Bài soạn môn Hình học 9 - Tiết 62: Hình cầu, diện tích mặt cầu và thể tích hình cầu

Ngày soạn: 22/04
Ngày giảng: 24/04-9BC
Tiết 62
Hình cầu. Diện tích mặt cầu 
Và thể tích hình cầu
A. Mục tiêu
- HS nắm vững các khái niệm về hình cầu. 
+ HS hiểu được mặt cắt của hình cầu bởi 1 mặt phẳng luôn là 1 hình tròn. 
+ Nắm vững công thức tính diện tích mặt cầu , cách hình thành công thức tính thể tích hình cầu. 
- Biết áp dụng các công thức tính diện tích mặt cầu và tính thể tích hình cầu. 
- Thấy được sự ứng dụng thực tế của hình cầu.
B. Chuẩn bị
GV: Bảng phụ, quả cầu địa lí, phấn màu, vật hình cầu ....
HS: Ôn tập công thức tính diện tích mặt cầu và thể tích hình cầu ở lớp 8.
C. Tiến trình dạy - học
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
HĐ1: Hình cầu
? Viết các công thức tinh diện tích xung quanh và thể tích các hình trụ, nón.
? Khi quay 1 HCN 1 vòng quanh 1 cạnh cố định ta được hình gì. 
? Khi quay 1 tam giác vuông 1 vòng quanh 1 cạnh góc vuông ta được hình gì.
+ Khi quay 1 nửa hình tròn tâm O, bán kính R một vòng quanh đường kính AB ta được 1 hình cầu 
+ Đưa hình 103( SGK - 121) lên 
bảng phụ và yêu cầu HS
 quan sát 
? Hãy lấy ví dụ về hình cầu.
- Viết các công thức theo yêu cầu
- Ta được hình trụ 
- Ta dược hình nón 
+ Nắm bắt thông tin GV giới thiệu và ghi vở 
+ Quan sát hình 103 
+ Lấy VD về hình cầu
HĐ2: Cắt hình cầu bởi một mặt phẳng
+ Dùng mô hình hình cầu bị cắt bởi một mặt phẳng cho HS quan sát 
? Khi cắt hình cầu bởi 1 mặt phẳng thì mặt cắt là hình gì.
+ Yêu cầu HS thực hiện ?1 (sgk - 121) 
+ Yêu cầu HS quan sát tiếp hình 104 và đọc nhận xét SGK - 122
+ Đưa quả cầu địa lí và quan sát hình 105 SGK và giới thiệu : Trái đất cũng được xem như 1 hình cầu, xích đạo là 1 đường tròn lớn 
+ Quan sát mô hình 
+ Khi cắt hình cầu bởi 1 mặt phẳng thì mặt cắt là hình tròn 
+ Thực hiện ?1 ( SGK - 121) 
+ Quan sát hình 104 và đọc nhận xét 
+ Quan sát và nắm bắt
HĐ3: Diện tích mặt cầu
* Bằng thực nghiệm , người ta thấy diện tích mặt cầu gấp 4 lần diện tích hình tròn lớn của hình cầu. 
+ Đưa ví dụ y/c HS thực hiện : Tính diện tích mặt cầu có đường kính 42cm ? 
+ Yêu cầu HS đọc thêm ví dụ trong SGK - 122+123 
S = 4 .R2 mà 2R = d s = .d2
s = .d2
Ví dụ: Tính diện tích mặt cầu có đường kính 42cm ? 
Smặt cầu = .d2 = . 422 = 1764 (cm2 ) 
HĐ4: Thể tích hình cầu
* Giới thiệu : Dụng cụ thực hành: 1 hình cầu có bán kính R và 1 cốc thuỷ tinh đáy bằng R và chiều cao bằng 2R 
+ Hướng dẫn HS cách tiến hành như SGK 
? Có nhận xét gì về độ cao của 1 cốc nước còn lại trong bình.
? Vậy thể tích của hình cầu so với hình trụ như thế nào. 
+ Yêu cầu HS áp dụng :Tính thể tích của hình cầu có bán kính 2cm 
+ Cho HS đọc ví dụ trong SGK trang 124
Thể tích hình trụ :
Vtrụ = R2 . 2R = 2R3 
 thể tích hình cầu bằng 
Vcầu = Vtrụ = 2R3
Vcầu = R3
* áp dụng: Tính thể tích của hình cầu có bán kính 2cm
V = R3 = 23 33,50(cm3) 
+ Nghiên cứu VD-SGK trang 124
HĐ5: Củng cố
Y/C Hs nhắc lại 
? Nêu công thức tính diện tích mặt cầu 
? Nêu công thức tính thể tích hình cầu
+ Yêu cầu HS làm bài 30 (SGK-124) 
(Đưa đề bài lên bảng phụ)
+ Lần lượt nhắc lại các câu hỏi theo y/c của GV 
+ Làm bài 18 (SGK-124) 
=> Đáp án B
d. dặn dò
- Nắm vững các công thức tính diện tích mặt cầu, thể tích cầu hình cầu theo bán kính và đường kính. 
- BTVN: 31, 33, 34, 35, 36, 37, (SGK – 124, 125). 
- Ôn tập công thức tính thể tích diện tích và thể tích hình trụ , hình nón. 
- Giờ sau tiến hành luyện tập.