suy nghĩ của em về ý kiến trên.
Câu 2: (6điểm)
 Sự khám phá và thể hiện vẻ đẹp tình cảm gia đình qua bài thơ con cò (Chế Lan Viên), Bếp lửa (Bằng Việt), Nói với con (Y Phương).
 (Ngữ văn 9NXB giáo dục ,2009)
Câu 3: (12điểm)
Một truyện ngắn đã học trong chương trình trung học cơ sở để lại trong em ấn tượng sâu sắc nhất .
 HƯỚNG DẪN CHẤM :
Câu 1: (2 điểm)
Về hình thức : Viết một đoạn văn nghị luận xã hội (không quá một trang giấy thi )(0,5đ)
2- Về nội dung (1,5đ) 
Thể hiện sự hiểu biết nhận thức ,suy nghĩ đúng về câu nói của Phó Thủ tướng Vũ Khoan khi ông khẳng định trong những hành trang bước vào thế kỉ mới thì sự chuẩn bị bản thân con người là quan trọng nhất .(0,5đ)
3-Dùng lí lẽ dẫn chứng bàn luận tính chất đúng đắn của câu nói 
+ Tại sao sự chuẩn bị bản thân con người là trọng nhất ?(Con người là động lực phát triển của lịch sử ,con người càng giữ vai trò nổi bật trong nền kinh tế trí thức phát triển mạnh ;con người càng chuẩn bị tốt cho bản thân bao nhiêu thì càng phát huy được vai trò bấy nhiêu ...) trên cơ sở đó khẳng định câu nói là hoàn toàn đúng .(0,5đ)
+Vậy con người phải chuẩn bị những gì cho bản thân khi bước vào thế
 kỉ mới ?(0,25đ)
+ Nêu bài học cho bản thân rút ra từ ý nghĩ câu nói của Phó Thủ tướng (0,25đ)
Câu 2( 6 điểm)
- Đoạn thơ là hình ảnh người bà hiện lên trong kí ức ,tình cảm nhớ thương ,biết ơn sâu nặng của người cháu (hoặc những suy ngẫm về bà và bếp lửa )
-Ba câu thơ đầu : Hình ảnh người bà trong nỗi nhớ niềm thương của cháu .
+ Bắt đầu là câu hỏi chất chứa bao suy tư cùng với nỗi niềm cảm thương sâu nặng bởi “Lận đận . . .nắng mưa” .Phép đảo ngữ ,đặt từ láy tượng hình lên đầu câu như tạc họa hình ảnh người bà vất vả ,chịu đựng hy sinh .
+ Một hình ảnh “nắng mưa”nghĩa thực và nghĩa ẩn )cùng cách tính thời gian với những con số không cụ thể đã nói lên cuộc đời vất vả ,gian khổ mà bà đã trải qua
+Tất cả làm nổi bật một “thói quen”tần tảo ,đảm đang ,chịu thương chịu khó của bà là “dậy sớm” nhóm lửa 
-Bốn câu thơ tiếp : Cảm nhận của người cháu về công việc của bà 
+Một công việc nhóm lửa bình dị mà thể hiện biết bao nghĩa tình ,biết bao ý nghĩa gắn bó với cuộc đời người bà cứ hiển hiện bập bùng tỏa sáng trong cảm xúc ,suy tư của người cháu .
+Bếp lửa nho nhỏ ấm áp tình yêu thương của người bà (“ấp iu nồng đượm”)đã tạo nên “khoai sắn ngọt bùi”, “nồi xôi gạo mới” thắm đượm tình làng nghĩa xóm hơn nữa là từ bếp lửa ấy còn “nhóm dậy cả ....tuổi nhỏ”
+ Hình ảnh thơ bình dị ,rất thực mà có sức khơi gợi mạnh mẽ những cảm xúc liên thưởng rộng lớn .Điệp từ “ nhóm” mỗi lúc một làm sáng lên hơn công việc nho nhỏ ,đời thường nhưng lại là sự đóng góp ,tích tụ tình yêu thương to lớn vô ngần của người bà dành cho đứa cháu yêu thương 
- Câu cuối : Cảm xúc của nhà thơ 
+ Câu cảm gieo vào lòng người bao xúc động suy tư (“kì lạ”, “thiêng liêng”).
Hình ảnh bếp lửa bập bùng tỏa sáng ấm lòng người 
+ Câu thơ nhịp thơ thay đổi linh hoạt ,ngôn ngữ thơ như lửa ấm lan tỏa bộc lộ cảm xúc dạt dào thể hiện lòng nhớ thương và biết ơn da diết ,sâu nặng của người cháu đối với bà ở quê hương –người nhóm lửa và truyền lửa.
* Cách cho điểm :
- Từ 5 đến 6 điểm :Cảm nhận sâu sắc, phong phú , tinh tế.
-Từ 3,5 đến 4,75điểm: cảm nhận khá đầy đủ ,có chỗ sâu sắc tinh tế.
-Từ 0,25 đến 2,75: Có chi tiết chạm vào yêu cầu của đề,trình bày lủng củng ...
- 0 điểm : không làm hoặc làm sai hoàn toàn.
Câu 3 (12 điểm)
A – Yêu cầu chung :
HS nắm được yêu cầu của đề ,biết cách vận dụng các kiến thức ,kĩ năng nghị luận về tác phẩm văn học cũng như nắm được nội dung nghệ thuật của truyện ngắn mà mình yêu thích .Lí giải vì sao truyện ấy để lại ấn tượng sâu sắc .Nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của truyện .Điều gì làm nên sức hấp dẫn lôi cuốn (cốt truyện,nhân vật,cách xây dựng tình huống,chi tiết, ngôn ngữ,hình ảnh . . .)
Bài viết có bố cục chặt chẽ, rõ ràng ,sáng tạo ,lời văn mạch lạc
-Trình bày sạch đẹp ,không mắc lỗi diễn đạt
B- Yêu cầu cụ thể :
a- Mở bài 
 - Giới thiệu khái quát về tác giả tác phẩm 
 - Cảm nhận của bản thân về tác phẩm .
b- Thân bài :
 1- Lí do yêu thích truyện ngắn này .
 2- Giới thiệu khái quát nội dung nghệ thuật của tác phẩm (ngắn gọn ,đầy đủ ,chính xác )
 3- Những nét đặc sắc tạo nên sức hấp dẫn của truyện(trình bày có hệ thống ,trình tự hợp lô gic ...những nét đặc sắc về nghệ thuật,về nội dung .Biết phân tích những nét đặc sắc ấy kết hợp bình giảng bộc lộ cảm xúc.
 4 Nhận xét ,đánh giá về những đặc sắc của truyện (như kết cấu truyện,cách xây dựng nhân vật,ngôn ngữ ,cách kể,tả. . . .)
c- Kết bài :
-Cảm nghĩ về tác phẩm (ý nghĩa sâu sắc của truyện đối với cá nhân và cộng đồng ,hoặc dư âm của truyện....)
 Cho điểm cụ thể :
Mở bài: (1,5 điểm)
 b- Thân bài (9điểm)
 Ý 1: (1,5 đ)
 Ý 2: ( 2 đ)
 Ý 3: (3đ)
 Ý 4 (2 ,5đ)
c-Kết bài : ( 1,5 điểm)
Bài làm có sáng tạo ,có bố cục chặt chẽ ,lời văn mạch lạc ,giàu cảm xúc 
Hình thức trình bày sạch đẹp ,không có sai sót lỗi diến đạt (1điểm)